De cura statuarum apud Graecos

31쪽

fortasse autem munera illi inter se partiti sunt, ut alteri statuaed0mi perficiendae alteri c0ll0candae Athenis pr0viderent. haec fere habui, quae de publicis exp0nerem curatoribus. sed antequam ad privatos transeamus, titulorum quorundam velim habeamus rati0nem, qui separantur melius a prioribus quia in iis non singul0s homines sed societates quodammodo si hac voce uti licet hoc officium exsecutas esse discimus ac primum quidem titulus singularis prorsus commemorandus est Smyrnae repertus: )Jonicarum enim in Asia tredestim urbium concilii decretum est pertinetque ad Hipp0stratum Milesium, qui Lysimachi regis amicus optime de c0nelli hoc meritus erat quam ob causam cum alii honores tum hic quoque ei tributus est, ut aenea statua equ0 imposita in Panioni ei erigeretur duae autem urbes electae sunt curatores, quae ut quam celerrime' poneretur Signum providerent. has ver urbes per se magistratus quosdam summos n0bilissimosve cives constituisse operique perficiendo praesecisse dictu vix opus est. etiam tribus interdum statuis consuluisse ponendis discimus

Amastrae titulis in primo quidem titulo Minervae templum eum simulacris ab urbe dedicatum esse comperimus, inspiciente et 'u-πουτ tribu S0maethenorum.' sed non universa sine dubio tribus hoc munere iuncta est, sed ad certos quosdam tribules hoc officium detulisse videtur.' in altero seinde titulo de Vibiano quodam agitur cui a patria statua erat decreta tribus autem quae Asclepias vocatur, sumptus tulit, curante G. Julio Lucilio quin a tribu sententia sit lata de statua Vibiano erigenda non dubitamus. itemque ab eadem curat0rem electum esse veri est simillimum aliter autem de tertia inscriptione c0gitandum videtur in ea enim cura Statuae a senatu p0pul0que decretae ad Dioscuriadem delatam esse putamus tribum; sed et sumptus omnes et curatoris partes pro tribu illa Lucanus quidam suscepit, amicus fortasse honorati.

archaol. 2. I 872 p. 88. vid. p. 8 not. 2. cis Leb. III 309-23l0 hae societates operibus pleruntque maioribus perficiendis praesectae esse videntur.' Gilbert, and b. 0 gr. staalsalteri. p. 250. - de hac re id Gilber ibid. p. 250.

32쪽

deinde de Indis publieis quae tradita memoriae hue pertinent, percen8eamus. Victo ibus quidem persaepe statuas dedicatas esse satis notum est publice autem celeberrim0s 0d hoc hon0re affect0s esse verisimile videtur velut interdum in titulis huius generis legimus: λα c. αθλου et et 8έμα και ὁ α οριάυτ συ τῆδασει, h. e. 0 Vict0riam quam rep0rtavit, permissum ei est, statuam p0nere cum basi a republica dedigatam hic vero m0s non ubique idem fuisse videtur si enim Olympicorum ludorum rationem habemus, statuas viqi0rum aut ab ea civitate ex qua 0rti illi erant aut a cognatis' vict0ris aut a viet0ribus ipsis p0Sita esse c0nstat, quae innia exp0sita habes a rausi in libro qui Olympia inseribitur.' 110bis quidem h0 l0e d iis modo agendum est inscripti0nibus, ex quibus de curatoribus statuarum c0lligere aliquid liceat quaecunque autem huiusm0di de publicis ludis c0gnita habemus, ad Roman0rum temp0ra et ad min0res lud0s pertinent et in iis quidem hic m0s praevaluisse Videtur, ut civitas ea, in qua celebrabantur ludi institutorem ligeret ludoriam eique certas equitias traderet, unde cum cetera ad ludos necessaria tum statuas vict0ribus erigendas' solveret quae restiterant, reddita reipublicae.' in ludis autem Leonideis, qui Lacedaemone qu0tannis celebrabantur, certae pecuniae pro Victoriae genere c0nstitutae erant victoribus, unde hermam vel statuam sibi erigere unicuique licebat has autem pecunias, quae Statuae collocandae sufficerent atque perfidiendae, 0m0phylacibus dare e080p0rtebat, qui l0e qu0dam gymnasii signum perfectum c0llo stare deberent.* proprie vero statua et exsculpendae et ponendae ab institut0r lud0rum pr0videndum fuisse verisimile est, qu0d etiam ex mutila inscripti0ne Trallibus reperta effici videtur.' institut0res autem hi quominus providerent statuis collocandis cum neg0tiis archaol. g. 1876 p. 23, 28 - 1877 p. 36, 31. p. 17 sqq. δὶ ab his civitatibus num externi quoque victores hoc honore affecti sint, nescio forsitan autem ut Olympiae Graecis modo sic in his ludis civibus solum singularum civitatum interesse ludis licuerit. - C. I. G. Ι 1378. si Lobas I 194 c.' ch. Leb. ΙΙΙ 12.

