Iustini Ex Trogi Pompeii historiis externis libri 44. His accessit ex Sexto Aurelio Victore De vita & moribus Romanorum imperatorum epitome. Omnia quàm diligentissimè ex variarum exemplarium collatione castigata

171쪽

magistraeus Hiero creutur, cuius tanta moderatio fuit, ut consentiente omnium ciuitatum auore, dux aduersus caro thaginiensis primum,mox rex crenetur. Huius futurae in

tegulis ipsa in autilis educatio qua sipraenuntia fuit. Quippe

genitus erat patre Hierocidito,nobili uiro,cuius origo a Golo,antiquo Siciliae oranno,inundat: sed maternum iri minis fordidium atq; admodum pudibundum fuit.Nam ex an cisia natus, ac propterea a patre, uelut dehonestamenti . geueris, exposluus fuerat. Sed paruulum, er bumanae opis indigentem, es, congesto circi iacentem melle, rutiliis di bus aluere. Ob quam rem restonsio aruspicum admonitus pateriqui regnum infanti portendi canebant puruulum recoluistis,omnis studio ad spem maiestatis, quae promittebatur, ob id pii inter coquules dissenti, Iupus risu Iu dele lam,in rurba puerorum rcpente conspecti seripuit. Adoletatur noctua, Acriti quos prima bella ineunti aquila latcbpeo, noctua in ut Plutar. in hasta confecit. Quod ostentum inconsilio cautum, erDςmQst manu promptum, regems futurum significabat. Denique aduersius prouocatores sepe pugnauit ,simpers victori reportauit. A orno rege antistis militaribus donis donatus est.Pulchritudo ei corporis infigiis, uires quoque is bomisne admirabiles fuere.In alloquio blandus, in negotio iustus; i . . in imperio moderatus erat,prorsus ut nihil ei regium deesse

videretur,praeterregnum.

B E R XXII M. CV M haec in Sicilia gerunt1ir, interim in Graecia

dijudentibus inter se bello Ptolemaeo , ceramico, Antiocho, er Antipono regibus omnes firme Graeciae cim vitates, ducibas Spartanis uelut occasione duri, ad stem liberi

172쪽

libemus erectae,misiis inuicem legatis, per quos in fociet se sedera ulligarentur,m bel lum prorumpuat: Cr ne cum Antigono ub cuius bello erat; betam cepisse uiderentur, 'imperio socios eius Aetolos aggrediuntur, cuivis belli praetendentes, quod consensu Graeciae sacratum Apollini oraeum cum, Campus ispum per uim occupassent. Hinc bella ducem eligunt Aran, et Ph0ςi Pi a muto exercitu,urbesstaque in his campis positide, Pi φφμ populatu quae auferri non poterunt, incendit. Quod ei e Τmontibus coisicuti Aetolorum pastores essent, congrega ti ad odum quidigenti, stas hostes, ignora res quanta munus est, quoniam constectum istis metus er incendisa ruramus abstulera consectantur,trucidat que admodum

nouem millibus,praedones in fugam uerterunt. Reparantiabus deride Spartanis bellum auxilium multae ciuitates negaraverunt,existimantes, dominationem eos Graeciae, non liberatatem quaerere.Interea inter reges bellum sititur Nam Ptois Iemaeus pulso Antigono cum regnum totius Macedoniae o

'cupasset,pacem cum Antiocbo acit, Almit rems cum ora o dita ei in matrimonium filia siti iungit. Exinde externo metu deposito,impium Cr facinorosum unimum ad donis, Mi scelera conuertit, insidiasque Arsinoe rorifluae instruit: quibus er filios eius uita, cr ipsum cassandriae urbis p fessione priuaret.Primus ei dolus Ait, Dulum umore forouris matrimonium petere. Aliter enim amroris filios, quoarum regium occupauerat, quum concordiae fraude per unire non poterat. Sed notas tiruta Ptolemaei uoluntas Ναrori erat.Itaque non credenti, mandat uelle se cum filiis eius regniconsertium iungere cin quibus non ideo se armis contendisse,quoniam eripere bis regnum:Ad quod id faceresui muneris uellet.In hoc mitteret arbitrium iurisiurandi: quo pronte apud deos patrios, quibus uellet obsecrationibus

