장음표시 사용
591쪽
separatis sectum, si quod reliquum est in instrii,
mento potest per partis consessionem,testium depositiones aut alias legitimas probationes pro bari verum, τ α puto utile per inutile non vitia
ri: ec hoc modo siluari debeat Accuri 3 oc sequa,
cium opini. nisi omnia capitula instrumenti adeo connexa sint ut unum absque alio subsistere non possit vel nisi unum necessario alterius sit conse, cutiuum,ut absque eo subsistere non possit,tunc
utile per inutile vitiabitur,per praedicta. Si verosam veritas aliter quam per ipsum inst metum haberi no potest. Et falsitas unius capituli instru menti ex inspectione instrumenti detegi seu di, stingiti ab altero non potest, nes iudex in unam
aut alteram partem faciliter ad credendum moueri non possit, ut in simili dicitur in.I. ob carmen. s. sina. sside testib.et in o. fina. ira, quod metus causa. ec tunc instiumentum in parte falsum in toto salsum iudicandum erit. Et in hoc puto Inno cen. caeterorum opinionem sic debere admitti recipi. Alioquin indubio puto veriorem ei te Innocen sententiam, rationibus quibus Innoce. ει qui eum sequuntur,mouentur. Pro quibus re ctoacit dicta).stius. g. sequens. isad. l. Corneli. de Lis. Et idem notat Ioan. Andr. in o. quanto. per illum tex.in verbo,irrita. extra,de his quae si .
a praela. Quibus addo ca. re si legibus. xxv.quae stio. ii .ec per rationem Iaco. Butrua. τ quoniam notarius qui semel falsum compertus est commi sisse semper in eodem delicti genere malus omisnino existimabitur,vulgata.l.no omnes.s .a Bar haris. F. de re milita.& regula,semel malus. de regul. iur. in. H. Et quia salium committendo per iurus est,& insidelis seu nullius fides effectu, est, per rationem. I.si quis aliquid. c. de suscep. ecar
O.melius in ea. testimonium. extra,de testib. cap. quicunque. v 3. quaestio.i .ec capi.si adscripturas. ix distincti. debent enim Omnia cum autore con demnari, ut inquit ca sancta Romana ecclesia. . item Origenis.xv. distinctio. .fraternitatis ex to,de haereti.l.ij.9. sina. c. de veteri iure enuclea. Neque vim ficio an capitula connexa sint,an vero separata. In connexis nemo dubitauit, ut ex
praedictis videri potest. In separatis in casu prae dicto sentio cum Innocen. per dictam.I.ii. s. sina. c. de veteri iure enuclean. oc similibus supra relatis: cum dissicile sit, imo quasi impossibile, ii
brum esse compositum unius capituli tantum vel uno capitulo concludi. Praeterea plures polliunt
rationes esse ad salsurobationem, quae fides assistentiam habere postent: tamen propter diminu tam autoris fidem,ut 'ccasio legedi quod falsum
est tollatur, totus liber cum autore condemnari
solet. Sic dico in instrumento in parte falso com perto, cuius veritas in reliquis capitulis stroba ri non potest, praesumendum est, imo iudican dum falsum, per regulam in capite huius. I. com memoratam, Qui peccauit in uno, factus est om ritum re .per hunc text. ec dictum cap.testimo
Felin. Ut supra dictum est ad scripta per Inno cen. addidit quinque limitationes, quas ex dictis eius ec aliorum qui suae sunt opimponis,collegit.
4 Prima est et ut in salso prAumpta falsitas in
uno capitulo caetera capitula non vitiet per.l.iu
hemus. in sine. c. detestamen. Potest ponderari ille text. in his verbis, quasi dolose in tam neces saria causa versati. Et ratio huius est,quom am in vera falsitate dolus desideratur. I nec exemplum.
c.ad labem Corneli. de falsi Licet Innocen. post
Iacob. nutriga.illum texi .in verbo, dolo,non autem praesumpto intellexerit. Communis autem
opinio est in contrarium secundum Alexand. NModem.in illa. l. iubemus. Caeterum si illa com munis interpretauo vera est, non poterit Bartol. distinctio indicta. l. actuarios. c. de munerib. eca a. libro.xij. sustineri, eiusdem Bartol. in. l.siquis legatum. Tad legem Cornel. de fals. quam
Modon. Papiens. cqmplectitur in.I. Barbarius.
T de offic. praeto. Uerum non omitto quod Bar tol. in t .si post. c. de iuris N sacti ignoran. Ange. Aretin. in tractatu malefici. in verbo,falsario. ocys Angel. de Perus voluerunt et falsitatem omnino ineuitabilem elle ec inexcusabilem ubi circa so Iennitatem commissa est, ut si defectus sit in sole
nitate instrumcti,quicquid tales equitur, nullum . erit, dicta. l.actuarios. e. . l. in his. c.de diuersorici. lib.xij. Ideo intendo Partol.distinctiones ampliori stylo referre. In primis Bartol.in dicta. l.a ctuarios. dixit, quaecunque facta erunt a notario seu ossiciali non formiter seu ordinate, irrita esse, quia forma seu solennitas neces aria omissa est, quae omissio actum nullum reddit: oc ut supra dixi, Moder. Papic. indicta. l. Barbarius. hanc Barto. autoritatem multis similibus argumentis pro relat. Ipse autem Bart. indicta. l.si quis legatum.
T. ad i. Corneli.de sal s. post Din. usus est alia talongiore distinctione, dixit reprobata Cint,lti cardi Malumb. ec citramontanorum distinctio
ne in. l. . c. de sepul.viola. Aut instrumentum est inualidiim ex causa conuentionis seu contractus
inter partes initi, non autem ipsius instrumenti, quia formiter factum sit instrumentum nulla tu ris solennitate omissat 5c tune notarius de lalso punietur, per dictam. l. si quis legatum . quia qua tum ad ipkim notarium instrumetum persectum fuit siue defectus visibilis sit,siue inuisibilis, per dictam. l. si quis legatum. in his verbis, quamuis inutile legatum sit: Et hoc primum dictum intelligit cum interpretatione oc exemplo glos dum glos. illhie exemplum desectus visibilis tradit,ut quia res sacra legata sit, vel locus publicus. sed, ut videbitis,ista est suppletio quam Accur fecit,
In quo non recte Bartol. Citramontanos repre 96 hendit,ut infra dica. Procedamus, et Quandoq; , inquit Barto instrumentum est omnino nullum, adeo ut nulli praeiudicium afferre possit: tunc nopunietur de salso,dicta. I. si quis legatu. ij. respon
592쪽
so illius legis. Ratio secundum eum est,quia sor te notarius poenitentia ductus instrum etiam per sicere recusavit argumento. l. qui falsam. E. eo de. ubi vero ex co parii praeiudicium astori potest, de lasso punietur. l. damus. c. de fals. Videamus an recte Citramontani a Barto. re preliensi sunt tametsi plura scripsimus, in versici sunt signatae supra eod. In primis dum Bart. Cin. α Citramonia. reprehendit in dicta. l. i. c. de se pul viola. per dictam. l. si quis legatum . in princi . n. a d. l. Corne l. de sals. In quantum Cin. sic distin, xerat, aut vitium falsitatis est visibile: ec non assi cit tabellionem seu notarium : secus si non sit vi sibile. dicit Bart. hanc distinctionem non esse ve ram per dictam. Mi quis legatum . quando in capite legis virium erat visibile, com res sacra legata esset. Admiror Barto. quomodo tam debili con sideratione hanc distinctionem impugnauerit. In primis non esse vcrum, quod in illa lege dicatur, legatum rei sacrae factum esse. Verum est autem Accursium super illis verbis, quamuis inutile te gatum sit. sic illum text. interpretatum esse, de re
sacra legata vel praedio albano, di sic de praedio publico. Sed ille tex. hanc Accursiti interpretationem non admittit. Im ὀ Accur Lec sarto. hoc Iu, νγ reconsulto imposuerunt,r quia nemini dubium ei se potest, legata nominatim facta de re sacra aut publica, nullius esse momenti. l. idem Iulia,nus. s. constat. T. de Ieg i. dum tamen constet rem
Iegatam esse sacram aut publicam, sed quod omnis res sacra vel publica habeat hoc ψitium visi bile. non puto verum. Quid enim si res sacra cum at is prophanis eiusdem generis sic misceatur ut propter mixtionem distingui seu secerni non possit r Aliquat enim possunt videri similes sacris, ut sunt ornamenta quae venalia fiunt, quae similia sunt sacris, quae tamen sacra non sunt, tametsi permixta sint sacris . argumeto est. l. diui. Tad legem Iuli. pecul. ibi ,res priuatorum, si in aede sacra de positae surreptae suerint surti actionem non sacri. Iegii et se. Non enim nisi ab his qui ea sorte cognoscunt secerni possiunt. Pro his est. l. inter sti
Pulanteni. s. sacram. T. de verbo. obliga. nam ecsacra res prophana fieri potest, licet ignoretur. Idem in. l. liberi. T de contrahen. emptio. et dictos. constat. Praeterea quod res sacra legetur non
facto est notarii qui potuit ignorare rem legatam esse Lacram, sed facto potius testatoris: quod non
nocet notario, ut dicam infra. Secundo, nonne
inspectione testam et ivideri poterit an silius prae
teritus sit an exhaeredatus. l. q. g. si dubitetur. Uer sim inspectio. T. quemadmo testa. aperian. Et id
vitium visibile est inspectis lectis' verbis testa
menti. l. de his. T. de transaction. l. T quemadm. testamen. aperian. Et tamen lex tollit allegatione
illius viti in . l. h. in verbo,alleget. c. de edidio diui Adria. tollen. Praeterea aliter potest esse lega, tum inutile, quod non erit visibile, di ignorari faciliter potest. l. sili sani M. s. si quod alicui. N. l. si quis in fundi vocabulo .et. l. si sic I tum. i.
