장음표시 사용
161쪽
ibit messa r rida depromuntur. Armentis regibusi . ferris Ommne. iiis redundans. Eain antiquitus Allani, Goti, Getin, cumani, Pol ovcii. Er Roxolani incollebant, Circassorum relirutae adhuc extant, ad Eo. ri tenem fluuium. H. spraecipua riuitates Arcesi Nec Regis complectitur.
nu inter arduas cliuo Ig rupes condita, portas solummodo duas ba. bet. Arx qiuoq natana ex oportunitate laci rupe petrosa Pndit cins Iaquam ama cum ciuitate Sinotricy fluuim praeterlabitur, fossas profuit. disii na naturali cingitur. Arx ipse mure propumiaculi g. munita, Cimi. ratem de rupes altisiima, famia, accessu ardua inexpugnabilem l a. cit, quam ita suo ambitu includit, Pt minime indium quamvis eminei trorum tecta apparerent. Saepius ab ea Tartari, lachrique Turcae cum inuenti lime es' dedecore repulsi v fugati sunt. A chorimia Volda. uiae arce d uota, miliaribus distat. R A R Guitas septi, circumdata in planicis, a Boua Dannis Vortiae Ducis Vediolani filia, Sigismundi Regis Aloni.e condita, quam a Ba. ro patria appellauit. Arx in colle murata, paludibus late pugnantibus
ΥED ZIBOST Huit, Crurae ampla lignea, inter ps dei latisiime placitantes sita, ad quam nisii pontibuου peruenitur, a Taratoris bellisiime infestatur. B R E T A NI A oppidum ligneum,arcem in colle muratam babet, TR E B ON L A riuita, sub mouis alti bimo sita, arcem tu col.
AMIEL NIK. Huita, ii neu stipitibus circummunita, arx inanea in planicis ad Be fluuium mrodoto, inpunis, dictum) fita,
BILAS LAN Ghita, . arx lignea Pallo fossiet circummauit eum Bu fluuim praeterlabitur. VI N NIC T A riuitas leuea una cum arce vallo circumsiepta, ad Bet funium situ. Hae duae arces praeter caerems a Tartaris Praecum suem heptui me infestantur, districti a diutissmos qui ρro Palatinat
162쪽
bus computantur, movexillum peculiare bellicum cinericei coloris, flevi. mate Vagni Ducatus Lituo eis Euitumlabent. SUI NIGROD arae eum riuitate linea in campestritus sita , ibi diem munitisues sunt pluristi eis campestribus desolatis sit,' conina Tartaros latrocinantes arcendos. Tandem Phra BG fluuium qui Haerodoto inpanis dicitur ) Circassorum. novciorum reliquiae, o My Ioueto tractu ad Bori tenem extant in campestribus desolatis, quae a o miliaribub Polouicis nullis S luis combifue-munitionibus conspicua, ad Tanaim paludes Meotidis, in Pontum Euxinum Tartarofis P eis copensis, in Crim censes 'Ph. extendantur. Senatores Podolia praecipuos tres duntaxat habet, Episcopum O. mrvecensim, Palatinum Podotiae cenenalem, ex Castellanum Came
Vexillum terrestre Solem sessis Dodenis in campo alio circumda. tum pro Stemmategestat.
163쪽
Otor candide, me hic uniuersum Regnum Polon sarabo solute descripsisse, ego enim hic Prouincias principalcs quae olim pro Ducatibus habebantur, nunc Vero in Pa, latinatus redactari untdescripsi, ciuitate & arces praecipuas Re,
pias in quibus causae iudiciales nobilium celebrantur enumeraui.
