I. LipsI Monita et exempla politica. Libri duo, qui virtutes et vitia principum spectant

발행: 1630년

분량: 275페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

261쪽

224 I. LIPSI MONITA

IIII. Quid in ARTAXERXE Persarum rege, In qua gente superbia domiellium habere visa Apuaquem legatus Spartanus Euclidas libere pro ingenio gentis, re pro suo feroeiter loeutus, hoe responsi rettulit: Tibi liret,qua libet,apud me Leeraemιhi O ditere, farere. Salva majestate modestia inserta fuit: de ad hane ivit, ab illa non abivit. V. Sed in hae virtute Maeedonum aliquot reges eximii. uuid enim PHILIPPUS Alexandri patery qui plura ejus dedit exempla. Ut in Nicanore. quieireumiens male de Plutino opinabatur, de detractabat: nec defuit, ut solet, delator Smie has. Amici igitur advocandum , de plectendum censere et ille

contra , Et Nicanor , inquat, non in pes inuss Maced num. videndum igitur, numquid per nos admu'm a rommig n, eur male dieat. Et serio quaerens, repperit pauperem virum essh, ne meritum,nee adhue ha-hitam ejus rationem. Itaque statim munere eum

usseeit:qui re ipse,mutata mente & lingua, laudare rubique Philippum di attollete. Quod eum idem Smb.

thas rettutiisset: Videtisne o amici, inquit, in nos rama

stis esse, bene vel seem audirer Factum dictumque peninsitandum Regibus, qui cupiunt famam. VI. Iam iterum IDEM. de petulanti quodam Aeproraci convietatore, cum suaderent exsilio ple . viendum e Nre quam, inquit, ne Merearis apud plures

vi nobis male loquatur.

VII. Nee vero in absentes solum Iingulaeas t Iis,sed in praesentes.&qui in os insultabant. ut ille Demaraitis Corinthius. Cum advenisset ad eum , tune forte eum Ol myabeonium 8e filio Alexandra disesdentem e rogareturque a Philippo, Te Mid confisi rint jam inter se Graia ' ille ore libero, Seuiset tibi est

venit de Graeorum eo ordia agere , quι ristides a proximis

tuis. Sensit eum vera dioere Philippus : ad se rediit, α eum suis in gratiam. VIII. IDEM eum pro tribunali sublimis, sub

hasta captivos venderet.ae parum deeore, Veste re ductiore, sederet: quispiam e eaptivis elamare eo

262쪽

ET EXEMPLA POLITICA. M sotim. Quod cum miraretur Philippus,& dieere eumae docere juberet: ud testurn,inquit. accedensque ad tribunal, in aurem iniustirrat, Heras tu, vectem de mitte. nam ' parum honeste sedes. Rex nihil offensus. gratiam imo rettulit: Et vere,inquit, te mihi amieus erat , mittite hominem . simulque aliter se composuit. En, fructum etiam suum alienam libertatem feeit di solet ipse ditere et Graiias se debere Atheniensiurum

oratoribus , quod convitiisseuis redderent se meliorem e dum iris factis ematur refellere.

I X. At inter suceemores ejus ANTIGONVS, semulus, re paene par fuit in hae laude. Qui in castris aliquando, cum duo a vigilibus, juxta ipsum Praetorium . de rege male dicerent, atque ipse omnia audiret, nihil ultra quam tentorii velum concussit:& Heus vos, inquit , paullo longiusseredite . ne Rex vos

audiat. Quid istuc estine dissuadet quidem male loinqui, sed cautius loqui. N. IDEΜ eum exereitum in tenebris aliquo dueeret, & molestum ae salebris interruptum iter esisti,milites ductorem passim exsecrabantur Antigo. num. At ille ad singulos quosque accedens ignotuS,& explieans: Nune, inquit, diciteri.qui vos eripuit.

