De operarum locatione et conductione

11쪽

domino operam prae aliis locare cogantur. Sche-pliz. Confiset. March.p. Ait. Io. g. 2. Imo moribus opifices ad operam cuicunque pro certa mercede praestandam cogere licet, publica namque professio profitenti obligationem injicit, ut operam non subducat. l. I.pr. . de administr. tui. ibique Bald. & publica sunt opificum munera, ex quo collegii jus impetrant. arg. L a . de V. S. ad

quae inviti per Magistratus coguntur. l. v. dem e-rib. D' honorib. Me v. P. a. D. I F. ubi In decide praxi testatur. Illud majus est, quod artifex cogi possit a Magistratii,ut in su a arte alios instruat. PereZ. in C. ad tit. de excusat. artific. n. Io. quod notandum esse dicit Brunn. in C. adcit. tit. ins contra invidos homines, qui insigniter in arte aliqua versati, nolunt artem alios docere, qui tamen ad id

compelli possunt. Th. IX. Illud notandum, quod liberi operas luas Iocare, sa item per cons quentiam sepe

compellantur, talibus enim parentes non debent alimenta, textus notabit. in si quis, s. q. 7. . de a

gnosi. vet. al. lib. ubi: si lius se posset exhiberesimare judices debens, ne non debeant ei alimenta decernere. Denique idem lusita rescripsit: aditia te competentes judices, ali te a patre tuo jubebunt pro

12쪽

pro modo facultatum ejus os modo cum opificem se e s dicas, in ea valetudine es, ut operisse cere non possis. Ex quo textu colligitur a contrario sensu, quod filium opificem pater non cogatur exhibere, si in ea valetudine sit filius, ut operi satisfacere posmst. Anton. Cordub. de Lara, adae quis d. q. num. Iv. ubi plures hujus argumentationis decollectionis authores enumerat. Sic e contrario, cum correlativorum eadem sit dispositio. Iri. de

pres lib. XL sis pater sit opifex, & operi se Ecere

possit, non cogetur filius eum exhibere. Idem dicendum si is qui alimenta postulat,opificio quod didicit non praeesse labore tamen & opere rustico victum sibi quaerere possit. Bartol. & Angelus in LI. C. de Mendic. Vatiae Lib. XL nec obstant verba Ulpiant in Z L s. haec : Cum opificem esse dicas. Nam Ulpianus facti speciem enarrat, non constituit aut disponit. Dissent. CraSetia cons Use. n. I. qui conatur defendere, quod ei qui operi rustico, operam dare potest, non possit pater denegare alI-moniam, propterea, quod filius in opere hoc se nolit exercere, cum indignum se id putet, hanc sententiam probat Gothosted. - cit. s. h. o. lit. m. si ratio generis & nobilitatis liberorum illud non patiatur 3 nam ea posse dicimur, quae commode,&

13쪽

cum honestate facere possumus. l. U. q. mancis ri . f. de usust. LIM . . de oper. liberi. l. Ias. de V. SC ceterum quae dicta sunt quoad filium, qui honesta aliqua arte se sustentare potest, pater eum non teneatur alere. Hippolit. Bona coss.lOct. deservit. quas. III. n. I. Pleuia mi expressen . addit; quod filii, quibus alimenta praestantur, patri operari teneantur, alias non debeant ali : attamen haec jura

non aliter intelligi possunt, quam quod filius a patre non possit exigere alimenta : Verum si ipse pater praestet alimenta, & non exprimat, vel alias non certo appareat, velle litum ut opera filii compensentur, potius censetur donasse, & non compensandi animo fecisse : hactenus de personis, progredimur ad contractus nostri objectum. h. X. Veniunt in hanc speciem contra actus, facta, non quidem omnia : sane impossibilia sive physice sive moraliter huc non pertinent, nam quae contra bonos mores sunt, ea nec facere nos posse credendum est. l. G. Is de condit. N d monstrat. l. III. 9 6. de V. O. adeo, ut nec jura memito accedente, obligatio ad talia induci possit, nam non debet hoc esse vinculum iniquitatis : sicut nec qui tale non servat, periurus dicendus, quanquam peccet, quod nomine divino in Vanum utatur,&

quidem

14쪽

quidem in tantum invalida est obligatio ad turpia; ut ipsi promissioni, quae facta est ob causam ejusmodi naturaliter vitiosam, v. g. ob homicidium

perpetrandum, vitium accedat. Groti L. a. c. II. n. o. hinc non saltem locator si obire facinus recu-

