장음표시 사용
21쪽
quos meracre mes tela chia. L. nproponuntur,oenia vi. Depraceptis iudicum, alqβησdex recuser positi placitusιηremia rim tabo LIER III. C APIT A. tibin. L Deliti contestatione, quemad vii. Desententia declaratoria. modum committitur in quibus locum habeat. ix Iussurandum propter calum vi II Desequestrationeelinqueremma,ncta quibi standum. M. arti ri adprobationem fatrius x. Quando is, qui alterim fimam sis, ιpositionibus diuulgat, ve agere,vel dein- IIII. Deprobandi ratione,ctvlim custacerepostulat cogatur, terrogationes ad eamflanti ad L distamarι. C. dei'gem.
22쪽
Ra Romana,legibus per decemviros eo pos3tis,iam fundata, interpretati Cut Pomponius scribit statim desidcrari coepit, forique disputati cst oborta: Nam ut qui ' suam causam stabilire, ita scripto Iure niti operae pretium esse duxit. Et factum, ut na Lex non sc mel ad idem negotium tam conservadum, quam destruendum disparili intellectu induccretur Ita enim ina nia maiario aleresetcr, dotatuque in pto restitissm, ora in aliam ct inquit Velleius Paterculuscin priori ad M. Vinicium Coss. uuiis lib. Sed praeterito eo, in quo eminere non possumus, aliquid, abriin quo nitamur quodammodo,conquirimus sequiturque, ut Dcquens mobilis transitus, maximu quandoque perfecti peris impedimentumst. Sic hominis ingenium morosum est, ac proprijs rebus minime conrentum, maxime si vel existimationi uc lucro quid accedere senserit. Cuius intuitu, ne ortae iam legi fraus aliqua fieret,interpretatio eius non cuivis per
23쪽
xo IOANNI FER ARII v I vnrministi est: sed iis solum, qui studiorum suorum si luci ducti.
consulentibus&de iure respondere, ludicibus, quid per legem faciendum, in rebus controversis suggerere atque testari poterant:id quod demum Octavianus Augustus ex principis
autoritate, minusque temere,fieri constituit. Caeterum cum per naturam sit ut quando eos, qui superiores sunt, vel antecellere vel aequare desperamus, studium eum spe senescat,&quod adsequi non possumus, sequi desinamus, occupatamque relinquentes materiam , quaeramus civam. Non ita paveos invenire est, qui aut admirationestudioru duabusis Iu cti, την Θεωρίαν Iuris civilis sibi quandam imaginantur, sedenta- νι. iamque prudentiam in media umbra quaerunt: Aut etia posthabita Θεωροσψ ad forum inanes prorumpunt, ex qtie saluberrima disciplina, quaestuariam facientes, neque eius cognitione,
Quorum uterque rectius fecerit, si coeptum studium in eum
usum perduceret, in quem es divinitus datum quando conis stat, autore etiam M. Tullio, Leges salutem civium, incolumitate que ciritatum,hγmmutnqIe ira=n tran uillam conditas esse : quarum virtus est apud Modestinum, imperare, clare, permittere, Scpunire: quam vim is recte consequitur, qui cognitionem ciuilis disciplinae incommunem hominum usum conferre,&vtraque partem coniungi reparatu Sem: in hoc de re publica bene, meritus,ciuod vigilias suas&labores eius utilitati dedicare, medelitijs habet. Di se In quorum albo eos non habemus leguleios qui ubi Larisses indo civilis elementa vixdum a limine salutarunt, statim ad praxi sese duntaxat cons. runt,ta tribunalibus obstrepentcs ad foruob id consenescunt,ut Clicntulos suos aeruscentur, S quaestum
sibi faciant, nonnunquam uberiorem, quam Litigatoribus admodum prosit. in hoc solum instructi, ut morem illius iudicij, in quo versantur, quodammodΘ adsecuti videatur,in reliquis ne gry qiridem, sed penitus iαλφαρητοι sunt: nam forte una aut . alictant libelli formula non ex iuris tr.iditione, sed in t ibuna-
Iis observatione ιὶ, 5 ipsum inepte consarcinare logo usu co tingit:quibus peractis, qudcfacti, iurisve quaestione disrcn-
24쪽
Phaix ERCITAMENTI LI 3. 4 idu)am altum est silentium,&subito coguntur vel advocat appellare, vel generalia iuris, ut vocat, suae farinae nenias ascopo plerunmta longe distates,ut quaelsigissime, adspergere. His proxime accedunt nundinatores illi atq; Harpyia:quib.
