장음표시 사용
631쪽
sed hoc potest diei, si dolo malo curauerit ut ab
alio album corrumpetur,quia tunc unum consi
ilium sitit, ec non plura facta. Secunda conclusio est , Si plures proprio
ducti consilio delinquent, omnes insolidum
tenentur,& eorum unus ec alter conuentus cae
teros non liberat,etiam si conuentus quis in poe
nam soluerit. ec ratio est, quonia plura facia seu delicta es le existimariir. dicta. l. si familia. in princip. il de iurisdictione omnium iudi .ibi, Sc pluras acta intelligutur. oc ideo unius solutio alterum non liberat,dicta. l. penultima. . sinati. T. ne quiseu qui in ius voca. est. ec dicta. l. si quis id quod .
s. sinati. N. l. seq. ff. de iurisdictione omnium iu di de hic est tex. clarus dum est, omnes in edicta incident,qui singula eorum secerunt. Alia ratio in dicta. l. si familia. quantum ad corrumpentem praetoris album assignatur, quia contempta est Praetoris maiestas. quaeratio potius sorte in illo edicto quam in caeteris stringit, ut ill hic omnes volunt. Sed indicta. l. item Mela. s. sed si serusi. T. ad legem Aquilia. additur alia ratio, quia noe na est, inquit ille texta cui conuenit. l. sinat. st. nequis eum qui in ius voca. est. dum air,quia poena Lam soluit. Idem in dicta. l. adeo. ff. de iuris d. omnium iudi. oc in hoc casu nullus datur soluenti
Pro ea poena aut eius parte soluta repetenda re gressus, dicta. l. prima. s. plane. T. de tutet . ec ra tio. distrahen .ec notatur in . l. si plures. F. de ad ministra. tutor. Secunda ratio est, que etiam ex
xr hoc text. colligi potest, et quonia ubi delicta in
diuersis causis originem trahunt, iudicantur plura esse delicta,unus aperuit, alius recitauit, alius
descripsit Similiter in dicta. l. si quis id quod. s.
hoc edicto .isside iurisdictio. omnium iudi. unus proprijs manibus corrupit , alius mandauit, alius tulit postquam corruptam est , secus au tem ubi unum tantum delictum existimatur, di cta. l. si familia . . sinati. ff. de iurisdi. omnium iu di .ec hae ratione dicitur in. l. it avulneratus Tadlegem Aquiliam. si plures trabem unam sustule rint,quam singuli ferre non possent, furti actio ne omnes teneri existimatur unum igitur est de
lictu . idem in dicta. l. vulgaris. si duo pluresve. Ude furt. et in dicta.l.si plures. in princi. Tarbo.
Tertia concluso secundum Bartol. intentio nem in dicta. l. aufertur. . sinati. T. de iure fisci et is in. l. si multi . ff. de publi .ecvecti g. et Si plures onficium unum exercetes aliquid sisto sustulerint, omnes insolidum tenentur: sed non sicut in surti actione, quoniam pro virili portione unusquisci tenebitur. Sed qui idonei sunt pro non idoneis :conueniantur, dicta. l. aufertur. s. sit'. oc. l. si pleres .ec. l. tres tutores .ff. de administra. tutor. Noste est in his qui officium aliquod non agunt per I. una Tad legem Corneliam defica. cum Bart. transit Ioan . de Imola in dicta. l. si multi. Bartol. vero in dicta. l. prima. s. nunc tractemus. insi. E. de tutet .ecratio. distril. distinxit inter officia autoritate oc utilitate publica,& officia publica autoritate, sed utilitate priuata. vide per eum. Sed hari: conclusio generauit mihi semper difficuli
tem. In primis quod. l. aufertur. s. sinati. E. de iure
si sci. non vides pomerestringi ad ossiciales, quicquid ill hic Barto I. reprehendendo Accur. dicat, dum solucionem glo. to usire esse dicit, no quod
vellem cum Accurs simpliciter sentire, videli cescausam priuati potiorem esse causa si sci, per rationem illius. l. dum dicit,non ut in actioiae surti
singuli insolidu, sed omnes simul quadrupli P
nam pro virili portione debent. per quae Verba iureconsultus differentiam soloni costituit inter furtum seu surti poenam, oc poenam illius edicti, quae in fraudatores si sci statuitur. multo minus mihi placet Barto. Imolae, re aliorum sequacium declaratio posita ad dicta. l. si multi. T. de publica. oc vectiga. in verbo,reos. dum illum text. sic interpretantur, id est,eos quorum crime non potest praetextu alicuius officii velari: et cum officium dicatur velatum crimen, seu melius Gimi nis velamen. l. ad spledidioris. c . de diuers. ossic. libro .Xq. l. tres tutores. T. de administra. tutor. ecl. sacrilegii poenam. F. ad legem Iuliam pecula.
Quae consideratio non videtur mihi bona. Nam
mpus excusandus est osticialis in ossicio .el sub ossici j veIamine delinques, quam quiuis alii . l.
unica. c. de coniector. 5c procura. predio. sis l. ii. . dicta. l. ad splendidioris. c. de diuers. iudi. J . . sic igitur in s i. in auth. vi iudi. sine quo. iusti ag. colla. ij. ibi, non solum quadruplum re dant totius quantiam perceperint, sed etiam magnam indignationem sustinebunt, ec singuli periculum formidabunt oce. Idem notat Andr. de
Iser. in . c. illud. iij. colum . de prohibi. seud. alte. PFrederi c. colla. x. Secundὀ non videtur mihi re cte poliderata. l. prima. s. nunc tractemus. ff. de tutet. 5 ratio. distrahen. quoniam ille tex. non loquitur in eo casu quo tutores conueniuntur tutelae acti me propter dolum circa administratione commilium: sed ubi unus tutorum aut plures male circa eam versati sunt,sed non dolose: quoniaad exemplum fidei uitarum pro viritibus portionibus tantum conueniuntur per illa texti sed ubi de dolo in administratione commistis conueniatur, aliud est,ut inquit. s. plane. in eadem. l. quia vult omnes insolitum conueniri, oc ad praestationem compelli neque ob id cessio ulla cocedi desebeat, quia conuenius,inquit ille tex. proprii delicti pomana subiit, quae res indignum eum secit ut a caeteris quid consequatur doli participibus.
Secunda ratio in eodem tex. ponitur dum ait, et inec enim societas est maleficiorum vel communicatio iusta damni ex maleficio est. Idem in. l. is udolo. ec. l. seq. 5 . l. si culpa. iuncta glo. i. interprctatione. T de rei vendica Similiter in actione surre concluditur in dicta. l. i. s. sinati. f. si quis testa. lib. esse ius. sua. Nin. l. prima. c. de cones. surti.
632쪽
In dicta. l. item Mela. sed si seruum. ε .l. ita vulneratus. s.fin. ff. ad legem Aquiliam. hae ratione Francis. Areti. in. l. mancipia. c . de ser. fugit. post glo. h. 5c Ange. in ea, dicit in ea probari,non da ritu dici aut Oisciali regressum aduersiis eum in cuius fauorem sententiam tulit, seu ius facere neglexit,contra. l. missi opinatores. c. de exactor.
