Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

11쪽

placida, si inosa esse illum'.

mulum, 1ui ingenium ad artes et teratorias acumine compungendas vehementer exsuscitat. Ladem pro

peratione sollers,s assiduascrutatio nequaquam inter obuias amam,

tales, sed ipsa terrae viscera idem: dem foriendo aurum, in gemeam

supellectilem reperit. Hoc unum co-

srmo, hὶc omnia pudenter, in religiose scripta, eaques implicitate, quas comes oe amica fidei. sim nomi

ne a tua regia bonitate impetrari posse confido, ut ea in tutelam recepta ab hodierna malignitate, quas nudari, es produci indignatur, frende protegat. T. , regum decus, quam diutissime saluum praestet is, cuius beneficio , etsi pueritiam vix

egressus, tantam rerum molem vi

tiano meo cessu, exeunte anno Domini MDCXX.

12쪽

CAROLI PASCHALII

Regis in sacro consistorio Consiliarij

los, seu ciuitates foederatas, ea est gens Alpina eorum montium incola, quii ab ortu solis Italiam, ab occasu Gallensibus, qua in Italiam, a Tridentinis continua in meridiem serie ad valesios, Helveticam gentem, porriguntur. Toti huic traebit olim nomen Rhaetia superior. Et Rhaetia quidem , 'Quod est pars eius Rhaetiae, quae RQ Vos hodie vocant Grisones , ac trito verbo tria foedera, nimirum tres populiam, a Septentrione Germaniam spectant , & qua in hanc vergunt, a Tyro-

13쪽

LEGA ΤΙ Ο

manos annales peruolutanti sepe est uia. Superior, quod est situ praealto, ac se tota aeriis , dc niualibus montium verticibus attollit. Montanos Rhaetos , omnemq, illam Alpinam vi cinitatem populatibus & rapto vive re iubetam Augustus Caesar , ductu

Tiberij, & Drusi rupibus deiectam

perrupit ac perdomuit. Denique per convalles asper imis cacuminibus interiectas , perque ipsa Rhaetica iuga

Romanis exercitibus compendiarium iter in Germaniam patefecit, ac murisit. Cui rei praeter prisca monumenta documento sunt crebrae illae turres, ac totidem fere castella versa in conualutes, & secundum Rhaetica itinera locis deruptis imposta, hodie quidem. Vetustate propemodum dilapsa. Apparet, stationes militis praesidiarij castellat fuisse dispositas, ut gentem Obsequij insuetam compescerent, &per

loca prius invia, aut latrociniis infesta securitatem viatoribus praestarent. At-

14쪽

que adeo ne quid in illis totaina bus insidiarum strui aduersus militares copias illa vadentes , aut alicubi subsistentes posset, praeter convalles crebrioribus praesidiis insessas , pleraque itinera in locis deuiis & in dorsis p

xeis , & confiagosis aperta. Alia, amoris obicibus, repurgata , multa ual lentia transiersis tramitibus compi nata. Nihil in tota regione tam scopulossem, & inaccessum fuit, quod non suo militi peruium , & stiperabile vis Romana fecerit. Ipsis sarcinariis iumentis, carris & plaustris, bellicis machinis, aliis due impedimentis omnia meabilia reddidit. In culmine Alpis Iuliae est iter silice stratum, in quo in pressa orbitae vestigia manent specie recentissima. Nec sine stupore quiLquam per Malogiam transierit, locum Romano opere insignem, qua ex hac Alpe Iulia , de ex Engadina superiori pronum est in Pretegamam iter, ut per Berlinam & Posclauium in Valteri .

15쪽

nam. Nec vero sub Augusto solum, sed & sequutis temporibus dari aliquot Romani duces Rhaeticis iugis degressi

crebro ex Italia in Germaniam, inde in Italiam legiones transduxerunt, stante, & vigente, videlicet, imperio. Nam, verso rerum statu, cum nec se Roma consiliis regeret, nec prouincias

armis tegeret, ac Verius Una cum Viri

te omnis pristina eius felicitas propemodum deflueret, hic Alpium transitus, qui nihil molienti nulli prorsus

usui edet, sensim exoleuit. Et cum tota regio vix ullo stato redditu censeretur, sed sola via, quae non utendo facta esset invia, ut solum vacuae possessionis, audenti relicta. Huic occasioni,

ut suae, non defuit inops miles, qui ibi necessitudinibus, & propinquitatibus mixtus inueterasset. Cum enim nullus in iis locis dux reliquus esset, qui ab ipso sacramenti fidem exigeret, credibile est, eum,tanquam religione sol n quam antea Romano principi,