ff. de lega. i. l.sideicommissi s. si seruo. T. de lega. iij. Obstat etiam dicta. l. iubemus. c. de testam ys T in qua defeeitas erat in solennitate testamenti
seu in forma nouiter ab imperatore tradita. Simi liter in . s. i. in authetide telia. impersec. colla. viij. sine qua imperator testamentum non admittit rimo ulterius cum nullitate poenam salsi notario ad incit. Cui adde. l. nulli. sina. versi c. si quidat rem. c. de muner. 5 actua. lib.xii. Et tamen sec dum Bart. sententiam quam Alexan. ec Moderi Papiens. dicunt esse communem,ille text. non de
falso vero, sed praesumpto intelligitur. Clarum
est autem vitium quod in illa. l. commemoratur, omissionis esse circa hau edis aut haeredum nominationem, quod visibile erat. Igitur Barto. distinctio vera non erit. Quarto text. in . l. iq. c. de edi
cto diui Adria. tollend. sortiter obstat in his ver bis, neque ex quacunque suae formae parte vici tum , sed quod prima sigura sine Omni vitupera tione appareat,si depositionibus testium legiti
mi numeri vallatum sit. Ex quibus verbis constat sufficere in forma a lege ordinata testamentumno peccare et omni visibili vitio carere: alioquin via vitium linamenti erit visibile,ha res ex testa mento nihil consequetur. In qua . l. si imputo Cini
distinctionem clare probari posse.
Secundo, non puto considerationem BartoI. propter illam. l. iubemus. sic intellectam, ut Barta interpretari voluit possie sustineri: quoniam in il la peccatum erat insorma visibili ει tamen secundum Battol. non vere falsum dicitur sui me com missium,sed prisumptum. Et nihilominus Barto. yy dixit in dicta. l. actuarios. r grauius est e peccata quod in sorma sit, tuam quod in materia. Et non minus tamen Barto ait, ubi in materia salsum c5 mittitur: vere salsum iudicandum erit, sis acto notarii contingat, dicta. I. si quis legatum . si grauius est peccatum in sernia quam in materia, potius instrumentum vere salsum dicendum esset quam si in materia peccatum est. Et in dicta. l. iubemus. non tantum falsum cum dolo praesumptu factum suisset,verum etiam cum vero dolo. Quare Bis to . in hoc sibi ipsi contradicere videtur. Praeterea Barto. contractum ab instrumento distinxit. Di
xit enim contracti im a partium conuetione pro cedere: quare si a conuentione contra etias proce
dat, ex eo quod instrumentum est formiter di so Ienniter facium, non potest culpa ex conuentio ne partium procedens notario sed partibus tanis tum imputari, nisi constaret solum notarium in causa esse salsitatis commis Le, aut cum partibus aut earum altera participassie: quoniam in me tum nihil aliud est quam probatio uniuersorum, quae in instrumento scripta sunt,dicta l. h. in princi p. T. quemadmo. testamen. aperian. I. conti Dtur. Is de pignor. I. a. ff. de si de instru .laaotionem. instrumentorum. T de verbo. signisi. I si idem.
c. de codicit. Item in secundo distinctionis memobro non
593쪽
hro non videtur Barto. recte dicere, quamquam illi assistere videatur, maeia. l. si quis dum dicit, ubi nullum est testamentum, oc nulli falsita, praeiudicium afferre potest, notarius de falso non
tenebitur. Cui ego addo pulchrum tex. Ninfor tioribus terminis concludentem. in . tam pubere.
acio g. sed & si. is. ad. l. Corne. desiis. r ubi etiam si ex esse 'u seu ex animo notarius salsiim comiserit,si tamen falsitas nulli praeiudiciuni asterat, non erit puni bilis, inquit ille tex. quo ad cogitatione ani mi nocens est: quia et asscribit quem suum putat. sed quoniam,inquit ille text. neque legatum nemhaereditas bonae lidei posses ri acquiritur, dicimus eum poena eximendum esse. Et tamen in di eri l. iubemus. secundum Bart. intellectum, que Alexat . communem esse dicit, non poterat pec
catum nisi informa esse, quae per inspectionem adeo nullum reddebat testamentum, ut nulli possit damnum, aut lucrum afferre: quoniam omis sio format in illa lege traditae testamentum omni no nullum reddebat, re tamen illa notarium, qui testamentum confecit,de falso punit. Quare stante Barto interpretatione illae leges plurimum inter se pugnarent. Praedictis addo. l. si mensor. g. si cum salsus. ii si mens salsum mod dixer. ibi, sed si
eius nihil interest, condemnari mensorem non O Portet. l. i. i. is deser. corrupto. l. i. g. licet. versi. ea propter. T. de pericul. 5c commod. a vendi.
Quare ego puto sentiendii esse cum Cino, Bald. Iaco . de Rauen. N Ricar. Malum b. ut in ea non tantum peccatum esset in forma, sed N in male ria: quia quod testator non scripserit nomen hae redis aut haeredd, in hoc testator in causa potius esset quam notarius, nisi notarius argueretur πι hibuisse testatorem suum haeredem aut lia redes acii nominare: r sed quia notarius in autheticam formam instrumentum testamenti reduxit quod ca
rebat sorma in illa lege expressa, ideo illa lex pi mendum eum esse ait de falso, quia salsum comisit redigendo in publicam formam, volens instramentum sacere autheticum quod de iure nullum est, ut in sine illius legis dicitur. Nam re vera in illa. l. iubemus. in versi . quod si non fuerit. ominsio proueniebat iacto testatoris, qui haeredes nonominauit, vel si aliquos nominauerit, aliquos aut d nominare praetermisit, patet dum ait, in eius haeredis institutione nomen neque lingua neque manus testatoris significauit. Et sic omissio, si qua in instrumento contingit, non iacto notarii obuenit, sed dando instrumentum testamenti informa authentica ut vim testam et i obtineret, peccat,& in quasi dolo est,im ὀ in vero dolo, quia instrumentum testamenti dederit, in quo nonae haeredis formiter descriptum non est, quod ignora re non debuit. l. sin. c. de magistrati. conuenie. 5c mox dicam. Et aliud peccatum notario improperari non potest. Adverte etiam quod facto suo contingere potuit, ut instrumentum non tantum in sorma,verum N in materia peccet. l. si idem. c.