Tributo. lib. x. Ob id hoc dubium distinxit, di trihus articulis conclusit. Primὀ,nanque dixit, si is
qui soluit,sua solutione non liberat eum, contra quem regreisum habere desiderat: oc nullus patebit ei regressius, di m. l. mancipia. Secundo, Si is qui soluit. ex suo delicto conuenitur: pariter non dabitur ei regressus,diei a. l. is qui dolo. ec. l. seq.1s de rei venalca. Tertiὀ, Si ex culpa tantum aris gititur: Accompetit sibi actio. l. si culpa. m. de rei Vendica. N post haec remittit se ad ea quae Spec. scripsit in titulo de expens. s. postremo. versic. ii Iud eli notandum. N Barto. in. l. Modestinus . in princi .fr desolutio. N quamuis isti tres articuli boni sint. no taliam disputationem nostram ab
soluunt. Ideo cogitaui aliqua distini lione sin
at Ios casus comprehendere. r Aut enim plures si mul deliquerul participato seu communicato cosilio aut non communicato consilio. Primo casa aut delietum per se ab unoquoque tactum alte. rius non minuit: oc tunc omnes insolidum obligatur,nec unius solutio poenam alterius minuit. exemplum est in hoc tex. unus aperuit, alius recitauit, alius descripsit: omnes aeque in edictum in cidunt. Simile est in. l. si plures. T. de iniuriis. plures simul tibi iniuriam dixerunt, unus te latro
nem vociferauit, alius excommunicatum, ali
leprosum, oc consequenter de caeteris: hi omnes tenentur insolidum, per illum text. 5c ideo vii alium non liberat quia unusquisque poenam suideli 'i soluit, dicta l. item Mela. . sed si seruum. ff. ad legem Aquiliam. l. penulti. s.fin. m. I. seq.1s ne quis eum qui in ius voca. est. Idem in .l. si usid quod . sin. cum . l. seq. is iuris d. omnium iussi. 5 in hoc recte consideranda est ratio dicti. s. sed si seruum. sicuti supra diximus,cu inquit ille tex. P una sit,neque abs re Accurs. ill hic si auit haerex. cui concord. vi supra dixi dicta. l. final. m. nequis eam qui in ius voca. est. N hunc primum nostrae distinctionis articulum attigit dicta. l. Lem
Per. s. si in sepulchro. T. quod vi aut clii: ec di
m. t. si familia. vel sic. si tamen dominus .ff. de tu
risdic. omnisi iudi .ibi, quia plura secta sunt,unus albu proprηs manibus corrupit, alius madauit xa alius tulit. et Aut factum ipsum unicum a Pluribus communicato consilio commissum ocomnes insolidum tenentur, neque unius solutio ctiam alterum releuat,sed omnes unicum solida
praestabunt. Neque facio vim an ossicialis sit, qui in ossicio dolum commisit,an alius,qui extra omelum deliquit seu dolum commisit dicta. l. is qui
dolo. N. l. seq. T de rei vendica. dicta. l. prima.
plane. Edetates. o ratio. distrab. Imὀ plus aeuones soluenti cedi non debet: quoniam repetitso non coceditur,per illos rex .ec dictam. l. semper. s. si in sepulchro. Equod vi aut clam .ibi, ita P al ter conuentus, alterum non liberabit, quinimo perceptio ab aitero l. adeo .m de iuris d. omnium iudi . G. dicta. l. penultima. s. sina. ibi, in singulos dabitur oc nihilominus manet qui exemptus est obligatus,ec. l. finali. Tne quis eum qui inius voca. est. quibus conuenit. l. etiam . . penulti. T demti. haeredi. Ex his non .idetur aliquid in surtolpeciale, dicta. l. penultima. s. sina. si si quis test men. liber esse ius. iuer. ibi, singuli conueniim tur insolidum hoc est, in duplum. ec qua b, considera rationem in illo text. positam,quae non ta men surio conuenit, sed oc quibuscunque deli. .eiis,dum ait, re cum ex delicto coii ueniatur exE plo surti nullus eorum liberatur,re si unus coi uetitus praestiterit. Ecce quomodo in illo edicto sit conclusio ad exemplum surti re tamen tex. indicta. l. aufertur. s. sinati. is de iure fisci. in praeiu
dicium sis ci ait, non ut in actione surti singuli in solidum,sed otii ex simul quadrupli poenam pro virili portione debet. Idem in. l. si multi. is depublica.&vecti l .ec hac ratione dixit illhic Ac a3 curf. r minus sis co quam priuato saueri: cu si plares dolum aut fraudem committunt communicato inter se consilio,omnes tenentur: neque unus
soluendo alium liberat, per dictam. l. semper M.ti in sepulchro .issi quod vi aut clam .ec. l. is quido
Io. ec. l. seq.fL de rei vendica. in qua considera in tionem, quae in ea ponitur: ne,inquit, in potesta te cuiusque sit per rapina ab inuito domino reminiusto precio comparare quae conuenit rationi bus aliarum legum, quarum supra meminimus. ectex. in . l. si culpa. in princi .eodem titulo. distinguat, An di liquant culpa, an vero fraude seu dolo. 8cut vidi uis Barto I. Accursi reprehendit ecnon recte. dixi supra non repeto. Sed ulterius videtur plurimum dissicile argumentum quod sit de. l. si plures. ii de dolo. ubi si plures circa rem
unam dolum commiserunt, unus rem restitum
do caeteros liberat. similiter si unus rei aestimationem praestiterit, reliquos liberat. 5c in. l. si re ex ceptione. . sin. cum cluabus legibus seq. T quod met. causa. dicitur,si plures metum adhibuerunt, oc unus rem restituat, caeteri liberant. vel si unus quadruplum soluerit, perimi aduersus caeteros quod metus actionem. clarum est aute in duplo vel quadruplo rei a limationem comprehendi. tripli. insti. de actio. l. hoc edicto. s.sin. T depublica. Ac vectig. Plus dic. Secundo articulo mul tum obstare. l. cum sine. l. 5 quidem. 5c. l. perce ptione. T. de his qui deiecerunt. vel essu der. τ si
aliquid deiectum est neque sciri potest quis deiecit, omnes insolidum tenentur, sed unus solue do alios liberat, Sc soluens partem a singulis r petit actione inro socio, vel . tili actione in se M. Idem in. l. misit opinatores. ibi ,repeti ione seruauata. c. de exacto. tributo. libac α Accos labo
633쪽
xauit in dis lutione illorum argumentorum: si militer Bar.ec alii quot quot sunt. In primis Ac-
is indicti . l. pinus. si .is. nequis ei qui in his voca. est. Nin dicti . l. etiam . . si. in verbo,non li herabit. T. de petitio . ha redi..indicta. l. si cum
exceptio s. si in verbo, omnes, liberari. T. quod met. causa. Nam in dicta. I. pen. s. si .in verbo,sin
gulos. T. ne quis eum a in ius voca. est. dixit, aut rotum quod exigedum est tam ex parte actioris, qua ex parte rei, est poena .ec procedit. l. ite Mela. s. i. T ad. l. Aquit. &similes secus aute ubi ex pria te rei tantum est poena, N ex parte a 'oris est intereme,ut in edicto, de eo per quem factum est quo minus quis in iudicio sistat. per. l. a. g. si plures. ff. de eo per que factum est. N sortius inquit Accurs ubi ex neutra parte est poma. l. si pro su-
τας surti. T. de condictio surti. debuit secundum Moder. allegare. l. a. c. de condictio. furti. Bart.
approbat glo. distinctionem in dicta. l. penult. g. sin. re recte Accur. poderauit. l. si pro stire. s. suoti ad id quod voluit allegare,quicquid Modo.
is asserant. dixit enim, et quando duae actiones co petunt, re neutra est poenalis, una tollit aliam. Nille tex. hoc recte probat in his verbis, re condi ctionem,& vendicatione,& ad exhibendii actionem. alleg. ill hic glo. l. ancillae. c. desuri. l. finali. c. de noxa. actio. N ambo articuli in o. probatur in dicto. .surti. versi. ea res facit.& versicu. seq. Caetem Din. in die a. l. semper. si insepulchro. T. quod vi aut cum . longe ampliorem distinctionem fecit, per quam in multis cum Accur. sentit. dixit enim aut delictum tale est, cui mera poena ex parte actoris S rei imponitur:& tunc aut una
semilia,sive plures, qui de eade domo sunt, delinquunt:& solutione ab uno facta, liberantur alii atque si unus tantum deliquisset. l. prima per totum pene tit T. si fami ur. secis .dica. Aut diuer sis nominibus distinguuntur, neque sunt eiusdedomus,aut familiae: di tunc siue proprio siue comunicato consilio deliquerimi, quilibet insoli
dum tenetur, nec unus alium liberat. l. vulgaris.
s. si duo. ff. de stiri.& dicta. l. si quis id quod. s. sincum.I. q. T. de iurisdie. omnium iudi. α dicta. l. 6 item Mela. s. si plures. Tad lege Aquilia. t aut propter delictum ex parte rei tatum poena imponie, ta ex parte actoris intereme,ut in interdicto, quod vi aut clam. N itersi subdistinguit, ut in dicta. l. semper. s. si insepulchro aut communicato
consilio deliquerunt,ta uno soluente alij libera- astur,si proprio cosilio unusquisque ad delinque dum processit 5 iterum subdistinguit, Aut con
currunt in idem tempus, aut in diu crsa tempora. Primo casu uno conuento alter non liberatur. I.
serceptione T de his qui deiecer . vel effuder. Si. s.l. ff. de eo per quem iactum est. Secundo casu, in diuersis temporibus,ta unus soluedo alterii no liberat, eo quod agit rei psecutoria. l. v recomodata. i. T. desuri. multo magis si ex parte rei tin est poenalis: quia unus alium non liberat.