16쪽

eandem sibi posthaec operam dedicse , certe unde armis pelli non posset, has sibi sedes fato monstrari credidicia. Ad postremum , ibi consedisse ut hi filo. Nec tamen omnes pari sorte. sed castellorum praefec cis id sibi e pristina fortuna seposuisse, ut e praes

diis domini euaderent , circumiecta praedia sibi vectigalia facerent , ea Vt vacantia & colenda, & fruenda in mulites diuiderent. Romani Imperij nomine non tantum in longinquis, sed&in ipsis suburbanis prouinciis propemodum Obliterato, in Gallicorum Regum diti nem , sicuti pleraque Germaniae, haec quoque Rhoetia concessit. Cuius ego rei haec habeo documenta, quod acta publica ibi nomen regis praetulere , Et quod ab iisdem regibus ibidem comdita sunt coenobia, quae hodieque extant, Disertinum & Faverianum, illud in intimo Alpium recessu , hoc sinistrorsus ad ripam amnis Rheni, qua

17쪽

aeria in Helvetiam maiori agmine incipit euolui. Gallicam potentiam excepit magnitudo Imperatorum Germaniae, qui & hisce locis nouos domi. nos imposuerunt,& qui ea loca priva insedissent, hos eorumque posteros per

nomen Comitum, Baronum, Domi norum in fidem, & clientelam acceperunt. Horum progenie ex magna parte aut pulsa, aut variis casibus extincta , omnis illa montana multitudo, inuidente, & aduersante nemine, ad libertatem experrecta sibi iura co dere coepit, tum magistratus creare, ac statutis diebus, & stato loco cuncto . rum concilium indicere t denique Scmutuo inter se, & sociali foedere conterminis Helvetiis obstringi. Hanc so

cietatem cum multς ciuitates coirentie tot, tantarumque virium connexione

sensim coaluit illa, quae uno Helvetico nomine censetur bellicosarum gentium compago praepotens. In his est

18쪽

R H AE T I C A. tibus, ut nativo munimento, tum socialibus auxiliis tutam magis metuendum est, ne mala discordiae, & improborum ciuium cupiditates euertant, quis vlla externa vis atterat, aut ob mat. Sane intemorum, & externorum . muniminum tantum habet, quantum

satis est ei, qui non id agit, ut cuipiam

imperet, sed ut ne cui seruiat. In eu, ternis est foedus, & fides amicitiae, quam cum Francisco Primo Galliae. Rege, dein cum silccessoribus eius, vs que ad hodiernum Regem, foederatos Helvetios imitata, sanxit. In Rempub. his auspiciis, & hac ratione constit tam inductae sunt eae leges & instituta, quae hodieque manent. Non est co

silium de vetustate gentis plura dicere. Quippe ea, quae Bb Romani occasum impexij usque ad tempestatem huic nostrς proximam illic acciderunt,cΟΠ-jectare verius quis scire datur. Quande ipsum inquirentem nescio quae Via ducere ad verum possit. Ergo ab im

19쪽

LEG ΑΤΙΟ

compertis me abstineo , clari praeser tim non scribam res Rhaeticas, sed ea tantum quae inciderunt in legationem meam,quae multis nouitatibus insigniatior filii , de earum genere , quae quo rarius accidunt, hoc fruiniosius aduertuntur. Harum causas & processus a nannullis eorum nesciit, aut dissi mulari video , qui res huius aeui posteritati narrandas suscipiunt. Nescio qua infelicitate sit, ut praecipua rerum plemnque mendaciter vulgentur. Hinc multae pestes. Nam quicquid cuilibet veteratori contra fidem comminisci, ac disseminare libet, id,scilicet, Vulgustam cito credit, quam stolide. Nec mirum , si veritas ninc calliditate, hinc credulitate circumuenta , denique commaculata, & multifariam infracta eius opem exposcit, qui se tam indignis acceptam modis reddere pristino decori , & integritati potest. Quantum quidem ad Rhaetos attinet,ne rem

mihi a magno, & incomparabili rege

20쪽

mandatam, certe integre, impigreque curatam mendaciorum praestigijs vltra in peius torqueri patiar , meas partes esse duco. enim sycophantiis animosius obuiam eat, quam is qui ve borum improbitatem rerum fide r uincere potis est Sane cum non alia exequenda susceperim, quis ea, qui bus & interfui, & ex magna parte prae- sui, quantum eniti cura ac diligentia potero, perficiam ut intelligi possit,me veritatem nulli affectili meo gratisic ri. Ceteriim quod in tot rerum monu- meutis , quae hodie fiant in manibus, exigua, nec enim audeo dicere nulla, scopulosae huius Rhaetiae mentio fit, signi sat est, hanc gentem, quae nemi nem lacesseret, & ipsam illacessitam

per multas aetates nullam nec famae . nec rerum scriptoribus materiam pra buisse. Nec tamen abnuerim, inte

dum ipsos inter se gentis regulos manus miscuisse ; aut multitudinem discordem saepe in seditionem exarsisse ,