장음표시 사용
31쪽
abdominis sere exiguis non nisi de morte cogitantitaque vitam degunt tristem et anxiam. Praecipue haec res elucescit in phthisicis et hypochondriacis hominibus; hi enim infelices se reddunt imaginationibus et somniis et semper credunt, sibi mortem ubique imminere, neque ullo modo se eam eVitare posse; illi vero adhuc in ipsa agonia de vita sutura pensitantes institutiones faciunt ac ita se ipsos sal
Ientes ad inferos descendunt. I. De sacie pneumonica. Vultus hominum pneumonia laborantium valde certi et peculiares sunt respectu n0n S0lum phaeno monorum physicorum Verum etiam inprimis psrch corum. Ceteroqui nominibus pneumoniae et pluritidis indicent medici, quodcunque velint, id tamen certissimum est, in pleuritide instammationem magis super scialem veIuti erysipelaceam existere sive in tota pleura S0la, Sive in pleura et pneumonibus simul, sive in tela cellulosa inter pleuram pulmoneSque jacenti. E contrario in pneumonia stricte sic dicta substantia pulmonum ipsa et in intimis partibus aia
secta eSt. A. Facies pneumoniae stricte sic dicfae. Pneumonicorum facies est intumescens, tenSa, rubra neque tam raro in coeruleum Vergens; tantum
in exitu morbi rubor magis in regionibuS genarum, frontis, nasique Se contrahit et purpureus sit. In fronte, quae tantum haud saepe rubet atque in naso et circum palpebraS c0lluViem et turbam mirabilem in-
32쪽
s0Iitamque colorem rubri ac Iuridi atque savi animadvertimus. Oculi pro parte palpebris valde turgescentibus obtecti splendent et sulgent; instructi sunt iride
tensa, pupilla c0ntracta et plerumque membrana conjunctiva ex lurido nava. Nutus et adspectuS ne O- tantis peculiari modo tristes ac morosi, sere dicere possimus, malitiosi subdolique. Lubia Sicca, rugoSa, tumida, purpurea paululum a se invicem distant et per os minus opertum breviter et celeriter spiritus trahuntur; prosundiorem ubi inspirationem aeger tentaverit, tussis Statim oritur. Simul alae nusi agitatae perquam laeSam respirationem designant. Facies magis est in Iongius tracta et in insantibus maxime deserniis et perversa; hic enim neque conVulSiones rarae Sunt et tussis magna, in qua, Sive m0Vetur sive attollitur e lectulo, insans clamans IacrymaS e landit. Vultus .aegrotantis in acme morbi tristes apparent et morosi atque iracundi. Neque veris dolo ribus oppreSSus, tantum in pecture impedimentum respiratorium veluti pressum quendam sentiens ore n0n anxietatem exprimit aegrotus, Verum moleStiam graVissimam. Non multa verba lacit, neque aliternc interrogatus, tum demum 10nga post intervalla loquitur. De Statu suo valde tranquillus et lentus
videtur; quare nihil conqueritur, nihil sperat, nihil
deSperat; neque consilia volvens de temporibus suturis aegre et moleste fert labores incumbentes. Ad quae accedit, ut praeter Signa gravioris labris pro-Vectu accessione et ingravescente morbo deliria et animi deliquia mox phaenomena existent, quae c0n-SenSum non solum totius c0rporis sed potius cerebri
33쪽
significant. Fluxum sanguinis in pulmonibus impeditum sequitur necessario impeditus recurSuS sanguinis ad cor 3 itaque, impetu sanguiniS arteri0Si nucio cerebrum. aberrimo sanguine impletum, quam maxime consentire oportet; ita existit iste animi status moro sus ac molestus et hebes in tota facie tam egregie
II. Facies plaurifidis. Multo alia est facies pleuritica quam pneumoni R. Cum enim in pleuritide tanta circulationis sanguinis impedimenta non adsint, quanta pneum0nicum Regrum reddunt moestum . tristemque, nihil aliud invenimus nisi major irritabilitas et incitatio sanguinis arteriosi.uuare minime mirum eSt, pleuriticos tam egregia irritabilitate abripi, dum pneumonici hebetudine grandissima vincti sint. In pleuriticis facies omninossorida et laeta est neque minus intumescens et tensa. Col0r culaneuS rubicundior neque tant0pere extensus et quasi n0rmali0r eSt, quam in pneu monia. Partes cutis non rubicundae in casibus recentibus, morbo in acmen progresso, facillime subsa-
vidi aliquid adipiscuntur. Oculus SpIendet et qui piam anxietatis, inquietis, instabilitatis prodit, iride
tensa, conjunctiva levissime colore favo tinctu. Labia purpurea, turgentia plerumque clauSR Sunt.
