De conseruanda bona valetudine, scholae Salernitanae opusculum cum ArnoldiNouicomensis, ... enarrationibus accuratius iam & emendatius edita per Ioannem Curionem, & Iacobum Crellum. Item, De electione meliorum simplicium, ac specierum medicinalium, r

발행: 1553년

분량: 348페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

101쪽

propter robur virium,sed η r),civia nouem tu indigem adlectione laborantes,ut quibun moti mutastat evacuatio. Et ratio est,quia calor lanativita-- mensior est , tum quia unitus, tum quia Arti' catuη- xup αντιπερἰsamr, id est, iuxtansitio nemsui contraribuidelicet, stesdiueris corpora cir dantis,quod ueritatem habet is robustis . coropulcntis,er non in raris ac debilibus. In huiusmodi' enim eorporibM intensum hγemis stigus non mod)non confor tat calorem, sed magis debilitat. Et hoe innuit Hippoc.Aphorisis. lib.1. ventres bγenu Crnere,natura calidii imisu ι,π somni lon inii quare per ea tempora alimenta copiosiora sunt exhibenda. Etenim hinc calor innatus plurimus est, unde pluribos eunt alimniis , quae quidemstcrufiora, ae difficilioris diustionis exhibere licet, quia ci-ιormien/ior est. Vino autem utendum a mera clare er rubicundiore. Notandrum tamen, qu)dliacet consideratisne habita ad yrtitudinm eulo,u er uirtutis divstiuae in hγeme, crapiores Crdensiores cibi conueniant : attamen q*ia corpora. per id tempus ob phlegmatis abundamiam fici e replemur er obstruunsur,Cr parua a continerate' resolutio: tutius est uticibis inter solidum, errar medipscuticarohoedina,vitulina,murenis,luc' percar Cr cancrorum crafioribus uero, ut bouma,porcina,ccruina,conchar , ostrearum,

aetollamita's sim, abstim , gath saltem comet

102쪽

VALE TvDINE. 43 mestione utendum , adhibitis se rebra apertiam . diureticis,ut Petroesino,tua iunio, Apio, exercitio orti DE POTV PRAVO co riundo. c AP. ππ.

SAluia cum Rura faciunt tibi pocula

tuta,

Adde rosae florem, minuuntla potenter

amorem.

Traduntur hoc loco duo remedia deprauo potu corrigyndo. Primum est Saluta,evim Aia potui im- salutinpollita prauitatem eiu3 cx proprietate corrigunt. Habem etiam is se uirtutem con riundi neruos et cerebrum,quibus confortatis melius resistitur malu Amisi ex prauo potu provenientibus. secundum est Ruta,

cuius integra ylia a sp contritione potui imposita, Oliditate O proprietate sua corrigruit malitiam eius. De Rutu quomodo contra uenena ualeat, diei M. est cap. i3. Sequitur deinde in ultimo uersiu,quod his duobus addi posit flos rose. Et hoc maxime uitelli- gyndis de rosa rubea,quae fragra iliasua,er puticosapor potus malitiam tollit. DE NAUSEA MARINA.cAPUT π XI.

NAusea non poterit haec quem uexa

Vndam cum uino mixtam qui sumpserit

103쪽

Ηli traditur remedi sies, me vori ex riua traiectione prouem is in non consuetis, ascilicet travecturipriusquani nauem eonscendanti

dies aliquot uino suo aquam marinum misceatu, siditates*erint: sin uero pauperes,aquam marinum abst ulla mixtione bibant. Ita enim nauseam millo Ptis euitabunt , quia aqua marina , salse na stoepticitate sius, orifri uentriculi claudit, in

deuotatin peditur.Et notandus ,Auicenna Pian. r. a. Doctr. s. capite s. teste, Vectorem marinum a

104쪽

procrint, uer m etiam curat, uu ail uiat utlamen tes,Crmgndue aegritudines, ut lepram, hγdropsit, poplexit, roditatem, missatiorum stomachi, ut docet Avicen. ibidem.Si tanaen, inquit,vo tW ue et risui inrisuper tuu uerit, sic ut uchenuiuerti, Lutetur, restrisvn est comestione fructuum γ-pticorum er acetoboris, uesuri sim cotonea, ma-ciau G granata. enim orificium stomachi con-βrtatis humores deprimit, stomachim etiam collyrtato, humores ad se undarum ex antatione Quen tes repellit. Apij item simcn torre act-,et cin vino pot-,constri, vel Absinthiis potu ,siue comesta. Panis etiam assatus et in uino odorifero maceratussi e turprods. In Dina,tota uictua ratio sit ex ace operestosis stomacham collyriambus, et prohibentibus a- stomebiscensura uaporum Cr humorum ad caput, ut limes prolabo coctae in aceto,uti succo uuae acerbae. tia. DE GENERALI CONDI-

selinum.

