Sanctorum septem dormientium historia ex ectypis musei Victorii expressa. Dissertatione et veteribus monimentis sacris profanisque illustrata

51쪽

ig DESS. SEPTEM

rum insculpere conatus sit, de quibus sermo incidit in hac Dissertatione Capite IU. Eam sane perscrutari modo, locus & occasio minime patiuntur, neque Cangius id in mente habuisse alicubi prodit.

cruciatuum emia dein Sanctoruin Martyrum

FACES autem , clavas, sive fusteS , vectesque , & secures ad Christifideles

conterendos, mactandosque saepe numero adhibitas fuisse, argumentis minime opuS est,

apud illos praesertim , qui Sacras Historias , atque Acta Martyrum , Martyrologia , ac

Menea vetustissima utquumque lustrarunt. Quibus etiam omissis sat est Antonii Gallonii Opus insigne de Martyrum cruciatibus hac illae inspicere, ubi delineata quoque, ne dum descripta sunt plurima instrumenta ab ethnica impietate adinventa, atque a tyranniS Eequenti immanitate, atque odio probata Martyribus excruciandis aptissima. Quae instrumenta aliquando in Cryptis, sive Coemeteriis suburbanis prope Martyrum Corpora reperta fuere, & nostra item aetate, licet admodum raro (I inveniuntur, fidemque rei

co Saera Cremeteria per singulos eu- eerte parum superesse videatur ad exin iculos ita diligenter perquisita iunt , ut Plorandum.

52쪽

DORMIENTIBUS. Is

faciunt indubiam probati viri, qui ad extrahendas illorum exuvias a Sacris Praesidibus sunt destinati si , & alii Scriptores rerum Ecclesiasticarum in suis operibus meminerunt sa): servarique illa solent in sacrariis, thecisque , & piae fidelium venerationi rite proponi, ut s quod fuit instrumentum poena , inquit Eusebius Gallicanus (3 , sit gloriae idi

stimonium, o dolorum materia transeat ad insigne meritorum.

DU O vetusta monimenta huic loco potissime congruentia adferenda succur- et'. 'et' 'runt.

bro t. Cap. xx. Lib. II. Cap. II. Lib. Iv. e. Edit. in . Paullus Aring lius Romae Suhterraneae Tomo t. Lib. i. Op. xxix. pag. is i. &seqq. Editionis in iol. Hanc autem editionem ideo recensuimus ; est enim alia ejusdem operis editio in i t. Arahemiae. .DC.LXXI. Apud Fridericum Hagium eum hoe titulo . ROMA svRTERRANEA NOTISSIMA , &e. ex absolutissimo opere

Fabretius Inscriptionum Antiquarum p. vi II. Pag. s s. Boldetius ( hsermaxioni Apra i Cim teri de SS. Martiri Lib. i. op. LX.(x) videsis Baronium in Annalibus Melesiastieis variis locis, & in notis ad Martyrologium Romanum , potissime ad diem xxvi. Iunii lit. d. Illud idem, quod de instrumentis obitus Sanctorum Martyrum in eorumdem locis sepulcralibus repertis jam diximus , scite animadveristit Aringi ius ( Rom. Subterran. T. I. Lib. I. Cap. xxix. q. I X. in tumulis quoque Sanctorum Coniellorum accidere gnis quod hujusmodi poenitentiae instruis menta , ipsi aliquando expetierunt, jucleruntque in suis tumulis post mortem reponenda , ut in eorum Actis , di Hi, storia vitae monetur . Instramenta vero Martyrii, vel ab sociis servata , & me, moriae, ac venerationis ergo in loculit apud illos reposita fuerunt , vel Martvrum corporibus nonnumquam uti infixa erant relicta , quemadmodum cultri , lanceae, clavi, &c. ita cum iisdem fuerunt simul tumulata .

xandro . Exstat in Bibliotheca Patrum Lugdunensi Tomo vI. Locum a nobis i dicatum leges , si cupis reperire , pag.