de codicil . l. non codicillum. c. de testa. quia forare testator in praesentia testium haeredem teli haeredes nominauerit Oc illa instrumeto scribere dolose obmiserit, nulli dubium est in omittedo primum oc demum in publici instrumenti formam tradendo in committendo salsum commisisse, prout Bald. Iaco . de Are. ec Ricar. Malumb. illutext. intellexerunt. Sed ubi omissio formae non suo sed testatoris facto interuenit, non ob id dici Possiet, tam grauiter peccare omittendo quam ui committendo deliquimet: r quia qui in omittendo tantum peccat quati dolose peccat, non tamevere dolose per illum tex. sic intellectu. Cui addo
l. pater. s. pater. T de castren .pe l. l. l. penui . ms.ssi si quis omissa causa testa. l.i. . in caeteris. ver
sic quod si nolit. T. si quid in fraudem patro. alie
na. fue r. notat nario. per illum text. in . l. q. s. sina. T. de pecul. I. si mora. T. sol u. matri. Dicam sorte in. l. lege. infra eo. titulo. Et tamen per illum text.
ex quasi dolo punitur notarius de falso. Licet in illa. l. nec exemplum. c. ad. l. Cornel. de sal s. dicatur non est e locum poenae salsi, nisi propter dolo,oc tamen ill hic dolus praesumptus punitur paritate poenae cum vero dolo, quod graue est,nisi di cas sicut Bald. sentit in committendo peccatum fuime per notarium, videlicet circa substantiam instrumenti vel quod dolose notarius omiserit:
ut in. l. praesbyteri. c. de episco.&cleric. text. a tem in. l. nulli. c. de muner.ecaehia. lib. xii. cuius
meminit Bald. in dicta. I. iubemus. dicit eum qui solennitate omissa instrumentum tradit suspicio ne non carere, oc falsum committere. l. ipse signi ficas. c. ad. l. Corne l. de falc ec indicta l. nulli. oci actuarios. in utroque casu poena legis imponitur, quae pro illo crimine statuta est. Lt ideo cogitaui circa id aliter distinguere. Aut enim a lege forma tradita est,quam nulli ignorare licet, praesertim ei qui circa officium versatur, di ille dolusa lege praesumptus qui cotingit dum quis peccat
circa quae versatur punitur, sicuti ec verus dolus, dicta. l. sin. c. de magist. conuenien . l. l. m. si mens. falcmod dixer. r quia paria sunt, scire vel scire debere. l. si quis ex argentariis. g. praetor ait. E. de eden. s. i. in authenti. de sanctis. episco .colla. ix. l. quisquis. c. de rescinden. vendi. l. sin. c. unde vi. l. item quantitur. s. si fullo. m. loca. 5c conduisti. ni si ii iste de ignorantia aut errore legitime docep tur: praesertim cum in reliquis instrumentum sua habet substantialia. l. si librarius. T. de regu . iuris. Et in hoc psidero dictam. I. praesbyteri . . decpi sco. ec cleri. ibi, multo magis etenim poena digni sunt quibus cum plurimum honoris per nostram iussione delatum est, si in occulto inueniatur cri mine. Cui co uenit ratio. l. ij. s. Servius Sulpitius. Ede origi iur. turpe esse patricio ec causas oran ri ius circa quod versatur ignorare. Et ideo dicit,
non carere falsi suspicione qui formam,di solen nitatem legis omittit, quasi dolose vocatus, inquit dicta. l. iubemus. Et ira intelligo debere Pro
594쪽
cedere. l. at hiarios .ec di stana. l. nulli. c. de mune. Ec actuar l. in his c . de diuers. Ossi. lib. xij. ratio in
officiali est, quia culpa in eis dolus est, cum debebat diligentiam. l. magistratus. T de admini. rerum ad ciuit . pertinen . dicta. l.3. ff. si niens .ials .mod. dixer. di dicta. Min. c. de magist. conuenien .ibi,
sed super negligentia vel dolo scribae qui veram substantia taxationem passus est occultari, legi-io bus erit agendum. T Ecce quomodo in officiali delinquente non tantum dolus,sed di negligetia imputatur. Imὁ etiam diligentia ab eis exigitur,ta punitur. Ex his patens eii responsum a d. i. nec exemplum. c .ad. l. Corn. de sals. Et intellige hoe primum dictum, quado instrumentum nullo alio vilio visibili caret, sed prima sigura in qua nisuae formae parte abs s omni vituperatione apparet. i. q. tasina in princi . c. de edicto diui Adria. tollen. ubi erso vitium apparens erit,non erit puni bile,se naum. I. si quis legatum .st. ad. l. Corn.
de sals Etiam si affectus fuerit peccandi,eo quod
vitium adeo patens est ut nemini damnum affer re possit,dicta. l. impuberem. s. sed si ei. ff. ad lege Corne de sals. Licet in his in quibus lex animum tantum violari desiderat, euentum non conside rei qualis secutus sit. l. si quis scruo. c. desuriis. l. Quis sit fugitiuus . in princ. N alqs. s. seq. si . de aedii alsam Tad. l. Corne. in l. cogitationis poenam .sside poe. Si autem virium non erat visibile: N punitur, praesertim si instri mensum ex omnibus solitis partibus constat,per dictam. l. . c. de aedicto diui Adria. tollen. iuncta dicta. l. si quis legatum. T. ad. l. Corne . de salsin his Merbis: Prius enim oportet esse aliquod te ita,nentum vel non iure saetiam,vt Seriatuscosia
io locus sit. Nam ec salsum testamentii id demum recte dicitur . similiter in interdicto de tabulis exhibendis. l. i . siue autem. ff. de tabu . exhiben. Nin edicto queadmo. testamenta aperiantur. illo titulo. in . l. n. testamentum. tantundem di citur in hoc Senatusconsulto, in versic. item sine iure valeat . infra ea d. l. dixi in. g. quod ad causam. supra eo. Et per rationem huius versi. nostri,siue rotum instrumentu deletum sit, siue pars eius tan um. Idem in. l. i. g. sina. 5c. l. seq.&. l. i'. in princi. m. de tabul. exhiben. Et alia ratio redditur huius
dii tinctionis ex illa. l. ij. N. in . c. de edic diui A ι os dria tollendo. r quia ubi vitium visibile est, non mittetur haeres in possessionem haereditatis virtute talis testamenti: Et ob id nullsi parti a Tert prae iudicium. Si autem non est visibile: non admitte
xur volens vitium probare. Imo nec audietur voles allegare dicta. l. h. nisi prius mista haerede scripto in posseisionem hineestatis. facta autem mis sione probabit is qui salsum aut suspectum dicit restamentum. l. si post. c. de iuris oc ignora. I. si scriptum. c. de probationi. Quaestioni tamen plenius supra disputatae dico recte hunc tex. non
conuenire, quoniam hoc edictum no tantum re
stamentum seu instrumentum testamenti prohibet aperiri, sed quamlibet eius partem. Non mi
rum si propter partis testamenti aperturam punietur aperies. Rationem dixi supra. non repeto. Ex
his vides quomodo prima limitatio Felin. recte non subsistit. Secundo limitauit Feli. non habere locum doctrinam inno. in accelsorijs. oc ita dicit
Inno. sentire indicto. c. fraternitatis .extra,de hae
reti. sorte in cautione fideiust bria secundum. l. ij. iuncta glo. doctrina. c .ad. l. Corn. de fals. verum est Inno. hoc dictu reserre, licet illi parti no adhaereat. dicit enim Inno. alii tamen dicunt quod si in uno instrumeto plura sint capitula conexa sibi,et
unum est accessori u alteri, uno castato conexa ocaccessoria casiantur. l. filius. F. seques. Tad. l. Cornel. de sal s. l. cum eiusde. N. l. seq. T. de aedit. edi c.
Idem v bim sentit Accurs. ec qui cum sequuntur.