licet datum sit, non Vulgarem iuris cognitionem a dic qui, tituli ' honoratiores osse: auri in sacra fame essicit, ut vero sacra assimi disciplinae usu posthabito,nihil minus curentquam iv K titia cuius in sacerdotio iniciati sunt colere,&cuiq; quod suurit tribuere. Quo n. hodie quoque putas superesse, elui praetcrustitia, praeter aequitate in ore habent nihil:xtatis sordibus&anta avaritia tenentur, ut et viso auro, statim obmutescant, tu
litiamq; c5munis hominum vitae a mussim venalem faciant: κpmodo donario ru,de iure resp5dere non erubescantradeo, vi ili heri Titio consilium dederint,&hod re adversariusii' uri offerat, argentanginaq; laborarc faciat, contraraci In eadeausa respondere, pro nihilo ipsis sit. Causantes interim de nisio esse, quod antea parum bene propositum fuissZr, melius in- tructos, cornicumque oculos iam demum recta consxisse. Sed abeantu κορακαe pestes illae cum pluto suo, qui iustitiam vilissimo nuino metientes, salutarem disciplinam turpiter irostituunt, faciuntque,ut in medio iure, ius ipsum des de aritoni omneSconquerantur. Vsque adeo impoliores illi, atque Jarpyia quaestui dantaxat sub iuris specie inhiant, neq; hone-li,ncque professionis ullam rationem habentes.
Quandoquidem eum civilis disciplina virum,atq; antistitem iustistia,
equirit, qui utilitatem ab hon sto non seiungit,qui iustitiam inisuamlibet magno lucro praeponit, qui Actium p crinde atque ilium habitas, nequc in dcxtram, niq; in sinistram declinat, dunicuique quod suum est, in adulabilis,N ad iuris religio 4, em tribuit;Vade fit, quod mentis suae conscientiam teste ha-cat optimum&canssiliorum tinctorum:&se non sibi tantumatum, sed ortus sui bonam partim ipsam patriam , adeo qneempublieam sibi vendicare cognoscit.
Enitendu est omni b. modis illi,quil egibus ad publieam4uianae tae utilitate comparatis opera nauarriramq; reine cora
, care velit:ut id quod studiorum sedulualcest adsecutus,non
25쪽
sub modium, terramve recondat, sed in hominum utilitatem proterat, atque viui es permutat quando ea nobis discindaveniunt; quibus simus vlum . quapropter L. Atiamus in Oeta non
in docte tradit,sapientiam usus atque mena oriae filiam esse. his
verbis: in me genuit, mater peperit mmaria: Sophiam Grai vocant, posseptentiam. Et licet nullae non artium, etiam natura docente, ad hominu vitaeque utilitatu sint introductae: una tamen ex omnibus iuris
pro fiassio est, quam oportebat in arenamiuduci, via comparabilem fieri. Et potest quidem fieri, ut quodam tentis in iuris studio progressus sis, idque in scholis atque umbra: Veruntamen nihil p-fecti te adsecutum esse statim cognosces, si ad Rempublicam gubernandam, aut ius in foro tradianduin, ex contubernio illo umbratili fueris evocatus. Vsque adeo non solum viva prae-eeptoris voce institiaimur, sed etiam usus exercitio qui tanta o-
-'Wi pera a nobis expeti debet, quodli'gem, quam domi quasi pers 'ς -- transennam adspicimus, iam ad suum vigorem perducit, ac ut vivam nobis ob oculos ponit,eiusque finem, si cndit, in quem est homini exposita Tantum abest, ut veram iuris nostri cognitionem sedetariam quis putet, sed oportet id quod assiduo labore consecuti sumus,demum in opus perduceres, studiorumque civilium specimen in publico praebere,in utramque rationem z6iungere,ut sic cognitio viam iuver,& usus cognitionem persciat. innoteris facultatious poterit sorte aliquis citra tamen rei ,eruinstitutum domi admiratione liberali capi philosopha- ri,privatamque animi delectationem sibi quaerere: At disciplina civilis, quandoquidem, ut in Republica sit aequab. litas.&Φ- nusquisque quod tuum est consequatur secundum Cicer nem) est introducta, latius vagari solet, nimirum quae particii pare alium alio, communicareque omnes per talitatem nos praecipue docet.
