De operarum locatione et conductione

31쪽

quod interest, si factum expedierit, ut ita ex bonψ& aequo. contra summum jus morae purgatio assi , mittatur. Vinn. ad 3. p. s. a. i. de V. O. quod tamen procedit ante litem contestatam, postea enim non licet. Wissenb. ad tu. de C. O. m. δ. cum vero frequentius accidat, ut tempore litis contestatae factum duntaxat inceptum sit, non tamen ad finem perductum, quaestioni. Ost, anue tunc quoque pra stationem ejus quod interest evitet Θ Et pro negativa, quam tenet Stephan. FOrcat. tract. de mora μυ.n o. Crotus quidem iud Lisset n.ρ' ponde-

.rat leg. continums j. item qui inful. . de V. O. in iacit, quod is opus haud ullum secisse intelligatur, qui

propriam ei sormam, quae ex consumatione contingit, non dederitii si is qui quadragivia g. qum Eam legata . ad leg.falciae cums mil. porro quod

verbum faciendi potiore . signisc.itione non tam factum inchoatum, quam coniurimatum denq- tat,& verba in potiore ive potendore significatuo ne accipienda esse, non aio. 'gitur sten. des -tent. excomm. ait autem Paulus an ae fisi in insic facientem liberari ante hiem. mptatam: Ορ - tuit ergo eum tensiise de facto potius consumma-- to, quam duntaxat inchoato ante Issis contestitio 1 vcm ωc. Vgrius tymen in , cum qui factum ii'.

32쪽

choavit, evitare praestationem eius quod Interest

quantumvis tempore litis contestandae nondum suerit consummatum,ut recte cemuit Raphael Cu

mann. in ae I se infuc ubi Castr. n. s. & alii. Pro qua sententia ponderari potest ae L si insic dum

Paulus ait, posse facientem liberari namque participium praesentis temporis denotat actum non tam praetericum, quam praesentem, prout est in fieri. Similiter in ae item qui insic Venul jus utitur verbo praesentis tum poris, aedifices. Sla igitur uin terque JCtus non obscure indicat moratorem non tum demum, quando secit.quicquid Qebui seu Letum absolvit, sed illo ipso opore dum fi cit , moram purgareriliberari , si non ipso jure, satitem per exceptionem, qua sese tu ri potest quis. quis jure permittente moram ita purgavit, ut ueobligationi nondum integre satisfecerit L et si Dei quis caution. lutiorem hujus explicationem vid. ap. Andr. Kolii. Exerc. XHn. Ipseqq. Ocoeasione temporis quaeri potest, quod si artifici cuia dam juvenis aliquis traditus fuerit, ut per annum,2 annosve consuetos artificio instrueretur, er

im Sestueti arbcite, si tunc intra istum annum.

annosue aufugciet, deinde revolsus fuerit, an istin

33쪽

hoe tempus debeat de novo inchoare, an totidem solum, quot diebus abfuit complere' 8 Susiicere ut totidem dies, quot abfuit, addantur, decidit ex serius qui te inenlo. I . d. vii. satatu. Hartis

Th. XXVI. Postquam de modo & te pore praestandi operas dictum, non immerito qti litur, cujus sumptibus exhiberi debeant ξ Sane quod operas ossiciales , live ut Zasius eas specialius indigitat, serviles de ministeriales attinet, regula-- xi te r d o mi n i, c u i e d ta n t u r sv m p tu & viciti p raestantur l. aI. . de oper. liber t. Artificiales vero regula- Tites edentis sumptu. l. II. . deoper. tiberi. Zas sin- 1 ut . intelI L. I. c. X. num. s. Surdus in Tr. de ali ment. it. I. I .si M. Nab Iyo. re I . ubi, quod in praecedentibus di cit, in operario ad opus aliquod .faciendum conducto, quod Iuo sumptu vivere debeat, fallere ait in servo. Quicquid sit, sive ossic es operae praestentur sumptibus edentis, sive artificiales 1 i etu ejus cui eduntur, parum reseri, priO- ,ri e uim casu plus ratione mercedis dari debet, sicut

posterioli inde solet aliquid deduci. Illud verobbservanduin , quod promittens opus seu artificium ex amicitia, nulla pacta mercede, & ex nulla compensatione, ab eo cui promisit opus facien- ' dum,