Hae vero prouinciae plurimas frequentissimas p esultates, arces, NOppida, tam Regis quam Nobilium, Magnatum, Episcoporum complectuntur. In singulis autem terris S ciuitatibus districtu a, libus superius enumeratis administratores causarum iudicialium a R ege substituuntur: utpote Capitanei Generales, qui vices Reguas supplent, iudex&Subiudeκ, Notarius, Subcamerarius, Camorarius terrestiis. Hi j omnes causas nobilium absoluunt, exceptis capitibus criminalibusue causis quae ad Regis edimim in Comit saGeneralia relegantur. Sunt quoq; plures alti terrestria Regia munia obeuntes, quos hic recensere longum esset. Sunt quo p in Poloniae Regno Comitatus plurimi, Vtpos
164쪽
cum alijs multis praeclaris rebus, tum modo gubernatio.
nis a caeteris Omnibu3 Reduis dissert, in quibu3 s Cei ILne Senatus consilio, G equitum consensι, ex 27oto priuato legem omni.bm ferunt, . nisi ruirtute inuata regantur, in tymnidem facile prola. b untur. In Polonia autem Pt Reges non nascuutur, sed communibus Senatus cir equitum suom s elliguntur, ita etiam sine auctoritate eo.
ruudem vibit decernere posunt, quamuis sivit potentisiimi, militibur voluntariir superbissimos quψs Reges superantes. Soli enim Poloniae Principes inuistisiimi reperiuntur, qui ex solis Ioluntari,s Nobilibus
ducentorum missium quotiescuus opus fuerit, exercitum fortisiimum. omui genere armorum promptissimum sine Pssis stipendiis contra ho. stem educere possunt, Nobilitas namq Ἐniuersa omnibus soluta Pectiga. libuu, bellica tantummodo munem obire pro arisin focis tenentur, quod fit volumitan, milites non sufficerent, de suis proprijs gentibin trecenta millia mercenariorum conscribere possunt. Ita cum sit potentissimus Rex Poloniae, tameu hecundum legum γ' Senatus prinscripta diluere teucitur, sicq uum amplissimum, Regio imperio, Restia apero uui tMPotest M laici bivi Seuatus Nobilium libertate temperatur, inina inquitatiss. terminos omnes ordines Diui cum ipso Rege continentur, quo si Rex quando. . ab Osicio fιο defle fleret, publicas libertates suorum
opprimere a pinaret, autoritate Seuatoria, qui ad hoc attentandum ium. viruto sunt obligati, probibetur, Er ita Rex Poloniaegnaui bimis Sena. torum constitiis nititur. Senatores 'pero ipsi, in laniuersit Equites Dicissim Regiam Maiestatem reuereretur, amant, honorant,q; tam ac poss pioves priuatas laniuersus funditim pro fauitate ear bono illius effvu.dere panati s ut. Senatores autem 'volo his c penes quem eIis mase 3 maxima
165쪽
or maxima iuris dicessi autoritas extraecipua in illustri totis aemii Nobilitate generum lairtutum comendatioue deleoli exacto fidei secramento in Senatu eliguntur. Principes asit GP praecipui 'Ini Senatores,
sunt ArcbiviImpi, in Episcopi, propter Penerandam Ecclesiastici ordianis uatestatem antoritatemg opes quibus afvunt, praestant bimar. Hi, in Senatu in Pirums Redis latus circumdent. Archiepi Opi asit duo lant in γninerβ Rub Polonue imperio Gneseensis 'ini Prima
in L gatus naim inani Pontilicis in Sarmatia ilicem tenens, qui ab Petulla superiorum teporum memoria, coronari Regis ius babet. In Rufpia aperoni na secundus Archiepiscopus ect Leopolissis bisedes Vetro. politana de Cracouia tnanslata eis, anno Domini io 7 s. is curi.
L perti Aura Sancti Stanislui praedecessoris. Episcopi tredecini
non secus ac Principes maximi Omni rerum copia excellentes tu tota PO. ioniae Monarchia reperiuntur, Cnaconiensis minoris, Po naniensis malo.
irriunturGIVladipauienses qui in Gioniae, Somerauiaeg, Minensis Lituaniae, Plocensis Musoniae, Warmiensis, Culmensis Prus iae, Prae. viilliensis, Lucirerissilis, Gelmensis, Goniensis visitae, Samoesti ,rωtimus tamenec sis. Hii ordine Omnes Rui asti dent, nisi quod FVnaniensis, cum ι adflauiens, antiquam dignitatis litem teneant rideo Aternatim locum mutant. Episcopos ex veteri priuilegio Castellanus' Oraconiensis subsequitur, militarium procerum Princeps, deinde Pa. 'Iatini quorum maior CraconiensisΦViluensis, palatinis arero quidam castellari praecipui intermixti. Tunc demum ah, Callisl.:ni maiores .