In facie ipsa magis in latum tracta, aliquid auxit, inquieti et dolorosi inest. Aeger prae terea tacillime irritatur, multaque loquitur de morbi sui initiis et causis, de familia aliisque rebus, donec eveniat, ut doloribus gravioribus in loquendo inter
34쪽
rumpatur. Prae ceteris vero maxime tentat dolor Suos majores reddere, quam revera Sint. Multo a huc eSt iracundior, quam pneumonicus et assecti0nibus
animi magis deditus itaque majora poscit faciliusque
in rixas et maledicti0nes Se convertit. II. De sacie paedanchonica. Symptumata hujus morbi non solum medicis, verum etiam imperitioribus artis medendi sat nota secundum pulcherrimam, quam edidit Sachs e, descriptionem breviter verbis sequentibus conjuncta Sunt: Angina membranacea aut subito tussi alienata incipit, aut, quae res frequentius accidit, post febrim per aliquot dies protractam catarrhalem ex improviso facta raucedine et respirationibus sibilantibus Se m nisestat. Pueris autem postea ad ludendum et edendum iterum se convertentibus, sibilo illo suspirioso dilapso aut non nisi in tussiendo vel clamando, Io- quendo vel ridendo regrediente, imperitiores valde contenti sunt puerorum valetudine; pari modo non animadvertunt proprium tussis siccae latrantisque habitum, donec valde aucta, a majori sibilo stipata
tempore Vespertino recurrat. Tum respiratio multo
dissicilior sit; lacies maxime erubescit in omnibus suis partibus, Oculi splendent atque orbitas quasi effugere
videntur; venae capitis et colli multo sanguine impletae tumescunt et pulsus est durus ceterque et frequens. In remissionibus et sere intermissionibus de his rebus nihil remanet nisi frequens pulsus atque dolor minime gravis in trachea. Sed multo celerius recurrunt invasiones m0rbi; tum insans quiete dor-
35쪽
miens paullatim inquietior sit, respiratione magis
magisque clari0re et celeriore, donec impetus recens intret; cujus tussis nunc per expectorationem pr0seri sputa Spumosa, cruenta, interdum canalisormia ex sibi ina conglutinata. Νunc inspiratio multo dissicilior, clari0r, magis Sibilans observatur; caput re trorsum reflectitur, trachea et Iarynx in altum tollitur. Febris maxime augetur et in facie interdum et aliis locis convulsiones existunt; vultus perversus et deformis labori0sis inspirationibus omni momento mutatur, ubique purpureo rubens habet oculos ex capite pr0cidenteS quique ob anxietatem respirationis volvuntur huc et illuc. Os patet et alae nasi agitantur celerrime; praeterea sitis insatiabilis est et potus cupide dejicitur ut interdum per nares pro pRrte recurrat. Anxietas aegrotantium sere inenarrabilis vi
detur; jactuntur in Iecto linguam protrudentes, ut BD- rem haurire possint; sibi et aliis Iacerant vestimenta et capillos sudore madidos; tum collabuntur in lectulum pallidi; coerulei, tumescentes, consumpti et veluti dormientes videntur, Sed Volvuntur oculi, pro parte palpebris obtecti, ita in altum, ut tantum albugineam quasi rubro colore insundendo impletam, conspicere
poSSimus. 310X Vero S0mno excussorum aegrotantium
sentimus tremorem cordis et carotidum; videmus dia-phragma, pectore quieto, agitari spasmodice. Nares longe aperiuntur, oculi labuntur exstincti et circum dantur orbiculis coeruleis. Nihil aliud superest nisi
raucuS, SUSpiranS Vagitus aeris et potus. Atque unguibus et dentibus lacerant sibi faciem et os nasumque, donec m0riantur; aut horrescentes convulsioni-
36쪽
bus consciuntur; aut quieti sunt, morbo quasi desinito, et c0erulei, tumidi, sudoribus frigidis obtecti
III. De sacie hae inop ty Sic a. HaemoptySis plerumque conjuncta est cum phthisi pulm0num tuberculosa, aut saepissime in hanc transit. Duare vulgo habitus phthisicus et in haemoptysicis describendus est, nisi morbi impetus ipsius incipit.