Haec sunt verba Dini fideliter relata, quae etia recensuit Bar. illhic, qua dicit esse tenendam meti. Caeterum in ea parte in qua Dinus dixit. ubi est Poena ex parte res, S ex parte actoris interesse, si plures coicato consilio deliquerunt, unius couetio alterum liberat intellexit Iaco . de Aret. Veruine de rigore,non autem de aequitatesed perce tione tantum, di 'a l. perceptione. F. de his qui deiecer. vel effuder. S. l. si ex duobus. i. eo. ii tulo. Moder. Papieri in dicta. l. si familia. V. de tu ris di. omnium iudi vita annotatione de sex limitationibus primum membrum distinctionis Din. absoluit. et doctri. Bar. in. l. prima. T. si semit . fur. feci .dica. Non transi ibam aliter. Caeterum Z Iaco. de Raue. in. l. prima. c. de condictio. furti.
ab eorum distinctionibus discedit propter. l. si
Plures. de dolo. dixit enim indistincte si unus soluerit alterum liberari: sed si is, qui rei aestima tione accepit, velit eam reddere de rem ipsam petere, quam ab altero scit detineri, id sacere iure Pome, aut etiam ab eo a quo aestimationem acce perat, si sbrie ignorabat rem apud eum est e. l. ei qui . s. desuri. et r. vero de bel. perti. in dicta. l.
c. de condictio furti. e quo non disced ut Cin. ec Bal. ill hic aliter scii sit. Dixit enim, ubi plures vno ec eodem fusto obligantur, non potcst loca habere distin 'io nonnullorum dicentium quid
Primo exigatur an res,vel aestimatio l. si plures.
U. de dolo. l. i. g. deiecisse. T. de vita vi arma. sed si unus rem aut rei aestimatione soluerit, aliuliberari dicta. l. si plures. Non inficiatur autem Petrus si dominus ab uno res aestimationem ac ceperit , quin rem ipsam repetere postit ab eo qui eam habet, dummodo aestimationem iam acceptam restituat, dicta. l. ei qui . ff. de stiri.
Sed si ex diuersis causis obligantur, Cin. Post
Petr. dicit procedere aliquorum distinctionem dicentium, aut is qui conuenitur rem restitvit vel soluit, re amplius ad aestimationem cogi non poterit. Si vero primo aestimationem ac cepit, non prohibebitur ab alio rem ipsam re petere. l. etiam . penultimo. T. de petitio . haered. idem in .l.Srichum. dolo. T. de solutio. l. illici te. T. de reb. eo. qui sub tuter . vel cura sunt. 5c cuPetro Cino Sc Bald. transit Ange. in dicta. l. pri ma. c. de condictio. rii. Cli ea consentiunt Aloher. N Moder. Papieti. in dicta. l. penul. si.&.Lsinali T. ne quis eum qui in ius voca. est, ni di cunt, r Si eximens in primo conuentus est non liberatur reus quia poenam luit dicta. I i. s. sin.& dicta. I. si Secus si reus primo soluerit quoniacrimens liberatur dicta. l. stielium. s. dolo. T. de solutio.& pro eis facit dicta. l. i. c. de condi. mrtaec quamuis communis opinio ad id cosentia in Ovidetur mihi per eos congrue responsum ductae l. si plures. T. de dol. ite v. l. si cum exceptione. Lsinali.& duabus legibus seq. T. quod met. caussin primis dicitur, in. l. si plures siue unus ex Plu ribus qui dolum commiserunt rem restituerit
634쪽
omnes liberantur. Idem si unus quati res est praestiterit caeteri liberamur, oc sic non refert an res vel rei aestimatio prius aut posterius soluta fuerit qui utroq; casu contingit liberatio non tantum soluenti sed oc caeteris rone doli vel metus obli patis. Secundὀ in dicta. l. si cum exceptione. s. u. ec duabus. it seq. dicitur, si plures metum adhibuerint,& unus ante latam sententiam sponte re restituit, omnes liberat, sed si conuentus senten, tiam expectauerit,& in quadruplum condemnatus restituerit perimitur aduersus alios quod metus actio. Si minus ab eo consequatur, quod minus accepit ab aliis consequitiar: et sic unius solutio alios liberat. Et quaeso nota quod sequitur in l. quod diximus. in principio. dicit enim ide censendum esse,licet res ad unum peruenit, alius metu adhibuit. neque in hoc differentiam facit, an actor prius rem quam aestimatione consequatur a rei posset Ibre, dum ait. idem dicendum erit S ti ad alium res peruenerit, a quo scilicet omne consequitur di alto metum adhibuit a quo quadrupli prunam exigere potest. ec clarius adhue declarat. l. si pro re. g. furti T. de condictio. surti. dum dicitur, eas res sacit ut neque surti adito per condietionem,nem codictio per furti actio ast ne inconsumatur,racito poenalis rei persecutoria non impedit neque econtra rei persecutoria actionem poenalem. Idem dicitur in capite illius
praeiudi .ec in. l. iiii quam plura. m. de priua. delicita tamen in .l., c. de codi surti. dicitur, per actionem surti omnes insolidum teneri, neque unus alium liberat, per condictionem furtiuam unus soluendo caeteros liberat. Oppositum autem di cit in dicta. l. si pro scire. s. surti. dum dicis, actio nem furti condictionem furtiuam non consumere, neque econtra. Ideo siue ante siue post, agat ad poenam per quam res consequitur, cum in duplo aut quadruplo rei aestimatio insit,ut dixi su Pra per. I. hoc edissito. s. si . si de public. 5c vecti g. s. tripli. insti. de actio. N. l. si cum exceptione. s. quatenus si quod nactus causa. adhuc pei condictionem surtiuam res repetitur. econtra si prius
actum est condictione surtiua, eo quod domino nihil amplius interest, non videbatur posse agi actione surti. N in dicitur codictione furtiua primo intentata surti actionem non consumere nec Gotra. unde istae leges omnes inter se plurimum pugnare videntur inare nar. post gl. in . d. l. clegat cr. in prin. col. i. v. de dolo. intellexit dictami si plures. lineo. in plures comittunt dolii primcipaliter ec ad vitiiquem ipsoru negotium princicipaliter N pariter speciat, ec omnes de dolo te
nentur, ut in. l. pcn. s. qui iudicis. voluit allegare
3ο Quando rantiacgo citi ad unu im principaliter spectat, non ad altu, oc si unus dolu comisit, alius
Vero culpa, prius coueniedus est et culpa ψ u dola comiti t. l. cu in plures. si vestimet a. ff. loca. occoducti. Si vero plures dola comiseriit, sc distulguit, an dolus dederit causam cotractui vel in cotracta tui inciderit, ut primo casu coueniat prius
is ad que specialiter spectat, ec setado loco ad ea in subsidiu deueniat ad que incide ter spectat, ut
in principio dictae. l. elefanter. N in. s. si quadrupes. 5c. s. si dolo. ead. l. Si vero dolus est incides: oc tuc is ad que principaliter negotiu spectat, nop 5t de dolo coueniri, ua dolo no comisit neque actio e ex coci actu illo descedete quod nO cotra xit reliquu prosequere ut per cit, eo quod no in omnibus insistit propter illa. l. elegater. in princ. in his verbis, aut nulla esse venditione. Sed haec distinctio nossetissa it his quae supra dicta sunt,
praesertim articulo nostrae disputationis, an con cedi debeat repetitio soluenti, & an unius solutio alios liberet. imo nec illi l. elegater. in princi. in versi. hoc em sic accepimus. in his verbis, hocem sic accipimus dolo carere emptore ut exeoto teneri non possiit, aut nulla esse .editionem si in hoc ipso ut venderet circunscriptus est. Nam in illo tex. et dolus a seruo tantum comissius erat in venditione de se facta .r emptus manumitteret, ec emptor omnino carebat dolo, per illa verba: 5c tamen dicit ille rex. aut nullam es c venditio nem si in hoc ipso ut venderet circunscriptus est, ec sic dolus erat commissius a seruo :5c hoc pacto dolus eius cuius non intererat principaliter dedisset causam cotractui qui redderet cotracta nullum . quod tamenar. oc Accurs. oc qui eos soquuntur, negat: ec ideo Bart. ut hoc euitaret vo luit intelligere illum vers. in emptore solum, qui solus dolum commisit. ec tamen aperte constat verba illius literat omnino coiradicere in his verbis, Carere dolo emptor c, oc hac rone iurecosultus ut demonstret emptorem dolo caruisse in ca
su illius legis prosequitui Sc quod minor proponitur no inducit in integrum restitutionem 5 c.
