장음표시 사용
41쪽
. prelio supremo, elim pacto sibi ipsi retro- vendendi pecunia numerata, protio infimo. Hoc posito. Contractus hic est illicitus, cum non adsit animus retrovendendi, sed tantum lucrandi. quod palet ex pi op. XI. ab innoc. XI. damnata.
Q. An secluso tali pacto idem Venditor possit merces a . se supremo Pretio venditas insimo pretio vendereΤR. Litigium inter Doctores. Q. Ad quem spectant fructus rhi venditae sub conditione , usque dum cou ditio non impleatur 7R. Praetermittendum , conditionem in casu dupliciter posse considerari, scilicet ut causalem, et ut potestativam. t. est illa , quae de- . pendet ab eventu fortuito. a. est illa, quacta propria voluntato dependet. Quo posito dist: Vel venditio fuit facta sub conditiono
casuali, et conditione verificata, fructus spectant ad emptorem , quia ea Verificata Contractus retrotrahitur ad diem, quo fuit ce- Iebratus , ac si purus, et absolutus fuisset. Art. liba . Vel venditio suit iacta sub conditione potestativa, et fructus spectant ad venditorem, quia cum ista ponatur ad sοIlicitandam conditionis adimpletionem privatur fructibu que dum adimpleat. Salutat. Q. An venditio rei alienae valeat 3 R. Neg. ut ex art. I 44 I. Verum quamvis Venditor acqnirat dominium pecuniae , quod transfert ejus dominus, qui est emptor; et o mutra omPtor nou acquirat domiuium
42쪽
, rei, cum venditor non sit dominus illius. attamen tenetur venditor de evictione , ueart. a 444., et L. eXemp. Aug Libs r 9.tit. r. de actionibus empti , et venditi. Sic e contra , qui pecunia surtiva emit rem a domino.
R. Est actio empistris contra venditorem, veIe contra, ad servandum se indemnem . Aut est rei emptae, vel justa de causa acpepta
per sententiam judicis ablatio vel juridiox
amissio L. XVI. evicta. August. L. a I. tit. a. de evictionibus.
Q. In quibus contractibus habet locum eviactio ΤΗ. In omnibus contractibus onerosis, ut eXL. VIII. Libera Cod. Lib. 7. tit. t 4. de Sententiis , et interlocutionibus, quia non paeest, ut quis damnum patiatur ex re, quam justo pretio . accepit. Q. Tenetur ne venditor praestare evictionem. quamvis non promiserit
R. Ast. et non solum tenetur ad evictionem. sed etiam ad lucrum cessans, et ad damnum emergens; ut ex art. i 444.
Q. An evictio habeat locum in contractibua gratuitis ΤR. Regulariter loquendo non habet locum, quia par non est, ut damnum patiatur quia ob traditionem rei suae ex pura liberalitate alteri factam , ut ex L. XVlII. Aristo. Aug. lib. 59. tit. 5. de donationibus. Dixi regulariter , quia si habetur in gratuito contractu Pactum de evictione, locum
43쪽
habet, quia liberum est contrahentium ap-Ps uere pactum, quo se subjiciant periculo damni, licet ratione contractiis non sint aclillam obligati. Sicuti etiam quando bubelux. culpa. uti si donatarius damnnm patiatur. quia donator tradidit sibi rem surtivam, sciena
esse talem , tenetur in tali casu ad damna. quae passus est dona larius, resarcire, cum Censeatur causa injusta damni. Bonac., aliiq. Q. An dentur casus , in quibus venditor non tenetur de evictione 3 R. Ais. I. quando emptor sciens actu vendiistionis rem periculo esse obnoxiam, et eam emat cum renunciutione evictionis, aut si ,
militer, emat se subjiciendo illius periculo.eX art. 1475. . et ex L. XXV. Si lar eod. Cod. , quia volenti, et consentienti nulla sit injuria. a. quando emptor non denunciat venditori litem motam esse, ut eam desenderet ; quapropter causam irrevocabite Perdidit, quando venditor sufficientes rati nes habebat ad oblinendam rejectionem P stulationis. Art. 148b. De Mercium prelio.
R. Est aequa , et justa mensura pecuniae promerce. Quod duplex est, scilicet legitimum seu legale, et vulgare seu uaturale: I. est.
quod a lege, vel a Principe, vel ab alio legitimo superiore est taxandum , quod quidem consistit tu iudivisibili. v. est taxandum
44쪽
a commimi hominum existimatione, et divi ditur in supremum, infimum, et medium. Supremum, dicitur illud , supra quod venditor non potest juste vendere. Insimum est illud , infra quod emptor non potest ju- ste emere. Medium dicitur illud, quod est medium inter supremum, et insimum. Q. Potestne augeri , et minui pretium vuL
R. Aff. nam quadruplisti ex capite potest 'ρ-
geri, scilicet ex multitudine emptorum, ex. abundantia pecuniae, ex caritate mercis, et venditorum. Similiter ex quadruplici capito potest minui, scilicet ex carentia emptorum , et pecuniae, ex abundantia mercis, et venditorum.