minores quos recensere longum esset ordine loca sua occupant, qui umca tris ut ipsa vocis Elymologia sonat sed minoribus pro uiuciis Seuato. io iure e P nomiste S is pnesunt, extra ipsum autoritatem dignita.
rem quae est prima post Palatinos ) paruum sui ossi ii qui e tum re.
portaut, quamuis illius cui praesunt prouinciae Domini alpellantur, ni. 'hil enim praeter Reipublicae quod 'reia Senatorum eis ) commoda qaaerunt. Callassanos An bima schalci Marsibulci supremi totim Regulossiciani siequuntur, qui sunt Poloniae in Lituaniae de latros imperio bini, terrestres ruidelicet Curiales. Marichalcorsi osticium est, cunare
totius aulae in Omui si conentionis inunquillitate, uter proceres er aulicos
Regios partiri aedes urbium, 'cli quocuns eunti,baculos ei rectos situ. guli prinferrunt, e r quis Oscis suo apud Regem funnatur proui. dent. In Senatus consessu omnia animaduertunt, quod si supremi Maraschalci abfueri it, Curiales eorum ubicium adimplent. Caucellani . Vicecancellarii Marschalcos ordine sequuntur, auri g mutis qui sunt sumiliter binii bina sigilla, horum osticium en Privilegia, immunitates,
166쪽
praeruatiuas a Rere alicui dataου, litteras similiter Regiss conscribere,
scriptas Regi oblatus pronuntiant, qui 3 a Rae subscriptis illi sistissum
assenui. Omnes autem litterae ac priuilegia in Magni Lituaniae Diva. tm Cancessaria Rutenicis cbaracteribus absoluitur, apud Polonos roLatiuὰ cum linguae sunt peritissimi ) omnes causae destribuntur.
Praecipua quoqest dicuitas in Senatu summorum genenatiums militiae Ducum, quorum in Hunia 'm , in Lituaniae uiguo Ducatu secun. dus rerum potiuntur, penes bos summa omnium exercituum imperii li. ta est, tu qua antoritate Retia plenipotenter 'utuntur. Hos demum Campiductores de Pirog imperio situ tuli, qui fι ut campestris militiae Duces. Est etiam summus maioris Poloniae praefectus sirine Generalis, similiter Samo itiae in ternarum Rusitae praefecti, quo bonorum gradu non nisi Fruicipes Piri, er de Patria optim8 meriti a Rere donantur. COOptav. tur quos in Senatus classem I iniuriarsi de 'viros imperio Osticiarij, *tpote ludices qui causas nobilium munere Restio dijudicant, Pince in , Succamenarii, Dapiferi, Secretarii, Vexilliferi, Scribae, Tribuni militum, Exactores, Thesaurarii, e caeteri qui singuli singula uitia in prouin. ciis signatis exequuntur, pariter cum Iudicibus prouincialibus paristicularia certis temporibus antii asiluata iudicia qui termini sine RO. hi mulio dicuntur exercent. Ensifer quo Rerni, O Vexillifer Curiae
Re riae, qui Curiale vexillum in bella defert, non postrema dignitate suua Mitur. Non etiam autoritatis frustrantur bonore ipst Secretarii, Scri. hae siue Protonari Retii. Insuper cibiculi, Stabuli, culinae Mani. Ibi, suis dignitatibus in Senatusconsultu gaudent. Guitatum, Oppidor um, Arrium Regiarum, Prouinciarums praefecti, Reserendarii sup. plices libellis in subditorum quaerellas ad Regem . Senatum deferrentes, summuri Regis Secretarim in Resserendarius, salinarum fodina.