In non conexis aliter ab Inno. sentiunt: qironiam Innoc. aliter dixit in dicto. c. fraternitatis. ec aliis locis supra relatis. Non obstat quod dicitur de l. q. c. ad. l. Corn. de sal s. quonia pars confitebatur instrumentu in principali veru, licet accestarium Oo negaret causa moradae solutionis. t Ego aute dixi supra non eme iacienda differentia in connexis vel separatis ubi veritas aut partis cosessione aut testium probatione aut at is argumetis apparere potest. no repeto. Ex his satis erit sactum tertiae limitationi per Felin. memoratae, dum distinguit salsitate existente circa substantialia instrumenti,
aut circa alia, ut pote circa personaru demonstra tione, dico aeque instrum cium vitiari, si error n5 probetur instrumenti, iuxta dictam. l. si librarius.
f. de regu .iur. quia demsistratio personae illa est quae instrumentu potest variare. l. demonstratio. G. I. Alsa. T de conditio. 5c demonstra. hoc etiam notat Bald. in dicta. l. si ex salsis. c. de transactio. per. l. iubemus. c. de Probatio. Licet quados o ro osset asscribi,ut in. l. si quis in flandi vocabalo. st delega. i. ec dicta. l. si librarius. Et ob id Fracis Areti. iii l. ij. per illum to .c. de oro. aduoca.
dicit no teneri lyndicum qui in denuciatione no men pro nomine posuit,si per errorem posuit, ecerror legitime probat . in dubio aute potius praesumendu elle per crrore quam scienter scriptil. l. pen. c. de his qui sibi asscrib. in testa. argumento est. l. merito. T. pro socio. Et ide Rotho magi iudicatum est. 13 . in messe Decebri, qin iustus error in uetus est. Si aute scicto nomen'nomine notarius apposuit, sic ut unu pro alio obligauerit, sal sum comittit,argum dio. l. unicae. c. demul. nominis. l. falsi. T. a d. l. Cor defat. l. ad recognoscedos.
c. de inge. manum tur si quis in nomine. Insti. delega. Notat per Bal. N Ang. in . l. imperator i. T. de statu homi. Bal. 5c Modo. in. l. errore. c . de testa. tex. in . l. ories. in princi.&. s. i. 5c per totam
pene lenem. T. de haeredi. insti. vel si diem pro die adiecit Tolle exeplum secunda Ange. in dicta. l. ror imperator. r Inhypothecae constitutione: quia diem sorte solutioni seu redemptioni longiorem aut breuiore contra partium voluntatem sepsit.
595쪽
tur no.imperator. colla v. Et istiud satis probari videtur in dicta.l.distrahente. c.de rebus alienis non alienand. l. cimi precibus. c. de probatio. Et hac ratione dicit text. in. l. i. oc sina. c. plus vale. quod agitur, in cotractibus veritate magis,quam scripturam inspiciendu este, authenti.si quis vult caute. c. qui potio. in pigri. habean.l. quamuis. NI.seq. c. si quis alteri vel libi. Et id prosequere ut
per Barto. Bald.& Ange. in dicta.l. imperator.'. ff. de statu homi. Alexam& Modern.in dictaa. si Iibrarius .ff. de regul. iur. Bald.in.l.unica. in sine. c. de nouo codi.componen&Ioan. Andr.in sine commentarii sexti libri decretalium. in verbo,data. Anto. de But r.ec Ioan. Andr. in o. inter dile cios.extra,deside instrumen. Felin.ino. ex lite ris. extra,de fide instrv. Bart.in.l. si is qui testametum. T. de testa. N in.l.super chirographis.& in thenti.sed nouo iure. c.si certum peta.
Adde huic disputationi aliam non ineleontem quaestionem,quam Anto. de Butr.post Hostiuexaminauit inca.quantae.per illum text. exri,desos his quaesi.a praela.sine consen.capituli. r An in strumentum contines aliquid in capitulo per de- canum et canonicos factum fuisse,absente tamen decano salsum erit. Et dicunt instrumentum sal sum esse,per t. qui veluti. c .ad. l. Corneli. de sals. dictam. l. iubemus. c. de testa ec dictum m. quanto. in verbo, absentiam. dicit tamen Hostiens. excosuetudine Romanae curiae no improbsi usum nonnullarum ecclesiarum quae sub nomine decari licet absentis omnes capituli expeditiones o pitulares insinuant duobus praesentibus,aut duo D punctis instrumento adiectis hac figura. M.
Ca.quoniam abbas .extra,de ossi c.deleg. Non autem si sub proprio nomine decani instrumentum conficeretur:quoniam salsum esset, per supra di
eia.nec excusaret consuetudo, per rationem capitu.sina. tra, de consuetud. hoc idem ill hie sequitur Ioan. Andratas.
Quarta limitatio Feli.suit quando fessitas ratabellionis sed alterius partium vitio comitia est: quia tuc in eo articulo tantum,in quo salsitas eo perietur,instrumentum falsum erit, non inris.non comperio Bald. hoc dicere in loco praedicto. Caeterum verum esse fateor ubi partis latum conuentio a tabellione resertur, licet sella india partes conueniant vel salsum in suo contracturniscuerunt, inscio tamen tabellione. hoc falsum
notario imputari non posse. argumeto est.lq. c. de erro. aduoca. sed suae facilitati debet pars committere quae salsum commisit. de quovide narto. in.l. si quis obrepserit. F.ad. l. Comet. de sals. ubi dura quaestiones huius succedaneas tractat, amo
os bis in facto sibi cotigisse ait. et Prima est, inquit, consuetudine Tusciae partes schedulam notario tradere solent, super quam instrumentu fieri consentiunt. contingit partissesteram schedulam tradidisse falsum tamen continetem,secudum quam notarius bona fide publicum instrumentum confecit,partibus e dedit:altera pars viso instrume
to illud salsum esse dicit oc proponit. An de salso
notarius condemnari poterit. Secunda est, dum altera partium conuentione dictaret,aliquid dolose aliter quam inter partes conuentum erat, nominaret, seu dictaret altera vero pars dum instrumentum vidit de salso instrumentum arguere coepit: An de falso notarius condemnari poterit. Vtranque quaestionem eodem medio Bart. absoluit, per. I.si is qui.f. tu Titium. T. desuri. quam a
pertius declarat. l.si quis quid perseredum. Teo. de surtis. ut uno respectu neuter de salso puniri possit,neque dictans, seu qui schedulam notario dedit, nes notarius scribens, quoniam notarius
ut scripsit quod pars nominauit, ignorauit sal
um est e,quod scripsit. Quare veru est dicere falsum non commisisse,quoniam bona side scripsit: falsum autem dolum desiderat. l. diuus. θί l. qui
falsam. T.ad. I. Corne. denis l. nec exemplum. c.
ad. l. Cornel. de salsis. Igitur notarius de salso a gui non potest. Similiter secundum Barto.neque is qui dictauit,quia non scripsit neque instrumento robur adhibuit. Igitur de falso argui non potest, quod salsum secit,dicto. s. tu Titium. In secunda qua tione idem dicendum esse ait
Bart. quado plus,aut aliter nominatum est quam deberet. Secus autem secundum Barto. vhi ominsio circa dictationem interuenit: quia tunc omit tens nominare,de falso tenebitur,non autem no rarius: quoniam salsum in personam nominantis radicatum est. l. praesbyteri. c. de episco. 8ccieri. ec. l. ea quae commendandi. T. de contrahen .em Ptio.Ratio autem primi casus est,quia lex no sal sum,sed deceptionem nominat, in. l.ῆ. c. de reb.
alien.non alienan. Licet schedula super qua factu est instrumentum sit falsa.I.sin. c. plus vale. quod agi. Fatetur autem Bart. in casu proposito posse teneri de falso: quia praetori obrepsit, secundum l .si quis obrepsit .sTad. l. Corneli. dent s. ut est in eo qui saliam schedulam seruienti dedit, ut super
ea relationem conficeret.Si vero scribens falsum esse sciuerit, tunc qui nominauit,salsum comisit. Cum Bart.sentit Abb.in o. quanto. extra,de his quae s. a praela.sine consen .capitu. Idem Bart.notat in consit. cix. incipiente,Tudertinus quida. ubi eandem distin 'ionem ampliore pagina pro sequitur. quem sequitur Angei. Areti. in tracta. maleficio .in verbo, falsario. in Maestione incipiere, quaero, aliquis dictat 5cc. r Dictans enim in
strumentum autor esse videtur instrumenti in clemen. i. de vir. ubi haec tria a pari iudicantur scribere,facere, oc dictare. .sent etiam sanguinis. in princi. extra,ne cleri. vel mona. s. quia verὀ vers- simile in authenti. de non alienan. 5c permutand. reb. eccle colla. ij. per quem tex. idem notat Bal. in.l.iubemus.ii .insi. c.de sacrosane. eccle. Addo
596쪽
m. I i. 6. ad testii menta. T.ad. l. Corne. de sal s. alteri donet. contra quos plurimum insurgit tex. l. lex Cornelia. . si quis librum. F. ad. l. Corne. de iniur. i. Institu. de iniur. o. inter dilectos. prae
terea. in vobo,procuraucrit. extra, de exces prae
lato. Pollent hic recenseri quae scribuntur de di plomatibus seu rescriptis apostolicis, in ca . licet. oc ca. quam graui. extra,de salis de dictamine eo .