XI. Iam PYRRHVS qui Macedoniae regnum aliquamdiu tenuit, idem hanc virtutem. Iuvenes aliqui Tarentini, eum in Italia ipse esset, inter poeula male de eo di minaciter locuti,deferuntur: ad ductique postridie, An dixissent 'interrogantur. Unus De te & liberer meimus,atque adeo te interfecissemus. Iagena deferisset. Vini eulpam , non animi ostenis dit: α Pyrrhus sic accepit, atque ipse arrisit. XII. Inter germanos Graecos PERICLEs,eon

vietis petitus in foro , a protervulo quodam, nihil reposuit,de placide res suas egit. Αctis, domum ivit. illo prosequente & linguae tela idemtidem ejaeum

lante. Nihil sensit,nihil dixit Pericles e hoe tantum, eum ad aedes jam venisset, de nox essEt, ministro suo, Abi Der, o Deem aerenti, O hule redituro' luce.

Vis, non patientiam solum,sed benignitatem l qui diutum ivit in ipso improbitatis freto arctuantem.

263쪽

226 I. LIPSI ΜΟNITA XIII. PΤoLΟΜHEUS filius. AEgypti rex, in Grammaticum cavillans, de inscitiam arguens. C is esset Pelei patret rogavit. Cui ille, Expediam. ' rumiui prius diseris, qui Lagi. Genus obseurum aut sordidum regi palam objectabat: & id indignati omisnes qui aderant, praeter regem. Qui ad incitantest si ferre dicterrum vesimm est, nec dirare, inquit. Idem

ius volebat ferulae, quod sceptro. in istis esse. XIIII. Sed Romani quoque Prineipes hue duin

tori, qui famosis epigrammatis prosciderat, eum de reeonciliatione signifieasset, prior de ultro scripsit, tamquam ipse laesisset. Idem Catustum poetam , qui famae ejus perpetua stigmata I de nunc leguntur versibus inusserat, satisfaeientem eadem die adhibuit caenae. Nihil stipulatus est, aut injunxit, sola

paenitentia pro poena contentus.

Tv. At AVGVSΤVS vere & hie successor, eum in judicio quodam inter alia erimina reo objicer tur, quod male loqui de Caesare soleret: interrupit, di ad aeeusatorem. Velim hοι niihi probes,faxo stiat EElianus sid rei nomen) ct mo linguam habere. Bene, de

benigne. quid aliud signifieabat, quam dicta dictis. ulturum Etsi nec fecit, nec ultra quidquam in quisivit. XVI. IDEM in Timagino, historiarum nobili scriptore. plus semel patientiam ostendit. Multa in ipsum,etiam in uxorem, in filiam & familiam ejus

dixerat: atque ea ut arguta, de ab homine docto,excipiebantur vulgo de circumferebantur et Caesar t

men nihil, nisi monuit eum ut modestius ingeniore lingua uteretur: idque in domo sua Nam de sui de ingratitudinem Cae&r eum alebat.Sed eum nec sie desineret. tandem domo ei sua interdixit et requis aecusasset, si urbe, si toto imperio8 At ecce,qui velut in invidiam Caesaris excipiat: fle is fuit mi cus ejus Asinius Polia..nee ideo desit esse. Fovit hominem , εο ejus exemplo alii: visitur . eolitur. requisi priora omitto,sed qui tunc quoque,tamquam professari inimicitias eum Caesare gereret, libros

- Historiarum

264쪽

ET Ex EMPLA POLITICA. 22 Historiarum de rebus eius scriptos combussit.Non hoc erat dicere, Iniennses de qua scripserim' falsa eenseo. quanadieaverim ' Tulit & haec Caesar : tantum Pollioni lamel dixit: Θηρ,--ς, id est, Semoviem --tνιs. Et paranti excusationem obstitit, addiditque. Fνueremi P stio. fruere. Cum haec lego Ae e mino. dicam Romam tune servisse ' Aut siet addam quod publice in theatro acclamatum, O Dominum aluum O bonum rxv II. Nimirum confirmatus in hae patientia animus iam erat, do contra eoneussionem omnem

stabilis. quod etiam Tiberio ostendit, eonquerenti super ea juveniliter , do exstimulanti. Reseripsit

enim in hale Uectar ariati tua,mi Tiberi,noti in hae νε indulgeve, o RumiΜm ini 1 ηι, quem isam esse, qui de me

Male Iaquatur. SATIS ZST ENIM s hoe habemus, m quis nobis male farere polit. xv III. Et hausit ab eo TIBERI Us. qui adver sus talia firmus,subinde iactabat,In ea visa te libera ti bains tininas esse duere. Idem in Senatu , cognitio. nem super iis flagitariter Non taurum habemus otii,

retia. λep texis, ad vas deferentin o pulehra. o ad vertendat etsi ipis non tenuit.& postea se mutavit. XIX. Urium Propioris aevi exemplum etiam,definio. FRIDEM US Imperator eonvietis petitus. di ab amieis ad vindictam meitatus: limme,inquit. an institis Principes.' sese um,ex seras ad has saginasmIta est. alta livor ec calumnia petente petent, sectim n rangunt, ubi animus quidem est virus.