33쪽

plerumque impediti esse videantur,' tum numerus statuarum maior sine dubio erat quam ut unus innibus consulere posset erigendis. quin etiam si hoc gratum fecerant reipublicae institutores, ut ipsi pecunias ad statuendum signum necessarias s0lverent, ne tum quidem e0s ipsos sed ali0 quosdam magistratus publicos curatores

invenimus et Attudis quidem duos epimeletas C. I. G. III 3952 Philadelphia autem Bull. I p. 84, 4 oeconomiam urbis haec 0sticia pro illis praestitisse discimus non raro deinde accidisse

videtur, ut 0 institutores modo ludorum sed alii qu0que aut magistratus aut privati Sumptus ad statuas quasdam exsculpendas necessaria pr republica solverent velut a senatu has pecunias

80lutas esse constat' et a senatus principe Leb. III 55 in titulo autem Ephesi reperto Leb. III 139 Phaeni Fausti e0gnatum

cuius n0men periit , privatum sine dubi0 laudatum invenimus hominem de republica bene meritum, quia statuas victoribus dedicasset videmus igitur, divites qu0sdam etiam in hac re reipublieae subvenisse collocandis autem statuis tum eos qui sumptus ceter0s susceperant aut ipsos pr0vidisse aut curatores ali0s 0nstituisse manifestum est atque exemplo c0mpr0batur luculento. cum enim Aphr0disiade C. I. G. II 8ll senatus de sua pecunia Menandro cuidam victori oec0nomi senatus filio statuam erigere constituiSSet, principem huic muneri praesecit. denique certas qu0que de statuis his erigendis leges exstitisse apud Graecos praetermittendum n0n esse silentio duximus in C. I. G. I 424 enim titulo sacrae c0mmemorantur leges, e quibus vict0ris quis statuam dedicaverit simile in . . . I 378 inscripti0ne legitur his legibus quae praescripta suerint quamquam plane non comperimus tamen de magnitudine et genere Statuarum curatoribus praecepta quaedam data esse pr0babile videtur. vid. 6hler, miti des athen inst. III 35.

cum oeconomi senatus filio statua erigeretur, C. I. G. II 8ll. curatores tum modo a republica dati esse videntur, cum institutores lud0rum ipsi sumptus omnes acturos se esse promisiSSent:

vid tituli supra laudati . . G. III 3952 et est. I p. 4. 14. vid Krause, Olympia p. 4 not. 3.

34쪽

Satis diximus de publicis curat0ribus pervenimus ad privat08. ac primum quidem c0llegia vel aliae societates in ea re quid egerint, Videamus tres iam antea commemoravimus titul0s public0s, in quibus a tribu statuas esse collodatas dictum erat. 0 autem l0c inscripti Ancyrae reperta C. I. r. III 4032 referenda esse videtur in ea enim n0n a republica sed a tribu elava Claudia Aurelia hilotae dicatam esse statuam leonius de curatori n0mine nulla nisi K littera servata est, neque interest, n0men an Cassander an aliud fuerit efficitur autem, unum constitutum 8Securat0rem, qui quin a tribu electus sit dubitare non licet forsitan huc qu0que pertineat titulus Aeganis lini e0lloeatus Leb. III 880), ex quo tatuam ponendam phylarchum h e principem tribus curasse discimus et alium quendam h0minem ign0tum quia phylarchus curat, a tribu statuam dedicatam esse conieceris sed ne h0 quidem pr0 cert040test affirmari, utrum publiea haec inscriptio a privata sit, quia quae scripta erant in initio omnia perierunt. deinde de Liberi artificum collegi quaerendum est qui cum Nic0medi qu0ndam qui valde iis favebat regi statuam destrevissent, collocando huic signo Zenonem praefecerunt, qui unus ex iis fuisse videtur quemque et ipsum multa in eos c0ntulisse beneficia aliunde compertum habemus etiam Philipp0 ludorum institut0ri, qui idem rationibus' collegii erat, statuam dedicaverunt eique muneriduo curat0res praefecerunt C. . t. II 2933 . ex ali autem titulo Smyrnae exarato C. I. G. II 3190 statuae Juliano cuidam decretae Phoebi0nem Paulum consuluisse comperimus hi curatores qui fuerint quamquam in neutro titulo plane legitur, tamen huius c0llegii s0ci0s 0s fuisse vix quisquam negaverit pecuniae autem ad signum collocandum necessariae a quaest0re sine dubio curatoribus tributae sunt, quos perfeci offici logistae rati0nem reddere 0portebat.')epheb0rum atticorum una m0d huius generis inscripti servata est C. . . I 263 et statua quidem Abascant dicata: Leb. II 116 a. λονγet, et, se Luders, die Dionysischen lingite p. 114.