Vtcunque enim legum cognitionem in promptu habea .mus,nisi eam rebus quoque accommodare,essicacem reddere,
26쪽
PRAEExεR cm Ai σεπτis L i. t ui humanae vitae, Titarem honeste exercere cidatum m emolumenii fuerit:vt ad quam neque civitas adornatur, ; exploratum cuique sar, quioam suum aut quid alienum
Vt semel dicam quid aequabile inter omne atque unum aibus cise possit. Vibi risusus praecipue,eum magistratus legitimam admirationem,tum libritorum conversationem respiei icit ut vita hominum per civitates sit secta atque tranquilla, ado illi imperarcilii autem parere perleges monentur. Vn adeo parum erat in civitate ius este,nisi, sint qui ius red- ,adque effectu in perducere possint. Quare se Agesilaus es o imperare,ct parereschronin qua parte&Modestinus Iu-,nsultus respondet, Legu utem yi'uperare, mare,pπm 4etu hopuni LEt Martianus Legem clinatis compo seram esse com tim
, secundum quam omnes deceat vivere,qui in easum. roinde ut aequabilis sit ratio conservandi illius usus iuris, iam spectat, ut rerum inter cives legitima fiat distributivio de iniuria atque vi conqueri possit, sed qui ' quod sua te consequatur: Aut enim hoc agitur inquit Vlpianus madmodum quid cuiusque fiat, aut quemadmodum quis
suam conservet, aut quomodo aliene aut amittat, quam .ciariae portionem esse, ad que fori tractationem pertinere, o ignorat. Cui&bonam iuris partem,ut nunc est scriptu, ibui videmus: nimirum qua ratione aliquid acquirere in imo a Ctioni modo perii. qui, aut contra petitoris impetu iure tueri, nostrumque conservare valeamus. Cuius pro
Iudicia cessario introducta, driussi filiis
. VOD ne illotis manibus quisquam,ae passim adgredi au- 'ir, legitima tam agendi quam de sendendi se ratio in soro
ssaria ςstustissaequam doctissim vim risin nostrae aetatis
27쪽
illustrare, comparabilem ciue reddere non sunt gravati Et malaci m ilriinenla controveruarum multitudo, varietasque, tum disceptatorum audaeia,recta progressiaris remotam in ij cc re,
aut immo die istechnis sacrosancta iudiei ac si tam inare, alijsq; impedimento esse, ne tuum prompte eonsequantur, plerunq; soleant: nos quoq; longo usu edocti,in hae republicam utilitate na&bonorum ludia iuvare quotidianis quas conurilis coo,gimur. NO quod antea scriptis, vel alicquid ad ij certa vel mello rat ponere in animo sedeat: sed magis, ut legit ilia iudicioruordine toties ostenso,boni ex praescrip Iohabeant, unde suum expeditius adseqiri possint: Rabulae illi, qui ad insidias consenuerunt, procrastinationum suarum atq; impolturaru modum obstaculumque videanti Ordos. Urdo situ reum sit modus cuiusque rei bene agendae: quo praetermisso eonfuse onmia atque inepte geruntur in diice tanda etiam facti quaestione oportebat rationem esse qua intriusque tam actoris quam rei eonventi temeritas iniqui conatus compesci, intraque iuris septa retineri tandem possiet. Alioqui lites ex luibus oriri, aut eas omnino immortalis haberi contingeret, quando multi sunt, qui etiam iurisiurandi resigione obliti, ilIud solum quaerui, ut sub iuris praetextu lites
in multos annos pro dueant: S i luem earum finem causantur, nunquam inventant. Id quod ii hono viro tam ah tile debet, ut
quae ad ordinis seu ritus iudiciarii subi antiam seu αρξιν per