Ex his fac salsam, ne sit commixtio fab

Hic habetur modus conficiendi salsamenticommunis,si inmensas ecialia disiciat.Et recensentur quin

105쪽

qua fit condinui mini in affatione, iue dec orae an-Sal uinea seris Auferes enim siueporcelli cum agantur,salutata v ria. stre implerisolant, ut humiditates superfluae mense

scosae exhalent, Cr salute odor anseribus uel porcel-. Iu imprimatur. Post astationem tamen, saluta re cise Saluti. enda est,er non comedenda. Ex saluta etiam con mentum consciunt rustici, quo ut anser esu ut-tur: contundunt erum astium cum uino Cr saluta ,

austratur aliquantulum de sapore allij. Secundu, Sal cum Sal cum uino,est salsamentum diuitura,siue nobili- uino. u . ipsi erum defcιcmesinapio, uel uerium,i ponuePiper. salsariis uim ,Cr parum salis. Tertium, Piptri estq; salmum rusticorum, commisceut enim PGper cum saris et pilis. Similiter etiam ex pane asib cum cereuitia, uel uiuo et piperest suismum n m-grum, d modum pultis,quod etiam piper uocant, Alliam. hoc effutidunt super carnes,aut pisccs. Quartum, Alliu ,ex quo etiam sit sulsum usum rusticorum Mascent enim c- molli seota lacte, icrcndo alliuem,

106쪽

selinum, cx cuius plijs contusiis cu ueriuto,uel albo uinum. m it uiridis salsa,quam rim eduus. Et hie notandum,sulsamciua, si salsa3 secun temporum diuerbitatem trario modo confici: Temporibus enim calidis snctioni nonnιhil ad frigu3, uel paruam caliditatem habent.Temporibus uero frudis contra. Materia intursalsar aestate ju uertutum , uel Aesiam daresta, te summitatibuη uitis, uel acetum, sueruεsi. monum,Mel citranIdorum,uelgranato v. cum saccaro, CT aqqa rosarum. Ogibus inter addipotest utiquantulum serpissi Cr petrobelim,ud praedictorum stillicitatem temperandam. Materia ueros alba ruem temporibus Lindis sit sinapii ,eruca inIber, piper,cinnanismi ,Prγopbγllu,assii ,saluta,mcntu,serpi ris,petroselmum,umum, ius cui carina, acetwm non,rte,sed uim naturae propinquam. Temporibuε uero temperatis, salsurin materia sit inter caliditatem exstiIditatem temperata. Secundo,uariantur ratiotae cibariorum , cibariorum cnim alia usi s indiunt condimentis, id quod coqui non igno- .runt.Mutona m erum,uitvlorum . capreor salsa debet esse uiridis ae late quidem ex accio Cragre-sta,cwm pauci specubaa sine Ailio, eum Petroselino,

107쪽

mpium Cr eruca.sulsi tem pro ea bra bouhlixis est piper coctum ex pipere,patre ago,iure se iam , er pauca agresta, er Me eaZem suis eor-- rus carrubvi porcinis iis Deme. Possunt etiam ea mes Nisae comedi aestate is principis refictionis euria toer petroselim. si uerὸ praedictaeeames pastittimur,praesertis bouine er porcinae, meme qui- dem adporatur cepe, ulli puluere lectorum dulci parua quantitate.Aestate uero sim ce- με c- ueri tuo, vel cepeparvae in pauca Pantitare. Si autem pultissatura fas ex earnibMsubtiatioribus, non adporas cepe. Aestate quidem lacamndala , cinaeriato , Et pauco puluere lorieris dulci , iusne adponaturon conqua s-t- c- agresta. Η eme uero loco agrestae suma- tur uisum cis speciebM. Agaturae autem cinis Dram,Crpullaris conuerit condimens ex cinnamomo Cr mica panis. Aestate quidem c agrest et . HI e uero ciniano. Asturae porci conueniti

quor inde descendenticonquassatvi eum optimo uiuo . Cr cepi idque in Deme. Aestate uero salsa uiridis, reumsupraficta est merulis. Afuturae phasianoruleo 'lumba ,er turtur , ta alio indigent condimeto praeter salem.caponis απὸ et gallinar elixata ,comemens condimensa, est aqua decinionis earundem, cum aliquantulo puluerisi reter dulci- - ,σ praecipue, si addamur m decoctione saluis,

