장음표시 사용
7쪽
Credo ego fore ut mireris, quid sit, quod, cum viri veterum cultus numinum peritissimi do Graeeorum diis opiniones suas summis ingeniis et exquisita doctrina iam fecerint iuris publici, ego potissimum quaestionem do Iove Cretimi diffcillimam susceperim tractandam, quae quaestio no nullis explicata esse videtur vel haud digna, in qua explicanda oleum et per m perdam s. t. dubito, eum diis nihil sanctius operaque mea nihil sit dignius, num in eo sit, ut industriae meas modum statuatis, praesertim cum de Iove Cretico inter vos, viri numinum minime negl entes, magna adhuc si dissensio, quam opinionum diversitatem de medio tolli perm-um nostrum omnium interest. Alii enim, qui Herodotii locum notissimum per transennam quasi praetereuntes strictim aspexerint, veterrimum Graecorum cultum non solum nomina deoram defecisse, sed etiam ipsas deorum sabulas ad id tempus reserendas esse, quo moenicum mercatores Cretam et Graeciam adierint, meque origine Semitica iacere non possunt quin contendant.), ut Iupiter Cretieus sit Adonis vel consormatio naturae, quae singulis annis et intereat et ad vitam redeat alii operam dant, ut demonstrent, fieri non potuisse, ut Semitum ommerciuis et consuetudo ad populi Grasci optinionem numinum adeo pertineret, ut summi dii, qui eum maioribus ex pristina sede in Graeciam migravissent, obsolescerent An nos fugit Graeeos nae populi eo anguineos ex oriente, ex iis regionibus, quae erant trans Semites, ex montanis Iraescis egressos non per Semiras in Graeciam iter fecisse, cum in m ris Aegaei insulas recentioribus tomporibus Graeci ex Grascia oolonos deduxissent Caribus fugatis vel oppressis h Quae res cum ita se habeat, fieri non potuit, ut Graeci Semiticorum cultui numinum in itinere adhaererent. mentieris igitur Graecos cum a cultu atque humanitate minime ianimo tum Moram nomina in patrem sedibus usitata in nova patria nequaquam oblitos esse, quae nomina posteris ut δ τῶν βαρβάρων ηκοντα dubito an sonaverint; nam deus summam coeli -οnum ab Indis amna, ουρανος a Graecis appellabatur et Indorum Demioque Iranorum eadem sunt radio atque θεος Graecorum Romanorumque deus, quae voces, cum nationum eiusdem originis sint, significant splendorem, lucem diem. Sed tantum abest, ut mihi sententia eorum probetur, qui de eorum Graecorum natura atqus cultu quaestionem in Indogermanorum linguas et mulas concludant, ut credam etiam Semitum linguas et mulas indagandas esse, cum vix dubitari liceat, quin deorum nomina omnium populorum
sint onsormationes rerum novarum atque insolitarem unius numinis, quae nomina, ut omnibus M
i Principio ovos tres numerant ii, qui thoolor nominantur: ox quibus primum o Ascundum nato in Areadia auom patro Asthoro Qx quo otiam rosorpinam natam somni et Liboriun alterum patre Coolo sivo Sa
8쪽
tionibus inius patris unam linguam fuisse verisimile est, quae, postquam poster eius in diversas terram paries dis aserant, a consuetudine patria verbis novatis recessit, fiet et sormata poetiae philosophis aliena et contraria esse videbantur. Causa qua sit videtis; nune quid Mendum si eo ideremus mimum de genre et evit Uranionum vel Titanum, deinde de Cronidis, tum in quibus numinibus numerandus sit Iupiter cretim mihi videtur esse quaerendum. II. Homeras quidem, honustissimus ille praeeo priscae Graecorum religionis haud fucatae, mem riae prodidit ante deos Olympi alia fuisse numina, qui Uraniones vel Titanes Oceano, omnium rerum patre, eiusque coniuge Tethye nati dicerentur; qui quomodo culti essent omerum fugisse videtur. Sed Hesiodus, qui centum post annis vixit, Titanis Urano et Gaea, qui ex Chao evasi sint, ortos esse cecinit quorum natu minimus Sahumus vel μονος, qui Rheam Titanida in matriamonium duxisset, pater fuisset Cromdaram, quorum natu minimus Iupiter in creta insula natus esse fertur. Coeli et terrae imperium tenuisse deinceps manum, Safumum, ovem. Uterque ut, in poeta Titanes deorum Olympiorum vel Cronidaram parentes suisse consentit, quanquam mm res poeta plans res persectas et absolutas diutura progressione haud indicata retulit, cum Hesi dus poeta et philosophus successionis ordinem accurata indixerit. Ut enim Vranus sive Coelus cupide liberos suos in mediam Tellurem retrusos in tenebris abdidit, donec a Saturno filio natu misium regno orbatus est, ita saturnus, nos liberos Rhea paritura erat, devoravit nascentes, dum Iupiter in Creta natus eum coegit, ut Vesta, Cerere, Iunone sororibus et lutone, Neptuno fratribus vomitis sibi imperium traderet. i)Viri sane linguarum peritissimi demonstrare student Iovem ex o aus ortum esse; attamen πιυς, Mum Titanis filius, priscis temporibus non solum Raas vel Dans, sed etiam Dan vel παν- an appellabatur, cuius uxori, deae coeli et Dodonae, sudis innotissimae, Diove sive Dionem msi erat. Jovis frater Neptunus vel oseidon a Doribus, qui antiquissimis temporibus Olympum areoluisse et in Cretam colonos deduxisse seruntur, olei dan2 dominus