rum de quibus il illic per Henric. no hic, ec quod
dicit text. contra huiusmodi personas in o. si cul - Pa. extra, de iniur ibi, nec ignorantia te excusat si scire debuisti ex facto tuo iniuriam verisimiliter posse contingere vel iacturam. l. sussicit. ff. de co- dictio indet,. facit ratio. l. i. S. d. c. de his qui sibias scrib. in testa. Quamquam illi. l. d. sortiter ob stet. l. dictantibus. c. detesta. Et Accurs. studet ambas leges cocordare, ut dicta. l. q. intelligatur de dictante 5 scribente. l. dictantibus . de eo qui tantum dictat non autem scribit. Huic interpre
rationi sere omnes se subscribunt. Ego autem puto solutione Accursiti plurimum torquere illam I. d. quando illa lex neque alia hoc dicit. N. l.i. Dad testamenta. Tad. l. Cornel. de sals contradicit omnino si recte intelligatur. Nam in ea testamentum dictauerat testator moriens: legatarius vero tantum scripserat, Sc sola recognitio a testatore postea facta facit validare legatum : neque aliter
legatum suill et consecutus. Unde ex ea videtur ιιι melius illas leges concordari pol se. r In primis dic, aut legatarius seu fideicommillarius a testa rore praesentibus testibus testamentariis specialiter rogatis ad effectum conficiendi testamenti 5c testibus in sufficienti numero existentibus absipeo qui dictauit. N dictarus testamentu legato non privabitur, sed illud consequetur impune. Et ita
loquitur. l. dictantibus. c. detesta. iii his verbis, restatorem posse relinquere dubitandum no est. Nota etiam verba seq. versi. pro libito suo quod voluerit testator relinquere non prohibetur ruteadem sit dictantis ec testium coditio, visu Sciat quod tectator rogauerit sie didiare in praesentia testi im specialiter rogatorum, disic illa recogit rio ab initio facti testamenti a testatore facta sufficit, neque alia recognitio post factum testamen rum ii ece illaria est, sed aequi pollebit recognitioni specialiter post testametum factae, per illum text. Si vero legatarius testamentum dictauerit, licet non scripserit,ei costare possit per testatoris consessionem aut alias legatarium dictavist e, non autem testatorem nese legati recognitionem fecisse in praesentia competentis numeri testium: Θc incinnus sit legato poena tamen falsi evitat,quia non cripsit. Et ita intelligitur. l. h. c. de his qui sibi assi scrib. intesta. nec illa lex meretur subauditione per eam enim plane probatur dictantem testametum. sed non scribentem legato indignum cile, licet a salsi crimine singulari legis beneficio exca setiir. Et in hoc illa lex est multum singularis contra eos qui astant testatori dum testamentum co sicit, ec interrogant testator em an aliquid sibi aut in. i. versi c. tale. in authenti. de testi. colla vij. ec t. in authenti. de instrv. cautela ec side. colla. H..t illi vere salsum committant. Et dubitarem antales illo principis beneficio in dicta. l. ij. expres so gaudere deberens. quoniam vere dici non potest hoc testatorem scienter admisiste, dicto. s. i.
in authenti de testi. nisi aliter de voluntate perse ista testatoris per alios idoneos testes non suspe
ctos aut mendicatos constaret,arxumento. l. quoniam indignum. c. de testa. τ ia autem legata,rius sibi legatum asscripserit etiam dictante testa, tore, legatum amittit,&poena salsi reus erit. l. Se natusconsulto. c. de his qui sibi asserib. intesta. Et raro, inquit ille text. a principe remissio con
cedi debet, etiam si hi qui dictante testatore tibi
legatum ast cripser ut ignorantia aut facilitate dii isti sint,& a legato discedant aliter non, per illum text. ex quo nota sibi ait cribentes legatum teneri veniam a principe impetrare alioquin rei sunt salsi, quoniam ubi scienter sibi asscribunt, non excusat eos dicta inen testatoris. Et me plurimum mouet illa lex quae dicit eos remissionem raro a principibus obtinuisse patet in eadem. l. in his verbis: amplissimus ordo vel diui principes Peniam raro
decierunt. S. l. diuus . in princi . n. a d. l. Corne l. de
sals .ibi,ego tutius esse puto veniam ab imperatore esse petenda. Intelliue hoc verum,nisi postqualinatum asscriptum est dictante tinatore, post testamentum consectum iterum tinator recogno uerit, vel specialiter aut generaliter confirmaue
rit testamentum sic scriptum, vel per speciale aut generalem subscriptionem secuta cosirmatio ex cusaret a salso eum qui legatum sibi asscripsit, nihilominus imatum percipiet. Ita intelligitur dicta. l. h. Lad testamenta T. ad. l. Cornel. de tali. se cundum Barto. Ego vero in hoc puto melius di stinguendum esse filium Uel seruum ab cxtraneo, quicquid ill hic dicat Barro Et iterum distingue dum ei se silium emacipatum a suo, licet glo. Bar
tol. S alij non ita diuinguant. In primis r dico silium in potestate existentemta seruum sibi legatum asscribentes in testanten to patris aut domini, non excusari a salso, licet pater dictauerit,ec legatum non accipiat, nisi patur specialiter vel generaliter testamento legatum, quod filius in potestate existens sibi asscripsit, approbauerit. l. filius. in princi. ec dicto Lad testa menta. Ead. l. Corne de sals.&. l. sin. c. de his qui
sibi ait crib in testa. ctiam si iustu patris scripserit, dicta. l. filius. 5c dicta. l. sin. Quamquam C in ali ter sentiat in . l. i. c. de his sui tibi alicrib. in testa. Caeterum. l. diuus L plane. Tad. l. Cornel. de falsi in seruo desiderat specialem approbatione, nemmiscere generalem. Et sic in hoc dimeri seruus asilio in patris potestate existente per illum tex. 5 dictam. l. sin. c. de his qui sibi ast crib. in test e.
Si autem filius emancipatus, aut extraneus sibi legatum
597쪽
Iedatum asscripseriint licet pater, aut testator die uerit, similiter de salso puniantur,o legatum amittam, nisi specialiter ec nominatim post consectum testamentum pater aut testator ipsum te stamentum approbauerint, vel scienter subsci i pserim, ipsum testamentum approbando . S ita loquitur dicta. l. silius. in principio. quae o Tino aequiparat filium emancipatum extraneo, & -- traneus non consequitur legatum, neque a salso excusatur, etiam si testator dictauerit testamen tum per diciam. l. Senatusconsulto. c. de his qui sibi aiscrib. intestamen. 5c dicta. l. prima. s. ad te stamenta. N. l. diuus. N. l. filius. Tad legem Corines iam de sal nisi nominatim testator postea ap probauerit. Et quod die uni est supra de filio ancipato, intelli se nisi filius emancipatus qui sibi legatum asscripsit in testamento patris patre
dictatue testamentum, omnino futurus erat hae
res patri, siue per bonorum possessionem contra tabulas vel secundum tabulas, vel ab intestato: quia tunc de falso non punietur, S nil ilominus haereditatem patris consequetur. Et ita est text. in . l. prima. c. de his qui sibi asscrib. in testamen. ibi, tamen cum si tectamentum Ne. Et ista est vera solutio ad omnes illas leges : quicquid Ac curs. Barto. 5 alii dicant. Et hanc solutionem ali quando in consessii principis retuli, quae plurimuin accepta suit audientibus eam.
ri Ex his et vides dictantem aeque Qt scribentem de salso teneri, nisi speciali gratia a principe por-na remittatur, per dictam. l. secundam. c. de his qui sibi asscrib. in testamen. Circa praedicta au tem nolo praetermittere in asscribete sibi aliquid in testamento nullam pro scribente fidem sacere testamentum,tamen si aduersum seipsum aliquid scripserit, pro non scripto non erit, sed aduersus cum probabit. l. non putatiit. g. si quis sua manu. T. de bono. possessio. contra tabul. facit in argu mentum. l. si delusibr. pater. T. de pigrioribus. Restat ut dicta per Bario. in dicta. l. si quis ob repserit. T. adlegem Corneli. de sal s. oc in consit.
cxciis incipiente, Tudertinus. quem omnino se qiliciar Angei. Arcti. in tractatu maleficiorum . in verbo, alsario. discutiamus.