rum CP metallorum praefecti non ignobili certe dignitate potiuntur. Lenati quoq prouinciarum ciuitatum praecipuarum, ab amiuersis oris diuibus desiingulis prouinciis nomine totius Nobilitatis essem, suas tu Senatu partes occupant. Equites quot PatriciiPiri iuueues virtuti.bus er ruere praestates aulici, qui in aula Retia fleruientes in praestasis quotidianis Osticiis R Ii operam nauant, stipediaginerentur. Insuper A. bicularii siue Vere sarii, qui cum Epistolis riis per ors prouincias, a inundati Pelocistime disturrimi. Demumstipendiarit,in satellites siue collaterones Restiae 'vitae custodes, postremum autoritatis locum obtinent. Omnibus autem Senatoribus sub sidet iunimento, Er amore patriae ea. demese perpetuac constans tuendae publicae libertatis, propagaudi perii, Poluntas. In Senatu cum de Republica deliberant liberri cro saepius acceris
167쪽
epius acerrime sententias dicunt, Regem imprudentius re nantem obis iurgaui, ait Tuo consensu sanctisiima maiorum instituta, in communis Patriae charissimas leges ad extremum Pisae defendunt.
4o. in maiori 3o. in Ducatu vaseulae n. quae ossicia nulla fuccsioue, hed exmegis gratia in benemeritos de Repub: conferuntur, bii enim prouinciis prinsunt, nobilitatem RS a authoritate pro tribunali iussi. cant, Omne I prouentus Regios exigunt, in in thesaurum regerunt. Rerno poloniae faluberrima aura fauet, omniumq rerum ex terra nascentium fertilissima est, cuius Ἐbertatem caeterae egiones musin rinae affatim persentiunt, ad quas frumentum grandicopia de Polonia
nauibus aduehitur. Accoribus quot omnigenis, Penationibusq. abnv. dat, ita Pt Saxonia caeter , finitimae gentes Germanorum,Polonicis bonibus dictitent. Iucolae habitum Pariarum diuersarumI nationum more gestant, praecipue ro, Italicum, talpanicum,qHungaricum, qui illis peculiaris est. Alii Germanico, Turcico, Moschonitico, Sobaemicos more Pestiuntur, diuersas enim res Vistimas Prouincias pen nunt, unde varios mores in Patriam inferunt. Viri sunt excessent silma m. dustria praediti, Puriarum, gentium idiomata cassent, imprimis Pera linguae Latinae peritissimi, quaru Pulgari maiori ex parte in ciuitatibus er pagis pastina Ἐtuntur, id omnibus diuitibus ac pauperibus peculiare est, quod imprimis pueros litteris imbuendos apprime ad coinsumptio. num 3. - - η si deci/η plμlue annorum in pulveribus scholasticis commitunt, sum. amarisimi. ptibim pro Asag trisminime indulgendo, ride linguam Latinam omnes
fere conurue callent, idq ea de re maxime obseruatum crediderim, quod Pulgaribus litteris Pel scripturis, in sacris ac prophanis rebus nunqua*tantur, omneμ letes tam ciuiles, quam nobilium, ac Pilianorum, emi a Cancelaria RQui ac Castrensis, Latinis litteris omnia expedit, at ideo fastum en ut pasiim docti Oes euaderent. Habent praeterea posivies' Lituani linquae Latinae inflexionem propriam γ' persiectissimam, γt Latinarum dictionum bonum proprie ad iustum accentum exprsionei secundum litterar i iis quadam cum gratia CP dulcedine inflectere ae proferre queant. Qua de te Polonia omnium fere gentium studia dicisse videtur, quod nurus esset, qui Latiua litteras nou calleret, deinde Germanicum, Huniitricum, ac passim Italicum c P magna ex parte Gai. licum, Histanicumg exim vulgare suium Sarmaticum idiomata nesciaret. Equites in ornamentis equorum, armorum, destibus . pr fuimptuosis plurimum delectamur. Campestri praelio alacrius bostem quem. libet para
168쪽
libet paruis in moenis copiis adoriuntur. Coma etiam artificiose collo. cant curribu3 in rarum arcte di sitis, adeo it in illis tuti non aliter
atq marce firmisiima includuntur. Viri sunt b ilicosi, strenui, hostiti