Q. Quo pretio poteat quis emere , et quo pretio potest quis Vendere , quando pre-
tium non est taXatum 7 . R. Emptor usque ad pretium insimum potest emere , et venditor usque ad supremum Potest vendere, aliter ambo peccant contra justitiam, et tenentur ad restitutionem objustitiae commutativae laesionem. Q. An dantur alii tituli, quibus res possit carius vendi R. Ass. est Iucrum cessans, damnum emergens, et molestia venditori obventura ex rei tra' ditione e ita Laym; aliique. Q. Num ille, qui res minutim vendit , Possit Carius vendere R. AT quia tum majores expensas , et labin res eXPendta e debet ad eau conservandas.
45쪽
Q An, possit diminui pretium , eo quia quis
ni illa emit sinini ab eodem 3 . R. Asf. quia tunc venditor liberatur multis cuaris, ot expeditus est ad alia lucra nova comparanda . ita Bonac., aliique. Q. An res, quae sub hasta venditur . msitor pretio , quo valet, vendi possit 3 R. Aff., quia res sic vendenda tanti valel . quanti sine fraude vendi potest, nec ab hoo contractu rescindi potest, art. 355O. Q. An mercator possit aliquid plus exigere ratione ossicii mercaturae , quam potest exi- .gi ab alio, qui mercaturam non exercet 3 B. Ass. , quia officium mercatoris est pretic aestimabile. Q. An sit obligatio servandi pretium laxatum a Principe, quando res notabiliter est va-' riata quoad valorem 7 R. Neg.ita ut si Princeps constituerit pretium tritici tempore abundantiae . nec illud mi taverit tempore inopiast, uenditor non te tur illud servare, quia non est credibile . Principem , posita notabili mutatione, Vellae in eodem robore, ac vigore leges suas Perri
Q. An ratione necessitatis venditoris possit dis minui pretium 3
R. Dist. vel ost communis necessitas rem venodendi , et pc est ob abundantiam mercium , inopiam pecuniae , et emptorum . Vel est particularis, et non Utest, quia alias esset aemper vilius vendenda - res a pauperibu. ,
46쪽
qui uti plurimum ex necessitate vendunt ita Bonac. , Salai. aliique. Q, An possit quis emere res viliori pretio . eo quia non sunt sibi utiles , scilicet quia eis non indiget 3 R. Aff., quia res ultroneo vilescunt. u. An possit quis vendere majori pretio , quando res est emptori utilis 3
R. Neg. quia nemo suam utilitatem emere cogitur. 1la D. Th. q. 75. art. I. a. u.
Q. An possit mercator merces currenti pretio vendere, quando scit brevi tempore mercium pretium diminuturum 3 R. Aff. modo id fiat absque fraude, quia quis potest emere , et Vendere secundum valo-ram, quam res habet vel ex communi h minum' existimatione , vel ex lege a Principe lata de praesenti. Ita egit Ioseph ut ex
Q. An venditor qui suit deceptus quoad pretium ab emptore , habeat actionem contra emptorem decipientem ZR. Ex jure novissimo distinguo r Si venditoxxerum immobilium fuerit deceptus uuramedietatem justi pretii, habet actionem ad rescinden ut venditionem, intra hiennium a die venditionis, art. 1b5O. Licet autem emptori vel, rem irestituere cum suis fructibus a die petitae rescissionis, pretium solutum repetendo, vel . eam retinere, reliquum. Pretium solvendo, et damna venditori resarciendo art. Iba 7., seq. Si vero sit venditor mobilium, vel fuerit deceptus iusta --
47쪽
aielalem, actionem non habet in foro externo, sed tantum in foro conscientiae oblitium multitudinem, Ita ex eap 5. cum 'delicti de empl. , et vendit. In quo est animadverteiadum , quod si emptor sit deceptus a venditore quoad pretium, nulla actio in soro externo ei datur. Ut art. 3529. Habet vero tantum in foro conscientiae, ita ut decipiens in conscie otia teneatur vel rescindere Contractum, vel reddere illum ad aequtilitatem. Q. An possit quis rem suam majori pretio vendere ob sui affectum ad illa myR. Ast , quia privatio illius assectus est pretio aestimabilis. ita Less. , BOU. , aliiq. a Q. An sit Iicitum emere minoris chirographa, et creditabacerba, quae scilicet maturescent, post annum R. Dist. vel sunt litigiosa, et dubia , licet, quia res cum tali periculo eXigenda, semper minoris valet. Vel sunt certa , et licitia. non licet, modo non adsit aliquod justum litulum , quia exigeretur aliquid ultra sortem ratione impliciti mutui. ita Th. Q. An idem debitor possit minoris redimere suum debitum in posterum solvendum , se cluso damno, vel alio titulo 3 R. Neg., quia semper videtur exigere aliquid ultra sortem ratione anticipatae solutionis . quod est usurarium. Ita ponae. , ultique.