Si enim emptor dolii comisisset, & ob id emptio
nulla suimet, frustra iureconsultus disputasset,an minori vigintiqui nos annis serui dolo decepto succurri posset bene scio restitutiois in integrii. No em suis Get opus restitutione si Cpter empto ris dolsi nullus fuisset co tractus. l. Nam Sc si sub conditione. s. post desectum. T. de iniusto rupio ec irri testa. Neque ad beneficiu restitutionis recurrendum esset, ubi alio iure ordinario, id est, per via nullitaris minori succurri potest. l. in cauisiae. ii. in princi p. ff. de minori. l. quos retrahi. c. si aduers. liber. 5c idem dixit illa. l. elegato. in princi. versi secundum quae. 5c vers. Pomponius occ. ecet tamen propter dolum serui latum nulla venditio declarabitur,& sic dolus teri a dans causam contractui reddit contractum nullum. 5e ex illo tex. videtur aperte contra glo. N Bar. distinctionem in eo quod dixerunt quando plures dolum commiserunt principalitero negotium ad octo
principaliter spectat omnes de dolo tenent. Nasecundum eunde Bar. in. iij. membro distinctio nis serui
635쪽
ni, serui manumissi principaliter negocium non erat, re ideo tenetur in subsidium tantum seclidaeum quod tamen non est verum quia principaliter dolus qui dedit causam conti actui erat in f
uorem serui ut manumitterenu, ec manumissus sic libertatem consequeretur: nem emptor ex ilia emptione aliquid commoditatu consequeba
tur: quia sitatim vendere tenebatur, ut ex illa lege satis colligi potest. nisi dicas quod apud empto rem serui peculium remaneret. unde si sic legas, utriusque intererat, scilicet emptoris propter ser in peculium,ec serui propter libertatem .ec si nulla declaretur vessitio, et arsi est utriusv interesse versari,& utrunque suo commodo priuari: quia quod minor per restitutionis beneficium obtinere non poterat, per viam nullitatis consequetur:
sie utriusv interest,ne 2 unius solutio, alium liberabit: quia seruus, et sint manumissius, in pristinam seruitutem redigetur, emptor serui po33 cultum restituet neu alterum sufficeret. t Alio quin minori decepto non fuisset consultum et intex. plene voluit minori decepto succurrere. Terti ὀ emptor qui non fuit doli particeps,ut dicit ille tex. carere dolo emptorem: ec in Geplo Iulia ni ill hic relato satis constat emptorem doli non fuisse participe. dicebat enim Iulianus, si minor annis vigintiquitis consilio serui cirrescriptus. Ecce quomodo verbum nullum de emptore sit, sed sola de serui dolo a quo circunuetus erat minor. 5c licet in nullo particeps fuit, tamen res vedita per minorem auocatur per viam nullitatis.& si dicas Bart. intellectum colligi posse ex illo
versi c. hoc enim sic accipimus, ut per haec verba, hoc enim accepimus carere dolo emptore quod
Vlpianus autor illius. I. dictum Itiliani sic voluerit intelligere ut loqueretur in casu suo, qn em pior particeps no est fraudis, seu doli,ut eo casu n5 teneas actio e ex eo cotractu, id est, ex empto.& in vers. aut nulla esse venditione, VI pianus voiuit casumvariare qn emptor solus dolii comisit,
ut eo casu nulla esset vendicio. certe verba illius te hoc no admittiit,neque ea quae praecedula ecminus ea quae subsequunt. ec si hic Bart. intelle,ctus est et verus in primo casu scilicet Iuliani, minori la b succurri no posset, prout recte Vlpia
nus declarat in Od. l. inversic. 5c quod si minor. hoc aperte ostedo. Na semus qui per emptorem dolo carete fuerat manumissius,per bia sicisi resti tutionis in inte si non poterat in pristina semi-3 tute redigi: τ qm aduersus libertate in integrum restitutio locu no habet, ut inquit ille text. to to titulo. c. si aduer. liberta. Secud ὁ, Si aduersus semii manumisium agi poterat propter crime steli comissum circa sua manum iii ione, ut in casa
I. quos retrahi. in s. c. si aduers. liberta. non poterat via actionis doli patere, dicta. l. elegater. ver
sic. secundum quae vel si alia ac ioe populari minori succurri poterat,de dolo agere n5 licebat, dicta. Leleganter. versicu. Pomponius. unde per
via actionis doli succurrino poterat minori ad uersus ipsum seruit manumisium,et multominus aduersus emptore: qm nes actio exempto,nem actio doli copetit, quia dolii non c6miserat,vi satis Bart. in ultimo membro suae distinctionis recognoscit per dicta. l. ele*anter. s. si quadrupes. Sed melius in versis ioc em accipimus. non enim de dolo teneri potest qui doluno admisit. rvo luit ergo Iureconsultus minori dolose decepto succurrere ut suo omnino cosequatur no solum
ab leo qui commisit sed S ab eo qui non est doli
particeps: ne deceptus re sua careat. ec sic viam
nullitatis aperuit, per quam vult deceptu quod suum est possse consequi,*sic deceptus propter
dolum in corractu commi ilum petet cotractum ipsum nullu declarari, ut intendo plenius dicere in . l. si exhine datus . infra eod. titu. ubi est bonusto.& ill hic reliquii quod hic omittit circa intes Iecta dictae. l. elegato. declarabimus. Neque abs
re I et r. in. l. non dubium. c. de legi. et. l. dolo. c. de inutil. stipula. 5c. l. si dolo. c. de rescinden .veditio. dixit eum, qui deceptus est, agere debere: α si de contractu opponatur, excipiet de nulli rate vel si mauult principaliter agere poterit, Vt cotractus nullus declaretur, dixi aliquando Papiae repetendo: S iterum declarabo in dicta. I. si ex haeredatus.&id probatur, in. I. cum a te. is de dolo.& ex his Bartol. ec Accurs. distinctio non vi
detur conuenire per dictam. I. eleganter. in princi. Sed,ut dixi haec in nullo attingunt ea quae nostrum tex. respiciunt,an unius solutio alterum libere neque caeteras actiones prius memoratas. unde Accur Lin. d. l. etiamsi. s. pen. ff. de petitio.
haeredi. dixit. d. l.si plures. is de dolo. l. de illo. s. si. 5 . l. seq. T. de noxa. actio. l. quoties .issi famis. furtu seci .dica. de personalibus actionibus de here intelligi dicta vero. l. etiam si. s. pen .ec alias leges per Accursill hic alleg. de realibus intelli-Si. Cui contradicit Bart. per .s i. c. de condictio.
ivrti .ubi idem de personali dicit quod in reali dicitur indicta. I. etiam. si. s. penul. Quare Bartol. aliter dixit, quia in dicta. l. si plures. τ conueni bantur ad quantitatem ideo unius Diutio alteruliberat. sed in dicta. l. etiam si s. pen. agebatur ad speciem: merito solutio unius alterum non libe rat, vel secundum Bartol. intelligenda est dicta l. etiamsi . s. pen. qn postessor non est habiturus regressum contra dolosum. alias secus, dicta. s. si Plures. 5 .l. quoties M. plane. ff. si sanii l. si . fecissdica. Certe neutra solutionu Bar. est vera: qiii in I. si plures. T. de dolo. couem ebae oes ad re resti tueda, n5 aut ad certa Φtitate.patet in his verbis, ec unus restituerit. 5c dicit Accurs rem. 5 hii di cit in his verbis, quati ea res est praestiterit. & sic ad rei restitutionem agebatur: licet dicat, si unus
rem restiti ierit, alij liberantur . vel si unus rei aestimationem praestiterit, omnes liberantur. per haec non variatur quin ageretur ad rei restitu tionem. Praeterea in. laicum exceptione. s. sina.