quamuis dialidissimi impavidi Armatura maiori ex parte Humaro. rum more latu/itur, clipeosi qme totum hominem equo insidentem tego, hastas oblongas gestant, plure q. inter eos tantae animositatis re per runtur, Pt γvud alium quamuis toto exercitu suorum profligato ad mor. tem 7sq. non deber uerit, sed 'telias strenue dimicando honest/ occumbere quam turpiter fugere inauult. Pro ut in uoldauia duobus f nutribus termanis, Sti Vouim dielis Polonis Equitibin euenit, qui ab exercitu lito.ria abernautibvi cu quinquaginta comilitonibus, iusti, in multitudine Va. lac biorum inciderunt, a quibuου Ἐndi circumuenti, in primo congressiulanus occubui alter diero strenue dimicado euasit, sed caedis fatris Iermani recordatus tu exercitum Valachiorum couuersim, acies eorum foristiter di uerbenabat, quamuis euadendi facultad iterum ei pateret, tamen honestius cum senatre occumbere, quam euadere maluit. Vel cmus quotc in Visoldus Dux Lituaniae multitudine Tartarorum fore. reti , ex fuga audacter conuersius in confertijdmas Mystiuis actex bine coniecit, multis. hostium trucidatis, laudiu strenu8 dimicauit, donee prorius tellis confoderetur, equos deiceretur, I 397. lat latius Pa. tet in Lituani e Ducum descriptioue. His etiam multi similes iugestis Polonorum reperiuntur, quos sigilatim recensiere influiti laboris esset Idiero illic maxime non silum inter sintres, sed inter socios fideles reperitur, prout nuper minae tu Lituania me piissente euenit, duobus a. dolem utibvi per plateam ciuitatis pergentibu3 intempesta nocte, duo abi armata manu occurrerunt, labi inter defendendum γ ius aduersarium suum interemit, aufugiis. Socim Pero illius captus Gedfg damuatus, mlocum decollaudi postridie ducitur, cumseam carnifex gladio evagina. . to staret, isse reus caedis, qui profugerat, accurrens dixit: sinite hunc inisnoc eutem abire, ego enim hanc caralem perpetraui, itas ille genua flectens a Spiculatore dec Olatus e L innocens γero liberatus. Nobiles humilioris fortunae iniurias a uaguatibus illatas non patia nutur, nam quamuis pauperrimus nobilis extiterit, amicis cognati .set. is collestis, quam maximum Vagnatem debellare potest: λon solum enim ρο sep ioves pro veresitate amici expousui, sed etiam laitam suam pro eo morti Pariisqpericulu obiciuut, qua de re Magnates in Polonia Muparui sibi pauperem vulgum Nobilium ducunt, in Lituania e contra Nobiles humilis fortunae Vaguatum funt Ierui. Accidit in Poloniis , M pr eleute, quod quidam magnae autoritatis vir Dominus Ioannes Lu.
169쪽
ibomii si Thesentirius Regito supremus, Capitaneus Lanckiensis, Gg ad omen sis, Coistellanus Siradiensis, quosdam pauperes Nobiles Mi.
holaievsco dictos iniuria asseremi, qui collecta mauu consanguineorum cum magno comitatu proficiscentem occiderunt, in frubtag disecaruunciuis hic Nobilis aut honore priuandus, aut capite plecteudus pro pse dicto facinore esset, honorem rutae praeferens citatus ad Comitia Lubli. iacet bnuta alacriter comparuit, ibis honore inte pro ex sententia Segudecolatio en. sis Od si huic genti nimi comessationes, diuitiarum plii quam liberales prodigae prUusiones, inebriationes non obfuerint, omnes fra gentes virtute iuni ta in iuuenili Heroicis superarent, sed virus pro fanitate alterius prout illis mos est) bdeus, poculum magna;
funditus exsicat, quamuis natura interdum repugnante, sitri haec eorum mutua naritas, quam illi maxime in conuiuiis relebrant, eos multoties sanitate priuat, multisi ex nimia inebrietatione infirmitatibus corripi. nutur. Cum enim Pnus alteri pro sanitate praebibit, non solum poculum
vitreum, sed ligneum, Pel Mutiuum capiti illidit, laudem postridie firgeus infirmitate correptus, Pinum incisat, anphorae oblitus quam ad c put colliterat. Multa quos inter eos praecipue in Ducatu uaso uiae reperiuntur, qui Iese alterutrum bibere Pi compellant dicentes aut mihi praebibe aut mecum armis decertato, inserim Pero alius arma quam poculum
quem natura recuset alacrius eligit.