Q. An possint minori 'pretio emi debita litigi Sa ab eo, qui est causa litis rR. Neg. quia non sunt litigiosa respectu sui ,
48쪽
el quia reportaret commodum ex suo MILeto. Ita Moliua, aliique.
R. Vitium est quicumque defectus, qui tollit,
vel minuit consensum contrahentium. Quod - est quoad substantiam , voI quo id quaἱitα-tem; vel occultum . vel manifestum , vel damnosum, vel non damnoSum. Q. An venditor teneatur manifestare emptori vitium mercis R. Si vitium sit manifestum, non tenetur, ut ex L. XLllΙ. ea, quae, Aug. lib. 28, tit. 1.' - de e intrahenda obligatione, modo emptor ob imperitiam, aut ob aliami ignorantiam iuviu-'eibilem advertere non potest, quia tunc esset occultum. lta Palaus , aliique . Si vero vitium sit occultum , subdist. vel Venditor est interrogatus, tenetur manifestare, alias habetur dolus dans causam contractui. Ita DOct. eom. Vel. non est interrogatus, et etiam tenetur manifestare, quando est emptori' damnosum, quia secus emptor decipitur itare gravi, qui habet actionem in foro externo contra venditorem ad rescissionem contractus , et ad omnia damna, modo venditio non sit iudicialis, et non est mobilium venditorum in nundinis, art. I 487., et seg-
49쪽
Q. Quid, et quotupliciter contigit 21οnopolium
IL Monopolium est conspiratio plurium , VH unius in unum. Quod pluribus modis comtigit I. quando mercatores inter se ConVθ' niunt de non vendenda merca nisi pretio ab ipsis statuto; a ut emptores de non emenda merce, nisi pretio ab ipsis statuto .lΙ. quatis do unus, vel plures emunt omnes merces , ut ipsi soli eas vendant eo pretio, quod vo-Iunt. III. quando impediunt, ne aliae me ces advehantur, ut majori pretio suas vendant cum detrimento Civium, et ReipublicaoIV. denique quando quis a Principe obtun et privilegium , ut ipse solus certum genus
Q. An Monopolium sit licitum ΤΗ. I., et II. monopolium est illicitum , quia adest detrimentum Reipublicae, et si conveniant vendere supra pretium rigorosum , peccant mortaliter contra justitiam Comma. tativam, cum excedant pretium justum III. est etiam illicitum, si impediant vi, fraude. quia sunt causa injusta damni Civium, et Reipublicae . Secus vero si impediant pre-' eibus, vel suasionibus, quia Prezes usu auferunt voluntarium . Imo Salmaticenses tenent hoc non esse contra justitiam, nee comtra caritatem, si fiat ex justa causa . quia unusquisque tenetur consulere bono suo lV. monopolium est licitum, modo vendatur j xla pretium taxatum a Principe in rebus ne,
50쪽
48 cessariis, et a viris prudentibus : et modo justa de causa impetratum sit privilegium , , quia hoc potest fieri . ut expediat Reipublicae, et nulli fiat injuria.
Q. Quid si mercatores conveniant non vendere nisi pretio supremo , vel medio, aut emptores non emere, nisi pretio infimo, veImedio 3 R. Litigant Doct. an sit contra justitiam , an contra Caritatem. Certrim autem est , quod semper habetur laesio juris emptoris, vel ve ditoris., De Negotiatione-
Q. Quid, et quot uplex Νegot alio
R. Negotiolio dicitur , quando merees eo n-nimo emantur , ni Postea carius vendantur cansa lucri capiendi. Quae duplex est, pro- .pria, et impropria. l. est illa, quae quis remialiam emit eo animo, ut mutatam, et meliorem ehectam vendendo lucretur.
Η. Impropria est omnibus, nemine excepto . licita. Propria vero per se est licita sueC laribus tantum , non vero Clericis et Religiosis , quibus interdicitur, ut cap. VII. Me Clerici, vel Monachi. Cau.II. consequens e8t docti parte I. dist. 88. . Dixi: propria per se est licita, saecularibus , quia per accidens potest esse mala, stafferat periculum salutis aeternae ob cupiditatem , et malitiam humanam , vel ob men