636쪽
N. l. seq. T. quod metus Gusa agebatur ad re per metum ablatam, re tamen solutio poenae vel rei
restitutio omnes liberat praeterea in. l. Pen .s.lin.
T. ne quis eu qui in ius voca. est.agebatur aduer sus eos qui personam eripuerant, ec tametis lutio reum non liberat. Idem in. l. item Mela. .i Tad. l. Aquil .seruus occisus erat,ec tamen unius solutio caeteros non liberat. Idem in alijs legibus supra commemoratis. ec sere da solutio Bar. minus in consideratione esse debet,quia noredditur ob id ratio quare in eis potius regrenus non conceditur quam in aliis imo in. l. si plures. T. de dolo. non aperitur, an soluens recuperabit
ab aliis pro virili portione quod soluit. nec etiain. l. si cum exceptione. s. sina. cum . l. seq. quod met. causa. unde hic tria in disputatione sunt. Primum est, an plures simul delinquentes seu do
Lim committentes teneantur omnes insolidum.
Secudum,an unius solutio alios liberet. Tan soluens a caeteris pro virili portione quod soluit, repetet. Quae tria dubia licet tribus coclusionibus videantur absoluta, in illa breuiori coni
pendio expediemus, . Circa primum distingue maleticia a quali ma.
ar Iesiciis eccontra libus. r Si de maleficiis quaeras,8c dic,aut delictum in se reputatur unsi, licet a pluribus sit commissium: oc tunc omnes ad rem seu rei restitutionem vel eius aestimationem insolidu tenentur. l. ita vulneratus. s. si . Tad. l. Aquilia. l. vulgaris. g. si duo. aede surt. 5 quamuis res, quae restituenda venit, plurium sit, una tamen dataxat poena semel praestabitur. l. si plures. Tarbo. suri. caesa. Praedicta intellige quado communi consilio deliquerunt,no autem si proprio unci sent consilio, dicta. l. semper. s. si insepulchro. T. quod vi aut clim. l. si familia .in si Ede iurisdi. omnium iudi .ibi, quod unum consilium suit, noplura facta. Secundὀ,intellige verum ab his qui deliquerunt,non autem a tertio post ore non' reo,aut participe criminis: quo casu, si emptor, aut tertius possessior ex titulo oneroso soluit, eo quod potest emptor,vel tertius possessior regressum habere cotra eos a criminis participes sunt,
solutio ab eo iacta proderit his q de crimine conueniri poteriit. l. quoties. g. plane. ff. si sami l. v. fecis dica. ratio in illo tex. est. qin quomodo avenditore hoc praestitum esst,sed non econtra, si Primo contra sures actum est,ec quadruplum se lutum est,non impeditur rei repetitio. l. i. s. si . . si quis testa. lib. eius .fuer. Id edico in edicto, ne quis eu qui in ius vocatus est. l. pen. s. si. S.I.unali. T. ne quis eum qui in ius voca. cst. vi exi. 33 tio,i quoniam eximes dupliciter peccat. Primo, quia vi eximit. Secundὀ, quia praetoris autorii rem contemnit, ut dicitur in simili in. I. si quis id uod .ff. de iurisdi. omnia iudi . quia is qui vi extimit, poenam sui tira soluit dicta. i. R. T. ne quis ea
qui in ius voca. est. Idem in. l. locum. s. condena
tio. T. de tabul. exhibe ibi, quia poena consumaciae praestatur ab eo qui no exhibet ideo debito rem seu rei possessiorem non liberat. si vero delictu non sit unum seu non reputatur viisi sed plu ra, ut est qui plures proprio consilio deliquersit, ut hic et in casu dictae. l. semper. s. si in sepulchro. T. quod vi aut clam . quia pluresvim intulerat ierii nus edoctus erat ab altero mihi vim inferre,ed omes suo proposito Atim aut impetum in me sacere constituerunt,ut dicit glo. ec recte in. d. g. si in sepulchro. licet in tempore vis adlatae concurrant, non in unu sed plura erant delicta, ideo oes
insolida tenentur,nem unus conuentus vel sol
uens altu liberat, per illum tex. ibi, nes aliter c5 uentus altersi non liberabit: qui mino perceptio
ab altero idem in. l. si quis id quod . s. ec. l. seq.
iacis. dica. ibi, Nam ec suo nomine, ec singuloranomine conueniri potest noxali iudicio, nec una poena exacta altera tollitur,nec una aestimatioe,
qua liber homo susterret,desimo poterit. 5 in. l. si familia. eo. titu. ibi, quod si ille praestiterit non totius familiae nomine ob hoe a socio par id cosequetur. Idem in hoc text. nostro, quia alius ape ruit,alius recitauit,alius descripsit,omnes in edinctu incidet, ruta singula eoru fecerut .ecro colli gie in. l. ite Mela. s. i. Tad. l. Aquil. qm id totum
it soluit poena est,tano sufficit u poena lue rer ua alii, q deliquerur, aderent impunes,qst esse non debet: sed debet unusnsep poena suae iniqtatis luere. d. l. adeo. T. de iurisd. ommutudi. ecl. ita vulneratus. T. a d. l. Aquil . . Visamae. extra,
de sente. excoic. nisi sorte multoru strages sequeres: tuc multi tudini parci re corporales tin pu niunt. l. addictos. c. de episcopa. audie. Notae in l. si us aliud. g. autores .ec in. l. aut sacta. s. si .sside pod post illo. illhic. oc Bar. e. ut costitueres. in s. i. distin. cctatores. ubi st Inno. extra,de cleri. excomuni. ministra. dixi plenius in . l. i. s. si as in villa, supra eo. Adde alia ratione. ex. I. illud. s. s. T ad i. Aquil. qm si unus eude homine prius vulnera uit, ac statim occidit, duo sunt delicta: oc ideo de vulnerato, di de ocis o tenebit. l. Aquili a: multo
magis si plures proprio ec no coicato cosilio de
linquat. lde notat Uin. cos l. lj. et allegat. l. praetor. s. si plures. T. de iniur. Secud ὀ si delictu abvnasamilia comissium sit: qa tsic obtinebit distin elio. l. i. ff. si fami l. surt .secis. dica. oc. l. si familia. T. de iurisdiei. omnium iussi. Ex quibus Moderi
Papim in eadem i. circa si. sui commentarii se cit adnotationem unam comitata sex limitatio nibus . vide esi. Similiter Din. oc Bar.meminerutin. d. l. semp. f. si insepulchro. T. qae vi aut cla si ru distinctione supra retulimus: hic no repero. o abus adde. l. si pluria seruus .fide nox. acti. et Si
vero de quasi malefici js quaeramus:& dic plures obligatos teneri insolida,sed unius solutione eteros liberari, oc solutum ab uno pro virili poratione repeti posse. l. iij. N.l perceptione. T. de his quidem
637쪽
quitur Barto.i l ex maleficiis. . pen. in verbo,
agendiam.T. de actio. Nobligatio. dicit tria esse specialia in quasi malesic is,qua in maleficiis no obtinent,Sed hoc intellige verum,nisi in aliquo ipsorum nullum comperiatur maincium, dictar.ex maleficiis. . si ibi, si modo ipsius nullum est maleficium.& in. item exercitor. insti. de obli. quae ex quasi delic. nascun. Alioqui cum ne* ex maleficio nem ex contradita sit aduersus eos consituta actio, M ob alterius culpa tenentur, qua quam aliquatenus culpae rei sint,quod opera maiorum hominum usi sunt, ob id ex quasi malest cio tenentur, ut dicitur in illis tex. Aduerte glos. in. .s.lini. de oblig.quae ex quasi delii'. nascu. in verbo, haeredi. in primo speciali per eum posito in obligationibus ex quasi maleficio procedetibus,dissert ab his quae dixit in dicta.l .ex malinciis. . n. in verbo, agendum. Nanque in.s.sin insti.de oblig. quae ex quasi delic. nascun. dicit plures obligatos ex quali maleficio non teneri insolidum', licet obligati ex maleficio insolidum teneantur dimouetur glo. per. l. primam. c. de codictio.sarti.&.l. primam. oc. l.sina. s. si plures. T. nautae,caupo.stabula.Tamen illa glos. non vera
dicit,imo illi omnino aduersatur dicta. l. iq.T. de his qui deiecer. vel tauder. quae ad id solum composita est.dicit enim,& quidem insolidum, sed si cum vno fuerit actum caeteri liberabuntur, ec.l. seq.incipiete,perceptione dicitur, perceptione, id est poenae,non litis contestatione praestari partem damni societatis iudicio vel utili actione ei qui soluit. 8c in hoc glo. illhic per Ioannem Fab. ti Ange. Areti. reprobatur. N prius eis Petr. debet. perti. qui dicit cauetidum esse ab illa glos L. quamuis Nicol. Spinei. ill hic cum glo. transeat, male.&glo. indicta.l.ex maleficiis. 6 si. videtur contradicere in primo speciali. 5c glo. in dicta. l.
