장음표시 사용
531쪽
post Angelum, di Alexandr. si priuilegium aliquibus concedatur ut pro ciuibus habeantur, conceduntur eis iura quae honestatem quandam continent di non sunt iuri contraria. l. cum rex oratione. T. de excusa. iutor. Sed non aliter,
quia pro cive habiti vere ciues dici no debent. i. mercis .is de verbo. significa. l. patris resilii. ubi Areti. N Moder. Papi in notant. V. de vulga. 5c pupi I. substitu. Nisi expresse priuilegium dicat quo ad omia ciuem dine, per. I.ingenui .ubi idem notat Bald. c. de inge. manumis. Facit quodno tat Bald.in. c.sin. de r. fideli.colla.x. dum dicit 14 si a repres aliae in ciues Perusinos concessis sint: non extenduntur ad eos, qui incolatum suscepe runt, quamuis propter incolatum ciues dici postitit. l. pupillus. s. incola. is de verborum simula. I.ciues. c. de incol. lib. x. Addo. l .in lege censoria. ff. de verboriim significat. quam aliquandoia oratii contra publicarios qui portuaria exigui ab his qui iure immunes sunt omnium vectiga lium redeamus ad institutum:oc de populo sint, sed alterius sunt ouilis.Lyauonum. initi. de rer. diuisio. quum odiosae sint repres aliae: restris
gendae sunt. capitu. i. de iniur. libro T. l. extat. sin quod metus causa. dii in. s. si cum omnes. su pra eadem. l.
Pro eis ego addo text. in. l. h. s. suriosus. T. de iure codicil ibi, per omnia & in omnibus ab sentis vel quiescentis loco habetur. l. si filius. ij.
U.de interroga actio. ibi, omnia perinde obse itanda erunt acti non esset interrogatus. Pro inopi. facit.l. i. . seruus pignori datus. supra eode.
ubi aliquid dixi versus si. commentarii nostii inclum. . Cui cocordatii. si exhaeredatus. insitaeo. titulo. 5c argumento est. l.si. vcrsic nec tamen. is.
de verborum significa. is Tamen videtur hanc et dictionem, perinde, o
mnimodam similitudinem significare. I. si certa rum. in princip. ff. de testamen.milita.ibi, periit
de. habebitur ais si sine partibus hau edes eos instituti set, res omnes suas per praeceptionem cuique legado distribuisset.l. postliminii. in princip. iisde capti. 5c posui reuers. ibi, Nam si eodebello etiam is reuersus fuerit postlimini u habet. id est, perinde omnia restituuntur ei iura, acti ca plus ab hostibus no esset .l.si fiat illibera.in primcipio T. de si uuliber. ibi partui tamen prolicere
oportet,ut perinde liber nascatur, atque si m ter damnata non esset. l.matrimoni .iLde ritu nulm a. ibi, Iulianus putat perinde haberi eam at mi a patre eius manumissa esset, ct ideo poteucam uxorem ducere.l qui in prouincia.s.sin. eo
dem titulo. ibi . confirmamus sinum liberorum vestrorum in eo matrimonio quaesitorum, quod ante annos quadraginta contractum est, perii de atque si legitime concepti essent. l. si tertius. s.finali. T.de aqua pluuia. arcen. ibi, perinde ex
tat quasi ego ipse sectis . l. quum ii res. s. hi autem. U. de si deicommis. libata. I. ubi ita. st de dona. ibi re ideo perinde haberi debet atque alia quaevis inter vivos donatio. s. snali. institu. de si dei commis. haeredi. l. iij. si . qui si ne mant imis . ad liber. peruenit. et Ego putarem in omnibus hanc dictionem, perinde, omni mo dam similitudinem non significare, per ea quae si ra dicta sunt: tamen quatenus hae dictiones tarent in similitudine sua aliquam utilitatem: ego putarem obtinere vim verae similitudinis, nisi legis aut statuti ratio contradiceret, secun dum doctrinam Bartol. in dicta extralia n. ad reprimen. in verbo, perinde. N in diba. i.
sacrilegii poenam. T. ad legem Iuliam pecul. sic
in hoc. g. probari potest. Nam seruus mami mistus, non in omnibus debet pro seruo reputari, ut in dicta. I .i.A. serui. supra eodem. Sed quum hoc beneficium in caput eius, qui cori
cessit,retorqueretur, quod aequum non esset ne
que iusium, ut hic in ratione huius. s. igitur quantum ad vim- ectum huius senatu consulti ut reuocentur serui a mala opin. quam in dominos habere possiunt, neque putent causa manumissionis se tardiores ad domini custodia reddere. lex etiam manumissios a pari quantum
ad id iudieat, sicuti dixi in dicta. I. i. s. seruus Pignori datus si mra eodem. ec id verum esse pii Lo per rationem huius senatusconsulti, indicta l. i. in princi p. dc in. . vltimum quoque suppli
muni. supra eodem. ne caeteri serui credant in periculo dominorum sibi quem p consulere debe Te,Secunda ratio propter vitium ingratitudinis, ut dixi in capite huius. s. per.l Caius.infra eode. l. h. c. de liber. ec eor.liber. l. i. c. de his.quib. ut indig. et Tertia ratio, quia adhuc remissio do mini vindictam publicam non tollit, ut dixi in. l.
m. s. qui vacantem. Tad legem Iuliam de vi pii bli. Guarta ratio, ex praedictis in capite huius. . colligi potest, quia dominus ignorauit eum in se
saeiriue aut conscium seu participe necis suae esse. alias si a sciente concessio sacta esset: iniuria remissia videretur,ut dictum in in dicta l. i. s. sina. ocin. l. clivus. supra codem titulo. Et nihilomi nus non obstante remissione facta a domino seruus in testamento manumissius etiam pure torqueri post et . Non tantum dixerim pro ra tione publicae utilitatis: verumetiam priuatae, quia hoc tex. causa priuali rationem decidendi instituere videtur in versiculo. Nam ec aequis simum. dum iste textus ait, dominorum vitio
ni non obstare indulgentiam ipsorum . Et se non valeret domini remissio, seu seruosuit pari non possiet quin torqueri debeat. Sed, ut dixi in dicta. l. i. sinati. S. l. seq.sia praeodem. hoc non videtur possie subsiliere , quin reminsio quatum ad interestri priuatum seruo prodesse possit. Quare hunc tex. intellige de eo, qui a domino manumissius est, vel iustius est manu mitti ignorante eo consi irationem a seruo in se
532쪽
Adde ad praedicta quod Bari notat in.l. 3.
per illum tex is de receptato. ubi Bario. couenit cum his quae scripsit in dicta extrauaganti ad re i a primedam in verbo perinde. rvt causa cutiadae contrarietatis dicitio, perinde. quandoque non importet omnimodam similitudinem. haec auteregula non videtur omnino recipienda, ubi posti mentum dominus in causa est et iniuriae in se factae. l. in tabulis. s. sina. ubi id notat Bartol. T. de his quib. ut indigi. aufer. haeredi. vel sorsitaseaudulanter affecti ita esset animo nocedi seruo. argumento est. l.η. s.sina.& l. sed & si qui s. ii lud laesi quis cautio e .l.filiae T. sotu. matr. Et sin Iet hoc allegari aduersus eum, qui, quum videt aduersam partem unicum testem habere, studet
in eum rixari:quod non releuat eum.l j.f. quum
quis latrones.sside quaestio. Adde Bald. in. l. ita vulneratus .argumento illius tex. Tad. l. Aquiliadum de aduocato loquitur, qui consilium dedit prouocandi alium ad occidedum mortisere vul
neratum ut maturius occideretur: quoniam vul-' Mnerante mortisere non excusat de occiso de quo in. l. huic scripturae.eodem titulo.in l. damni infecti . . Sabini. ubiper eundem Bald. Barto. Roma. T. de dam. infecto.Tertio, Si forte dominus sciens seruu participe suae necis esse remisit tacite vel expresse dixi in. l.3.s.sina. 5 . l. seq.supra eod. di supra nostro. g. 8 intellige hanc limitationem sicuti supra dixi.Tamen aduerte non videri prs sy mam limitationem est e sustentabilem. t quan uis enim liberta salua sit,ut in dicta. l. cum tabulis. s.fina. θί. l. . T. de his qui b.ut indig. non tameob id a poena ec supplicio seu quaestione excus bitur si particeps sit necis domini vel suspeeia,ut
hic,5 dicta. l.i. s. serui. supra eode. N aliis supra notatis: praesertim in. l. a. s. si quis in villa in his enim,in quibus publiciti iris utilitas versatur: priuata remiissio non iuuat, dicta. l. qui coetu. s. qui vacantem. Tad legem Iuliam de vi publi. dixi indicta. l. diuus. supra eod attenditur enim tantum
cuius culpa perierit desunt his, oc qui conscij aut
participes erant,di 'O.M. serui.&.l athletae. g. dat remissionem Tde excusa tutor.l. licet. T. dear bi. quia non auditur perire volens l.non talum.