Tum enim paulo ante et in invasione ipsa mali sa-cies valde tensa est, intumescens, aequaliter rubicunda sive Iucidior sive obscurior, imprimis autem circumscripto in Zygomatibus rub0re quadrato laetoque praedita. Oculi rigentes, fulgente' HVaceS, conjunctiva rubenti et iride contracta ac tensa, ex orbitaexStanti OS concluSum, alae nasi elatae. Inquies Summa et anxietas aliquidque saevae indignationis in vultu delineata sunt. Duibus accedunt signa lacialia respirationis impeditae: pinnae narium ngitatae, caput elatum; p0rro tussis et sanguinis ex ore eXeretio aliaque sat nota. Aliquid temporis post impetum adhuc remanet lacies tensa, anxia, tristis. Paullatim evanescit tensio neque nisi in oculis splendoris quidquam inest. Sanguinis multitudine tota dejecta coIIabitur facies celerrime, pallescit, solvitur, remittitur. Oculi languescunt et collabuntur, dum pupilla patescit et iris solvitur neque lucis tam sensilis est solito. Labia antea rubentia, sicca et trementia pallent omnino; turgore Vitali ex ore effugiente aeger accipit habitum hippocraticum quendam. Nunc in vultibus
37쪽
inest aequitas animi et aeger sessus in somnum i
eidit quietum. IV. De saei e phthisica.
Phthisis tuberculosa quot homines contra omnium medicorum omnia studia et Iabores necet, minime gentium ignotum est. Atque videtur hoc malum, quod jure crux et molestia medicorum nominari possit, longius et latius extendi, ut medici convineantur, quam debilis ac parum sufficiens ars medendi sit Neque enim solum hereditarium malum est, Sed etiam acquisitum per vitiosam Vitae rationem; Saepissime
aetate pubertatis se manifestat et imprimis in hominibus debilibus et iis, qui antea scrophulosi et rh chitide Iaborarunt. Primo initio sortasse nullis signis agnoscenda, nisi habitu illo phthisico se confirmat malum. Homines hac diathesi tuberculosa praediti jam in puerili aetate documenta asserunt constitutionis gracilis, tenerae; habent cutem teneram, albam, tenuem, musculos tenues et laxos. Concinne celerrime crescunt; tamen sunt debiles, insortes, facile defatigantes. Aetate puerili hic habitus multo clarior elucescit, imprimis apud homines capillis savis et multis ornatos. Pubertate ipsa mature incipiente homines crescunt in altum et graciles sunt; huc accedit pectuS anguStum, planum, aequum, impreSSum, c0Ilum Iongum, humeri
prominentes, corporis habitus extenSus, Iongae extremitates superiores. Faciei color idem est, qui in cute. In genis bellus et tener rubor circumscriptus vulgo verbo germanico Schwindsuchis rose dictus; qui color venustatem juvenilem auget quam maxime. 3 .