- , . . . s

saverit, ad implendum paetiam a conductore comis pelli non potest, sed & ipse conductor recte inde recedit, quem alter non habet obligatum, ut in v luntate perseveret quo ipse mercedem promissam consequatur. Puisendoris de P. N. es G. LV. c. 7. 3.7. An vero commisso turpi facto, jam & jure naturali debeatur, quod ob illud promissum, quaeritur audet hoc affirmare Grol. cis. sic. quasi impletiostomissi Iabem in se habeat, quatenus est illexm i, quae Iabes celset crimine peracto, cum illex esse desierit. In testem asserti producit Iudam Iacobi filium, qui Thamari, quam meretricem putaVωrat, solvere mercedem promissam voluit. Rec dit ab hac sententia non immerito Pussend. est. c. n.

δ. eo quod promissionis impletio sit pensatio scelstis, & invitatio ad plura suscipienda, indeque tut-pis , habet adhuc alias rationes, & ad exemplum propositum adducit responsionem Seldeni, quae videri potest L. . c. de J. N. FG. pertinep qu

que huc illa quaestio : an quod meretrici promi

15쪽

sum, haec impleta laeditate saltem de jure Romano

illud potuerit exigere ξ non pauci assirmativam probant, uti videri est apud Brunnem. ad I. I. C. de condia ob turp. caus item Moranc. M leg. . 3 sed F . eoae ubi inter alia haec habentur ; eum apud recuperatores Basilicanos moto fuisset hae eadem quaestio anno Isa. mense Decembr. lecto magni cuis damoiri, D' opulentusimi testimento quo milis dueentarum liberarum Uufructus in annossingulos relictus fuerat , secundum o umori assectionis semctuariam pronunciatum est, nec a eliatum a comdemnatis. Verum licet secundum mores illius gentis apud Romanos extra legis poenam fuerit corpus publice prostituere,& nomen tuum apud fidites profiteri ; credibile tamen nequaquam est, ad consequendum foedum istum quaestum a Praetore unquam meretrici datam fuisse actionem, sic lentiunt Brunn. cit. Ac. PereZ. in Cod ad eund tit. num si confPuffend. s. c. in f Cceterum quae dicta sunt de faetis turpibus,quod locari nequeant, non potest extendi ad talia , quae cum periculo coniuncta sunt, haec enim recte locantur : Sic potis est quis locare operas ad fructus colligendos ex a b c re alta, vel accommodandum tectum, nec talis

est infamis, cum fiat ob utilitatem publicam, be

16쪽

. fide& fama ejusmodi locatoris diminui ; non Gnim exigere debemus, ut gloriar aut vir utis causa quid fiat, suo magis quis infamia eximatur, ne consequens lit, eum, qui operas locavit, ut feram regioni nocentem depugnet, notam non evadat, uti ratiocinatur Petrus Roytius Maureus iacV Li

Th. XI. Constat igitur ex superiotibus, facta licita in hunccontractum posse deduci, quanquam simplicia plane huc non pertineant, qualia

sunt servum manumittere &c. LX. g. a. l. 7. P. μcut nec quae in non mercenaria opera consistunt, eaque vel vulgari, vel digniori quasi ob gravit tem & dignitatem suam aestimationem non reci piant, ut ita veteres locationem conductionem citaca talia non esse crediderint, cum tales perlona operas beneficii eausa praestare dicantur Jason. a ILLIns. δε action. q. actionum autem n. Igo. & qti cadnon proprie merces sit, sed talarium, siae honorarium , quicquid illis pro operis praest :tur, cum reis munerationis gratia fiant. Iocat. Quo pertinent, qctae clericis pro admittistratione osti nci rea Dcra exsolvuntur, nam is: his stipendi. & la. arisiolvi debere, contra anabaptilia, late proba. C , vit

17쪽

vit Gerhard. loe. de mini alacisse. 7sect. priorisse . hinc honoram pro proclamatione & copulatione, stineris deductione, concione sunebre ut di nummi consessionarii, una cum illis qui pro administratione baptismi dantur, ipsis nec invidenda, nec deneganda lunt. Carpet. I Consis. def. IIo.muissequic& operae quae a JCtis in docendo, &patronis causarum clientibus praestantur, non sunt objectum contractus nostra, non minus ac illae, quas medici in curandis morbis adhibere solent, quanquam his personis honorarium etiam non pro militum, secundum conditionem personae, professionemque suam omnino debeatur, quod extraordinem peti solet, ossicio judicis implorato, e iam tunc, quando Vel aeger ex morbo moritur, vel Doctores Ob ingruentem pestem, bellique pericula docere non potuerint, Vel advocatus intra amnum decvdit, cum in his personis non tam opera, quam animi judicium, artisqite quam docent di- gnitas spectetur, juxta DD. longa serie edarratos a

c eq. Illud tamen sciendum, quod Medicus, qui ob hominem sanandum certam pecuniae summam sibi dari pactus est, homine ita sanato ut modico interjecto tempore in morbum pristinum recide. xit