265쪽

DE MAGNITUDINE ANIMI.

Famam ct immortalitatem Priscili proposita, o expetenda esse.

Hoc enim nunc appello Magnitudinem animi, alta re honesta proponere. & nunc , ac magis olim, in fama bona ac gloria esse. Ut sol in aurora tenuior,assurgit& inelarescit;sic ex virtute & m ritis fama cum aevo ipso augetur & crestit. Hoc velim equidem amare Prineipem , & ut trahat illum--fax nuntis honesta Guria, ut poeta ait. Quid enim aliud in externis Tὸ μὶ, γυ-, ait Polybius,

hominum pus ia; at honiarum, ct ex est laus Ostoria, De rum est,aut eorum qui a Diis proximi censentur. Dictum

egregium. alia aliis communia. & adipiscenda : athona & magna fama magniS.convenit, re quos Deus vicem stram fungi voluit in terris. Velleius

de Pompejo Magno e suo viro nemo alia omnia minus,aberiam magis eo vivat. Egregie. illue eundum est,ad

honestam ambitionem & nomen et quod non pi heia: voces , sed seria Annalium testimonia celeishrent & posteritati commendent. Ita ad Virtutem etsi per se appetendam) ducituri.nee potere quidquam abeetum ct humile cogitare , quiscit de se semper loquen dum. Studia hoc donant,& rerum memoria: Prin- ceps foveat, sed cum modo & judicio, ut nec pas sim eo vocet, nec argumentum se cuicumque 1tilo velit. Augustum videat. qui ingenia faculisui s ait Tranquillus ) omnibus modis ovit: componi tamen ali qtiid de se , nisi O serio, ct a practantistimis, qfendebatur. Serio , non per ludos mimos: a praestantistimis, non ab ingeniis passivis aut plebej is, sedo ute Genium aliquem aeternitatu a se haberentii Hanc

266쪽

AT AxEMPLA POLITICA. 229mne Iaudis cupidinem summi viri praetulerunt: ut

I. ΤΗΕΜ ISTOCLES . qui in adolescentia solutus,& aliarum rerum, post Miltiadae de Persis victoriam. honesta aemulatione percusius, depositis nugis seria agitare coepit, & totas noctes insomnis agitare. Rogatus caussam, reddidit: Mitrati se traphais e somna meitari. II. IDEM in theatrum iturus , Cum rogaretur. Cujus τοtem Abomti sime audiret' alio rettulit, de Elm, inqt it . a quo laudes msa optime eelebrabuntur. Nuri

quid dissimulaviti professus est gloriae cupidinem, re ejus aliqua mercede inductum st res gessime. . III. IDEM tertio, in conventu celebri Graeciae. Iudis Olympicis, cum plerique spectaculis omissis

oculos in illum verterent, eumque mirabundi Mfaventes exteris etiam ostenderent: dixit alacer animi Se laetus , Illo die se laborum, quos pro Graea. tu

tisset, fra tuin max muni cepisse. Ad rigidam Sapientiam si examino, non sapientissime. quid enim adjectum esti vox modo fle laudatiunculat sed virtuti aliqua oblectatio, cum di gratos istos videt, & posteros sperat. . IIII. At ALEXANDER h e vel nimius. qui pa trem erestere M inelare sicere . interpretabatur seminui & obseurari. Cumque nuntii idemtidem venirent, huius illiusque victoriae r inter aequales ingemiscens. Hem l inquit, quid tandem pater nobis vin-rendum relicturus est y Mirus vehemensque affectus,

qui vel innatam pietatem vicit. v. Et quid quereris 6 ALEXANDER yecee Asiam,& Africam,ω reliqua Europae tibi palaestram. Sed nimiam ambitionem jure dixerim , eui re orbis fuit angustus. Nam disserente Anaxaν.uo, plures esse mundos: suspirasti , & Me miserum I qui me unum subieci, subjecisti. U I. An non simile alterius Alexandri, imo maioris, id est IVLII CAESARIS' qui in Hispaniae Ga dos cum venisset, ibique imaginem Alexandra illius vidisset, diu intuitus in voeem & gemitum erupitrHeo . ussu etiam memorabile a me renum in Atate, qua