Tde appella.l. liber homo. T. adlegem Aquilia. aa Et hac ratione David Amalechitem non excusauit.qui in Saule irruerat. licet a Saule iussius esset sic sacere, ut scribitur primi Reg. vltimo ca. 5c. n. Resum . c. Non enim licet in aliquem saeuire, α multo minus in dominum cui debet incolumitatem ut dictum est in i si sibi manus.supra eo. Imὀ ille tex seruum codemnat qui quum domi num quem in conspeetii suo videt saeuientem in se ipsum non prohibet, multo mastis si in eum vibrauerit gladium ut occideret. Sed dic posse ser uum quandoque excusari a domino secundum quod dictum est in. l. diuus. supra eo. l. in ipsius xo c. sanati erciscun.I. iiij ff. de adimen. lega. r quia
si dicit seruum non potuissse vim eorum ec iiii petum prohibere sorte propter multitudinem, ut
inquit. l.sina. .si nautem propter multitudinem. c. de his qui latron. occulta. vel si dominus rixa prouocauit, oc seruus non potuit cohibere eos quos dominus in se prouocauit. arguincto est. l. in his rebus .in princi . sol u. matri. i. si merces. s. eulpae T loca. α c5duc. I.si ab hostibus. s. si virissis olu. matrimo. Nex hoc excusari non possent qui sic rixam affectassent. l. in Gmodato. s. sicut.
.commoda.I. non fraudentur. s. nemo. T. de re
sulis iur. bene facit. l.i. . tulisse. in argumentum supra eodem titulo.illhic de hac amemtione di etiim est. Sic ergo grauis est offensa, quae in eum fit, qui gratiam fecit, aut beneficium contulit. l. meminerunt. c. de vi. ξc legibus in glo. hic allegatis.l. iij. fide obsequi. patro. praestan. l. q. c. de liber.ec eor. liber. l. Caius. insitaeo. l. ii manu missiori. c . de obsequi. patro.praestan. In secundo responso versicu. de his.in verbo, profugissent. Nota duo: unum cuius in priore versicii meminimus. t testatorem hic ignoras leseruos, quos manumist moriens in testamento, suae necis sutile participes aut conscios:quum,ut supra dixi, utrunque versie. una re eadem ratio ne distiniat,ec ideo casus in se differre non videatur. At in hoc responso clare constat testatorem nesciuisse seruos suos,quos libertate in testamento suo donauerat, participes mortis suae sitime. Nam hic lex ait de seruis libertate donatis in te stamento, qui post testamentum aufugerunt, ne scientes se in testamento manumissos, re sic linis praesumptione verisimile est eos nos ut ea timiore manumissios, si eos complices aut conscios mortis sciuisset, dicta. l. si inimicitiae. ff. de his ub. ut indig.auser. haeredi. I. iiq. ff. de adimen. lega. Adde in argumetum.l.sisij ius. T. de ritu nuptia. in his verbis,cuius conditionem certum sit patre
non repudiaturum. Secundo conchisionem in priore articulo memoratam veram esse, seruum in testamento manumissium liberum esse. Et istud sonat verbali iusto. liberi scripti inuenirentur perinde atque de servis 5 e. dicta. l. libertas. g. haec scriptura. T. de manumis testa. l. quum Sillanianum. c. eo. his qui b. ut indig. aufer. haere. r Procrastinatio enim aditionis haereditatis propter necem desuncti non conuictam non impedit transmissionem libertatis ad suos. dicam in.s.eleganter. infra ea.
l. hic text.est plurimum sin aris, ut suga liberi hominis indicium sussicies sit ad torturam: dum hic tex.ait,profugissent postea' aperto testameto dcc. haec verba,quae sequuntur, innuere videntur,seruos manumissios post meta reuerti me, aut
apprehensos suisse: Ac demum dicit de eis atm deseruis quaestionem di supplicium assumi: ac lac msbia fuga in libero homine sit si ieiens indicium ad qu onem ec supplicium. hoc tamen Bari hic non placuit. dicit enim solam sugam no ei les cientem maleficii probation Sic tame in tellectus
533쪽
tellectivisiteto. contrarium probaret, dum dici supplicium sumendum est. quia non tantuquaestionem dicit posse a manumisso in testam e to exigi, qui profugit vivo adhuc testatore, pro pter suspicionem de nece domini ex fuga conceptam, veru metiam supplicium .ec sic fuga erit sufi cictu maleficii probatio. Alioquin recte supplicium de eo exiis non posset. N ita Accursius hie
sentit in verbo, sumendum. dum inquit, vel hie aliud, quia profugo sit. Sed in hoc tex. manumis M sus non ut liber,red ut seruus assumitur. τ unde non valet argumentum de seruo aut qui pro seruo habetur, ad liberum, hie non dicam plura, sed remitto fugae materiam ad. l. lege Cornelia. innaeod. Vnum interim no praetermittam,quod erit declarathium dictae. l. quum Sillanianum. c. eo. fugam serui non debere seruo prodestia, etiam si libertas ei relicta sit. tolle exemplum, si seruo siesuerit relicta libertas,aut debitori fuerit a testatore debitum reli Mim, si post eius mortem anno seruierit hari edi. Nam si debitor vel seruus pro pter delictu aut alias fugiat: non proderit eis suga, neque in anno computabitur. l. quum haeres.. g. sina. α. l. seruus . . seruus. ff. de statvliber. alio quin suum delictu sibi lucro esse contra ea quae supra dicta sunt,per. l. non naudentur. f. nemo. fide regulis iuris. l. filiae. F. tu. matrimo. Aliud aute est si tagitivi non essent,licet alioquin abes set. l. h. Tad. l. n. de plagia. ibi aliud abesse aliud in suga esse l. si cui. per totam pene legem. f. exquib. caus maior d enim si iussu domini sorte contigerit abesse non assectata absentia. L q data. T. ib. caus. maior. Intellige dum tamedomino insinuauerit. l. si quis decurio.i. c. de de 'curio. libro. x. per quam aliquando commemo i. rauit cuidam nostro consiliario,qui causa dico . templatione curiae ablaturus erat, qui non inti. , nuato commeatu curiae abierat,vi dignus esset reprehensione, neque gaudere deberet beneficio Iegis, hac line versic.ut qui liberam. c. de prori. 3. sacta scri l Aro.xij. dum ille tex. ait,ut qui libera proficiscendi licentiam prosiciatione commea tus adepti fuerint,sine libet stipediorum aut Memolumentorum deductione peregre degat. Nal. reipublicae is ex quib. caus. maior. eos dicit rei publicae gratia abesse, qui coacti absunt, caeterumitius ob id eum eo actum est: id autem honestatis gratia dictum est habedae rationis causa suaem dignitatis tuenda ec decoris sui causa, ne sine se ut passim abiret unusquisque sicuti inquit. l.j. in princip. ff. de postulan. oc tex. in dicta. l. si quis νε decurio .est,quod si pro sua audacia parui aliud
hane secerit iussionem: indignationem compete Vtem sortiatur. Igitur propter parvipenditam cuin ariae maiestatem is qui sic abiit non insinuato pro ficiscendi desiderio, grauem iure sortiri poterat is principis curiae indignationem. Nouissime ,. Roma. hunc text. in verbo, profugissent. notatis quemadmodat seruiu,qui minum offendit, M
rion consequitur libertatem: si nee banitiis sub generali remissione coprehendi potest, qui rem publicam offendit committendo crime laestem
testatis. & dicit hic Roma. hoc fuisse elegans An
non citat Ad in. l. de pupillo. s. si in pluribus. ff.