53쪽

CAP. v III

16 DE S S. SEPTEM

runt. Utrumque servatur in Musto Victorio, atque admodum insigne est. Primum est Vitrum anaglyphum caerulei coloris,atque dia-phanum (I , imaginem militis egregie loricati , sive cataphracta induti exhibens. Is capillos crispos habet, brevesque. Imberbis

est, aetatem tamen praeferens Viri maturita

te praestantis, & majestate gravis. Dextera manu ( quod maxime notandum velim , lanceam oblique tenet nempe parte superiori adti Adi Praefationem hule Dissertatationi, de Sanctis vri. Dormientibus Ephesinis , praepolitam , in qua normam exisposuimus ad construenda hujusmodi quaevis opera ad veterum imitationem , fortas te non incuriosis satis utilem . De hisce vitreis cimcliis pauea prodit Bona rotius in Praelatione ad Numismata majoris moduli Muset ei inci Pagina xvi. Quod autem ibidem ait tam multa ideorcperiri, quod plebi urbana in anulis , quos deserebri, illis utercturi quamvis verum esse minime dubitaverim et alis tamen tunc quoque aliquos fuisse opinari lubet, ac credere ( uti modo plures cxsilaint , qui ingcnti gemmarum sculptarum pretio perterriti , hujuscemodiastis tactitiam Dactyliothceam facilius bi parare liuduerint. Rei testimonium

nostra aetate praestant anuli aurei magni ponderis , argentei quoque, & aerei deaurati aliquoties reperti , in quibus ea dem vitreae Remmae a vetustioribus immist, conspiciuntur . De hoc vitri genere videndus est Plinius Naturalis rii. storiae Libro xxxvi. Cap. xxvi. & de eodem teribit Mariadaeus antiquus P

ta. ab Iacobo Gronovio vulgatus post auctam Abraham; Gorlaei Dactylioth, cam ( Parte II. pag. s. erit. Iugduni

de Gemmis , sive pretiost lapidibus, illorumque insita virtute . Sed fraus intactum quia nil humana rei mula .c Inυida mituram , dum silicet ars

imitatur , )Veras a falsis, Iabor est .d cernere

gemmas

Callida , quas didicit vitro simulare doli o ,

Dum veram speciem mentitur adu tera forma a m. Nuperrime de antiquitate vitreorum emblematum , gemmarumque iactitiarum , aliqua dixit clarus Gorius in editione Poematis Actii Synceri Sanna diarii de Partu Uirginis, una cum Italica versione Comitis Casaregii ( Osroataoni

54쪽

DORMIENTIBUS. I ad dexteram vergente, inferiori sinistram VAP, umversus. Manu laeva brachio insertum scutum rotundum , sive clypeum gerit si) ,

circulo super aream eminentiori ornatum, in quo graeca Crux eadem area pariter eminen

t id Porto Mutum a Clupeo disii

tuebant veteres , quod Clypei rotundi essent , Scuta , longiora . vide dus Titus Livius , virgilius , aliique fures ex veteribus , & recentioribus . e hac re egimus aliquando in illustratione Auret Nummi, seu Florent veteris:

Parte iv. Numero xxx. s. i . pag. 36.

Nostra aetate scutum pro clypeo, 3celypeus pro linato usurpari Iblet; quum cessave rit usus illorum tum in bello , tumio omni singulari certamine . Itaque plin

rumque tamquam unonima censentur . Siquidem armis paribus congrcssuri,dextera ensem gerunt, linistra lioltiscs ictus retundunt ; neque Lutum , neque clypeum, sed neque thoracem, galeamquci induunt ; non ut facilius mortem declinent ( quam nullo detensionis instrumento protecti , pene inevitabilcm conie-Suuntur a sed quasi vetustioribus lortiores , vulnerari se minime possc existiament , pentantes agilitate corporis imis dimcntum amorum a

55쪽

18 DESS. SEPTEM VAP, viii tior, spectatur (I . Lorica autem, qua induitur; non quidem ex corio, qualem describit Servius apud Virgilium (a , neque lino constare facile adfirmaverim, qualem ex Homero memorat Plinius (3 apud Trojanos usur

patam : Sed potiuS aeream, ornatamque au

reis segmentis effinxisse vetustum artificem opinamur si quum iisdem segmentis valde exstantibus expresserit, quae ferre non solet corium, ac linum . Chlamys post tergum

ci Ηane Crucem aliquando Mon, scilicet graeca litera P. eapite non nihil grammate Christi oreati inmo , ita lor- aperto , ac supertranseunte hastam Crotasse occultabant veteres Christiani s cis rectam, ut in duabus Lueernis fictilibus videri potest in Nummo Areo explicato Parte

i. Cap. m. Dag. s3. & sq. quibus eadem utera P. exprimere potius videtur literas ST. led graecorum more fimul conjunctas. Crux autem graece Taei os