trient, comm tini tractatione habentur, Llhelli oblatio litis contestatio, si ut sententia ex scripto. ad cis Hrue deliberate pro feratur, inmota a,pb Dout Cissent. 9 interitato naud. 9 c. 1 A libeLoblo. . q. r. insumma μθ Cardam timent .sepe qua omnia, de per L Agni c. Sed&cuatio ut per quam fundatili ludis lum, inter substantialia nabetur Canonibus, in c. ecclesia. in e cori Τιt Slrniliter conclusin, Clemen. sve. Migiosi devertir ignific. tametsi alia
quoque sint. sine quibus subsistere quidem possunt iudicia, ex Pedite tamen non ita peraguntur,uti sumaruoni eri , , iusta .cognitio, sententia,&id genus alia. .
. cum partim ad Leti quaestionem hoc est rei contro
28쪽
ficium sint comparata, neque per litigatores remitti, neque r sexum rusticitatem. vel aetatem excusari solent r artol in 'hentae. efertur Codic. deuiis contest. Alaxavdunditiin publicum flactu, ossa in in ιursororantia.3.qui admitua bon.possession.:c tamen passim, nec semper, hane iudiciorum tam exactam
servationem requirimus: sed tun quando propositum, ceptandum negotium plenam notionem desiderat, ut siqua de iure pronunciari non ita possit cum ex Acto ius tur: Quapropter in is squae notoria sunt,aut per se liquent, 'ue irem in summariis causis, ipsam non exigimus, nisi ad ii una consensum observetur: Petitio tamen apud acta scribi , et:secundum quam tententia proferri possit,in Clement.-- liverab significcin GVir.ad reprimendum ιB-t quomodo in lalae t.crim. proced. Oc.cu Lothariin M. q. . praeter hoc, quod in cau- ,
tonnullis ex singulari privilegio solennem processum quos non observamus, uti sunt Beneficialis, Matrimonialis, usu 'i,&decimarum, quas Ppterea privilegiatas vulgo dicimus, lim. distendiosam, de iudiciis. III. De iudiciorum utilitate,&personis intervenienti S.IMMA Reipublieae tranquillitate factum est, ne quisquam ibi ipsius dicat,i. . C.n quumsua causa, sed pro eo ciuod cuietur,iure experiatur, id quod iudicio recte instructo fierirnit, quo citrasi sepimento civitatem vallamus, ut si elegitia erum perlecutio sit,&vis, qua nihil pernitiosius est,in ea
st autem iudicium actus legitimus ad indagationem rel roverse apud iudicε pro sententia serenda institutus. Sed quid
dicium M.Varroni dictum est, quod ius, id est, pronuntia pia praetori partes facerent, Astiat. lib. 3.c. alarerg. Vulgo Reederivari seribit. Alioqui Hostiensi pleri'; aliis dieiis adicium actus legitimus trium personarum, quae descri- ad causamessicientem masis referri potest,quam ei, quae
29쪽
tari obnoxios neminerint,ininustitio inri&susum pia litatis orbis liaberetitariae .ludeat rege bergravis,sinctu severus,incorruptus,t . adulabilis, materite aequitatis vcriori ueterriscus,qualem
CKrysippus M phice deplogii in descriptione iustitiae apud
tum it inlib i .cap. Nee immerito, icui saliis Reipublicae in boc committitur,dcrerum iusta distributio quem alii propterea κασην, quasi bipertientem, Aristotcles μεσιμ-