de no Oper. nunciatio. α dicit esse in disputatio ne quam iacit Angel. incipiente, exorta guerra. ubi Roma. hanc limitationem confirmat quam ill hic Alexand. impugnat. Nam secundum eum doctrina Bartol. ill hic indulgentia a principe generaliter concessa, licet eum, qui salsum com mittit,non comprehendat secundum Barto. in. i. Uicius. per illum tex. T. ad Turpilia. Si tame cerra personae fiat: prodest illi perhona'. l. si docue ris. iuncti a illii legio. c. denis. Similiter dicenduesse ait in erimine laesae maiestatis. Non obstata si quod dixit Ange. t ua loquitur in statuto quod
trahi non debet extra suos terminos. l. conuit tionibus .is de appellatio. Tamen idem Alexan. in apostil. Bartol. in . l. i. in versi c. securitatem. T. ad legem Iuliam maiesta. tenet limitationem An
est . l. i l. c. de episco. audien . dixi alias, es dicamin. l. penus . infra eodem.
a 'Aperiens testamentii ante assumptam desuntlia quaestionem. incidit in poenam senatusconsulti Sillaniam. Apertura teli amenti prohibetur haeredi instituto in te si amento etiam inualido. Aperiens testamentum inutile, punitur aequi ac si utile
Apertio testamenti quare omnibus prohibeatur ante vindidiam de nece domini assumptam. & nu. .&. a. Aditio haereditatis quid disserat ab apertura testamω. Apertura de inspectio testamenti quare adinventa. Apertio testamenti Δc codicillorum nedum Sillaniano senatusconsulto. verum de testamenti factio prohiben
Hareditas adiri debet ex testamento valido. Aditio haereditatis iure veteri tabulis nondum apertishrohibebatur. 1esiamentum absque causae cognitione non aperiem
Aperiens testamentum ex quo etiam nullum percepturis est commodum. incidit in senatusconsilium Silla
Haeres adire Sc rabulas aperire potest .esim neque mors,nem interfectores desunm possunt detegi. Haeredis sui existentia an possit libertatem aut legatum
conualidare. Donatio causa mortis an veniat sib edicto, quEadmodum testamenta aperiantur. Donatio causa mortis in quibus possit testamento asmmilari. Donatio causa mortis traditionem vel stipulatione exi
Filiusfamiliis quandoque venit domini appellatione. Donans causa mortis. irrevocabiliter donatario tene
Donatio causa mortis quot testibus muniri
534쪽
De Senatusconsulto S 1llaniano
is Donatio causa mortis quos habeat essectiis. xi Donatio causa mortis quandocimque reuocari potest. x. Donacio non dicitiit eise causa mortis quae si uim fusi producit. M Donator no tenetur praestare cautionem de re donata restituenda tempore mortis donatoris. - Donatio causa mortis sic fieri potest, ut stipuletur quis in singulos annos quandiu vixerit, ut mortuo Promis si, re incipiat exactio. ιν Stipulatio tacta a mulierevidote Darei restituenda.&- citur esse secundum naturam contractus dotis. M Donatio quandoque est valida nulla sipulatione vel me o vallata. s Actio pro donato nascitur ex meo donatoris liberali late & munificentia. D Donatio causa mortis quo ad ordinatione differt i donatione simplici .m Donatio causa mortis penes causam distinguitur a do, natione simplici. Donatio quando poenitentia reuocari posset.
D Donationis causa mortis detesiaineti ae codicillorum idem iudicium. s. Donatu sermo ea mortis an ei quaeratur. an uod di o. Scriptura quaelibet quamlibet ultimam volutatem eo tinens, testamentum dici potest. ν Institutus haeres in testamento inualido ex quo nil consequi potest. punitur si tabulas testamenti aperuerit. 6 Legatarius in testamento, in quo sibi legatum factum est, restis esse potest. π Donatio causa mortis in quibus vltimae voluntati potius qui in contractui aequiparetur. o Donatio causa mortis licet in actibus a legatis disserat :sneflectibus tamen illis conuenit.
sy Rescripta seu diplomata apostolica quibus personis viriti debeant. . Qui s. haec dictio utrunque sexum eomprehendit. a Mulier in his excusatur in quibus&rii sit s. Haeres institutus 5e quiuis alius tabulas testamenti ante vindicatam necem defuncti aperiens incidit in poena senatusconsulti Sillaniani. 3 Error in lacto proprio non toleratur. 4 Vendens semularE quem bonae Ditis asserisit,actione
exempto tenetur. etiam si elim talem esse ignorauerit.
s Error in poenis & damno vitando excusatur, non au tem in lucro captando. Q Secretum alicui commissum nullo pacis per eundem reuelari debet. ν Loquacitatis vitio laborat lixe nostra aetas. 4s Facere per se, de sace e per alium,paria sunt.
4s Solennitati iuris quandoque aliquid detrahitur ob cri
i. ordo in criminalibus Etesi pactis assensu remitti neve. Audiri non debet perire volens.