34쪽

dum Aecipere debeat alimenta & impendia, Cox

ier.L. I. dea ent. c. b. u.ρδ. ubi: quod ossiciales operae domini sumptu eraestentur, maxime pro cedete ali, cum Operarii mercedem aut pretium pro labore non recipiunt, sed gratuitas exhiben: Opcras. Elt enim hoc ealis quasi i pecies commo dati, ratione operarum, non etiam promissio se a . donatio impensarum ad opus perficiendΗm utili. um, quoniam Operantem commodato, accipienti incumbit ejus alimentano ; donatio vere impen. 'siartim non praesumitur. vid. coinnodaa ti. Secus ei quando promittit operas ex quadam recompensatione, tunc enim sitio sumptu debet Mlere. l. Ly.ss de ops . hber . . Sic is qui loco pecuaniae, a se in societatem ponendae, operam suam promisit, sumptu sivo debet artem leti operam ministrare ; nisi expresse conventum sit, victum de communi locietatis massa piae standum esse, L. Ldovici Roman. GULA n. . Frider. Piuk namutans Io. n Ioz.seq., I h. XXVII. Cum vero operae circa rem alienam piaestari debeant, uti videmus in Drroru bus &c. ut opus inde conficiatur, consequens cl. locatorem ad custodiam domino teneri, inde si apud sarcinatorem vel fullonem mures roserint ve.

35쪽

stes, aut s surto amita sint, domino tenentur ad earum aestimationem. vid. Disip. de muri scap.s.f.9. habita sub praesidio Illustr. D n. Struvii, etiamsi suas res eodem modo amiserint. l. itaque de furi. arg. l. cum inplures. 6. I. vestimenta. a. locat. cond. lason. in L praetor. all. de Mend Coler. P. I. d. δ. u. U. atque ita responditi e DD. Lipsienses, testatur Illustr. Dn. Praeses in Decis Sabbath. C. se. D. 37. Idem dicendum, si rem permutaverint, tradendo uni quae erat alterius. Vid. l. II. g. 6. locat. sane si Iarcinator ob vestimenta furto amissa domino sa-

tisfecerit, hic rei vindicationem, ut & condictionem, furtivam sc. illi cedere debet L as. g. . l. sim. f. a. . locat. Lenta tract. de action.'nomin. cessi

Th. XXVIII. Coeterum haec obligatio non debet extendi ad casum fortuitum in materia Contingentem, hinc si v. g. vestimenta apud fullonem vel farcinatorem vi majori pereant, casus iste ad dominum pertinet, adeo ut operatio nequidem serma pereat, cum nihilominus dominus materiae pro praestita opera naercedem solvere teneatur, LII. vers. quemadmodumst. locati. Sane sculpa vel mora locatoris operarum casum praecessit, vel pu

cto ejus praestationem in ser cepit, vel res ita data,

36쪽

ut alia ejusdem generis reddatur, v. g. si aurifabro argentum dedero, ut scyphum sive ex hoc sive ex alio ejusdem bonitatis conficiat, rationi iuris con- Veniens est, casus fortuiti praestationem ad ipsum

pertinere. vid. Illustr. D n. Praef. m. U. U. o. NM. 2 . U. N. Majus controversum est, si ipsi o peri casus fortuitus contingat, v. g. architectus pro misit exstruere aedes, taber murarius mutum, colaru uut aedes, vel murus, ad quem casus fortuitus pertineat , quaeritur Sane pro diversitate caluunt diversimode respondendum, aut enim si in ruina contingit citra vitium operis, v. g. ex vitio soli, te rae motu c. tunc periculum ad eum pertinet, cui opus fieri debebat. textus express in I s. f locati dibique Mornac. ubi quod artis ex non teneatur uutra metas artificii sui, cum vitio operis ruina non contigerit, sed casu : adeo ut etiamsi domini approbatio nondum accesserit, tamen hic casum so

tui tum serre debeat L ult. g. locat. ibique Bartol ubi: Ii rivum quem sciendam conduxeras Ffec

ras antequam eum strobares, labes coravit, Dum peraculum, imos oli vitio id accidit, locatoris es riculum, modo tamen opus tale suerit ut probari

37쪽

u . . . f. nim si in operarius se non obligavit ad totum opus perficiendum, sed singulis diebus tantum locato

peras siuas, tunc ruina quandoque contingente,

non tenetur. l. ea lege g. locavi f. locati. quam legem ad hoc singularem dixit Bartol. ibidem & Roman. Cons aser. Bald. in L adversus C. eodem. imis putet enim sibi dominus, quod talem magistruiriatiumserit, quem die tim poterat reprobare, & cum , j' hoc non fecerit, operas ejusdem Videtur appro- ' . baise, ideoque opere perfecto si vitium in opere apparuerit, amplius reprobare non potest quod semel probavit. Gothoi i .ad FI. q. .ss locali. t inita a nisi opus ita sit locatum, ut bonitas ejus d

mino ab operario approbaretur, nil, it enim inter est, utrum uno pretio opus, an in lingulas operas collocatur, si modo uniVerstas conium malion sad operarium pertinuit. d. l. aut sa) locavit operi ut in pedes mensura SVe merces praestetur, eatenus operam periculo est, qUatenus ad mensum non est ' rue f. h. l. modo per Dominum non steterit quo minus admetiatur. s l. postquam vero te mel ad- mensum est, nihil ulterius domino de bonitate o- i peris praestare tenetur aut δὶ locavit operas, ut opus uno prctio conficeret, quod contingit, quan- do aversione Opus locatumςit, tum peri tum cstr Operarii, -