κον, hoc est,medi; urium vocat:tantum abest,ut qui ad tyranni, clem, praedas,&rapinas iam quasi consentierunt, saeratissimo iuris tribunali prataci,&iudicium,quod Dei est, μωγοι, i gnavi,sordidi, insatiati contaminare permitti debeanti l xander Imperator dicere solibat, si furcm iudicem comperinset,se ei digito oculos eruere ausarum cui hodie necentum quidem digitis incerent ad paucorum oculos perfodiendos. Rectius Cambyses Persarum rex , iudici sordido, de Doricae musae inhianti, pellem detractam , tribunali conspiciendam suspendit.Iudiciaria itaque eum tigis custodia sit,®ia functioni proxima, non cuivis de lapide empto committa debet rsed deligendus est vir sapiens, non minus veritatis atque pietatis amator, ab iniuria lordibus alienus, qui controversit; dirimendis praeponatur. Cuius&aetro ille in sacra Historia Mo
phusanriquitarum tib .cap.3. Cui demum symbolum illud, quo Simandius Agyptiorum rex iudicem depingi voluit,rcete co- veniet: ut cuius imago a collo veritati Seisgiem dependentem haberet, oculis pene clausis, librisque c4rcumpositis. ια, Actorem, qui alium in ius vocat, appellamus aut, ceu GD us refert,adiudicium provocasset, ur ινιbin I. u. - 3s. Cuius est, priusquam in barenam descendat, expendere atque deliberare de iure suo, quo actionis genere velit experiri, proposita ostendere ac probare, ne desideratis probationibus operam Mnaulum perdat.Caeterum qui litem instauraturus est, si apcrtus.1Incerusti pietatis observas fuerisino statim alteri negoti usa
30쪽
quamproximo debet, paulatim exuat, atq; impietatis reus fiat, in eoque quod temporali persecutione quaerat,aeternum iudi- cium adgchennam sibi struat. Reus, quoad praesentemvicivilem tractationem dicitur, in. i ii ' qui in litem pertrahitur: a re nomen accipiens, cui interim ob noxius esse videtur, quamvis Cicero in I. de Oratore tam acto remqliam reum eo nomine appellari scribit: Haud dissimiliter reus quoque, tametsi lacessitus iudicium suscipit, quid bonum es, virum, atque pietatis studiosum deceat, ob oculos habere deo i, e memor illius: , ωλλον Ἀοι κριγῖνα , - τον χιτωνά σου λα- asoth. F. i. cili, α, ζαυτω τοιματιον Hoc est: Et ei qui te velit inius trahere, ac tunicam tuam tollere permitte illivi pallium. Qua propter etiamsi iusta defensione tutum se fore considat tamen si scri poterit, ut sine tanto incommodo negotium concilietur, offendiculoque viae obstruantur: melius est parumper conce dere, quam pertinaciter liti immorari rata flore favorabilior
est, ut cui natura magis accedimus, ut absolvatur, quam ut co-demnetur; usque adeo omnia iudicia absolutiora dicimus,in de inducias habet deliberatorias ro. dierum, sialis prodica reducta de steri moribus non praestituantur, quod post libelli Oblatione 5bjiai. Eo terit in v cstigare,quibius modisse adversus petitorem tu cri n. νιοι velit, ac interim deliberato constitu re, praestet ne cedere, herιbamque adversario porrigcre, an suscepto iudicio litigare. Quod tamen induciarum tempus in alium quoq; usum expositum est: pura ut iudex suspectus dicatur, aliaeque exceptiones, quas statorias vocant, opponantur. Et per iudicem pro causis
Personarum, I. locortim qualitate, vel augeri, vel minuiqllan . Ab, Barto. alij ιη l. .stisedcndo. Quotquot praeterea personae iudiciis aecedunt, cuiusmodi filis Advocati, Procuratores, Difensores, Excusatore S, Syndi- .ci, OCC noua l. Tutores, Curatores, personae coniunctae, atque aes geri ris alia , vel ada florem, vel reum adeoque alieno nomi-rra CO mi arentes referri debent de quibus passim in libris civi-