B. . seruorum .in verbo,duntaxatiis nautae, cauispo.stabula istius primi articuli n5 meminit. Noobstabit .l.prima. N.l. sin. .si plures. Triaut . u Po. stabula.secundum Petr.in dicto. M.f. insti. de obliga. quae ex quasi delic. nascun. quoniam ille text. loquitur, τ quando plures divisim nauem exercent. tunc pro parte sua unusquisque conuenit ursecus si eoniunctim, dc licet ipse non dicat est distinctio glo. in dicto. s. si plures. in verbo uel ures. suit iurisconsulti in. l. prima.s.sin. Na. apertius in.l.si tamen plures. in princi. F. de exerc. actio. Eadem distinctione utitur Iure
eosultus Vlpianus in.l. si plures.sside his qui deiecerunt vel effuderunt. si plures, inquit, diuiso
inter se eomaculo habitent, actio in eum solum datur qui inhabitat eam partem unde officiosum est. cin. s. interdum .versio. quod si ex inedia tio.et idem sentit Floria.indicta l. si plures Edehis qui deiecerunt vel inuderunt. Inid plus ex dicta.l.perceptione.T. de his qui deiecersit vel estiideriint.non potest conuentus in socios agere ut
Pro parte respondem donee condemnatus sol uerit: luia perceptione tantum no etiam litis c6-
restatione in socios agere potest, Ideo Bartol. indicta. l. ex maleficiis. m. de actio.& obligatio. di cit Din. consuluisse in quaestione facti. statutumem Lucanae ciuitatis erat,ut si homines villae ma Iesectorem non apprehenderent, punientur omnes insolidum,& uno exacto omnes liberarentur: omnes vitae incolae ex quasi malescio
tantum conueniant, unius solutione alii libera huntur plus secundum Nicol. Spinet in dicto. g. Mali .i ni. de obliga quae ex quasi delicto na s n. dixit Din.consuluis leno teneri incolas donec primo conuentus soluerit, per dictam. l. praetor. ρ . si plures. T. de iniur et cum eo sentit illi te Nicol.Spinei. ec in. l. missi opinatores, in princi .
c. de exacto. tribu. libro. x. motus per. l. igitur. .
sin. isside liber. causa Sed melior tex. est in dicta s. perceptione. T de his qui deiecerunt vel est iderunt. 5c in ordine consiliorum Din. in meo voluimine est. xl. consilium cuius supra meminimus.
Si vero quaeramus de facto quod ab initio deli cium non est,sed crescente cotumacia delictumi reputatur,re ob id poena imponitur, et uti est in actione quod metus causa, in qua ab initio potest edicti poena quae est tripli ultra rei aestimationem, ec sic totum est quadruplum euitari, si res
per metum ablata ante sententiam restituatur. i. si cum exceptione. .si qui s. voste. satis. s. haec autem actio.&.s.si .ff. quod mei causa. Omnes etiamsolida tenentur,sed uno soluete insolidum citeri liberantur.ubi autem minus soluit,aduersus caeteros actio tantum competet in eo quod munus quod irrinus ab eo exactum erit dicta. l. sita
exceptione s. sin .cum.l. seq. T. quod met. causa.
Ocratio huius esse potest ultra quam ab alijs deseclaratum sit, quamuis glos L videatur aperire in in dicto.s. sinati. sed non ita clare: quia cum per
contumaciam delictum augeatur,neque in actione ab initio sit nisi sola rei restitutio, non autem regulari secundum naturam actionis quae rei restitutione purgatur ante seni Etiam,dicta l. si cum exceptione. .haec aute actio. Poenae igitur solutione cum in ea rei aestimatio comprehendatur, ut supra dixi per dictam. l. si cum excentione. s. quatenus. S. I. hoc edicto.
s. sinati. s. de publica.-vectiga sicuti rei resti tutione omnes liberantur, sic de quadrupli rostitutione caeteri liberari debent. Adde aliam non dissimilem considerationem Floria. in. l. ite Mela. f. sed si plures. T. ad legem Aquiliam. quoniam rei restitutio pluralitatem non deside
rat. l. Lucius. s. impuber . ff. de legatis. ij. quamuis ex postfacto per accidens fiat poenalis, legis tamen dispositione primam natura no mutat, sed natura primae actionis retinet. Hoc tenet
Paulus de Castro in dicta. l. prima. . si plures. si de eo per quem factum est. post glo in.l metum. s. licet. T. quod metus causa ubi texta hoc clare
638쪽
3 probat,ut insta dicam. Sed solutioe secta qua
drupli cum omnes pariter deliquerunt, an sol uens repetet ab unoquoque pro virili portione: hoc non declarant illae leges,sed videtur in argumento esse. l. prima g. sinati.isside eo per quem taetiam est. vi repetere debeat soluens,cum ait,sed si unus praestiterit poena,caeteri liberantur, cum
nihil intersit. Igitur cum interesse partis sit extine im facto alterius obligatorum, se eret unusolum puniri si repetere non posset: & hoc modo delictum eorum sine poena erit. Item in iacultate esset actoris que vellet omnino grauare, ocalios subleuare a poena,quod indecens est. l. vs.cum seruus.versi sed ego puto.ff.de his qui desecer.ves etader. l.it aevi neratus. f. quod si quis. Tad. l. Aquit. l. in delictis. s.cum diis. Tde noxa
It .aeti o. ec Accursvbis hoc sentire videtur,scilicet in dicta. l.si cum exceptisie. M.f. 5c di 'a.l. i. s. si plures.sside eo per quem Dei.est.ec facit ratio. l. perceptione. m. de his qui deiecer. vel esta der. in his verbis praestaturi partem socie tatis iudicio utili actione ei qui soluit: qm dupla quod imponit per illud edictu in.l.i. in prin. eo. titu. T. de his qui deiecer.vel eilader. procedebat immediate ex facto habitantium, ut eat et ina. ij. . titulo. dum in ea dicitur, cum sane impossibi
bile est scire quis deiecisset vel emidisset, sie
omnes aut in dolo.aut in Ua erant si sorte ex proposito deiectia aliquid esset vel effusum. Cae rerum ubi certum esset unum tantu in dolo esse, ille solus punietur,ut dixi supra. Quibus adde.l. si ex duobus.versi. illud. ff. de noxa actio. ibi, cum suo delicto damnum pallaciar,nes ob id ob stabit. l. i.L plane. T. de tutet. 5c ratio distrahe. uaprocedit quando ab initio actio de dolo samoia est,& poenalis, non si ex post facto est poenalis,
quae ab initio sua natura rei persecutoria tantum erat,per dicta. l.metu. I.licet. ff. quod met. causa. dum ille tex ait, verum non sine ratione dicetur
si in quadruplum quis egerit finiri in rem actio
64 nem vel contra. τLcce quomodo illa poenalis sufficitur loco rei persecutoriae,& econtra: non mirum si dicendum est sicut de rei persecutoria in qua soluens repetit virilem. I.i. g. nunc tracte mus.sside tutet .ec ratio. distrahe. ta ratio differetiae ultra praedicta est inter illam poenalem actionem subsecutam, ec eam quae ab initio nata est, quoniam ubi nata est ab initio, omnes obligantur insolidum,nec uno soluente poenam alius ii beratur,nec unius solutio impedimento esse po test quominus ab alio tantudem exigatur, dicta l. . . sua. T. si quis testa. liber esse ius .iuer. dicta. l. semper. . si in sepulchro .is. quod vi,aut clam. ecdicta.l. prima. f.plane. ff. de tutet. 5 ratio. dis hen.ec ut unusquisque poenam suam luat, dicta l. adeo. T de iurisdi. omium iudi .l. item Mela. s.