dieitur . Quoties igitur hujusmodi Monogramma occurrerit , a Christo Crueiaduxo , ipsam Crucem sanctificatam fuisse , tacite edocemur . Inquit Coelius Sedulius Presbyter, Mira huium Divianorum, sive operis Pashalis Libro i v. Neve quis ignoret peciem Crucis esse

colendam saliuae Dominum Fortavit ponI, ratione potentia

Quatuor Inde plagat quadrati e . se Orbis. I. ndidus Auctorii de verilae funget Eous; Occiduo acra Iambuntur bdereptanta et Arctoae dextra tenet; medium lava erigit axem et ne aque de membris vivit nataeis ra creantis, Et Cruce complexum Christus regis undique mianaum , et c.

56쪽

CAP. VIII

DORMIENTIBUS. Is

dependens (r , bulla de more firmata estante pectus , ad humeri deXteri partem (a .

Ornatur nimbo rotundo circa caput, literis C a utri

Capite xxiv. Chiam; es , qua ex una arte induitiar , neque consuitur , seassula infrenatur, cx Ita frequentissime in vetustis fiagnis , dc hermis marmoreis , aereisque vulgo Busti r In imaginibus tum depuctis , tum iis , quae in sarcophagis se ulptae sunt et In Cameis quoque , & Gemmis , in quibus protomae virorum illustrium eonspiciuntur , 8c in vitreis monimentis , quae supersunt . Illas autem ex quovis metallo , nitide ac studiose elaborato conficiebant; sive lapillis pretiosis rutilantibus immissis , & non munis quam Cameis , sive Gemmis opere anaglyphieo a claris coetitoribus ex se al-ptis ornabant , parabantque . Rarissimam hujusmodi Bullam ex vitro subviridi . atquc opaco hujus moduli . figuram Alexandri Macedonis galeati, pectore tenus , cum baltheo , plena , ac pene exstanti insignitam, ex nostro Musco depromimus ; ex ejus enim aversa parte duplici diametro eminentiori a qualiter perforato distincta (quod nullus rei antiquariae seriptor ad hanc diem studiolis ostendit veteris monimenti reis stimonio ), discimus quomodo Bullam cum chlamyde alternis insimul vicibus inserto loro, sive iuniculo fibularent. Hanc eamdem Bullam , planc singularem , dono dedimus, veterIs amicitiae, ac benevolentiae tesseram, Hieronymo

uiti Odam , qui graphydem expres

sit et Is vero , ut monuit me , hoc

dem anno praebuit heic Romae Milora Oυυaia Carsisse , qui illam conspicatus mire laudaverat. Fortasse generoso alicui militi inserviebat et iumebane enim antiquiores ab illis imaginibus , fluas g stabant virtutis omen , ac certissimam felicitatem in rebus gerendis sibi auu rabantur. N promittebant.

57쪽

ao DESS. SEPTEM CAP, viii utrimque inscriptis S AH MI TPI OC. Hoc est SANCTUS DEMETRIUS. Porro hujus insignis Christi Martyris,qui Thessalonitae Proconsulis munus impleverat, mentio exstat in Martyrologio Romano ad Diem VIII. Eidus Octobris (i , & de eodem fusius agunt Beda, Metaphrastes Lipomannus Surius. Apud Graecos vero celeberrimum est nomen illius,& in Meneis relatum ad Diem VII. Κal. Novembris . Ita quoque in Menologio Basilii ad eamdem Diem scilicet XXVI. Octobri S, certamen Sancti Demetrii Martyris describitur, cui MAGNI titulus adponitur (a . Abano ic etsi

gium in Constantinopoli Christiana (3 , qui

des huic Sancto ibidem SacraS memorat,& locum in eadem Urbe, ad Sanctum Demetrium, nuncupatum fuisse, ex Duca,& Leun- clavio confirmat, aliaque prodit ad adstruendum Sancti Demetrii cultum valde opportuna . Vide item notas ejusdem Cangit ad Ale

58쪽

DORMIENTIBUS. EIS tauracii Cartophilacis Orationem de Miraculis Sancti Demetrii Proconsulis , quam Petrus Lambecius Hamburgensis, in Bibliotheca Caesarea commentariis illustrata(i , se descripsisse ait, ex vetustis manu scriptis codicibus in supplemento Historiarum de Vitis Sanctorum. Illud vero Supplementum in nostram Italiam fortasse nondum delatum est ;etenim in magnis Urbis Bibliothecis, quae patent, cum aliis ejusdem Lambecit OperibuS , Certe non reperitur; neque umquam in editis celebriorum Bibliothecarum catalogis animadvertisse memini: ita ut facile dubitae verim per obitum illius Viri adhuc latere ineditam illam Orationem . Mortem autem subiit Demetrius lanceis vulneratus atque confossus s unde raritatem sumit hoc monimentum, quod instrumentum martyrii una cum imagine Martyris refert contemplandum . Sed rudiuscule exprimitur in tabula