173쪽

. ripi periurio: si non mitteret, prouocare rabiem fraternae crudelitatis timebat. Itaque plus liberis, qua sibi timens, quos matrimonio suo protecturum sie arbitrabatur,mittit ex amicis fluisDionen quo perducto ni unctifimum Iouis remm Solebant e- plum,ueferriinae Macedonaem religioni Ptolemaeus si pus nim λςris re mauis a raribus,contingens ipse mulacra, Cr pMQη μ 4 ,ric riadcorum,inauditis, ultimique execrationibus adiura se Vnde&Var βncerulide matrimoni fororis petere: nuncupatur sm dicit, an se eam regulam, neque in contumeliam eius A alium ux xy'Uxx0β RR rem,aliosiue,quam filios eius A liberos habiturum. Arsino:

tre colloquitur: cuius uultus Cr blandientes oculi, - fadem non tyr orem,quam iusiurandam promitterent, recta mole Ptolemaeo fila fraudem Abesse, in matrimonium Dostis consensit. Nuptiae magno apparatu, laetitiaque omnium celebrantur.Ad concionem quoque uocato exercitu, cupili fororis diadema imponit,rem que eum appellat.Quo noli me in lalitiam effusa Arsinoe, quia quod morte is acti prioris murili amiserat, recepi et: ulrro uirum in urbem suum cassandriam inuitat, cuius urbis cupiditate fraus stra balum. Praegressa igitur uirum, diem num urbi in aduenatum eius indicit, mos, tempti, caeteraque omnia exornari iubet,arus ubique,bo liasque dissoni uos quoq; uos, issi machum fodecim annos natum, Philippum triennis minore, utrunq; forma infigum,coronatos occurrere iunt. Quos Ptolemaeus ad celandam fraudem, cupide Cr ultra modauerarae asectionis amplexus, osculis diu allat. Vbi ad portam veniam cst, cupari arcem iube pueros intersei. Qui cu mad matrem confugiissent,im gremio eiu inter ipse oscula trumciduntur. Proclamante Arsinoe, quod tantum nefas aut imo bendo

174쪽

cussoribus obtulit. FreqVenter corpore sius pucrorum coσα pora amplexata protexit, uulnersique excipere quae liberis

intendebantu riuoluit. Ad postremumstoliata etiam imo 'infensanis ribus filiorum, scisse ueste, crinibus par is, cum duobus tur, seruulti ex urbe protructu, Samothraciam in exilium abiit, eo mistrior, quod mori cum filiis ei non licuit. Scd nec Ptori lcmaeo inulti hclara fuerunt. Q hippe diis immortalibus

tot periuria, cr tam cruenta parricidia vindicantibuου, breis ui post a Galli poliatus regno, captusque, vir Irmo, ut meruerat,amisit. Nunque Galli abundanti ruraltitudine, a cos non capcrcnt terrae, quae genuerant trecenta mιllia boominum ad sedes nouas qiun cnda velut peregrinallim missor uni.Ex his portio in Italia considit,qitie Cr urbem Romam

captam incendit, portio Itbricos finis, ducibus auibus nam augura istudio Galli praetcr caeteros callest. per strages Barbarorum: pcnetrauit, in Pannonia considit: gens aspera, audax, bellicos, quae prima post Herculam, cui ea res uirtutis admirationem cr immo risituris dem desit,Ab pium inuictu iuga, cr frigore infractabilia loca transienodit: si domitis Pannoniis permultos annos cum mitiam uaria bella gesserunt. Hortante deinde successit,suisis agminibus, alij Graeciam, alii Macedoniam, omnia seroproterentes, petiuere: Tantusque terror Gallici nominis erat, ut etiam reges non lusiti,ultro pacem inutili pecu nia mercarentur. Solus rex Macedoniae Ptolimaeus, aduertratum Gallorum intrepidus audiuit: is que cum paucis Cr in

compositis, quasi bella non dis icilius, quain scelera par

reatur,parricidiora furiis agitatus, occurrit. Dardanor

quoque legationciri, uiginti millia armatorum in auxiliam prentem, si reuit: addici in aper contumelia, actum dem a Mace