35쪽

p0nendae autem ei cosmeta, h. e. princep epheborum e0nsuluit. quin saepius cosmetae illi 0 munere functi Sint, vix dubium est quamquam n m0d0 0 utimur testimonio. ex du0bus deinde titulis etiam a tui: statuas dicatas esse discimus et Aphr0disiade quidem Adrast h0mini ptime de se merit statuam erexisse dicuntur, cui per perficiendo ut consuleret, Pamphilum elegerunt,40ll0cando seribam suum praesederunt. 300sdem denique ε6υ Sirrhae in urbe Macedoniae invenimus C. I. G. II 2007 : 0suerunt autem p0ntificem maximum institutoremque lud0rum c0ncilii Macedonici, curante Cassandr qu0dam, quem ideo unum ex iis suisse coniceris. quibus iraemissis ad titul08 r0prie privatos transeamus. privatis quidem publico l0e signum ponere non licuit: in cuiliunc h0norem tribuere vellent, senatus p0pulique decreto 090rtobat. )d0mi modo aut in templis, quae semper unicuique patebant, quovis temp0re ne Statuas collocarent, prohiberi ion poterant ad signum autem in alius privati agro coll0eandum consensu eius pus fuisse manifestum est.' et saepissime quidem ips0s et operi perficiendo consuluisse statuamque ponendam curasse cum per se pr0babile Sit, tuli exemplis c0mprobatur certisq), itaque in l0nge plurimis titulis privatis de curat0re nihil omnino adiungitur, cum illum qui sol-Visset statuam plerumque etiam persciendam atque collocandam

curaSSe nemo nesciret exempla huius generis titulorum asserrexi iuvat videantur fere C. m. II 2774 - 28l - 282 Bull. I p. 290, 74 - I p. 93, 2 inscriptiones aliaeque multae.

qu0d si igitur statuendum est, plerumque eum pSluia rixatulit, qui dedicaverat statuam, ponendam quoque eam cura Se tamen interdum etiam cognatum eius vel amicum h0 munere iungentem Videmus; quin etiam vernam curatoris partes suscepisse exemplo demonstratur.' Mylasis quidam Menecrates columnam erexit cui de quibus vid. Hirschlald, . . G. 882 p. 6 l. susius de hoc titulo egimus p. 9.' de titulis huc spectantibus iam antea inter publicos egimus

36쪽

caput imp0situm erat curavit autem omnia filia eius, fortasse quia ipse neg0tiis aut aenitudine impeditus erat C. I. G. II 27 14). contrarium autem ex C. I. G. I. 345 titulo discimus in qu0 Therae0s tres cives Hadrian statuam Athenis dedicasse legimus, cum c0llocando huic signo pater e0rum provideret Syntychen deinde quandam Fortunae posuisse simulacrum legimus in C. I. G. I 2264m inscripti0ne erigendae ver ei maritus eius c0nsuluit. Aeganis autem C. I. G. III 846 e a liberis du0bus statua s0luta, a patru eorum p08ita est mira quodamm0do . . . III 171 inscripti est duos enim lios' patri statuam dicasse ubi letum