Imilia edicti verba quae hic rece set Iureconsultus in . l. liberis. f. sunt ec aliae. E. de liber. causa. re hic., recte legi posset,imo deberet usque in . s. eleganter quumi senatuscosulti interpretatio uno
contextu a iureconsulto fiat. Caestetia exiterum pro commodiore eiusdem intelligestimaui singulos versiculos minutatim disire. Sicuti in simili inquit. I. solem. in princi . si de
In principio nanque huius. secunda pars se iratus sulti Sillaniani in praescriptione huius tituli, seu,uti dicunt,rubrica posita refertur ec ex plicatur,videlicet quemadmodu testamenta aperiantur. echoe dicit rScienter aut dolose testa mentum seii codicillos aperiens,recitaris avit de
scribem,priusquam de familia quaestio oc deno
xijs supplicium assumatur, reus est poenarrauius senatusconsulti. Sed quae in poma huius capitis latusconsulti dic centum aureoriam. l. lege. s. sina. insta eodem. ill hic dicetur, dc in. l. necesi rios. g. non alias. infra eodem .dietiimesi etiam in praeludio huius tituli. Glo hic in verbo, edicto. Iaborauit circa rationem huius senatusconsulti, quare testamenti seu codicillore apertura, recitatio seu descriptio prohibeatur. discit enim positam esse in . s. non tarum. in si infra nostia lege,ne haeres propter compendium suum iamiliae iacinus occultet. huic gl. adherent Barto. ec Bald. hic, ec in dicto M. no tantum uino plus Bald. dicit in dicto. g. eleganter. ibiam esse ratione totius senatusconsulti totiusve
Aduerte quaeso, quia mihi non placet haec ratio, salua eorum pace dixerim. Nam si vera est et Accursii Barto. oc Bald. ratio, non viderent congrue duo hic posita esse, quae in. g. item sine iure
valeat .ec in dicto. s. non tantum . Iureconsultias, vulpiamis huius senatus sulti interpres memo
rant. Quoniam in eis prohibitio aperiendi testi
mentum non tantum iit succedetibus ex testameto, vel ex codicillis aliquid percipientibus, vera etiam haeredibus ab intestato ad deiuncti succes sionem venientibus . t Secunda non tantom prohibitio sit haredi institiato in testamento valido,
verum etiam in testamento nullo aut inualido. Si igitur edictum prohiberet testamenti aperturam hac ratione ne haeres familiae facinus occultaret,
cessaret in eo qui in tabulis inutilibus seu in testamento non iure facto haeres scriptus esset: quoniam quum nulla aut imperfectu vel aliter inualidum est testametum, ex eo succedere non potest
haeres id Lepe solet accidere his u letaliter vultinerati quasi semineces testamentum facium, qui nesciunt recte neque rite testari. argumento est l. quoniam indignum. c. de testa. quod autem ex testanicio nullo vel quod per viam nulli latis aut
querelae in ossiciosi testameti rescindi debet hoc
iure Digestorum, legata, neque libertates debeo hantur,im ὀ solutae repetebantur. l. Papinianus. s. sina. m. de inofficio. testa. N. l.filio praeterito. ff. de inius rup.& irri. testa. dixi plenius in auth. ex causa. c. de liber. praeter.vel exhaereda. quamuis
in hoc ius Digestorum correctum sit per dictam authe. ex causa. ill hic dixi. Igitur si neque homo,
535쪽
L. iij. g. Quod ad Causam . . a O
neque legatarii neque serui manumissi ex testa mento nullo aut inualido aliquid consequi poterant: quomodo dici potest haeredem ideo prori
heri testamentum aperire ne familiae satiniis oe 3 cultet Secundo hoc a senatusconsulto atque punitur is qui tabulas inutiles seu nullum aut inua lidum teliamentum aperuit,& a quo nullum co- modum percipere potest, atque si testamentum validum aperuisset. hoc dicit tex.in versi. itemne iure valeat. Tertia consideratio contra glos. est ex. l. penul. c.eodem. ubi libertates ta legata transmittuntur,etiam si cis vitiis tradita non me
rint.bi dilata in legatorum seu libertatum ira diti o propter quaestionem necis defuncti. dicamin.l.elegater. infra nostra lege. Si omnino debeatur in casu dictae. l. penul.ratio glo. Bart. ec Bal.
non erit generalis. Quarto, dico viiii ex hoc tex.
recte attentari posse, videlicet hoc senatusconsultum non tantum prohibere aperturam testamenti haeredibus S legatarijs, sed re quibuscunque
aliis personis nullam commoditatem ex testameto aut codicillis percipietibus, oc omnibus aequaliter poenam imponit si tamen scienter Sc dolose aperiant dum dicit, Ne quis scies dolo malo occiIdem in. l. lege. s. sina. infra eodem. Similis rex. in I. si quis id quod. .doli. ff. de iurisdi. omnium iu di.Si ergo verba edicti adeo generalia sint ut nomodo haeredes aut legatarios comprehendant, aut eos qui ex testamento vel codicillis a testatore aliquid consequuntur, sed quoscunque ex traneos qui scienter ec dolose testametitum ape riui quomodo potest illa ratio subsistere, ne hae res propter compendium suum familiae facinus occultet, quum non sit haeres qui aperuit neque
aliquod ei potest esse compendium. r Ratio igi-rur huius generalis prohibitionis esse potest, ne
sorte hau es colludens cum extraneo interponat
aliquem qui aperiat,& hoc modo lex deludatur
vel circunda tur simulata aperturae testamenti ignorantia, argumento. l. i. s.l. in si ibi .nisi singat ignorantiam. . si quis omis. causa testa. licet dici
potest ex verbis senatusconsulti haeredes solos aut legatarios,qui ex testameto vel codicillis utilitatem aliquam coiisequi possunt, comprehendi hoc senatuscos ulto.Sed id saluari potest, Primo ut dixi, tui haeres scriptus est in testamento non iure secto, ex eo nihil acquirit,neque etiam lega rarius. Secundὀ, quia omnis apertura prohibita est ne legi fraus fiat,in. s. aperire. ii .infra eademi ili sile escetur. sed si edictu solos haeredes aut te
gatarios comprehenderet: faciliter edicto statis neret et ideo Vlpianus interpres aliterverba edicti intelligi voluit, ut supra dictum est. Ego igitur puto hanc esse prohibitionis huius 1 edicti rationem, tui quandiu ha res ignoraue rit an recte haeres sit institutus, seu an aliqua de causa testamentum inualidum sit, spe suturae hae reditatis allectus sicilius oc dilidetius mortis de
scii sionem procurabi quonia spe putabit se Pri-
iratum si latum aut codicillos aperiat enixius erogo curabunt haeredes siue in testamento valido seu inualido scripti vel etiam ab intestato venientes quaestionem aut vindictam de samilia & no atris necis domini assumi,quam si aperto sorte testamento cognouerint ex testameto nihil se posis e consequi unde cum maiore difficultate deseri sio siet mortis domini, vel segnius prosequentur si dubitare incipient aut intelligant ex illo testa meto aut codicillis se nihil percepturos. Et ideo fauore reipublicae oc defuncti ne iniuria et sacta inulta maneat, factum est hoc senatusconsultum. i l in princ.supra eodem.non autem haeredis aut 6 legatarii contemplatione. t Unde illa ratio, ne Propter suum compendium familiae facinus o cultent: in consideratione non tam esse potest, quatit ea quae supra assignauimus, pro sinali ro ne senatusconsulti.Impulsiva autem dici potest haec consideratio. Iioc. g. 5c. seq. clare percipi Potest,ec ex poenaru varietate quae hoc senatus consulto imponutur tam aduersias eos a priuida familia quaestionem Sc supplicium exigat, testamenta aut codicillos meriunt,quam eos qui a
te sumptum a familia supplicium θc quaestionem
haereditatem adeunt, non solum ex testamento, verum etiam ab intestato, dicto. .non tarum. in Da nostra lege. nam in eum qui aperuit, tum aureorum multa statuitur in dicta l. lege s. s. instaeod. in eum vero qui haereditatem adit, honora publicatio inmonitur. l.necessarios. s. non alias. r infra eodem. SecundJr iii hoc disterunt aperta ra testamenii,& aditio haereditatis adhoc ut con fiet ratione unius alteri non conuenire. Nam anaditam haereditatem res defuncti esse existiman
ec haereditas. is de usuca. adita vero haereditates iunt hamedis,& unicum est patrimonium. l. facto. s. Iulianus Longinus. m. de vulgari substitu. l. quum haeredes. in princ is de acquir .haeredi. Et hac consideratione dico rationem. non tan
tum, conuenire solum in suo casu, scilicet aditae haereditatis: quia haeres post aditam haereditatem iactus est haereditatis dominiis, ideo propter sua compendium familiae sicinus occultare potes. aut is qui aperi nihil aperiendo acquirit, 'ia e . hoc haeres non est: r sed apertura θc inspectio testameti ad id inueta est ut haeres deliberet an hae
res esse velit, ut notatur in. l.j.ec. ij. in prin. ff. que admo. testa. aperian. l.scimus. c. de iure deliber.