108쪽

hu aqua e succo summitatum uitu. Ve=um pro salsa cuponis Cro rura pugni pastillanda-r-,mbit penitus appotundum e ter paucula pulurrus cierum, et in sine agrestasupra dicta maestate,opum uinum is hγcmeaisces uero quanso Pisci sunt carnis crassioris,difficillaru distionis, mio- salsa. rusuperfluitatis, cr humidioris naturae tanto iud, gym sayis calidioribra et acutioribus, quod etiam in

carnibus obseruantam. DE LOTIONE NANV V M. CAPUT ΣπVIII.

Lotio post mensam, tibi conseri mu

nera bina,

Mundificat palmas, d lumilia reddit a

Si fore uis sanus,ablue saepe manu . Hoc loco duo referuntur eommoda ex lotione vis iuum a cibos pio. Prmum,qu)d ita mnum pulm e ct ridensur. Secundaem,quod reddat lumina acuta,id est,prosit oculis,id, per accidetis.Μιnus enim sunt instrumenta mundandor oculor , quarεν tum constri eas esse mundo. Sed de hoc sum dictum est,cap.3. DE PANE. c AP. ΣπlαPAnis non calidus, nec sitiatinis inueo

teratus,

109쪽

DE coNSERVANDA Et salsus modic dc frugibus ualidis eI

Non comedas crustam,choleram quia gignit adustam. Et panis salsus,fermentatus bene coetus Purus sit sanus,non talis si tibi uanuS. Panis ei. Hic praecipitur, duo esse uitanda eirea clinio-sidvis meis paniLPr est caliditas. Panis erum calidus, humnae naturae meet, iuxta illud Auicen.r .cviron. cap. 3γa. Non comedatur, inquit,ealidus sicut est, Punis enim calidus non est naturae conueniens, Cr usu3 eius esur ,σ reliquoru similium est sus,quia multum oppilat. Panis calidus,einritate sua sitim β citim natat ob suam humilitatem uaporosam, ins. velocis digestionis,ci tardi descensius. Qxilicet in uictus ulubris ratione non conueniat, ut alimentum,o- Panis os dore tamen plurimum consert,res citat enim sonco-dori eo correp oi Fieri et potest sit ho saliquis

io panis

110쪽

ti panis calidi odore uitam promuncquoJDc erit licisse Mor est La M. Secund-,m edi-- panem uetustate uiduratis ue mucidum, talis enim pro nutrimento truturae humanae moti c ongruit, quia exiccat corpus,et humores melancholicos genesequuntur deinde qui is conditiones panis eli- acquurin prima est,ut sit bene fermensatus. Gum .' alimen o.cap. a.Panes,inquit,ad conςonionem appositissimi sunt, qiu plurimum in mentati, Cr approbe elaborati , in clibano gae traderato percoquuntur. At qui fermevio caret,nemini prorsus is erit accom- nodus: Huic adstipulatur Austen. a. can. cap. 37 a. Panis habens purum fermensi,plurimi est nutrimensi, sed eius nutrimensura oppilat, nisuros qui sunt plurimi exercitii. secunda est,ut sit Oculatus,id est,pom us,per Herium dignoscitur uiscositatem eius esse ablatam. V runtamen iste panis fecun Aule uelocis est penset rationi π minoris nutrimenti er deterioris: sicuo est panis ἀυτοπυρορ,qui est plurimi ursuris. Tertia cst,ut sit bene coctus, quia panis male coinctus taria concoquitur,et stomachin grauat. Alii ioco citato.Et ille qui non bene decoquitur,est plurina nutrimenti ed eius nutrimensum oppilat, risiise

SEARCH

MENU NAVIGATION