267쪽

α3o I. L I P S I MONITAiate orbem terra vires1 Non gestum, sed gerendurmae quiesce. affatim Deus & fata materiem gloriae tuae

dabunt.

VII. Idem in Alpibus, eum iter illae Deeret, de comites rustica tuguria,& pauperes illos emtus,riaderent: Atqui malam Me primus esse,inquit, quam Romas uias. Quid haee vox, nisi tuba & elasticum Ilicivilis est nolo secundus esse.vapula libertas. UIII. Sed magis honestiusque se affectus hic prodit, cum posteros,& moῆumenta iiS futurmeo. gitat. ut in PERICLE : qui in eoncionem ab iratia Atheniensibus vocatus, quod tantam vim pecuniae in opera Ae ornatum urbis eontulissete ille placide,

enstrabatur , o privatim mihi feram expensis. Rectam eum a tota concione: hortatique ultro sunt, Cum horis Lis pergeret, nec impendiis talasne abstineret. Ecce

in toto populo honestum ambitum , & certamen a nullo. in gloria ad posteros, vinci. IX. TRAIANUS hoc quoque , Optimus suo iure Imperator, quaesivit:& passim nova ac vetera opera cum faceret, aut reficeret; nomen suum etiam minimis instri t. adeo ut quidam subsannantes Herbam parietariam eum appellarent. X. Sed fidelior in libris seriptisque memoriar &ALEx ANDER jam dictus stivit. Is Callisthenem ab Aristotele acceptum , eloquentia & sapientia elain rum, secum eircumduxit. rerum scriptorem,& Ω- ae propagatorem. Sed heul praepropera ira vitam abstulit, k quo aeternitatem sperabRt. XI. IDEM Aristotelem quam fovit hoe fine, Se produxit felicius. nam ille nomen ejus seeum Perenne fecit, in operibus quae exstant. Sed non sine praemio. & in unam Hictoriam Animatium scribendam . certum est Alexandrum contulisse octi renta talenta. nostrae pecuniae quadringenta Oocturn-ιa milia Philippi omm. Quid dicitis hodierni Princispes' compello excitandos

e. XII. IDEM ejusdem ardoris scintillas iudieio iecit, in vatem νν. Et cum ad tumulum Achillis in

268쪽

ET EXEMPLA POLITICA. et 3Iin sigaeo tonstitisset,ὰ pectore vocem emisit: of -

unare adolescens,qmpνaeonem Homerum repperistis Certe, fatemur. tantum enim nescio an ipse se,sed tam

tus ille fecit. XIII. Ab eodem iudicio IDEΜ . in aetursu tabellarii cuiuspiam res, ut videbatur, laetas ferentis: Σι quid , inquit, nuntias an Homerum revisisse' Nec fe-Tiunt, aut capiunt, scio. haec dicta vulgares animos: sed altos mirifice ε & quid ille, nisi summum votorum, aestimavit, Homerum revivistere, idque in