s.si quis ignorans. insta nostra. l. 5c meminit hic glo. in verbo edicto.ibi, sed quid si ideout sciret
an sit haeres. quam nunc explicabo. ideo centum aureis tantum mulctatur aperiens, quia nihil ex
testamento sorte percipiet, ut est si testamentum non iure iactum ei se comperiatur. quum igitur nihil ex testamento percepturus est haeres ex te stamento inualido: uustra consideraretur quod consideratu nihil operaretur. l. si is ad Velleia. i. quu haeres.s.sin.isside acquir.haeredi. ideo pu
536쪽
.io rationem dicti. s. non tantum . recte conuenire
casui in eo expresiis: non autem quod generalitati huius edicti recte conueniat. Ob id visual est mihi glo. Accur s. extricare in verbo,ediisto. Ea ρ teor enim cum Accursio r non solum apertura testamenti aut codicillorum prohiberi hoc senatusconsulto, sed etiam conditionem: ec forti otiratione, quia, ut inquit Accurs apertura testameti sit ab haerede praetoris autoritate,ut sciat an haeres sit. l. hac consultissima. c . de testa. ut quii cer tus erit haereditatem adire possit: quia nisi certus sit se haeredem esse adire non poterit,neque etiaadeundo ex testamento nullo, etiam si ignoret testamentum esse nullum, adhuc nihil acquirit. l. sis ad quem .sf. de acquiren .haeredi. l. nec is. g. v. ec duabus. Il. seq. ubique per glos. eo. titia. Quo
modo ergo puniri potest is, qui nullum fructum ex testamento nullo percipere potest hoc alienua iustitia esset,nisi prohibitio generaliter omnes
etiam extraneos ligaret. Et si aperienti poena imponitur: quanto magis adeunti: in quo recte pu
to rationem. f. non tantum infra nostra. l. conclu
dere, ne propter suum compendium familiae facinus occultet: quia timebit haeres ne sorte contin gat eum propter quaestionem aut supplicium seruorum illis priuari,ut ergo non tantum seruis careat sed metu amissionis haereditatis studeat vindictam de nece testatoris assumi, prohibet testa metum-codicillos aperiri. In hoc autem quod de succedentibus ab intestato loquitur: non conueniret testamenti apertura, sed codicillorum G, io tum. τ quia aut validum cst testamentum: et tunc ex tes amento adiri debet haereditas. l. quandiu. sis de acquiren .haeredi. N si omi ista causa te: tameti haeres scriptus ab intestato inueniatur possidere priuatur successione, ex illo edicto, si omitra causa testamenti. de quo in. l. i. re per totum pene titulum .issi omis causa testi Si autem iure iacta non esset, di de iure Digestorum legata neque libertates debebantur, dicta. l. filio.&. l. nam oc si. f. post defunctum. is de inius rupto.& irri. testa. oc. l. Papinianus. I. sina. is de inoi scio. testamen. Et ideo de testamento recte intellini non potest, ubi succellio ab intestato desertur. Immixtio au te aditio est in extraneis. M.t. N. f. sui. insti. de hae re quali ec disseren. l. necessarius. ff. de acquiren haered. dica in. s. sin huius. l. ec. I seq. in hoc ergo dubita dum non est,aditionem hoc edicto prohiberi per quadam necessariam consequentiam,vidixi. oc ita Vlpia . extendit in. s. non tantum.&. u. huius. l. ec duabus .ll. seq. ut dicituri n. l. unica. s. quum igitur. c. de cadu. tollen. hic in glo. ali xa. lucta. i. si ea quaestio c. de his qui b. ut in dig. Cuius meminit glo. in dicto . . quu i itur. in V
bo haereditates. Lx hac glos I. parte duo collige. ii Primo r de iure antiquo secundum glo. haeredi tatis aditionem ante apertas tabulas prohiberi: quod hodie correctum est in dicta. l. unica. s. quuigitur. c. de caduc. tollen. Secundo, Si prohibe
tur apertura testamenti: prohibita erit ex conse quenti necessari ὀ, quia no tantii haeredi instituto aditio, sed venienti ab intestato prohibetur im
seq. infra eodem, in se da parte glo. ibi, ec sistat
contra. habes notatum quod supra dixi, poenam contrauenientis huic edicto esse centum aureo rum. l. lege. s. sina. infra eodem. Sed si adierit hae res contra prohibitionem huius edicti: bona haereditaria confiscantur. l. neces Iarios. s. non alias.
infra eodem. hoc dixi supra. In tertia parte glo. quaerit si ut sciret an haeres esset, quum ignorare possit. dicit glo. non teneri hoc edicto: quia non dolo malo. l. ij. in princ. T. quemadmodum tisa. aperian. v bigio. ad confirmationem huius dicti quaestionem facit de eo, qui omnino extraneusin, cui nihil in eo legatum est, possit agere ut sciat an sit sibi relictum. 8c dicit posse Primῖ per
illum tex. ex eo quod instrumentii testamenti est pii blicum. Secundὀ per. l. i. in princi . S. s. ratio. eodem titu. dum in ea dicitur, omnibus quiciis desiderant tabulas testamenti inspicere, potestatem facturum se praetor pollicetur. quit no ponsit testamenti veritas exquiri, neque super eo irasisi, nisi inspectis cognitis j verbis testamenti.
Tertio per. g. si dubitetur. qui tame. s. omnibus
glos obiectis respondet in his verbis, dicendum est praetorem in causa cognita statuere id debere&. l. pupillares. eodem titulo. unde non nisi cum causae cognitione. Quarto dum allegat. l. iij. s. solent. 1rde tabul. exhiben. lex illa respondet argumento glo na s solent. interpretatur verba lia dictae. l. his quemadmodum testamen. aperia.
ibi,omnibus quicunque& desiderant ecc. dicit
s. solentiqui quid in testamento asscriptu habet. similiter licta. l. ij. in princi. is quemadmodii te stamen. aperian. in his verbis, sed uniuersorumuibus quid illhicas scriptum. Idem in. I. unica. . de tabul. exhiben. alleg. per glos ivraedictam. unde verior est prima opinio in glo. commemo- a rata: r quia non nisi cum causae cognitione aper iura testamenti fieri debet, in qua versabit quod in illo edicto continetur,ubi testator intersectus non est. Sed ubi occisus erit,versabitur in causae
cognitione quod in hoc edicto cotinetur l. pro pter veneni in princi .ec. s. neptis. infra eodem. S in hoc text. scilicet ne quis scies testatorem in tersectum, curet testamentum eius dolo aperiri,
unde si scientia reserti debet ad mortem testato ris violentam:non conuenit ad id extendi quod glos meminit, videlicet ut sciat se haeredem insti tutum. Sc idem dicit. s. si quis ignorans. dum ait, si quis ignoras occisum Sc. Quare dico glo .no stram hic in verbo, edicto quam Bart. hic sequitur, contradicere omnino huic. . oc edicto in versicis. aperire. Secundo dum dicitur, aperire nos prohibitos palam vel publice vel secret0. omnia enim apertura prohibita est. quae clausula est ex
elusi cuiusculis facultatis aperieci testam cri. i. Iulianus
537쪽
l. Iulianias. T. de lega. iii. Ne sub colore quodam
Licato naus legi fiat. l. quidam ignauiae. c. de decurio. libro. x.l sub praetextu. c. de episco. oc cleri. quia 'ion considerat hoc edi m. an is qui haeis res est,sciat vel dubitet se esse haeredem. ratio, et
quia ec per hoc edi istum punitur is qui nullum
commodum ex testamento accipere potest. M. item sine iure valeat. 5c. l. ii. g. testamenta. ff. que . admodum testamenta aperiantur. testamentum etiam abusivum sub nomine testamenti comprehenditur. Ac si e considerat solum hoe edictum quod dus oecisus sit, ec quod aperiens sciat o cisum, oc dolo aperit. alioquin si hoc Iiceret: facio liter, ut di mi est, sinus huic legi fieret . quod per nullum qumcunque modum fieri debet directe
neque per obliquum. l. finali. c .ssi man suo. alle. ne prostitue. s. quia vero multi. versi. si vero de ducens. in authen. de testib. collatio. o. regula, quum quid utra via. de rinulis iuris. in sexto no latur in. l. non dubium. c. de levi. 5 in. l. statis legi. is de legi. Non obstat. l. i. i quemadmodum testiun m. aperia. quoniam, ut dixi in rubrica huius tituli, in multis differt illud ediditam ab hoe senatusconsulto. Nam illud edici si, quemadmodum testamenta aperiantur. institutum erat in fauorem haereda,ut inspeeus cogniti verbis tostamenti agnoscere possent haereditatem, ne in caute circunducerentur,ut in. l. i. N. 4. T quemadmodum testamenta aperian. Et facit quod notatur indicta. l. unica. s. quil igitur. c. de cada. tol.