σ11ητη οὐ ρ0, Ελεουσι ρ effici igitur ex h00 titul videtur, patrem ipsum statuam ponendam cura88 prope signum Rufi Eleusi, qui cum ipse ephebus esset, c08metae munere functus erat. denique h0 loco mentionem agimus Aristotelis testamenti, qu0 a Di0gen Laerti 15 servatum n0bis est et is quidem sex elegit amic0s, qui quae mandasset in testament perfidienda curarent cumque alia multa, tum h00 qu0que curare eos iussit, ut statuae consummarentur, quae Gryllioni artifici exsculpenda tradita essent, perfectae autem ui imp0nerentur locis praeterea autem Nican0ris atqueiroxeni statuis quarum alteram ipse l0eare in animo habuisset matrisque Nicanoris signo p0nend consulerent; Arimnesti vero statuam iam perfectam Su l000 ponerent, itemque matris ipsius signum aut Nemeae aut ubigunque Videretur discimus igitur, ad testamenti uratores Vel statuas coll0eandi curam delatam esse, qu0 qui saepius ita factum sit, nemo dubitabit.')1II. Restat, ut in tertia parte qui curatores signis l000 sacr0 statuendis providerint, breviter c0ntemplemur cum autem iam de privatis perpauca m0d mem0riae sint pr0dita, de his min0ra etiam

h una cum Depote. εαυτου hoc loco ut persaepe posterioribus maxime Graeciae temp0ribus pro ἐμαυτο usurpatum Sse nemo non Videt.' similis testamenti C. I. G. II 3192 iam antea menti0nem

fecimus p. 20.

37쪽

pro certo possumus affirmare quae servatae nobis sunt huius generis inscripti0nes, etiam hae ad unam omnes Romanorum demum imperatorum temp0ribus exaratae sunt ac primum quidem Aphrodisiensium commemoramus decretum 116υο. 88 p. 80, 367 , in quo a civibus Vespasiano statuam dieatam esse legimus Ephesi in August0rum templo collocandam cui rei consuluerit Aristo. Plut0nis et Proserpinae sacerd0s, qui praeterea et oro υς' τυ A*ρ06ε V0catur neque ita multo post Hadriano imperatori

ab Amphicty0nibus Delphis statutum est signum C. L G. I Tl3 .

quod ut 0ll0caretur, Plutarchus, sacerdos Delphicus, consuluit. Athenis denique in Aesculapi templo brevi ante inscripti reperta est, ex qua a Senatu populoque Sogonti cuidam medico, qui sacerdoti in illo fungebatur templo hermam ibi dedistatum esse apparet: curaverat autem hoc signum C0ponius Maximus, qui ipse εροκήρυκος muneri praeerat 'MO V 23). hae autem unicae sunt inscriptiones, ex quibus ubi p0sita sit statua a saer curat0re collocata plane c0mperimus apparet autem ex iis, statuis in templo collocandis sacerdotes consuluisse, sed n0n eiusdem modo sani sacer-d0tes, in qu statuendum erat signum non praetermittimus alias quasdam inscripti0nes in quibus quamquam de loco plane illil dictum est, tamen ubi p0sita fuerint statuae probabili consequi P0SSumus coniectura et antiquissima quidem in C. I. A. III 454 exstat, in basi inscripta statua Tiberio a senatu p0puloque Atheniensium dicatae de l0e quamquam accuratius nihil addit uni est, tamen in Cereris olim et Pr0serpinae templo positam eam suisse iam Dittenbergeriis recte existimavit curavit autem sae erilos quidam, num Augustorum, dubitatur sequitur Sardianorum decretum Leb. III 627 , quod permutilum expleri tamen potest ex inscriptione latina, qua apud rellium 69l 3 exstat et decernitur quidem ab urbe statua legato propraet 0re Vespasiani curante

vide de his Fabrie de architect gr. Berol. 88 p. 25 not. I: cis Friedir sitieng. II p. 236, 1 et C. I. A. II 403 l. 28 261 .ett- ουος ω rei et ta=υ. inde dubium esse n0n 0test, quin templi quodamm0do intellegendi sint curatores qui si quae delubri partes labem traxissent, restaurandis statim iis consuluisse videntur. de h0 munere id Seh6mann alteri II 4l 9.

38쪽

Augustorum sacerd0te forsitan ideo in August0rum templo collocatum esse hoc signum putaveris. Nervae deinde imperatori

statua dedicata est a Magnetibus C. . . I 291 1), quam

p0nendam curavit Flavius pontifex maximus, qui idem p0puli scribae munere fungebatur basis autem cum in Dianae Leuc0phrynae delubro reperta sit, in hoc statuam olim p0sitam fuisse probabile videtur in p0rtu deinde Traiani decretum exstitit, qu0 pertinet ad signum a Gagae urbis civibus iussu patrii dei h. e. Marnae Gordian III 0situm C. . . III 892 curator autem Tib. Claudius Ρapirius e0nstitutus erat templo praefectus.' iam Frangius in adnotati0ne ad hunc titulum in p0rtu Traiani Marnae templum exstitisse in e0que Gordiani statuam p0sitam fuisse pr0babiliter