In primis dico. l. siis. situ Titium. 5 .l si quis quid perserendum. T desuri. aperte demonstra re imperfectam esse Bart. distinctionem imo nee plurimum illis legibus couenire qii aestiones per Bartol. propositas. ut autem id tibi pateat, iuua bit si illas aliquantiam recenseamus.
In. l. Si is quirem. si tu Titium. dicitur, Si tu
commendaueris mihi Titium ut illi crederem, tu vero alterum quem Titium adduxisti, ut crede rem: ego autem putans I itium esse quem adduxisti mutuam illi pecuniam dedi: An tu qui hominem hunc adduxisti furtum fecisti dicit Iii reconsultus te surtum secisse, si is quem adduxisti scie bat commentum N se non esse eum Titium qui mihi a te commendatus erat. Quod si is qui addu
ebis es nesciat commentum,tunc is qui mutuam
pecuniam accepit, sursum non committit: quoniam re vera mutuum accepit. Similiter neque is
qui adduxit furto opem fecistia videri, cum fur tum ab conditam non sit, sed vere mutuum sactum est, & in eum qui adduxit actio in iactium tantum dabitur. Licet plurimum obstet. lui quis uxori. g. cum a Titio . it. de nirtis. Sed ad illam. l.
dic, eum,qui adduxit participasse cum eo qui ac ceperat quia partem pecuniae cum accipiente di uisit.
Ad. l. si quis quid perserendum . in princi p. T.
cod. titulo. contraria cile videtur, dictar. l. si is qui is rem. dicit enim, et si rem furtiuam perferendam alicui tradidero, is sciens acceperit,deinde cum re furtiua deprehenditur: constat inquit ille text. ipsum duntaxat manifestum surem esse qui de prehenditur. Si autem nescit furtivam cite, n-trum de surto teneri. Et ratio sesuitur hunc quia fur non sit, illum autem non ei te manifestum iu rem , quia deprehensus non sit. Ecce quomodo
primum caput di ta . l. si quis quid Maercndum.
contradicere vidctar di . s. situ Titium . quia dicit eum, qui deprehenditur, dii taxat scirem ma nifestum este, non autem eum qui rem dedit Rc serendam. At in dicto. s. si tit Titium. dicitur V nun tiaesarem esse Mis qui accepit, conametrium
sciuit adducentis. Quare ex his duabus legibus dicendum esse videtur aliter debuisi e nartol. in duabus quaestionibus per eum propositis distinguere. Aut enim notarius sciuit schedulam esse falsam, super qua instrumentum cosecit: e uter P de sit so tenebitur,per dictum. si tu Titium. Sud per dictam. l. si quis quid perserendum. solus no tari is de salsis teneretur, quia solus in qui instrii mentum conficere potest. Ecce quomodo illae duae leges iliter se pugnare videntur. Nam ex de cisione illius. l. si quis quid perserendam. resultat aduersus notarium haec ratio, quia notarius sta tim quo schedulam salsam esse sciuit, non debuit instrumentum super schedilia salsa conficere, vel schedulae se subscribere. l. sit quis obrepleri t. in verbo subscriptione vii non potest. S. l. Paulus.
5c plerisque alijs legibus tituli. si . ad lesem Cor
neliam de sal s. l. qui veluti. c. ad lege Corneliam de salsis. I. cum propria. c. si quis alteri vel sibi. Quare non videtur mirum esse, si dicatur eum solum de falso teneri,quia non potuisset pars abs notario instrumentum facere. In quo pondoO. Lsina. c. plus vale. quod agi. quae instrumentum salsiim esse dicit, etiam si a notario ignoranter consectum fuerit i a me per illam. l. si is quircin.
s. si tu Titi uin. T. de surtis. vierque icneretur, tam
ras is qui consecit quam is qui conficere secit . et primis is qui facere iussit, quia salsam schedulam
esse sciuit notarius, quia schedulam salsam informam publi ita authentici iii stru naenii rede
sit. Neque obstare potest si is qui facere ius in, non viaIur,per. l. si salsos. c. adllcni Cor
598쪽
neli. dentius. in his verbis, qui non ipsi falsi ina chinatores esse dicuntur: quia animo di est e fiunt sum commissum est. Unde illae duae leges inter se pugnare videmur. Secundo loco ut utriusque legis repugnantia ulterius appareat ex dicto. . si tu ilium. si is qui scripsit ignorauit salsam fuisse schedulam super qua instrumentum cosecit,neu ter detaso teneri deberet: quia si is qui confecit ignorans schedulam salsam este no potest dici salsum commisisse. Vnde propter ignorantiam notarii excusari a falso debet qui schedulam salsam dedit,ut ille de salso accusari non possit, quemadmodum is qui pecuniam mutuam ignoranter ac cepit, excusat a furto eum qui illum ad creditore adduxit, ut actione surti non teneatur,sed actio. ne in factum tantum. Similiter i orantia notarii
deberet prodeste ei qui schedusam falsam dedit, ut ille qui schedulam dedit, de falso non teneatur sed actione in laetum, quae non erit aeque lamo se, dicto. f. si tu Titium. Sed per rationem die e
so tenebitur, quia in illa lege is, qui perserre ius
sit, excusatur tantum a sarto manifesto sed ob id non excludit surtum non manifestum. Nam ille qui percipere iussit, quia cum re deprelictus noli est, fur non manifestus tantum dicitur. l. iii. T. de furt. s. surtorum. Institu. de obliga. quae . delict. nasculi. Sed in falso sortior ratio est quam in surto. quare est quod supra dixi non recie illas duas tr leges quaestionibus Harto. conuenire. r Et ratio huius est, quoniam non tantum qui scripsit, fatu tenetur, sed qui falsum machinauit seia procurauit ut fieret vel aliter particeps fuit in falso fabri
cando, dicta .l. i. g.3. Ndicta. l. Paulus. l. lege Cor nelia. s. eadem poena. N. s. poena. I. salsi nominis.