175쪽

so IVsTINI Ilis To Rici Macedonia dicens ,si cum totum Orientem soli domuerint

rimc in uindictam ciuium Dardanis egetit. Milites fiebaribere silios eorum, qui Aub Alexandro rege stipendia toto

orbe terrarum uictores fecerint. Qice ubi Dardano regi nuntiata fuit , inciditum illud Macedoniae regnum breui inmmaturi tulicius temeritate casturum dixit. Igitur Galli, duisce Belgio , ad tentandos Macedonum animos, lcgatos ad

Ptolemaeum mittunt, oistreutes pacem, si emere uelit, sed Ptolemaeuε interfluos, belli metu pacem Ga os petere glauriatus est: nec minus ferociter se legatis, quam inter umiacos timuit ' aliter se pacem daturum negando, nisi priscis pes uoi o des dederint, Crurina tradiderint: non enim mem se iis inermibus habitura Renuntiata legati ciris re Galli, dique acclammae breui sensurum bi an illi consulentes, pacem obtulerimi. Interiectis diebus,praelium conmseritur: uicti Macedones caeduntur: Ptolemaeus vitatis Druneribus faucius capitur, caput eius amputatur, er luacramum tota acie ad terrorem hostium circunsirim. Paucos ex Macedonibus fuga seruauit, caeteri aut capti,aut occisi. Haec cum nuntiata pcr omnem Macedoniam essent, portae urbium clauduntur, luctu omnia replentu nunc orbitatem

amissorum silior in dolebant, nunc excidia urbium metu bo nunc Alexu abi, Philippim regumfluorum nomina acuti numina, tin auxilium uocabant: sub illis se non solum tutos, uerumetium uictores orbis terrarum extitissCut tu τent r putriam suam, qua gloria rerum gestam coelo proximam reddidissent ut opem ab lictis 'rent,quos Wror Crae

meritas Ptolemin regis perdiderat orabant. Desterantiabus omnibus, non uotis agendum, Sosthenes unus de Mocedorium principibusrutus contrum iuuentute, Cr Gallos

umes uictoria compescuit, π Maccdoniam ab hostili depopula

176쪽

BER YNIII t. in populatione defindit. Ob quae uirtutis beneficia, vitilia nobilibus regnora Macedoniae usectantibus , ignobilis ipse

praeponitur, Cr cum rex is exercitu appellatus esset, ipse non in regis , sed in ducis nomen iurare milites coegit. Iura terra Brennus, quo duce portio Gallorum in Graeciam se effuderat, audita uictoria si rura , qui Belgio duce Maceridones iacera indignarus parta uictoria 'optimam praedam, opimanser Orientisipoliis otiustam, tam acile relictam esse, usinotis c L .millibus peditum, er x v. millibus equitum,in Mace: doniam irrumpit. cum agros uillus popularentur, occuraris ei cum instructo exercitu Macedouum Sossimnes: sed pauci a pluribus, trepidi a ualentibus facile uincuntur. Itaque cum uictist Macedones intra muros urbium condis disiit, uictor Brennus , ne ne probibente, totius Maceradoniae agros depraeda tui . Inde qua hyolia forderent, anismum ad deorum immortalium templa conuertit ,scurriliter iocutus, locupletes deos largiri hominibuό oportere. stratim igitur Delphos iter uertit praedam religionis auram,ofusae deorum immortalium praeserens: os nullis opibus egere,ut qui eas largiri bomisibus soleant,alfirmabat.Tema plum autem Apollinis Relphis positum cst in monte Paranus, in rupe undique impendente: ibi ciuitatem requentia hominu facit.Qui ad ut mutionem maiestalis vadis conracurrentes, hia eo saxo considere uis ita templum ciuitat simu muri, sita praecipitia, nec manu acta ed naturalia praera diu defindunt, prorsus ut incertu sit,utrum munimetum loci, an maiestas Dei plus hic admirationis habeat. Mediami rupes inyrinam theatri recogit. Quamobrem minuclamor, Cui quando accidit tubarum sonum, personantibus er resonantibus interse rupibus er multiplex audiri, rapsiors quam editur reboraresolet. Quae res mularem ma

