De conseruanda bona valetudine, scholae Salernitanae opusculum cum ArnoldiNouicomensis, ... enarrationibus accuratius iam & emendatius edita per Ioannem Curionem, & Iacobum Crellum. Item, De electione meliorum simplicium, ac specierum medicinalium, r

31쪽

retinione. cAP. IIII. Vatuor ex uento ueni uiat . tre retento:

spasmus,hydrops,colica, commoda magna Hic quatuor recensentur nocumenta . tu corpore humano retentione. Prim estipa, s s. quia flatus retensi sepe rapiuntur ad lunatι-rM,Cr nervios, ipsosque repleus, unde sequitur conuulsia,quae Graecis σπασμορ dicitur .Et ab Avicenvasinus. t. 3. cap. s. definitur boc modo:Spumta est aegritudo neruosa , qua moueMur lacerti ad principia sua, r u obedientes sunt in dilatatione. Est auterit duplex Midam ex repletione in quo membrinab

32쪽

tiru er eborti extensin ur,ubi aut Etafrudem humiditate,aut uelacrumin exiccantur: cot tuer)bie subito. Alter ex inaratione,iri quo contrabitur se ludo et latitudo, Cr diminuitsr menti rura secundum langum et titu ueluti in membrana, cum adponitur igni it contractio,μ-

cun longum er Iulum:G hic fit paulatim. Secundum estisdrops, xtas materiali causa ushoeuis3 ex re fruda plurima, rediense et inflante me bra,aut loca partiam, in quo. sit digestio ciboru er

humor u,ut testatur Bertrusim ectione .q. mdrops enim sit cum sanguinis uneratiostust turiutricit Gai comen Arib.6. Apho. Et baec triplex est: υποσαρκα, ασκιτης,π τυμπανι τηρ. De tympanue,intellitendam est secundum boonocumentu. lampanites eri autore Bertrutio,' amati complexione 'Ida stomachi Cr epatis,prohibemeeibitransmutati ammun cistam, eThurrust rem bemgn , mesanguinem: quare conuertitur in rem uentosam, quae cum no expellatur per eructationem,aut aliunde,oppilatione uiariam prohibente, uel uirtute expulsiva, Cr sequestrativa superfluitatum debili existerae, eollistur inter Siphac et Ni-racb uentris,o' generatur bIdrops.. Tertiu est colica, aegritudo uehemen fimi dolo colis, ris, idias' intestino, quod Grecu κίλον dicitur, os unu de intestinis eru's, quemadmodum Iliacas ima par dolorum mestico gracili, Graeci

33쪽

us ex uentositate in dictis intestiali inclusi. πιιP,ubi obtenebrationes hebetuia 'iress oculis obuersantur,m omnia circumaI et rotari uidentur. cutim causa est, liritua uaporosius, . qui ad cerebr frtur,et hi eius pariibus inordio te mouetur. Haec quatuor noc-ma c- alijs quibusdam pulchre recenset Aul. 6. 3.Tractatu qAa. as.Sciasuinquit, quod retcmio uentositatunnillatse es acit accidere colicam,propterea quod subleuae eam, Er reprimit ipsam, ita ut aggraviων res via, et quod acit accidere debilitate intestinis. Et paudos perducit illud ad Ddropisin. Et quandos

nerat tenebrositatem uisus Cr uertigaem, Cr epila.

ream. Et qu4ndos retinetur in iuncturis, ex Acit acciderestus m. Recte itas Hippossib.*.praes por ,Futu inquit optimus est,quines'rependo,nes pedendo emittitur, quanquam tame satius est in cum strepitu exire,quam includi Hae etiumratione inductus claudius caesar,dicitur meditatus edictis,quouemum daret, stat crepit sueviris hi conuiuis emittendi, cum periclitatuanquendam prae p'dore ex confinetvita reperispeti Autor est Suetoniu3. DE c OENA . c APUT R

EX magna coena stomacho fit mari

Vt sis nocte leui sit tibi breuis. Pone

34쪽

Si uis esse sanus,sit tibi parca manus. Hic traditur unsium praeceptum coliseruandae uultitudinis,ut homo in cana sit tempiramior, e hebecibo obruat. Nimia enim repletio sub mctm inducis inpedimenta somni, tortinua ventris, inquietudi tum corporis, pustulas in seric, g tatem cupitis, Cr malitiam oris. Hic dubitari solit, urem maior coena quantitas cibi sumenda sit in prandio , an in coeno. parca. Pro cuius solutione, aduertenam est, iuxta eοτο-