ec dicta .l. scimus. c. de iure deliberari. l. de his. T. de transactio. ec ut facilius haeres deliberet an ex testamento adire velit hari editate,ut in. l. ait praetor. N. I. Aristo. ff. de iure deliberan. l. quadiu. ij. sfide acquir. haeredi. Non sic est in hoc senatuscosulto, quod in fauorem reipublicae 5c desuncto rum occisorum est nominatim sc iure singulari introductum,ut di stum est in rubrica in. l. i. in princi . c. eo de titulo. ec ideo non pro liubet aper,
In quarta parte glo. p . . l., . Occisorum. vos quid ergo si dias,dixi in ea plura. sto. soluit. dicit enim quod ille tex. intelligatur qn ab extraneo occisus est,hic qii a familia.Tu aliter die qa in dicto. s. quid ergo. homicidia erat occulte G missum. rvnde quum faciliter mors neque occisores detegi possunt, non solum tabulas aperire permittitur haeres,sed etiam conceditur illi posse Daereditate adire. l.si ideo. c. de his ub. ut indig.
ec in dietii. l. s. quod si quis puta veneno. supra eod. Sed ubi veritas homicid i haberi potest per quaestione familiae, aut alias, non potest haeredititas iue ab extraneo siue ἱ domesticis eo mistumst homicidium, adiri. Primo hoc probant ver ba senatis consulti posita in. ld. in princi p. supra
eodd. ibi,Tam a domesticis quam ab extraneis. Et idem probatur in. i. propter veneni in Princi.
utar, dem .licet ill hic glo. etiam coneriir simili
ter supplere, Zc sic interpretari. l. quum fratrem. c. de his quibus ut indig. Tamen hoc non puto verum pcr hunc tex. in Mosi . ne quis sciens. oc verti . priusquam. prohibet omnino aperiri testamentum, etiam si is qui haeres scriptus est, futurus non sit haeres, quia testamentum nul
lum sit, aut imperfectum vel irritum heri possit. oc ideo dic ut supra dixi, ut hic tex. intelligatur quado delictum occulte comissum est, sic quod occisores detegi non possitnt: quemadmodum in veneficio no per vim facto,sed occulte. Ita in testiuitur dictus. s. quid ergo. in . l. i. supra eode. ec id puto verum, quicquid ill hic Bariolus diacat post glo. ac glo in dicta. l. quum fratrem. alia ter distinguit, di nobiscum couenit. dixi plenius in dicta. l. i. s. quod si quis pura veneno. non re peto hic amplius .ec ista vera sunt quae diximus. ec si diceres ea, quae supra scripsimus obtinere
sorsan ubi haeres institutus extrancus in, non 3 autem suus haeres sit, oc sui haeredis existentia facit conualidare libertatem aut legatum, licet suus haeres abstineat, quia sbia haredis existentia hoc opererit r. l. quum quasi . s. sed et ii quis .is. de fideicommis. liber. s. restituta. insiti desidesco mi haeredi. dc quod notatur in . l. venire. n. Macquir. ha redi de hac transmissione dicam in. s. cleganter. S. l. seq. infrico. Sed dic extra casum esse
supra suppositu, videlicet qn testam eiu viribus non substitit: quia tunc nihil ex eo debebit. Non sit ubi alias voluntas testatoris impleri potest de
iure: quia remanet adhuc nome haeredis,pcr praedictas leges. unde nes hoc obstare potest. In tex. ad causam testamenti pertinens. Glo. hie intelligit de testamento ec codicillis. θc re ete. Adde quae dicam in . s. inerire ibi, omnes enim aperturae. infra eodem. Quid autem in donatione causa mortis: an sub hoc edicto com is prehendi debeat. et Clarum est enim mortis cauia donationem quandoque vim habere contra ctus: quandoque legati, ut commemoratur in l. sinati. c. de donatio. causa mori. Ec .s . i. insit.
de donatio. l. i. circa pritici p. is si qii id in fraud. patro. N. l. post legatu in . . sinati. n. de his qui b. ut in dig. de quo per Baldiim & Ioan. de lino la, Artin. Alexand Sc omnes in. l. ij. ff. de legatis primo Baldus in. l. Labeo. in principio. T. de pactis. glo. oc Barto lusin. l. h. in principio. E. de dote prael a. Et in hoc bene conueniret alia Bart. Io de Iinoia dc Roma. disputatio in. l. inter
mortis .ir. de dona. causa mori. An ad confirma tionem donationis causis mortis necessaria sit haereditatis aditio, an vero sola morte donantis co firmetur. Nam si aditione tin confirmetur: expedita est quaestior quoniam sub hoc edicto com Prehcnaitur, quia vim habebit legati S ultimae
voluntatis . alioquin si morte non ex peetata aditione , contra his naturam sapiet. Neque
hoc pacto sub hoc edicto comprehendi potest,
538쪽
ec ut videre poteris per Bariolum Ac Modo. in locis pretedictis , utraque disputatio in varias scinditur sententias per legum magistros. Ego vero pauca tantum recitabo in unam ec lexam γ parte. t In primis quod no pertineat ad leuame.
rum videtur casus clarus in. l. post legatum. g. sina. T. de his quib. ut indig. aufer. haeredi. ubi donationem causa mortis non esae similem logato dicit ille text. Nam testamentum in pu gnam legato priuatur , non autem donatione causa mortis. ratio esse potest, quoniam dona
tio nihil a testamento recidit, sed per seipsam
consistit, quia pa 'o aut stipulatione tit secun dum Baldum in dicta. l. Labeo. isde pact. n-dem Baldum Immolam, Aretin. N MOder.omnes. in dicta.l.ῆ. ff. de legatis primo. Moum tur autoritate glossin dicta.l. i. T. de dote prae
lega. Addit Alexand. in loco praedicto glos Linis .l. quum pater. 9. Maevio. H de legatis. ii. αxios L. in . l. q. c. de ii ire dot. Citat Barioluin Nullos qui istius sunt opinionis. Bald. moueba
tur per. I. inter mortis .is de donatio.causa mor.
Sic inducas ut per Alexandrum in dicta. l. η .is de legatis primo. quia in dicta. I. inter mortis 'text. vult donationem causa mortis fieri a
Pr. aesente praesenti. Non sic est in testamento quod prasentiam haeredis aut legat non de siderat,dicta. l. quum pater.f. surcio. ff.de leui ii. l. inter vestem.is. de auro oc argento te . A
i s debat Alexand. aliam differentiam. r Nam et
natio causa mortis traditionem requirit velitipulationem .l. mortis causa donatio. N. l. simor
tis. finali. T de donatio causa mor. Et idem no tat Bariolus in . l. i. T. de donatio. causa morti
motus mer. l. senatiis. g. finali. Teoden ,de dona
tio. causa mori. Sunt re aliae differentiae inter donationem causa mortis ec legatum , per glois. in. g. i. institu. de donatio. eam diti serentiam puto considerandam esse, uia manis urgeat ea quae ponitur in.1. tramis. T dedo
natio causa mori. Nam ec is donare pol sa mortis qui testari non potest. Nam illiusta milietis testari non potest, etiam permit te patre.l. qui in potestate. fide testamen. ., institu. quibus non est permis. sacere testamen. donare tamen potest patre permittente.utrunque probatur in dicta l.tam is g. sinati. igitur quum donatio causa mortis sine testamento ec codicil fieri possit: non debet secundum naturam telia menti aut codicilli interpretari neque iudicari. Nam verbum, relictum. non potest donationi causa mortis adaptari l. quum hi. in princip. er si .haec oratio. Ede transactio. Cuius
et . in die .l l . ff. de legatis primo. tamd p in hoc senatusconsulto plurimum ursa. et tam ec domini appellatione sit iussamilias comprohenditur. l.ys domini secundo supra eodem titulo. Igitur 5 donatio, quae a filiosamilias fieret
causa mortis non potest testamenti aut codicilli appellatione venire. Tertio secundum comma
nem opin.donatio causa mortis sola morte confirmatur.l.non videtur. Tde donatio. sic ut non
sit opus haereditatis adicione. ec Bariolus in di, L.l.inter mortis.alleot.l.i. T. et sine manumis.