177쪽

le, latis terrorem ignaris rei, cr admirationcm stupcntib is pleruns stri. In hoc rupis ut actu, media firme montis i altita 'ne,planicies exigua est, utque in ea pro undrem terrae foramen, quod in oracula patet: ex qua rigidua stirit res, in quodam uelut uento insublime expulsus,merales uatum in vecordiam uertit, impletosque deo, restonsa consulentiobus dare cogit. Multa igitur ibi Cr opulenta regum, popuaior inqui tur numera, qu es magnificentia fui reddet otium uota gratam uoluntatem, Cr deorum restonsa manis stant. Igitur Brennus cum in conspectu taberet templum, diu deliberaui an consistim rem aggrederetur,an uero nistita militibus,noctisspatium ad romendas uires daret. Euriridanus Cr Thessalonus duces, qui si ad praedae societatem

iunxerurit, amputari moris iubent,dum impurati hostes, Crrecens aduentus fui, terrori coet interiectu nocte cr animuho libus Arsiciu er auxilia ac Fura, crutis quae tunc parateant,ob bructuam iri.Sed Guilorum uulgus ex longa inopia ubi primum uino, caetcrisq; commeatibus restria rura inueα ni non minus ubxnlaetia, quam uictoria laetum, per apros

se sparserat, desertisipsiguis ad occupanda omnia pro uictoriribus vagabantur. Quae res dilationem Delphis dedit.Prima' nans opinione aduentus Gallorum prohibiti agrestes cis oraculis 'untur,mescs,uinus uiliis e terre cuius reis. latare praeceptum non prius inteilectum Hl, quam libri, caerutcr. xius copiarum abundantia, uelut mora Gallis obiecta, auxilius nitimorum conuenere. Prius itaque urbem suam 'bi, aucti uiribres sociorum permuniuere, quam Galli vino uelut praedae incubantes, adsigna reuocarentur. Hambebat Brennus lecta ex omni exercitu peditam sexaginta' Alij, ν π quinque millia, Delphorum ociorumque non nisi' qua tuor natia. tuordecim militia militii erunt, quorsim contemptu Brennus ad acum

178쪽

LIBER ππIm. et ad licuendos Doram animos praeti ubertatem omnibus ostendebat,statua que cum quadrigis, quarum ingens copia procul visebatur, solido auro Mas es c plusique in pondere, quam iii 1pecie babere praedae at nubat. Flac usi erutioneer animaduersione incitati Galli, simul Crhesterno mero fauci fue respectu periculorura in bellam racbant. contra Delphi plus in Deo , quam in uiribas 1 em ponentes, cum contemptu bo lium resistebant candentesique Gallos e umo montis uatiori partim faxis , partim armis obruebant. In hoc partium certamine, repente uniuersorum templorum

antistites vitii cr i uatest ursis crinibus, cum insigniobus atque in*lis,pauidi,uecor fuc,in primum pug 'antium aciem procurrunt,aduenis e Deum clamant, eumq se uidisse desiliensem ni templum per culminis aperta β Egia. Dura omnes opem dei suppliciter implorant, en stupra humanum modum Ansignis pultaritudinis, comitesque ei duis uramatis uirginta,ex propinquis duabus Dianae Nineruaeque aedibus occurrisse: nec oculis tantum bioe perspexis , sed audisse etiam stridor arcus,ac strepissim armor .Pres1 de ne cunctarentur diis antesignanis hostem caedere, ex umesorbe deorum sociast adiungere,fummis obsecrationibus monebunt. Q bus uocibus Iuncensi omnes certatim in praeolium prosilii . Praesensium Dei cr ipsistatim sensiere.Numer terraemotu portio montis abrupta, Gallorum strauit eis

xercitum, Cr constri imi cunei non sine uulneribus hostiuristipati ruebant Insicula deinde tempestas est, quae grandis ne cr fulgure saucios ex uulneribus absumpsit. Dux is

Brennus cum dolorem uu nerion ferre non possct, pugionenit Ailuit. Alter ex ducibus,punitis belli autoribus, cum decem millibus fauciorum citato agmine a Graecia excedit.