i.T ad legem Aquilia. Non sic est in illa actione quod metus causa, poenali essecta per iudicium legis:quia quamuis obligentur omnes insolido,
tamen unus alterum liberat, dicta l. si cum exce Ptione. s. si. 5c. l.s .ff.quod met.causa. exemplualiud conuenire potest, quamuis actio per acci dens duriore cani in poenae impositi He recipiat, nsi in eius natura arias.l. Π.isside surti ibi, no quasi publicii sit iudiciu, sed quia vivium est temeritate agentium etiam extraordinaria animaduersione coercenda. Idem in.l. q. T.de abi se. Si aut plures dolum commiserunt omnes insolidum obli gantur, dicta.l. si plures. ff. de dolo. sed uno sol uete an alii liberentur videt este claru per illum tex.tamen in dolo differentia fieri debet, aliqua do em in dolus ad delictium refertur: aliquando ad quasi delictum,&plerun* neutro conuenit, sed in sua actione manet quae instituta est in edi isto pratoris de dolo.de quo in. l. i. T. de dolo. quaeractio licet insaniet,ut inquit illa. l. i. oc ob
id in omni bus, nem aduersus omnes concedae l.
non debet. 5c legibus seq.sside dolo. Ideo de ea videndum est, praesertim de ea aetione quae ex in Io praetoris ediusto procedit secudu quam hie ar ticulus expediet. Sc Bar. in.I.quoties.sssis inmit. sur. cis. dica. non minus pulchram qua longam persecutus distinctione,& succincte illam expediam. Primo enim dixit quando* ex conuentione aliquis ad rem ec poenam promittam obligaroc de ea remittit se ad. l. ita stipulatus. T. deverb. oblig. dixi in.l. eadem.M. Cato. Teo. hic nutantsi comemorabo qae aliqn notaui in. l.quod por. nae. Tdesolutio. εὶ in. l.apud Celsum. s. Labeo T. de exceptio. quando debitor poena promisit si
rem certo tempore no traderet,si rem cosecutus
est frustra ad poena agit,sed ubi rem csi poena cosequi vellet prius ad poena demum ad rem agere debet. l. ita stipulatus. m. de verb. oblig. quod sentire videtur. l. etia si. . pen. ff.de peti .haered. N. l.
Stichum.s. dolo. Tdesolutio. dii distinguit: an primo rei possiestar,anvero dolosus coueniatur,oc sic a primo postes sore covenit dolosum per
sequi no pol si rem cosequar integra: qa sua am plius non interest,Si vero dolosum prius conueniat,no a hibes rei possessore covenire: ua sorte sua interest re habere, ec agedo contra dolosum
ad quadruplii aut duplu obligat si . primo agat ad poena st ad re, licet in duplo aut quadruplo res coprehedas, ut supra dixi oc infra apertius declarabo: 5 iunges utris p. Qii p unus debet rem ecalius poena vel alius aestimationem. 5c hune arti culu copiose. Barto. distinguit. Sed iste articulus no satis lacit omnino huic textui, neu nostrae di
sputationi. Nam iste tex. 5cilli similes loquuntur quando plures ad poenam obligantur: no quod res aliqua sit in restitutioe, sed poena solii in ex istione seu pceptione. igie distinctioi Bar.huc ar 6 ti tu addedu esse putaui. τ Qns plures ad poena solum tenetur,quia legi contrauenerunt. sed iste articulus supra satis est absolutus, quia o mnes insolidum tenentur, neque unus alterum
liberat, neque quod solui repetet. Iege si quis
639쪽
sa quod. 5 .i. seq. T. de iurisdic omnium iussic. I. item Mesa. s. . E. a d. l. Aquit. l. fg sicis si quis te sta. lib. esse ius. sae. l. i. g. plane. st detine. ec ratio. distrahen ad BartoL disti Monem declinemus. dixit enim,aut actio est realis, vel mixta cum illa qua uter* tenetur. Aut, inquit, Primo rem pro sequor, re non possum posio rei aestimationem prosequi. l. etiam si . . penul. T. de petitio . hanaedi.
I. stichum. s. dolo. T. de solutio. Certe cum reue rentia. Barto. dixero,non puto Barto. illos text. recte considerasse rin primis. l. etiam si M. Penui.
T. de petitio. haeredi. contradicet Bartol. ibi, nisi Potent is interes i. ex eo enim quod rei possessor iudicium suscepit, non prohibetur dominus rei petere quod sua interest. Et Paul. de Cas h. in illa Iege hoc satis praesensit, dum dixit no esse rei do
minum prohibendum rei deteriorationem per sequi,per. l. si cum dies. s. sina cum . l. seq. is de arbit Idem dicas,si rem cum mictibus ec omni causa non restitueriit, ut dicitur in. l. si cum exceptio ne. g. Labeo. N. l. si mulier. s. quoniam possessio nem. T quod met. causa. Idem in. l. aut in id. eod. titulo. T. quod metus causa. dicitur, aut in id da
hitur aduersus caeteros aetio quod minus ab illo exactum est,nev cessat legis ratio, donec desierit domini intereisse. Ita dicit argumeto E contra rio sensu. l. si dolo. s. sina. T. de re iussi. ibi, 5c puto improbum eum esse, qui velit iterum cosequi quod accepit. similiter. l. si plures. T. de dolo. in his verbis,oc unus restituerit, oc iterum, quod si unus quanti ea res est praestiterit, ubi isetur non
erit consequutus rem cum causa sua, cum adhuc petitoris intersit, agere poterit quantum sua in tererit, dicta. l. etiam ii. g. penul. is de petiti f. haeseredi qui tex. est clarus in his verbis ne sorte eua nescat aduersus eum, qui desiit, litis aestimatio. Et magis evanescere ait,nisi petetis interest, ubi Utur petentis intererit, prohibendus non erit agere. Imo nec illa. l. Stichum. s. dolo. T. de solii
tio . huic considerationi contradicit, sed magis confirmat in his verbis,si possessior corpus aut ii tis aestimatione praestiterit,ea res tibi, id est, do
Ioso proderit, quia nihil petitoris interest, et Et
sic in optione actoris est, aut rem, aut aestimatio
nem ab initio petere, sed si res cum Ductibus,ta omni causa sua restituta est vel quati res ipsa est careeri liberantur, Ita est text. in dicta. l. si plures.ssi de dolo. 5c ratio est, quia petitoris desinit interesse ubi igitur non erit facta rei restitutio vel aestimationis eius: peti ab alio poterit, quod minnus receptum est,quia petitoris interest. Hic ergo primus articulus est aliter absolum dus,aut petitur res ab uno ex his qui dola commiserimi seu doli sunt participes: re tunc potest contra unumquen* eorum insolidum agere, ocvno rem restituente cum fructibus 5c omni causa sua, sic quod petitoris interesse desinat, vel uno rei aestimationem restituente , seu melius quanti ea res erat,caeteri liberantur, sed si parata
esta istio, non tantum aduersius dolosos, sed tertium possessiorem qui dolo caret, ec tunc ponsessore primo conuento Sc iudicium suscipiente, re dem uiri rem cum omni causa sua restituente ii beratur dolosus, quia desinit petitoris interesse, sed si minus post ei lior restituerit, quia rem s Melibus oc omni causa sua no restituit,vel deterio. ratam rem restituit, ex eo quod petitoris interest, non prohibebitur cotra reliquos in eo quod mi nus exactum est asere, di illa. l. etiam si. s. pen. ff.
de peti. haeria dicta. l. si cum exceptione. s. sin. ecl. . T. quod met. causa. θί alijs legibus supra notatis. Idem etiam ultra quam dictum suerit probatur duplici ratione. Prima quod posses r non satisfecit, sic aetio non est extimsta, argumino. l.
Penui. s. sin. ff. ne quis eum qui in ius voca. vi exi. α. l. si cum exceptione. q. fina. m. i. seq. T. quod met. causa. Secunda praecedentis consecutiua est, uia non desinit interesse petitoris, dicta. l. etiam . . penu l. et di 'a. l. Stichum. . dolum.