ad liberta. peruene. Additur per Din. Baldus ec Ioannes de imola in locis praedictis. similiter
ec Romanus in dicta.l. inter mortis. s. sequens quastio.fide legatis secundo.iuncta glos. inter pretatione seu melius suppletione. Hoc idem notat Bariolusin.l. qui romae. s. Flauius. T. de verborum obligationibus. Quart0, Si pacto aut stipulatione stat, nascitur aduersus haeredem ex
stipulatu actio, vel certi condietio ex stipulatu. secundum gloss. ec Din. 8c ita refert Bc sequitur
Bariolus in dicta. l. i. ff. de donatio. causa mortis ex dictam. l. mortis causa donatio sit, ec dictam
senatus.s sinati. E. de donatio. causa mori. Si pacto nudo,oc nascitur actio ex. l. si quis argen tum .s. sinati. c. de donatio. Et idem tenet glo. se cundum eum in dicta.l. quum pater. g. nemo. T. de leuatis. q. Et glo. in dicta.f. ij. c. de iure dotiaec respondet Bart.ad. l. i. c. de dona. causa morti quia ille tex. loquitur de donatione causa mortis large et improprie sumpta,qua legatum donatio est l. legatum. aede legatis primo. dummodo ab
senti facta est et ec ab eo qui testari potest, ut indicta. l. tam is.fide donatio. causa mori. Non sicubi a filios milias fieret l. i. ff. de legatis primo.& dicta. l. tam is.s se. vel ubi proprie donatio causa mortis sumpta est, per dictam. l. smatus. s. sin. N.I. mortis causa donatio sit. T. de donatio. ao sa mori. t θί secundum Bariolum irrevocabili ter tenetur donans donatario. 8c Alexand. iii di m. l. ij.ff. de lega. primo.respondet ad obiectum Ioan.de Imola dicentis. l. si quis argentum. s. pe nultimo. c. de donatio.non posse donationi causa mortis conuenire: quia illa l. de donatione in
sinuationem requirente loquitur. at mortis causa donatio absque insinuatione sit. l. finali. c. eo dem, de donatio. causa mort .igitur 6 c. quia di est Alexand. non eme bonam reprehensionem
Ioan. de Imola,eo quod rationes diei . l. si quis
argentum .s penultimo. conueniunt ae lite dona
tioni causa mortis, sicuti ec donationi simpli, ei. oc lex sic potest extendi ubi rationes aequa liter concludunt,ex ea quae scripsit in princi . di
ctae. l. n. T. de leg. 3.Secundὀ, non es le veru quod illa.I.u quis argentum. loquatur im de donatioe insinuatione requirente,sed solum dicit,nihil immutari de his quae circa insinuatione statuta sunt Quint ὀ,Si a traditione cosirmetur donatio cauissa mortis secudum eum per dictam. l. mortis causa donatio sit. U. de donatio. causa morti igitur non ex testamento vel codicillis. Et hoc modo secundum
539쪽
secundum eundem Bartol. in dieia. l.i. T. dedo
natio. cauca mori. donatarius tenetur donatori
l. Paulus. M. Marcellus. F. eodem de dona. causa mori. Et si dicatur peti utilia 'ione e testa mento: tunc non erit proprie mortis caiisa donatio an . c. de donatio .causa mori. Neque obstat
secundum Ioannem de Imola ec Alexandrum 1a in diusta. l. q. ff. de legat. primo si dicatur r ad esse dotiationis desiderari quinque testes ut in. l. sin.
c. de donatio. causa mori. quoniam δέ in contractibus quandoque quinque testes necessar i sunt
l. testium. c. de testi. l. sina. ec authen. ibi posita. c. a certum petatur. In contrarium tame est. l. si. c. de donatio. causamor. quae in tribus sui parti.
hiis saluari non potest 5c direm aduersatur conclusioni supra dictae de insinuatione. Primo in his verbis, actis minime indigere, neque expectare publicarum personarum praesentiam . Se cundo dum dicitur, neque propter hoc quod ei festa non accesserunt inefficax esse atque inuti s videatur. Et per illa verba dicit illitie glos L. QVerbo,indigere. donationZ causa mortis in hoc a donatione inter vivos differre: quia insinuatio nem una expostulat, altera vero non. Tertio inversicis. Sed ita res procedat, dicit donationem cauta mortis valere si quinque testibus praesentibus fiat,vel inscriptis oel sine literarum apposi sione di sine monimentorum accessione: c malis iam vult hac donationem calumniam pati. Ecce
uomodo sine stipulatione vel pacto facta valetonatio. Ouartὁ inst. dictae.l. dum dicitur, &omnes eiseerus sortiatur quos ultimae habent liberalitates, neque ex quacunque parte absimilis eixa intelligatur. r Ecce quomodo praecise vult ille exi. quos effectus habeat mortis causa donatio non dissimiles liberalitatibus in testamento sactis. Et tex. in . i. insti. de donatio. utitur his verbis,hae mortis causa donationes ad exemplum legatorum redactae sunt per omnia. ec licet in seq.
versi .eiusdem. s. dicatur,ut per omnia sere legatis connumeretur: quasi innuere velit no in o mnibus conuenire. ut ill hic Elo. meminit: tamen
statim subiugit, Et sic procedat quemadmodum
nostra constitutio eam sormauit. quae est illa dictae.l. sina. c. de donatio. causa molt. di demum repetit modum 5c effectum quem vult imper tor mortis causa donationem habere,ut quu do nator vult magis se,quu eum cui donat, habere. Ex his verbis insero aliud oc secundum argu mentum, non esse verum , t donationem causa mortis,quae etiam per stipulationem vel pactum sit,uel per subsequutam traditioncm, non posse per donatorem reuocari:quin imo quandocumque voluerit donator eam reuocare potest eo quod donator non alio animo donationem ita
cit, nisi malit se quam donatarium habere, dicta
l. prima. T. de donatio. eausa mori. Adeo di si donatarius prius donatore moriatur, extinguitur :neque confirmatur, nisi mors sequatur donato di, dicta. l. non videtur st. de donat. usa mortis Et si conualuit, statim ex sua natura reuocatur mortis causa donatio, dum pendet. eodem ritu.