Menologii Bassiliani o ri incisa, in qua De

metrius in carcere detentus delineatus est, &adversus eum furit sive miles, sive satelles immissus , lanceaque eumdem transfigit:

Quod

i Commentariorum ae Augustissima mo i. pag. I 3σ. & seq. Sunt vero hujus, iubιiotheca Caesarea Vindobonensi To- modi Commentaria valde utilia.

59쪽

aa DESR SEPTEM Quod enim pertinet ad picturam, parcendum (1 illi aevo artibus elegantioribus destituto , & prorsus impolito.

Aliud Toreuma antiquum ex Ame

thysto vulgatur.

ALIUD monimentum materia pretiosiori constat; est enim ex Amethysto, & fortasse eumdem Sanctum Demetrium , typo semiexstante exhibet, figura militis galeati,

ac thoracati; clypeu S vero Cruce haudquae quam insignitur. Cetera ut paullo ante descripsimus a Nimbo etenim rotundo pone Caput exornatur,& chlamyde post humeros ef

fusa, religataque ante pectus bulla , in parte

i Cicero de Natura Deorum Lib.

II. pag. 586. inquit . a iam vero aptas, qtiamqtie multarum artitim ministras mantis, natiaria homini dedit Digit

Tram enim contractio ' illi , facilisque

porrectio propter molles commissutar, et artus , nulla in motu Iahorat. Itaque

ad pingendum , flvendum , ad scali

mnaum, ad nerυorum eliciendos senos ad tibiarum , apta mantis est ad-tione digitorum, et e. Vide quoque La

ctantii Firmiani Librum de Opisicis

Dei, Cipite x. in quo agit de membris exterioribus hominis , atque usu ill rum . Plinius autem Naturalis Historia Libro xxxIv. Cap. iv. ait . Effigiei hominiam non solebant exprimi , nisi at, qua illustri caussa perpetuitatem me rentium . Atque inde Sallustius , De Bella Itigurthino, fere in principio dixit . Saepe audivi ae. Maximum , P. Scipionem , praserea Cio talis nostra

practarei viros , itas ita dicere, quum Maiorum imaginea intuerenIur , ub

hementissime sibi animum ad O rtutem accenaei. Qua plane de eaussa Effigies Majorum in prima parte Aidis poni comsuevisse narrat Valerius Maximus Exemplorum memorabitium Iabro v. CU.vHI. Uerum quod abusus aliquando obrepe re videantur , notandus Ciceronis locus Iabro II. de Oratore , ubi pag. rys.feribit . Valde autem r entur etiam imagines, quae fere in deformitatem, aut in aliquod vitium cor Ioris ducunIur scum similitudine turpioris. De hoc abi, se alibi loquuti stimus, sic Thebanorum niuicta pecuniaria coercito . vide Dil- sertat. Gl tograph. p. i. pag. R. ubi

eamdem Legem descripsimus . Nequeen m ita generati a natura fumus cait idem Cicero Libro I. O iis pag. 3 5. ut ad ludum , iocum facti esse videamur ; Ied ad severitatem potius, Er ad quadam studia graviora, atque maiora. Sed aliud est instentose abuti arte picturae 1 aliud praeclara Pingendo ex lin peritia deficere .

60쪽

DORMIENTIBUS. te dexteriori; lancea tamen, quam dexte- CA dixra manu tenet , parte superiori sinistram versus , inferiori ad dexteram vergit. Literae ad utramque capitis partem olim imscriptae, detritae maxime sunt; ita ut vix legi possit AT.. .nempe AHOΣ. hoc est SANCTVSs sed reliquae literae superstites nomen nullum componunt, laevigata postmodum . vel ab aevo, vel potius ab imperita manu otiosi hominis area hujus monimenti. Verum ex nonnullis literarum (Deo favente , adhuc imcorruptarum vestigiis, facile Demetrii nomen eXcipere quis posset, ut in iconismo alposito demonstrant characteres suppleti,punctis tantum descripti, una cum iis etiamnum