denique de c0nsecrandis simulacris pauca adicienda esse duximus ac primum quidem locum illum quo statuendum erat hoc simulacrum certis quibusdam signis circumscribi necessarium fuisse videtur ); praeterea autem certi qu0que in simulastro coll0- cando ritus adhiberi s0lebant ex Arist0phanis enim luto 119 1)in simulacri c0llocati0ne sacerdotem facem gestantem adfuisse comperimus, quem mulier lias in capite gerens variamque induta vestem secuta esset et si credimus scholiastis, hi praeterea mos viguit, ut ollae fabarum c0etarum plenae in ipsa coll0catione a mulieribus clxcumferrentur.' quamquam autem haud multo alius m0s exstitisse videtur, cum de deorum signis in d0m privata collocandis ageretur,' tamen cum in templo simulacrum consecrandum esset, semper sacerd0tem collocati0ni munere functum esse contendimus: 0nsecrati0nem enim hanc secretam neque ulli ali atque sacerdotibus Drmulam in ea adhibendam notam fuisse c0nstat. β)Ex omnibus igitur his de quibus m0d exp0suimus rebus h0e plane apparere 110bis videtur, sacerdotes nunquam neque statuis

39쪽

neque simulacris in public l0e coll0candis' sed in templo modo statuendis pr0vidisse qu0d et per se c0nsentaneum est sed aliudh0e, statuis e0s omnibus in templo e0ll0eandisisperam dedisse cave colligas haec enim sententia iam ea re refellitur, quod l0nge maior in templis quibusdam signorum numeras eodem interdum temp0re velut in ludis p0situs est, quam ut unus sacerd0s omnibus his signis pr0videre 130sset statuendis immo ab iis plerumque qui dicaverant signa sive a republica sive a privato constituti sunt

curat0res, qui inspiciente fortasse vel locum modo designanis sacerdote signa in templo coll0eaverunt qu0d ita se habere gravibus etiam demonstratur testim0niis, qu0rum mentionem iam antea fecimus. cuni de publicis et pitvatis ageremus curatoribus cum enim Athenienses quondam L. Caecilio Metello in Paro insula in Apollinis templo statuam erigere decrevissent, huic et perseiendae et collocandae Pr0timum praesecerunt epimeletam ). item huc tertinent, quae de statuarum curat0ribus iam antea hexposita sunt, qui signis Hadriano in Olympie p0nendis c0nsuluerunt neque privatos aliter in hac re se gessisse ex C. I. G. I 345 titul colligendum est. Theraei enim tres cives cum Hadrian statuam in Olympie p0nere constituissent, c0ll0eando huic signo patrem suum praesecerunt. Qu0d si in fine audis e0mplectimur, quae de curatoribus exposuimus, rempublicam iuidem ita statuis providisse collocandis vidimus, ut non raro ad magistratus summos nobilissimosve cives hoc munus deserret multo autem saepius et saepissime corruentibus Graeciae rebus a c0gnatis vel amicis honorati curam n0n 0do signi erigendi sed sumptus omnino universos suscept0s esse demonstravimus, unde ab illis ipsis vel rogati0nem statuae dedicandae latam esse c0lligere ausi simus duo autem m0d invenire exempla contigit, e quibus vel eum ipsum cui decreta erat statua etiam in tum modo hoc officium ad eos delatum esse videtur, cum iidem publico Sch0m alteri. II l2 simul praeessent muneri, Bull. II

40쪽

- 34 c0lloeasse eam apparuit et hoc quidem nisi in summo reipublicae diserimine nunquam factum esse videtur. ad tribus deinde perraro modo haec cura delata est et semel vel ad duas urbes a c0nelli Jonico in ludis autem publicis praeter institutorem m0d magistratus m0d privati curatorum partes susceperunt.

s0dalitia deinde ut 0llegia vel ad magistratus vel ad ali0squosdam odios hoc officium deferre s0lebant privati autem ipsi plerumque statuas a se dicata posuerunt aut a c0gnatis amicisve ut ui rei providerent, petiverunt de sacerd0tibus denique certi vix quidquam c0ntendor potuimus hoc autem pr0babile Visum, Statuas publice p0nendas nunquam sed eas m0do quae in templis statuenda erant et ne has quidem plerumque collodandas e0s