dit. N. l .salsi. ij. ibi, ec ut aliquid eorum fieret cir rauerunt. 5 . l. diuus. n. ff. ad. l. Corneli. de sals. Ecdie a. l. si falso s. c. de falsis. in verbo, machinato res. Quare illa: duae leges nullo pacto illis quae,stionibus Bartol. accommodari poterant, quo Aniam alia sit furti, α alia falli ratio ta coisside
Secundo i qui schedulam tradit super qua conficitur instrumentum, affirmare videtur sic conuetum esse verum asseverando quicquid in schedula scriptum est, Sc sciens mentitur, ob id falsum committit. l. falsus. in princi p. ff. de surt. dicta. l. si quis obrepseri t. s Ead. l. Corne . de sal s. l. magis puto. . ne passim. T. de rebus eorum qui sub tutela vel cura sunt. l. si priuatus. T. qui ec a quibus ma
numis liber. acci p. l. cum hi. M. transactiones. ver
si . singe. ff. de transactio. ec ut dictum est,text. in dicta. l. sinati. c. plus val. quod agitur. similia instrumenta falsa appellat, licet is qui subscripsit alieno relatu inconsultus subscripserit: in quo e tiam is qui subscripsit non excusatur: quoniam secum deliberare debuit antequam instrumen tum consceret. l.& si ad te. c. ad legem Corneli. de salsis. Ego autem ultra prarelicta puto esse de hoc tex. in. smaiorem. c. ad legem Corneliam desiis. quem volo te primo in his verbis notare qui salsis rescriptionibus utuntur. et Secundo in nisverbis,sed qui deceptus est per alium, si suam innocentiam probat, ec eum, a quo accepit, exhibet, se liberat. Vbi igitur innocentiam non pro bauerit, reus falsi erit. Per quem text. dico recte polle defendi, ut is qui scripsit ignorater, si igno rantiam probare potest, cusari: ec nihilominus instrii mentum sic consectum salsum manebit: sed
onus probandi incumbet notario, argumento. l. primae. c. ad legem Corneliam de sicar. l. sina. E. ad legem Corneliam de fit s. notat Felin. in capi. Primo .colum . sina. extra, de praesumption. Bald. in . I. prima. c. unde vi. Caeterum is qui schedii
Iam tradidit per quam aliquid additum est, vel isqui dictauit plus scribere iussit, vel nunus dicta re dolose omisit, de salso punietur: quia in causa est propter quam falsum eo sectum est instrumentum,non autem is qui in publicam formam ec authenticam redegit, nisi is qui scripsit in dolo par ticipet . Et in hoc iudico in simili dictam nloil in I. nihil. T ad legem Corneliam de sicar. cium ait, i r qui dat surioso gladium, reus est homicidii,
non ipse furiosus. de quo in. l. qua actione. s. si na. 5c. l. item si obstetrix. in principio. l. quemad modum. s. si nauis. versicis. quia parui reserti ecl. si ex plagis. s. in clivo. F. adlegem Aquiliam. inclementi. unica. de homicidi js. Esto autem addo textum,in. I. quid ergo.3. s. sinati. E. de lega. l. ibi, sed compulit ad maleficium ut occideretur, vel ad supplicium mitteretur. l. quum seruus. ec.l. si pecuniam . . sina. E. de condictio. causa data eau sa non secuta. Similiter qui falsam schedulam de dit , super qua in strii mentum consecti ini est, pia niendus est, quia causam dedit falsitati, non a tem ipse notarius: θc praesertim si talis fuerit. cui is qui scripsit credere debuit, ut in argumentum est textus,in. l. si a bonae fidei possessiore. vhi hoe notat Ange. T de rei vendicatio per glo. ec Mo der n. in. lii pecuniam. s. si na. in verbo,carere. T. de condictione ob causam datam. glosi est in. l. si
quis in tantam. in .vi q. quaestione. c. unde vi. non
obstabit dicta. l. si is qui rem . s. si tu Titium. quo niam in casu illius. s. nullum furtum factum est, quia is qui pecuniam mutuam accepit, redditu rus accepit . Non mirum, inquit ille text. si is qui adduxit hominem pro homine, de furto non te neatur, quia furtum tactum non est. hoc ille texti clare probat. Primo dum in eo dicitur, quod si nesciat, non faciat furtum. Secundo dum dici tur, nec is qui adduxit, opem tulisse poterit vi deri , cum furtum factum non sit. Ex his vides quomodo in illa lege is qui pecuniam mutuam
acceperat, non ea intentione acceperat ut mu
tuam datam pecuniam contrectaret: oc ideo fur tum non fecit, quare aduersus eum surti agi non
potest. Tertiὀ, subiungit ille text. Sed dabitur actio
599쪽
L. iij. 9 Si quis tabulas. Joa
tio a stis in iactum in eum qui adduxit . et Et ratio
quare a stio in saetiim datur: quoniam ex quo hirtum factum non est,non potest a filo fimi da ri. Debuit uitur pro pecunia mutua alia a filo concedi, re in faeium aetio concellia est,quae sub sidiaria est, ubi nulla aetio datur. l. qui seruanda riim. in principio. N. f. primo. quoties. F. de praescriptis ver b. s. in saetii m. ill hic glos Loc nar to. T. de actio. 8c obligatio. 5 similis glos. in . l. Placito. c. de rerum permutation. glos L. in. l. ius pluribus. T. de iustitia ec iure. Adde quod nota tur per glos L.& nartol. in . l. sed ec si possessiori . in principio. T. de iureiurand. Sed ego putarem ii Iam actionem in factum informari ab aetione sur ri,adaersus eum qui adduxit, argumento. l. de pe coribus. c. ad legem Aquiliam. l. item si obste trix in princip. si ad legem Aquiliam. quia apud
bonos oc graues notabitur, argumento. l. secun/dae T. de obsequi patro. pristan . Sed ubi furtum fuisset circa mutuam pecuniam commissum, non tantum actio in Dictum concederetur, sed Θc sur ii actio. l. si seruus seruum. si quis de manu. er-sicu. quod si ad aliquem. issi ad legem Aquiliam. dum ait, quod si ad aliquem peruenit ope 5c consilio & furtum salium, furti quidem agendum,uod θί antiquis placuit. Idem etiam in factumari posse actionem ait. At in quaesitionibus tra etatis a Barto. salsum commissum erat, siue com mittendo si hic omittendo. Et licet Bartol. distiti guat causam omissionis a commissione falsi, ecdicat in casu per cum relato grauiorem esse omis, ii sionis causam quam commissionis, i tamen cla
rum est plerunque delii tum aeque graue cile posse, quod in omittendo sit a notario oc alia publica persona, eo quod in committendo sit:.t si do Iose notarius scribere omiserit aliquid substantiale conuentionis. l. iubemus. c. de testamentis. Vnde, ut ad institutum reuertamur, negari non
potes falsum este instrumentum, ec falsum in eo
fit ille insertum, licet non a scribente, sed facto eius qui scribere iussit seli instrumentum dicta,uit. Vnde in caput eius falsum retorquendum cs , per praedic hi. Non obstat quod dictum est, nisu in sine dolo non committi, quoniam sine do Io commii sum non est ab eo qui diinauit, licet is qui scripsit, aut in instrumenti formam ignora ter redegit, dolo careat. Et ideo ille qui dictauit in hoc casu solus de salso arguendus, ec punien
dus erit. l. maiorem. c. ad legem Corneliam denis tamen culpa non caret qui scripsit: quia non debuit tam credulus esse. I. prima. in principio. Ede per quem tact. est. &. l. Iulianus . in princi pio. H de actio. empl. dicta. l. secunda. c. de his qui sibi asscrib. in testamen. tamen faciliter venia concedi solet. l. tertia. ec. l. peni illi. c. de his qui sibi asserib. in testamen. Et consideranda est ra
tio illarum legum quae voluerunt spectari seu ad poenam seu ad excusationem eius quo dictante instrumenta consedia sunt. Similiter in dicta. l. prima. ad testamenta. l. diutis. s. plane. in verisbo,dictamc. N. g. quatenus. in verbo dictasse. Tad legem Corneliam de salsis Considerare etiam volo rationem versicu. quod tamen inquit, ibi, quaeri tamen debet an aeque subsequendi neces sitas honesta excusatio est, non facientibus quod non sit concellum. Et quod dicitur in sine illius legis, ibi, placet testamentario poenam legis Corneliae re initti ecc. Et ulterius. l. salsi nominis. g. sinati. in his verbis, falso recitata non sa-rai cto incidit. si ad legem Corneliam de sals .r ubi aduocatus quia falso factum recitauit, de falso
arguitur. multo magis de eo dicendum est, qui decipiendi animo salsum recitat notario, seu di ctat . quem text. puto singularem, iuncta dicta. l.