179쪽

iu rus TINI HISTORICI nulla sub tectis acta nonnullius ne labore Cr periculo dicit

Crsuper haec MAXIMUM PERVIGILIAE MAG

L v M,mi erus infelicis belli reliquias obterebat. Getes quouque, natione que, per quas iter habebant, palantes uelut praedam sectabuntur. Quo pacto euenit, ut nemo ex tanto exercitu, qui paulo ante Mucia uirium etiam deos conten ancia uelut ad memoriam tantae cladis superesset.

INTER duos reges, Antigonum er Antiochum, stura

tuta pace,clim in Macedoniam Antigonus reuerteretum, nouus eidem repente hostis exortu3 est. Quippe Galli,qui λ Brenno duce,cum in Graeciam proficiscere itur,ad terminos gentis tuendos relicti fuerunt,nuoli desides uiderentur,pe ditam quindecim militia, equitum tria millia armauerunt, fugat que Getarum, Triballarumque copiis, Macedoniae in rnentes,legatos ad regem miserunt, qui pacem ei uenarilem Uberrent, sinuit cr regis castra Jecularentur. Quos Antigonus pro regali munimentia tingenti uppuratu epuliarum ad coenam inuitauit. Sed Galli expositum grande auri argentique pondus admirantes, atque praedae libertate solicitati,insistiore qui in uenerunt, reuerturitur. Quibus er elephantes ad terrorem, uelut inusitatus Barbaris forismus,rex o lendi ius ra naues ouustis copiis demonstrari: lignarus, quod quibus o lentatione uirium metum femice, re existimabat, eorum animos ut ad opimum praedaenis licitabat. Itaque legali adfluos reuersi, omnia in maim ex tollenta, opes mst iter cr neglectitiam regis ostendunt,

IUSTINI

180쪽

LIBER ππV. x,s resin duro Cr argento castita esse, er neque uaro fossave munimor quasi utis munimenti in diuitiis haberent, ita eos omnia oscia militaria interm se: prorsus quasi erri duo

xilio non indigerent, quoniam abundarent auro. Huc retiatione auile gentis animi satis ad praedam incitabantur. A cedebat tum exemplum Belgij, qui nou magno date tentis pore Macedonum exercitam cum rege trucidauerat. Itaque consentientibus omnibus, nocte castra regis aggrediuntur.

qui praesentiens tantam tempestatem,signum pridie dederat, ut omnibus rebus ablatis in proximam oluam taciti seo cultarent. Neque aliter struata castra, quam quod deferta sunt.Siquidem Galli ubi omnia uacantia, nec sine defensoris bm modo, uera etia sine custodibuου uident, non fugam λα Humfld dolum arbitrantes, diu intrare portus timuerunt. Ad postremum integris er intactis munimenus, fervuntes potius quam diripimus, castra occupauerunt. Tunc ablatis quae iuuenerunt, allistim conuertuntur. Ibi dum raues inuciutius diripiunt,a remigibus, Cr ab exercitus parte, sue cum coniugibus Cr liberis conjugerunt,nihil tale metuen 'tes trucidantur tantique caedes Gallorum βit, ut Antigono pacem huius uictoria opinio, non a Gallis tantum, uer maetiam a sinitimor Irritate prasiterit. Q tranquam Gallo rum G tempestate tantae secunditatis iuuentus Ast, ut Asiam omnem uelut examine aliquo implorent. Denique neque reges Orientis siue mercenario Gulgoram exercitu umbebla gesserint,neque pulsi regno ad alios quam ad Ga os coris fugcrint. ntus terror Gallici nominis, siue umorum ino Mixti Gal- nicta fucitas erat, ut aliter neq; maiestatemfuam tutum, nedi si & Graeci, ρος ς Non recuperarest pose sine Gallica uirtute abisse Gyi 'β ης trarentur.Itas in auxilium aBitisniae rege rivocali, Pu Lin s.quar- cum eo pacta uictoria diuiserunt, que regionem Gallo tae Decadis.. m I Pec