35쪽

materis endum. corpora elinim,uiupimiantra bum decidentia , aut uis latitudinei unitatis. Si in morbin deciderint, sum aut cum bu ris uitio, aut sine. Si sint bu moris uitio, tuis est liberim coet-- , qm natura in eiusmodi tum irado cibo. rum di torulate ita est , non aulcm puper itintum maturationi,carent caris cis. Q nodsi ci humoris uitio patia Mur,conuemc sim est largim pran dere.Vnde Auictima, 4.3. Tractatus.copo Me, hi quilicuius consuetudo non to crat, uis mel reficiatur,diuidat cibum surum, qui est mitror relictione, in treis parteis, Cr sumat duas tertias un prandio, Crtertium in coena post leue cxercitissim. Ratis,quo niam illo ici ore, quo natura debilis iuuatur is diat stisnepercalorem solarem uiuiscuam , errori nunsur plures superfluitates, amplior cibus sumes du3 est,hoc autem magis sit in prandio quam in cos na. ErP G c. Adhaec interdiu,ob praestnsium ca-νis uitatis solis er lucis , Scilior sit div Ηο est e. iam sol uitae principiam . Habet itus diurna dimctio duplex calidisn, nocturna ueris numini. Et ma , ctu in eiusmodi natura magis circa superfluor adipestionem occupata est, quare non est impedienda multorum ciborwm exbibitione. matruus erum calor in pleriss noctu fortificetur . spiritu retra ctione,γ' reductiones Omm,non tamen potest huius

modi calor duo, scilicet, alimentum Ct superfluita indurcu. committas in his coemenoni is

36쪽

e arare. si uero huiusmodi eorpora sub tititudiis fieri ut sumtatis, ut stultusti uersana robustu,super

fluitati sensibilibus earcuria, cum caς omnes ex niti uproprio meatu , ut in Athletis , His expedie copiosiore coena uti: Vel, quia Glura eorum noctu solum est systioiu cibor hrtcnta,er non superstuorum a turatiora,c m illisfia careum . vet,quia soli robori corporis stud m, quod Cynocte acqui, ritur magis, tam amplior Aut languifcutio, distris butio, et in his stirituum vneratio. Quod si corpo 'ra a dicto tempcramenso Cr rubore non ubit re-criberint , sicut plurima, ussis aegritudin m nodeuenit via , eiusmodi ex citamur exercitio succontinuo, Cr uche mi: aut non . Si incrcitantur, uisunt quivi tam mnibusq=aerunt , praestat hisce Lo Iura prandere quam cauare, quia alimen φtum expetitur,non modo ut nutriat,sed etiam hin eleterirriget membra , ne urerum ex frit -tu, Cr ut resistatur re olutioni , ex caloris Uc endia' prouenienti. Iccirco oportet in prandio plus cibi exhiberi , neque enim propter exercitium rius dicorpora a divstione sua GJant , cum ita consueuerint. Vsus enim est res praeter naturam , G calor item exuebem seri tu , digestiolum accelerat in cis , mare videmus eos ter iis die eis appetitu

comedere, ae bene digererc. Si autem non utun is

forti Cr Iaborioso exercitio cor inue , sicut praedia Dplicuor hoc caeris, quia aut solum qua loquos g

37쪽

e furexercitio sorti et laborioso,sed no e thina, aut solum utamur exercitio debili , unde equitis nultiplicatio super uitam. si utantur exercitio pluri frit Cri borioso,

propter occupationes necessarias inuita, Cr adsi- tutem cui ciuiles ac plabri compluresvirceirca bona lora nae mPciunses,ad salutem interdum exercistis forti er laborioso mouentur: ut diu equitamentis iter acienses,aut aliud quoddam ortius a consueto avntes exercitio. His utilius est timori coetiis

quam prandio sedulure,quid si prandium auurenticum non sint consueti adeo forti Cr labori so exercitio σFari,ut priores,iforum corruimperetur disse,nulos cilicet humo es generando. Item propter mot superfluum,calor hora disiipatione debilita tur, cuius quidem uniti ),quae muti noctu si quam interdis,potifima glortiturinis Cydigestionis causa.