Diuis oti G

38쪽

. .. . e

opera iii, donec approbatum suit, ni si per domi

num steterit quo minus approbetur ἡ hoc enim casu ad hunc etiam opere nondum probato, periculum pertinet. cιLLIctha. conferatur Sebast. Me- dic. Trael. de Cas fortuit. Part. a. suas. Io. u. a . item Carosic. p.F. P. Tes

Th. XXIX. Illud denique sciendum, quod

locator operarum saepius ad aliquid obligetur, , quod tamen in conventionem deductum non est, sic cum nunciatio novi operis fieri debeat in loco ubi opus fit, saltem praesentibus & spectantibu fabris vel opificibus, hi domino suo renunciare de bent, quod si vero vel omnino non, vel tardius re' nunciaverint, nunciatio nihilominus valet, i& isti' tenebuntur domino ad interesse. Fri de r. de Pxo-

Th. XXX. Hactenus de obligatione locatoris operarum, sequitur illa, qua conductor obos ringitur, hic vero tenetur ut pro opera praest ita mercedem solvat, L Io. pen. f. locata sol vii autem

debet eoaempore, quo inter contrahentes conVecit, si id non apparet, modum i rgionis attendere debemus de eo non constet, caula haec reducen-

a erit ad id, quod minimum e it, hoc est ut exiga- . SVr mcrces opere demum perscctoiuti ex Uemper

39쪽

b. T ubi haec verba : quod F aversone unoque preno quo operesterfectoDivi debeat, faciendum opus

locatum fuerit, tum expectare necesse es, donee ei propriam formam, qua ex consummatione contingit. conductor dederit. arg. l. v. q. ust ad Leg. uid sane si opus faciendum notabilem temporis tractum & sumptus majore requirat, tum aequum est, ut merces per partes luccesssive dum opus fit, solvatur ; imo etiam praerogetur, modo artifex deopei e perficiendo idonee caveat. FrantZk. h. T. v. ID. Barbos. adcit. l. a. n.I. Illud constat, quod . si merces ad menturam, vel in dies est constituta, opere etiam imperfecto, jure petatur. Io. g. seri h. t. adno ut prae stans operas possit adversus conductorem de metiendo quod jam factum est agere. MOrnac. sic. supr. citat. h. XXXL Habet vero artifex omnis generis pro mercede consequenda privilegium tacitae hy pothesae. Caius est in sutore, scriptore dc simuli b us. An gel. in L interae'. . qui potior. in pign. n. P. Surd. de aliment. T. I. Wiυ. G. n. Ia. &in fabro, qui in opere vel aedificio reficiendo vel instruendo

40쪽

laborem impendit pro mercede. Rodriq. de p

credit. P. r. num. . in sartore in vestibus. Mercuri Merlin. de pignor.& hypothec. L.I. n. Isen. sic Coementarius praeserendus est in pretiis locationum coeteris creditoribus. Mornac. q. quipotior. i ign. sic faber murarius, vel lignat us , qui domum, quae Vend: tur, reparavit, vel melioravit, praeferendus est omnibus creditoribus, Christin. 'conctet. Meusin. JB. II. art. I . in ad

dit. in adeoque etiam Venditori, ratione residui pretii, si sorte illa: aedes incendio combustae, & a s bris lignariis aliisve artificibus reparatae: uti in Ilis lustri Collegio luridico anno praeterlapso de Jure responsum esse privatim percepi ab Illustr. Doma Praesid. An vero & rem ipsam vindicare possint aratifices ξ quaeritur ; si cum opera & materiam ipsam de suo adjiciunt, pretio inon soluto vindicare eos posse, quod ex opera niateriaque sua affabre secorint, lieet ab iis traditum, babit Z Morna c. ad Ly. planeΤ de tribui. act. adeo ut res etiamDeo dic tas & benedictas vindicare possint si pretium non solvatur. Mornac. ali l. r. de R. D. ubi eastim elo. gantem habet de fabro aerario, qui notas clericis exhibuerat illasque sacrari de benedici passus erat, nulla accepta pecunia, quam cum peteret, eam