vel poenitentia, dicto. institu. de donationi. Alioquin si aliter facta est donatio causa mor tis , quia malit donatarium quam seipsum habe
ri iuxta dictam .l senariis. tina. 5 . l. si alienam. finali. ifeodem de donatio. causa mori. erit donatio inter vivos, ut inquit Iureconsultus in. l. ubi ita T. eodcin. dicit enim Iureconsultus,cau
ia donandi magis est quam mortis causa do natio : ec ideo perinde haberi debet atque alia 34 quaevis inter vivos donatio. r Ecce quomodo donationes quae statim effectum producunt i
reuocabiliter non esse donationes causa mor ris , scd donationes inter .iuos, licet mors do natorem ad donandum impulerit. Et idem te net glossae in dicta. l.senatus. in verbo,donator- m dicta. l. si alienam. s.fina. in verbo, nubIo casti. codem titulo. Cui ego addo. l. Sela. s. sinati .m ii. F. eodem,de donatio. causa mori. Hi his verbis, non tam mortis causa quam mori tra donare. non potest in ea locum ha bere falcidia neque per poenitentiam reuiacari, inquit illa glossa per . l. quum maritus. F. de pactis dotalium . quia donatio erit inter Ui
uos facta. Tertio, Contra eos est text. clarus
in dicta. I. Sela. in principio. T.eodem de do
natio. causa mori. in his verbis, Seia cum bonis suis traditionibus factis Titio cognato do nationis causa cessisset, usumfructum sibi rece Pit,ta conuenit. Per quae constat in illo textu res donatas traditas suisse quadam conuentione Prius facta, quae erat, si Titius prius ea decederet,proprietas ad eam rediret, octi stipersti
tibus liberis i iiij mortua fuisset, ad eos bona
Peruenirent. & tamen dupliciter traditae sue runt. Primo vere,quia cum este tradit Se Pndo, ficte per Unisfructus retentionem , Ut in. l. quisquis. c. de donatio. 5c tamen in ver
sculo, igitur . dicit Iureconsultus, igitur si res singulas haeredes Lucii Titii vendicent, doli
non inutiliter proponetur exceptio. Ecce quO-
modo donatio subintest igitur semper facta sub
eo modo , si Titius ante donatricem non de cederet, proprietas ad eam redeat: oc secunda
donatio facta si postea stiperstitibus liberis Ti
in mortua sit donatrix, tunc ad eos bona per ueniant, sed praedecedente primo donatario ,
res donata a donatrice non reuocatur , quan tuncunque res donata tradita fuerit donata
rio , sed eam donatrix repetit , Iicet per secundani donationein voluerit res donatas Z a
540쪽
- - De Senatusconsulto Sillaniano
adhaeredes donataria ea mora a peruenire. Prae terea ita fine secundi responsi dicitur, si cautione ex consensu naulieris acceperint, contributioni propter falcidiam ex persona sua tenebutur. Ex is qui ous verbis duo colligo. r Primo donatorem
non teneri cautionem praestare de re donata restituenda adueniente tempore mortis donatoris nisi velit, quia semper eius manet: ec potest, ut dictum est,eam reuocare, nisi donator cautionem aut sponte aut ex conuentione interpositerit, dicto. s. i. instit. de donatio. Ecce quomodo dona tio causa mortis, etiam si ei liat stipulatione vel pacto vallata, non statim irrevocabiliter effectum habet, nisi adueniente morte donatoris: nisi per ipsam stipitiationem, vel pactum suerit meciali ter ec nominatim ita couentum,di ista. l. senatus. s. 5 dicta. l. si alienam. si. T. de donatio. causa mori. Secundo, Ex rebus donatis causa mortis
salcidiam detrahi pos Iesicut ex legatis. Addit ii Ihic glo. l. ii. c . de donatio. causa mori. l. in do
nationibus. A. l. penultima. c. ad legem falcidia. in lioe demonitiatur, donationem causa mortis effectum habere vltimae voluntatis, di non
Quarto non comperio legem quae mihi dicat de iure digestorum . non potui ilia donationem causa m ortis fieri, nisi per stipulationem vel pactum nudum. bene autem comperio, posse per stipulatione fieri vel per pactu, in. d. l. mortis causa donatio sic etia. ec. l. senatus. finali. is de do a 6 natio. causa mori. dicitur in dicta. l. mortis. r sic donatio fieri potest causa mortis ut quis stipule. tur in annos singulos quoad viueret ut post mortem promissioris exactio incipiat,in. l. senatus. s. sina. dicitur. Si mortis causa in annos singulos
pecuniam stipulatus est, non est similis ei cui in annos singulos legatum est. non dicitur, donationem aliter non posse steri quam per stipulatio nem. Neque etiam inuenio quod pacto nudo fiat: quicquid dicant glossae per eos allegatae, quum sine lege loquuntur. In primis glost. iii. l. quum pater. M. Mariato. T. de lega. h. in verbo, donabat. quae supplet ad illum tex. dicentem, Mae uio debitori suo reus stipulandi mandauit,ut Titio cui mortis causa donabat, pecuniam debitam solueret. aliter non dicitur in illo tex. an per pactum vel stipulatione donaret. Secundo Glo. in. l. ii. c. de iure dotium. solum dicit, donatio nem causa mortis solo nudo pacto initam inii lidam esse iure veteri. l. sinati. ff. de donatio. i. Sela. F. de dote praelegata. l. penultima. T de alimen. ec cibar. lega. α alius legibus per eam allegatis, sed in neutra earum comperio possieprobari, donationem causa mortis nudo pacto iactam esse. In primis nihil de his loquitur. l.Rarali. T de dona. causa mori. neque. l. sin .sside donatio. Secsid ὁ. l. penultima T. de ali. 5c cibarilega. similiter. l. 4. T. de dote praelega. non to uuntur de donatione, sed de praelegato in te
amento facto. l. quae dotis. T. 1 oluto matrimonio. nullo pacto intelligi potest de mortis o sa donatione. similiter neque. l. quum maritus. s. sitiali. T. de pact. dotali. licet ille tex. loquatur
xr de r muliere, quae dotem fratri stipulatur resti tui si in matAmonio decederet illa stipulatio se
cundum naturam contractus dotis est. l. ij. in .i.
responso. c. de dona. causa mori. Nam ec si ira tri non emet stipulata, non existentibus liberis ex ea succellisset frater, si non fuisset pater se perstes. 8c in hoc non differt. l. quoties. c. de donatio. quae sub modo. allega. per illam glo. quamuis ill . l. in simplici donatione intelliga tur. Praeterea non video ad quid illa glo. aliogauerit. l. si adulta. c. de han edi. actio. quia in nulla sui parte de donatione mentionem fa
cit. Et dato quod in praedictis legibus pro b retur id ad quod per Accursallegantur: nihil est quod possit urgere, quoniam quod donatio
pacto nudo facta, sit inualida, facilune conce do Igitur non nisi pacto sieri potest vel stipilatione. non possium istud mihi persuadere, quicquid dicant: quinim ὀ non puto verum quod ex
pacto nudo de donando nascatur actio ex. l. si quis argentum. g. penulti. c. de donatio. verum est glosi in illa. l. si quis argentum. s. penulti. in verbo, detinuerit. sic interpretari ex verbis illius legis, ut usumfructum minime detinuerit, donationem pacto nudo factam , producere actionem ex illa. l. sed hoc non dicit ille tex. sedas velle videtur Imperator dicere, τ donationem validam ei se licet stipulatione seu pacto valla ta non sit, neque traditione vera vel ficta, qua, lis est ea quae per ususfructus retentionem sit: tamen donator sua promissione de donando sa, cta, licet rem donatam non tradiderit donata rio, conueniri re compelli posse ad rem dona tam tradendam .ec demum quaerit, qua actione compelletur Respondet, actione ex illa lege.
Quid ergo erit illa promissior dic liberalita rem quandam factam esse plenam 5c persectis
simam: θc secundum illam legem nec Mius traditionis effectus sequetur. Et in versi . quum enim. dicitur in eadem. l. quum domini in arbitrio cuiuscunque sit hoc facere quod instituit, Oportet eum vel minime adhoc prosilire. 5c sievides quod qui donat, non paciscitur: sed est quaedam animi seu voluntatis institutio seu propositio ex libera hominis dispositione proue
niens. 5c idem notatur in. l. senatus. g. donatimss. de donatio. causa morta de clarius in. l. i. in
princip. F. de donatio. ibi, re propter nullaminam causam facit, quam ut liberalitatem de munificentiam