maiorem. in his verbis, sed qui deceptus est per alium. N. l. si salsos ibi. qui non ipsi falsi machi-
. natores csse dicuntur. 5 . l. qui veluti . c. ad te Rem Corneliam de salsis. l. salso. c. de diuos re script . dum ait, falso asseueratur. l.& si legibus. c. si contra ius vel utilita. publie. ibi, di si nimia mentientis inuenitur impνobitas, etiam seuerita ii subiaceat itidicantis. l. si priuatis. T qui et a qui bus manumit L. liber. acci p. Possent hic plura isti usmodi congeri, quae missi a consulto facio. Et idem ut dixi, tenet Bald. in dicta. l. iubemus ij. in
sine versicis vltimo quaero. c. de sacrosanctis e clesiis. Et in. g. quod ad causam. supra eadem. l. Pondero verbum, recitandum. Et in . . si alius. infra eodem. verbum, recitauit. dum haec tria ae qui parat Iureconsultus, aperire, recitare, di de scribere. Cui ego addo. l. primam. s. edere. T de
13 edend. r Edere. inquit, est copiam describendi facere vel in libello complectita dare vel dicta re. Et paulo post ait, di demonstrat quod dicturus sit vel in dicendo quo uti velit. Possit
hic repeti. l. quoties. in principio. T de haeredib. instituend. ibi, volens alium haeredem scribere, alium scripsit. ec ibi, neque eum haeredem esse qui scriptus est, quoniam voluntate deficitur. neque enim quem voluit, quoniam scriptus non est. 5 ibi, dum vult lancem relinquere vestem
leget: neutrum debebitur. hoe siue ipse scripsit, siue scribendam dictauerit. Haec de quarta Eelin. limitatione dicta sufficiant. Quinto igitur Felin. in dicto capitu. fraternitatis . extra, de haeretic. regulam pra)dictam limi rauit, nisi pars contra quam instrumentum pro di ictum est in partibus non salsis approbauerit aut accepta uerit: tiinc in reliquis approbare te netur. allegat naiduna. in l. s.cunda. c. ad te
gem Corneliam de salsis. Et nartol. in . I. post legatum . in principio. ff. de his quibus ut in dignis . Dictum Ualdi. in dicta. I. secunda. suit in secunda limitatione discusium . dum de accelsoriis , principalis obligationis disputaui mus , Ut Pars quae non negabat debitum, sed
600쪽
fideiussionem vel confitebatur debitum sed non poenam debito adiectam in desectum solutionis
aut implementi obligationis. In quibus casibus loquitur illa. l. q. c. de falc secundu Elo. interpre rationem, quam Bal hic approbat. Ex ea sic Feli. lianc quintam limitatione inducit, quam in parte approbat, in reliquo vero non. Et sic in eo quod approbat executioni demandatur , non Obitante falsitate proposita. Addit Bal. l. silius. I. sequens.srad. l. Corne. defess. quae lex dissentita Bal. non enim de eo loquitur qui in parte approbauit, ut supra comemorauimus. Nam in ea instrum et
roru corruit alia ratione. Et no praetermitto Marcelli resposium in illa lege positum. qucadmodu, inquit Marcellus, socio debebit, si quasi falsum
nomen serui subducitur. de ea supra satis dictum est. Hart. ver ὀ in die a. l. post legatum . in princ. secit distinctione circa instrumenti acceptationem. Primo an scienter,an vero ignoranter,secundum Uicet. c .ad. l. Corne . de sal s. l. non dubium. c. detesta. I. qui ignoras. T. a d. l. Cornel. de sals Sed circa eam non insistit, quavis Ange. in ea resideat,in
die a. l. licet. Bald. autem discedit ab ea ad hae rei glosin diei a. l. post legatum. Similiter 8c Barto. in dicta. I. qui ignorans. Vnde Bart. iii dii a. l. 4 post legatum. aliter distinguebat. t aut,inquit,is qui ex falso instrumento legatum consecutus cliconuenitur ex testamento, re potest excipere de salso,argumeto. I. silio praeterito. T. de iniusto,rupto ec irri. testa. I. si is qui in potestate. ff. de leg:
praesta. Et ratio secundu eum est, quia non potest testamen tu approbado quod falsum erat, veru facere sed illa. l. filio praeterito. non loquitur de eo qui semel aliquid ex testantento salso accepit. sed de eo quino obstate testameto nullo liaereditate abluere de instituto avocat. Cui si ab haerede detestameto opponat ,recte silius praeteritus de nullitate testameti excipit. Vnde vides obstare ratio I. ipse significas. c. ad. l. Corn. de sal. in qua is qui fidem instrumeti suspectam tantii Iaabebat,transigit, non potest amplius co trauenire instrumento quantii ni falso. l. transigere. c. de transactio.
Non quod per hanc approbatione quod falsum
crat,versi dici possit,sea solum quod cotraueniri non possit. Et liocre 'eprobat l. Claudius . de acquir. haered. du spreta autoritate Papi ec Pauli Iurecomitorii dicitur iudicatu sui Te, eum qui testameto nullo haereditate adierat praeiudicamesibi, ut ex valido testam cto adire no potuerit,sed testator qui duo testameta secerat, primu valid secundu aute inualidu,in vim cuius secundi adita erat haereditas, proniiciatus est decessisse ab in te stato, S sic nem agendo ne* excipiendo profuit ignoratia. quam qua Pau. Iurecos ultus istius suis set sententitae. Et idem Accurscosirmauit in dicta
I. licet. c. ad. l. Cornel. denis. Vt ne Pagedo, ne pexcipiendo audiatur. dicta. l. ipse. Progrediamur
iis ad distinctione Barto. dicit eium, et si is qui legatum accepit testamentu salsum approbando vult agere non poterit, dicta .l. Claudius. Certe illa. l.
non dicit,an agere vel excipere tantum velit,im δplus,ut dixi supri, ignorans ex testamento nullo adierat,'postea haereditatem ex testamento valido adire voluit. Deinde Barto facit instantiam ὐt non sit inter inossiciosum ec falsum testamen tum disses entia. Si vera sua est et distinetio, quam prius eo secit glo. in ea de . l. post legatu. in verbo, acceptum. quae ad id ponderat. l. mater. E. de inofficio. testa. emet contra casum dictae. l. post lega tum . in princi. in qua sit inter salsum 5c inofficio sum testametum ditaretia. Bart. autem huic obiecto respondet,ut in primis casibus illius. l. post legatum . si is qui legatu accepit errauit in facto, aut in iure, sibi no praeiudicat. sed in secudo resposo illius legis quod de inossicioso loquitur, si errauit in iure sibi praeiudicat. l. si patronus. T. si quid in Daude patro. Sed illi legi coueniens dat resposum ut sit lata disseretia, patrones oc filii, cum v be rior sit causa si iij causa patroni. Egovlterius dico
non esse verum , t errantem in iure amittere ius
quod sibi ab intestato deberetur, vel etiam lega tum, si quod ex testamento inossicioso relictum
est acceptauerit dicta. l.mater decedens. T. de in ossicio. testa. l. legitimam. T. de petitio . haered. l. si iure. T. de lega i 3. Neque in hoc illae leges distin ginant errore iuris ab error enim. Licet glo. in dicta. l. si patronus. utatur hac distinctione qua Barto. vlas est. Similiter glossin. in. I si post diuisio nem. c. detur. 5c facti ignorari. Tamen ille tex. videtur aliter dicere, dum dicit, fide veri deficere, vel iuris ratione: ec sic iuris vel facti ignorantia non praeiudicat. Licet ill hic glos haec verba,side veri. intelligat quando instrumentum falsum est.
unde deberet illa. l. si post diuisionem. intelligi secundum primos casias dictae. I. post legatum. T. de his quibus ut indignis. qui loquuntur de legato accepto ex testam et o salso, vel non iure facto.
Sed illa I ex non sic stricte accipienda est, sed sane
admittendum est quoquo modo error contingat per rationem dictae. l. mater. aede in ossicio testa
men . di dicta. l. si iure. T. de lega. iij. Nammin. l. qui ignorans. Tad legem Corneliam de salso ille qui ex falso testamento legatum acceperat, erra bat in facto, non in iure. similiter in dicta. i. si post diuisionem. 5c in dicta. l. licet. c. ad legem Corneliam de falc in his verbis, cum crimen ad tar missium ignores. t Praeterea qui testamentum salsum ignorat, si adit, nihil facit. I. cum salsum. T. de acquirenda haeredita. Plus dico in illa. l. si pa tronus. T. si quid in fraudem patroni. Non tari
tum patronus errabat in iure, verumetiam in fa
cto. Primo in fusto errabat quia ignorabat Iibertum aliqua in fraudem eius alienasse. Secundὀ in iure, quia ignorabat propter alienata in eius haudem bonorum possessionem contra tabulas sibi competere: 5c sic in iure ec in facto patronus errabat. Sed ex fine illius. l. si patronus. ego accomo do aliam responsionem quare potius imputatur