38쪽
Dentes sunt peschritudinis summae, caudoris et coloris margaritarum 3 labia formosissime rubra et tota facies plerumque amoena et acuta et excitata. Dculos praebent phthisici magnos, cIar , concinne coem-leos aut cinereos. Ipsi digiti teneri sunt et ad lucem conversi sere pellucidi. Talibus hominibus inest memoria magna et firma, phantasia ssorida, temperamentum sanguinicum et ingenium egregium. Sin autem phthisis longius progreSSa est, tum gradatim Signa exi-Stunt, quae conSumptionem Significant. Color faciei macilentae, I0ngae, tenui ac languida cute obtectae est Iurido- albus neque minus ad Virido-ssaVum Vergens; non dissimilis colori cerae albae. Genam obducit rubor tener et circumscriptus. Vultus teneri, expressi; oculi initio Semper, postea non nisi in febris hecticae accessionibus splendentes. ConjunctiVa praebet initio egregiam albedinem et splendorem, Similem operi porcellaneo; serius tenuior sit et ob transluceniem chorioideam coerulea. Oculis lacrymarum effusione madidis, labiis initio rubris, Sensim pallentibus,
dentes minime obtegentibuS; nRS0 acuminato, temp0ribus impressis, arcubus Zygomaticis prominentibus. Morbo excrescente majora signa fiunt: labia dentes obtegere non p0SSunt, 0S Semper apertum est. Τum
lacies quasi Splendore imbuitur, et aeger in febris
hecticae exacerbationibus Spem habet quam maximam; praesentium inscius non nisi de suturis temporibus curat; adSpectus est hilaris, Splendens, quaRisanaticus. Denique intumescit tota facies pallida;
oculorum splendore eXStincto, cornea obnubilata, mandibula dependenti, malis lapsis, labiis staccidis et Di-
39쪽
gidis, naso frigido et gracili, deliriis blandis aecedentibus aeger paullatim m0rtem occumbit magna consilia animo V0lVenS.
DΕ ΕΛCIΕΙ ΗΑΒΙΤU IΝ MORBIS SYSTEMATIS VASORUM.
De suci e cyanotica. Morbus hic sere semper insanabilis plerumque ex vitio organico et congenito cordiis progreSSus, lacissime ex lacte diagn0scitur. Nam signum patho- gnomonicum color coeruleuS cutis eSt conjunctus cum signis periodicae Suffocationis etc., qualia in vitio cordis adesse Solent. uui color coeruleus praecipue occupat illas partes, quae tenui ac tenera epidermide obtectae Sunt, nemper genas et palpebras, labia, linguam, latera extremitatum interna, digitos et pedis et manus extremos, ita ut in adSpectu primo credere poSSimus, eum hiemali acerrimo frigore penetratum esse. Ε Va- nescit interdum hic c0I0r quam celerrime et ita recurrit. Oculi magni tum prominent. Ad quae accedunt gracilis habitus cyanotici, perquam longa brachia, extremorum digitorum et pedis et manus bulbosa forma; temperatura cutis minutu est, quare aegri
multo frigent et algent et in lacte habent aliquid inertis et morosi ac phlegmatici. Porro aegri facillime fatigant et conqueruntur de aeris inspia, quam-
40쪽
vis libere et profunde et sine doloribus inspirare possint. Sensim hoc impedimentum respirationis a getur et aegri plerumque aetate juvenili vel virili hydrope necantur.
Saepissime jam ex intervallo decem paSSuum cognoscitur gastricismus. Sin enim aeger in loquendo os aperit itaque linguam etsi minima ex parte in lucem seri, ea spisso muco subsavo obtecta est; Simul ex ore enascitur laetor vix tolerabilis. Praeterea lacies colore in Iuridum et subssavum levissime Verso instructa est et aphthis circum os. uuae sa-cies, Sordibus sursum turgentibus, Valde mutatur; nam inquieti sunt aegroti; tremit labium superius et alae nasi altius tolluntur, totique vultui anxii et morosi quidpiam inest. Libido vomendi tum sensim injuStum Vomitum transit, tumque tota lacies in latius tracta et dependens sit; alae nasi inter Se rem0Ventur et os latum et apertum emittit sordes gaStricaS. Ad quae accedunt congestiones sanguinis ad caput eamque ob rem rubor et intumescentia faciei. II. De sacie vermino Sa. Inter omnes Vermes, qui in corpore humano h
bitant, lacillime Ascaris lumbricoides in insantibus diagnosci potest ex lacte. Apud liberos his vermi-