Aulicorum ministrorum, Druitorumque tantas universi Sarmatae praesertim Poloui, Wayse uitae, Lituani Rutent, fouent turmas, ut nunquam sperares eos educari potne, qui nullum aliud officium assu ut, ni si Dominum aliquo mi uutem commitari, vel aliquo amandati munus iniunctum obire, a caeteris struitise prorsus liberi immulae q. Mechani. cum opus nobilis servitori ingenuo quamuis pauperrimo obire non pati. tur, nec demandat, quod si aliquis minin discretus struitori negotium minus honestum mecbolicumve iniunxerit, Rusticum sibi ad id mune. ris inueniendum oportere, se vero boue1lo struitio minime abdicatu. rum, restondit. Et ideo nobiles nobilibus, par genere ac Pirtutibus paribus plerum; inseruiuur, cum ιοnesta, sin nobilia Iernitia obeant, contria occidentalium gentium consuetudines, apud quas nobiles nobili. bm turpe instruiri putant, quod mechanica struitia, quicquid Dominus demandauerit obire cogantur. Apud Sarmatas ver) qni mellim bibit pro Ianitate Domini ille melior censetur minister, e P poli tuam Domitius mense acctibuerit, es Jeruitores statim ordine struato accumbunt, ali. quan log tres quatuorn/ mensas occupabuut, quibus liberaliter fercula opiparia appouuntur, Pt quilibet aulicorum tres servitores sua portio.
170쪽
DESCRIPTIO. Tol. 79. ne educare possit, quam ipse fatunatus puero a tergo stanti, in quadra
laute porrigit. Aulum enim quilitet servitores aliquot,er pueros habet e solet, Ur illi Aruirerer, alios struitores,pueri, pueros,ad quartsi Ῥμ. 'rodine, ad mensam eiusdem Domini Oes cibaria sum ut es,. iolaria recipi. entes, CP pleriis maiori ex parte nisi ad mensam inseruiunt, ymacto praudio Pel caena, biturati inclinatis de more gentis conum Domino Jeutibus, cupitibu* udapertis, quo volu ut disturrunt, ex quau log tribuo Issa.driduoue, Pel inigra hebdomada Dominu, sermon in tabernis Pel mcomitiua occupatum nou videbit, raro tamen Pbi fuerit interro atur,crsi interroratur, restondit, se pro sanitate Domini bilariter bibiste, ad quod Dominus subridens anaetiis auit, γ' plerumg tiberaliter bai: na. di remunerantur. Quodam tempore accidit, dum quidam Oscopus ter thesaurarium suum aulicis struitoribus solario De Ilipeudialecundum consuetudinem ad unamquam1 partem anni, peri lucret, uoltantib j omnibus ordine tuo, quidam latrunculus qui eadem tu au. la vemiui stramis Persebatur, bibens comedens quotidie ad meu. in is se, o caeteris struitoribus solaria expetentibus se tute suisit, quibus aduersus eum murmurantibus, quod nemiui seruieus stipen. dium experi. Det, Episcopus illum ivterrogat, cui nam inferniret,
quid ue oti, Obiret' qui respoudit: tibi 'uerendissime Domine inferivio, . id quod ali strenuus adimpleo. Quale nam sit se; itium OL fvo luterra aute Jixit: quotidiabis in die laute ad mensam tuam co. medo in bibo. Cui Episcopui subridens stipendium uoluit. Nobiles luibi Castrensibus, es terrestribus a Regibus suis constitu.
tis Nautur, ad ciuitat fg prouinciales in districtuales, quas superius enumerauimus citantur, nomine Capitanei illius' iamauia obeuntis, qai arci prouisui. H praeest, hos term inos Castrenbes appellant. Ad teris re tres Pero terminos qui narius celebrantur, in aureo sex inter quatuor vicibus, nomine 'tis tu eandem arcem citiantur, ubi a iudice terrestri vices R/bias adimplente iudicauturi Ciues dero in riuitatibus Impera. toriis lenibus, quiis Vandebur ensis, appellant utuntur.
Ais hinc nobis de Remo Polauiae breuiter dicta Iussiciaut: quod cisa D. multis de causiιr toti Reipub: Christianae utilissimum est, agemtibusque Pariis crudeli bimis Tartaris e Turcis vide. licet, munitissimum propuruaculum Gemmaniae praesertim Regionu