18쪽

rit, a mercede excludendus sit. DD. In L Maraiis locali. Speculator, tit. de Salariis β. ult. num. cs tibi num. si probat Medicum debere curare pauperem gratis) cit. RoyZius Maureus, Decis Lithu-an.I. n. ΙΤ. nam non Videtur recuperasse piistinant . valetudinem aeger, qua nondum usus proponitur di non videtur aegritudo recessile quae in contianenti rediit, ita ut tali casu Medici sit & centies imi firmum curare & sanare. Speculator. cit. Ac Th. XII. De agrimen loris opera quaeritur: in & illa objectum nostri contractus constituat sane dei Mm. non est inter agri mensorem &dominum fundi locatio, nec ossicium ejus appellatui Mechanico titulo locationis conductionis, nec diciis tu illelei vire, sed operam beneficii loco praestare. quod pro ea datur non venit nomine mercedis. sed remunerationis loco&ad similitudinem l Cto. rum honsrarium appellatur. vid. Vincent Caronim tract. de locaι. eond ρ.hqu. a. per dot. Inde et iam est, quod si menior in renunciando t.ilitiai modum dixerit non actione aliqua locati, sed praetoria ex Edrino, si mensor falsum modu. ii dix. coiia veniatur. t. t f. si mens fas mor dixi. Th. XIII. Pertinent itaque ad eontra Ehim nostrum tales Opetrae, quae corporis ministerio ... ' per

19쪽

is l

peraguntur, & certam aestimationem Tecipiunt, non vero sunt istae unius modi ; aliae enim nullam artis peritiam requirunt, v. g. fodere, iter facere, Rc. quo pertinent servitia quae famuli ordinarie Dominis praestant: aliae artis cujusdam, mechanicae scit. notitiam praesupponunt, quales sunt operaeqnae ab opificibus & artificibus praestantur, sane Eum demum operae, quae circa materiam aliquanδ ex qua aliquid confici debent, adhibentur pertinent ad hunc contractum, quando materia proVenit ab iplo, cui parari debet, sive qui locavit opus& conduxit operas ; si vero Dominus operarum est quoque Dominus materiae non erit locatio,sed vel emptio, vel alius contractus.A. . I. de locat. Illustr. D n. Praeses . a . u. X. Inde datur duplex opificum genus, unum quod solum laborat in aliena materia, & sic sine mercatione et alterum quod praeter labores etiam quodammodo mercatur. Vid. Mauritii Ducis Sax. breue

ycutoli. Quorum differentia aliqua etiam apparet ex literis quinquennalibus, Eiferne obernam non potest se juvare litetis quinquennalibus qui debet alicui opifici ex labore personae, gallice et 'at labe uri bra1, hoc enim

20쪽

debitum est privilegiatum, quia maior est labor

personae, quam rerum L Io. depoen. alio quin ira teria delinquendi praeberetur, locarem enim opus multis, & eo facto , impetrarem literas moratorias, ait Petr. Rebuff. Tr. de titer. dilacari. Igi I. num et . at contrarium obtinet in altero genere, sic enimiae d. l. n. ψ . annotavit anno VII. d. II. Decembr.

fuisse litctas ejusmodi concessas contra pistorem, quia merces possunt in hoc conlistere, & i ple Mercator esse, lice valias in pretio debito ex venditione rerum commestibilium, V. g. vini piscium &c. inpleno sero facta hae dilationes locum nou habeant. Boer. in Deci f. Burde gal. P. ausi. h. XIV. Illud sciendum, quod locari posse sint operae non saltim propriae, sed & alienae l. o. es F. pr. res Aq=de oper . tiberi. LI V. de usus use . legat. Ita ut conductor operas condust,s . alteri lodare possit ; quod praeprimis procedit in operis artificialibus, quas dominis famuli debent late Stam m. defervi .person. l. r. c. o. per Iol. ubi e laeptiones si) quando operas tales,ad quas suo Do mino non tenetur, alii praestare debeat fr) quando s' Dominus extra locum, quam ubi moratur, & ubi conVentum est, famulum alii operas exhibere ju-

b rex, 3 quando ia cui ex delegatione Domini O-