mare coenaim laute nocte copiosiin alimentum e petit. Item isti prius non utebantur uehementi nisti unde corpora eor- humilitatibus plena sunt , quissus Cr paruus cibus suffii ad resistendum resolutioni,quaesium permatum interdiu occurrentem. si uob paucis, leuibus exercitjs, Cr occupati rubus is uita utaviur,praecipiendum est eis,ut copissius prandeant quam coenet. Et declaratur tae,sicut in erepsibus nunc aegrotantibus apparuit. cum e

rim hi debilem habeant die stionem,ut plurim*m iu-

38쪽

VALETUDINE. sapropter 'um simile. ipse enim est Iun

te ιI babelsecundam Avicenium. Ilaxansuretiamqu&superfustates Helin expelruntur poris aperustaterdiu quam noctu. Nesius terea, no-mnet eos multo cibo repleri,cum ratura tunc meis occupetur cirea crudorum humorum dirilionem,

cet eminuirtus divitiua noctu artificetur, no tamentuma est,at ualeat simul er c jura ex sue ustates

DAper quos aduertendum est,in exhibitisue eL coisu

si copioseris, aut nanaris, in prandis quam corna. tuas. Maximeseruandum esse um, quia conpuctudo plurim potest in tuenda saritate, er aegritudiae curanda.Ηψ lib. a. deuictuε ratione in morbis acutis, QAod ostenditur ex eo, φιξd omissubita mutatio. β modum exesserit, noxam inducat. unde DamascenMAptari1.37. Mutare eonsuetudinem praesto ueterem, er noxiam et Ilii fidiuem habetur. mare corrigyre oportet, ac sensim adni liora tras sere. Neq; erum natura patitur eas quae ubito fuimElterationes.Gutaap. 86. artis Medicin.Etsic pates in uniuersi iurgim prandendum qu4m coenandum. cum plurine aegritudinessis materiales, Cr corpo Nplurima lapsu. sι tamen semel tantum in die comodatur,melius est coenare, nisi oculi aut cerebrum adfictasius, ita enim melius est prandere, aliis non parsi aegrotainisocati Er caelam ladcreviuri coena γ

39쪽

' Ummiritu capiti confert ex oculis, teste Mararari Notandum praeterea quod nonsolum repletio x Repletio cturna siue coena noceat stomcbo , uerrumetiam omnis nomais repletio cibi :viurat enim oppilationes Deiri putre res,apostemata, et sepram,quia causa est indigestionH. Vnde Aut en .i3.3. Tractatu .c.,36. EnrcbM, inquit, magis iniqucis stomicho est repletis, o propter illud non auItur corpMgulosi,quoniana cibus eius non digeritur,quore non crescit ex eo cor- . pu .lde asstcm qui ibo ab litui, di tamen re tua oliquid in ipso,appetim trusu' tur, quoniam machu/riws bene digerit cibum. Et sic plurimum eductidum est,ne stoniactas torqqueatur, ei musti graueto cibo,ita ut anhelitus ungultior, F pu bus uelocior fiat. Similiter repletis nauseam tar Attidi mi mouens, plurimum est euitanida, Cr praecipue ex malu utinaentis. Num hystidium fit ex crasti ullammis prouentans dolores iuneti rarunt Cy renum, et podagra, induratios linis C epatis,er aegritudines phlegmaticae ac me acholicae M uer)listidivim lucrit ex alimentis subtilibuι , pr uetitumhbrcs acutae er malignae, . apostemata

Appς se Et simper eur iis est, ut semcho morat ar tus roti' quis locus uacuus , ne perutus disiderium sopiatur, O , s remaneat aliquis edens appetitus. Vnde Auic μ

40쪽

tus uehementior , sunt enim nonnulli natura detuli rem cibi appetentiam consequuti, quibu3 fortasti coaccdendum ut plus comedant.

DE Dis POSITIONE ANTE CIBI ptionem , edenda item erciborum nunquam comedas, stomachum nisi noueris λnte