suas s huc ibat laudes

K IIII. . Graecise etiam colonus HIER O rex Syracusanus, animum Graecanicum habuit, id est. ut cum Venusino dicam , tandri avariam. Nam cum Poeta quidam Arahimelus. epigrammate haud in se io, sed brevi soctodecim modo versuum fuit) vim,quam ingentem fabricarat,celebrasIet: ille delectatus, & porro provocans, in alia navi mille mo-Hos tritui Athenas, donum poetae misit; idque in ipsum Pyraei portum , omni suo sumptu. Si quis instructam navim, re socios navales euntes redeuntesque , cogitet et mirabitur regiam plane libe rati talem. XU. At nee Latini expertes hujus ambitus, etiam sareulo adhuc rudi. En P. SCIPIO Africantis poetam Ennium, a quo res suas celebratas videbat gaudebatque, se vivum benivolentia omni eomplexus est, & mortuum stare in emgie jussit in suo& Cornetiorum monumento. Quid aliud , quam dictum voluit i Per me in imagine vivat, cujus scri piis ego mortuus etiam vivo XVI. Nee degeneravit alter SCIPIO Africanti . mi s verba Velleii Patereuli in tam eIegans liberalium studiorum,omnisque Doctrina. O admirater O fantor fuit. Mi Polrbium Panariumque, praeestentes ingenio unos, domi m. vinaque sertim habuerit. Μacte Seipio dignus tu comite Polybio, dignus ille te amico di patrono XVII. Iam POMPEI VI Magnus. apud se habuit Theophanem Mit tenatim: quem Graecum M ex- ςIum , in contione militum . civitate donavit.

Φ, .

269쪽

232 I LIPSI MONITA

Uua eaussa & titulo seriptorem rerum suarum. XV LII. Sed in unum benisnus Pompejus ri tolum genus IVLIVS Casar. qui rerum jam potens, omnes liberalium artium doctores, qui Romae essent, eivitate donavit. Quae haec liberalitas'inquies,nihil hse dedit.Dedit a publicor nec major aut optabilior tunc honos extero, quam civem dici. XIX. AVGVSTVS autem mirifice in hos pro pensus, quod tot scriptores aut vates dicent, ab eo

producti re allevati. Ambitio autem ab iis vieissim attolli, vel ex epistolae ejus his verbis ad Horatium poetam squem hodie legimus in satis elucet: hasti, inquit, tibi me sicito,qued non in phrisique ejusemodi siriptis

metum potissimum tiqisaris. An vereris, ne apud pocteros

infame ι ibi si, quod videaris familiaris nobis ene ' Atque hoc velut convicio expressit Eclogam , cujus initium et Cum tot sustineas, ct tanta negotia, solus:

Sed quod operae talis pretivmi servi, supellex, funis di toti. XX. Sed & vESPASIANVS ,etsi cetera pareus, ingenia artesque fovit vel maxime. & primus e fi-seo ait Suetonius j Latinis Gratisque Rheteribus an innua tentena s bis mille & quingentos Philippieos Jonstituit. Idem Salejo Basso, eximio poetae, una donatione quingenta duodeeim millia Philippicorum de quingentosJ donavit: id est,eensum tune eque

strem. XXI. ANTONINV*.Pim dissu dit etiam liber litatem Vespasani, nec Romae tantum, sed peν omnes provincias. Rhetoribus 9 Phliasiphis, honores ac salaria detulit.

XXII. Quibus ALEXANDER Sem ms addidit,

Grammaticos, Medicos, Mathematicos.

X X III. Magna in omnes liberalitas.& sic pe petua : sed illa in unum stupenda. ANTONIN Vs Caraeacta,cetera haud laudabilis, delectatus elegantia earminum inpiani, quae illi inscripta Iesimus, in singulos versus singulos aureos jussit rependit id est, nomatri .f. di versus numera, stupebis. XXIIII. DIoω

270쪽

ET EXEMPLA POLITICA. XXIIII. DIOCLETIANV Μ addam is Eo-memo Rhetoris xcenta annua cuindeeim millia Philippicorum J assignavit, in ichola Augustodunenudoctori. Credimusne refragantur, & rescribunt: ignosco pro iudieiis & animis, addam etiam, opimbus hodiernis. ' . . XXV. Sed convenio vos , PRINCIPES , voce Anaxagorae, qui senex & aeger decumbebat; nuntiatumque Pericli, ex ejus disciplina. Is aecurrit, &solatus est, & precatus ne sie desereret: sed ibi o

portune Anaxagoras: At enim, o Pericle, quibus opus en lucerna, oleum infuniunt.

XXVI. Infundite bonis meritisque. & cum LEONE Graecanteo Imperatore Eunuchum non audite dicentem, Hae in milites debere ab*mi. Cui ille revomit: Vtinam meis temporibus eveniat, stirendia mili um in doctores artium ab-mis Utinam, utinam lsed meis non fiet: & inscitiae caligo aut tenebrae

s falsus sim l) imminent Europae. FINIS.

SEARCH

MENU NAVIGATION