Secundus articulus distin 'ionis Bart. est, Aut is qui conuenitur ad rei aestimationem compelli tur: oc tunc dicit Bartol. aut is qui conuentus est,
ratione doli conuetus est quod dolo desierit possidere,& ab eo rei aestimatio percepta est, re solutione Lehi ab eo rei possessior, qui in dolo parii
cipauit ad rei restitutionem conueniri non pote rit si eo tra possessorem regressus haberi poterat, per dicta. l. quoties.ss. si fami sui. secis dica. Ego
non puto illam legem a Barto. recte Lisse inte lectam. Im 8 si reeie finis illius legis consideretur,
probare videtur oppositum hac ratione. Intendo As per singulas partes illam. l. totam declarare. τ In Prima nanque parte loquitur illa lex quando dominus ignoras familiam deliquisiere familiae de licto conuenitur, ut si pro familiae delicto tantundem soluerit quantu si .nus liber homo deliquisset, praestitisset, liberatur ipse-tota eius iamdia, non tantum dominus liberatur. sed si cottingit alterum seruoru alienari bonae fidei emptori, Ra
Iutione facta a domino familiae liberat seruienis pior. Idem si post solutionem a domino saetam
unus seruorum manum lilix est. 5c ratio est, quia
per domini solutionem tota familia liberata est, re dominus ipse, de omnis alius possessior, re iste est casus primae partis illius legis usque in versici quod si prius. qui non potest esse casus. Bart. At in dicto versic. quod si prius. dicitur de seruo manumissio antequa dominus pro familia quicquas oluisset: qui si aliquid unus io luerit, non liberat dominum pro reliqua iam ilia quae simul cum eo
deliquerat. Ratio in illo tex. est, quoniam no potest diei a familia, aut pro familia praestitu quod a
solo manumisso praestitum aut solutum est invers. plane. in quo est secunda pars illius iugis, quae
ritur de emptore qui seruum emerat, qui cum re
i ' familia sertum commiserat, & qui pro suae
to a familia commissio damnumvel rei aestimatio nem soluit, nec intelligas illum text. de emptore
640쪽
fungis,miae simul deliquerat: quoiuam ille vers.
consectitiuus est, di interpretatiuus primae partis illi iti legis in his verbis, versietiam aduersus emptorem dutaxat, si sorte quis eorum qui simul retant venierit. Et respondet Vlpianus ad quaelitum N dicit per solutione ab e sis animinum serui venditorem liberari,
a venditore quodammodo laetam esse dicedum 49 est. r Et ratio quare videatur quodamodo a Venditore facta solutio quonia emptor aduersus venditorem regressum habet,
cum seruum vendidit hirtis nox si solutum:
de seruo vendito qui de familia erat quae iurium commiserat inveri .sed an si legati seruiti particeps, si cum donatario, vel legatario acta
est an caeteros seruos ec domina ipsum liberet, quod videbatur,eo quod serui emptor dominuliberat,pari ratione legatarius di donararius et debatur posse dominum semiliae id est,haeredem vel donatorem liberare,sed cotradicit α duplex ratio est potest. Prima,quia legatarius ec donatarius titulum habent lucratiuum,non autem emoptor, unde causa diuersa est.l .apud Celsum. M. autoris. F. de exceptio. doli. Secunda est, quoniam aduersus donatorem,vel hari edem qui doli non sunt participes,de euictione regressus no datur, I ad res. T de euictio. 5 recte Accur. in dicta l. Quoties. praesensit inverbo,donatus,& in v o, sed an si per .l. si a substituto. g. haeres serust. .delega. . iii versi . huius edicti,ubi est quarta pars illius legis. ille tex videtur omnino Bart. coturn dicere dum in eo dicitur, Ut non tantum edicti leuamentum quod supra comemorauit ius, prosit
domino qui familiam integram possidet quam ignorauit deliquiise, pro qua tantunde quantu si
tiber homo furtum commistiset,verum etiam ei
qui dolo desiit familiam vel familiae partem pos
sidere &sie dolus iuperueniens circa rem vitio furti assectam non auget delictum, net causam eius duriore facit aut reddit . ecce quomodo ille eo rex. omnino probat contra Bar. t ut sicut domi
nus qui in nullo furti particeps est, liberat se ocrei possessiorem : similiter oc qui dolo desint possisidere si soluit pro familia liberabitur ec rei pol
sessor. quare no recte sentire videtur Bart. in hoc
primo mebro suae distinctionis, ta ratio illius te vis esse potest quia dolus ille in delicto ipso co
missius non est,licet post comissium delictum cir ca rem aliquid dolose actum est. Secunda ratio praecedentis eos ecutiua est,quia per solutionem aestimationis furti familia sarti quantum si liber homo furtum comitiiset dominus rei furto sub stractae consequitur quod sua interest:no mirum si iterum contra possessiorem non agit dominus
rei furto sit bstractae,nes ex hoc delicto coueniedus esset possessior ad rei remutionem nisi sorte domini rei substractae interest et potius rem ψ maestimationem consequi, quoniam illo casia agere posset dominus ad rem contra possessorem resti tuta tame rei aestimatione perceptae a domino i miliae. l. ei qui .sside surt ec ira debet intelligi di cis Petri oc Cyni in l. i. c. de condi surti. Et ideo non obstabit. l.Stichum. s. dolo. fisside solutio. l. etiam ii. .penui . ff. de petitio haeredi. quia in eis agebatur principaliter corra eum qui dolo des it
si possidere,& qui suo dolo rem affecerat et ideo si
dolosus. i. conueniatur non liberat petitorE: quia dolosus poenam suam latum soluit, per dictam.L .f. si.&.l.si.E. ne quis eu qui in ius voca vi exi. non sic si prius possiessior conuetus rem restituiti intellige integram, di cu causa sua tota, ut sit pradixi,per. l. si cum exceptione. g. Labeo.&.l.si mulier. s. T. quod mei .caus. sic quod petitoris amplius non intersit, dicta. l. etiam sit. . pen.versi. α magis. T de petitio haeredi. 5c dicta. l. Stichum. dolo. versi. quod nihil interest petitoris. T de so lutio,' in dicta l.si dolo s.sina. T de re iudi.alioquin per illas leges non erit actio extincta p. quas puto secundum nitarum distinctionis Bari in dicta. l. quoties. T. si fami l .sur.secis .dica.abso lutum esse, dum dicit, aut non esset habiturus re
gressium 8c poterit agi ad rem quia non sic debet intelligi sed eo modo quo supra dixi. Tertio loco dicebat Bar. quando exactus est qui non suit
conuentus ratione doli ut quia possiemor conuentus est,sed quia rem no restituebat, secta suit aestimationis rei exactio,Θc sic propter dolum fuit exactus tunc ad re non potest agi dicta.l. Stichum. s. dolo. ff. de solutio,demiror plurimum Bar qui
verbis magistralibus in hac distinctione vius in, ec eo magis, quod in illa lege probetur opposita eoru quae dicit Bart. na prima pars illius. s. loquitur quando is qui dolum commiserat, quia rem dolo pomidere desierat conuetus non est, sed rei
possessior tantum a quo res aut rei aestimatio percepta est,ut illa rei, aut aestimationis rei praestatio
dolosum liberet oc ei proderit, si postea conueniatur,oc ratio in illo text. est cuius sit pra in DFa nimiis,quia amplius petitoris no interest. et Sed si dolosus seu qui dolo postidere des*t ante con ueniatur quam rei possessior, etiam si dolosus in tione doli conuentus rei aestimationem praesti terit: illa praestatio rei possessiorem non releuat, Ac ratio quia interest forte petitorio rem habere. plerump enim expedit potius rem Q rei aestim
tionem consequi. l.libertus. Ede bo. liber. g. hsic autem insti.de actio. l. mulieris. s.fi. T. de verbo.
θnifica. Et idem dicitur in dicta.l .etiam se. . . T de peti.haeredi. alia ratio assignatur a Paul. de east.in dicto. s. dolo. qui dolo possidere desiit tenetur utili actione vendicationis ad interesse. i. electio.s. quod si A. Tde noxa. actio. si ergo pocsestser re restituit, desinit obligatio.l si procur xorem. s. mandati actio. Tmanda. sed soluto in teresse