undarum fluentium et deus mose ut luto vel Hades antiquissima Arma ἰδωνευς dominus inserorem invocabatur et adorabatur Dan Titanum princeps idem significat atque Germanorum Wuota sive des nat me spiritus et dominus omnes res pervadens, qui omparandus os cum Etruscorum Jove ina vel Tinia et Dina Sanscritico,3 quae numina lumen divinum et diei splendorem sonan et declarant. Dionysos, quod dei nomen compositum est ex jan et Hy, Jovis filius et Diones vel Mes, deus naturae fuit pluviis ad pariendum mactae, ut Adon Gebalius natura florens erat, quae estibus aestatis et hiemis frigoribus interit, ut vere ad vitam redeat. Et virgo Didon est Dione sive Juno coeli, quae ex immortali de regina mortalis saeta incolas terrae sapienter institutis reddidit beatos; qua ortuna simili modo usus est Danaos, an deus tonitruum, cuius filiae, quae erant nubes, vasis perforatis aquam hauriunt et portant, vel an talos, an sive Titan aeger, crueiatus.l Vetus Graeeiam OppisVit opinio, Moetum Coelum a filio Saturno, vinctum aulam Saturinum ipsum a filio Jovo Phystea ratio non inelegans inchisa est in impia fabulas. Coolum ossim alvo ooelestam, altissimam aeth remquct naturam, id sat igneam, per Θ omnia gignera voluerunti Saturaum auism eum Me voluerunt, qui cursum et convorsionem spatiorum ac temporum continMot, qui Mus Graeco id ipsum nomen habot κρονος enim diuitur, qui eat idem χρονος, id est spatium temporis Saturnus autem os appellatus, quod saturaretur annis. Sed ipso Jupitor est iuvana prior. Ge. o n. d. II. 24-26. Quas notation spernendas esso lina videbimus. 2 Νεptunus, Romanorum idem deus, non a nando productum si nomen Cic. do n. d. II 26), sed a radieth mav-Dn nivomoV-Tan, ut Neptunus ait dominus aqua fluontis. 3 Cis Theodor Μommaea, Romisch Gosehielite, tom. I. p. 121.
9쪽
morti erroribusque Tartari obiectus, ouius uxor Diotin Titanis est neque a Dione, uxore roris Dod
Quibus nitas perspectis non ibis infitias Titanes non solum Indogermanorum deos, sed etiam Semitum fuisse, quae conformationes speciei cuiusque novae et insolitae unius dei in deorum an, lia honoribus a variis nationibus similiter olebant . t Κρονος tamen, quo Titanum mulus praestantior fuisse sertur, non deus aetemus habendus est, sed rerum persector, id quod κραν radix postulat, ni dens etiam malina, quae herbae et plantae se tollitu in luminis oras, quique crescentibus adimit sedis uritque serentes. Primi vero ultus Titanum, de qua re inta admonebo, haud scio an vestigium invastigetur, mi de recentiori s temporibus areis colebantur honoribus Olympiae enim erat ollis Saturnius, in m si saera sobant Athenis in ima arce satum et Rheae erat templam, in quo Saturnalia o lebrabantur solstitiali die, qui dies sestus Apollinis thargolii ultum in memoriam revoeat. Etiam statua Saturni sunt recentioris aetatis quam altera, quae est in useoli clementino plena est dignitatis et venustatis, et in ara Capitolina fictus est deus Creticus in sella sedens et lapidem a
Nomen Titanum etiam postquam imperi orbati erant usitaium erat, quorum liberi, exceptis cronidis, imprimis Sota et rometheus, itanes et ecate itanis dicebantur, quod Titanum
genus in ipsa Creta cultum esse documento est, quod numine divino Titanum amisso prisci incolao Gnosi, urbis Cretensis obstiterint mortales novo ovis imperio, ut terribilis sonitus coneta an, quem eadem nutrix aluisse sertur, terrore iniecto eos sub potestatem fratris redigeret.
Ac de prima quidem parte satis dictum est sequitur, ut doceam, qua ratione Cronidammenltumnae proposui sulciantur. At in Creta insulara iter, itanum principis filius, natus esse dieitur. Rhea enim paritur Uranum et Gaeam sive Tellurem parentes terrore cruciata adiit, ut so prudenti consilio adiuvarent. Jussa se contulit Lycium, quae erat urbs Cretensis a Doribus condita, i Jove in antro condito eradeli coniugi lapidem in cunabulas colligatum tradidit devorandum.2)Νascenti Iovi nithyia adfuisse dicitur, quae dea partus eminerva tu antro Cretensi ad Ami- sum sit nata in Delum insulam et in Atticam venisse sertur quo facto Athenis tribus statuis amaedra Cretensi et Dysiehthone Delio allatis celebrabatur. Puerulo nato Telchines, qui do apti
erant ad deos hominesque visu et voce sua permulcendos, matrem metu affectam adiuvisse perhibe tur, quos, quanquam Rhodi sedes celeberrima iis erat, in Creta natos labro laisse sapientia elandretina esseque curetes appellatos in sabulis est Miro quodam modo non solum Ilithyia, sed etiam Vuleanus Jovi nato non defuit; nam ut insans crepundiis lacte Amaltheae caprae satiatus oblectar
1 Sol dictita osso ortu ,,us quia solus ex omnibus sideribus si tantus, se quin, curn est exortus, obsciri tis omnibus solus apparet Oic do n. d. II. π)ὶ sed Sol a m adine ortus esse Videtur qua σέλας Oracte. Sauli Ooth. Saule tuli. SolEn pop. septemtr. Sonne Gom. Monte StaV. Soles multi proferuntur, quomini unus ovo
natus, Θpos Astheris alis Hyporione, tertius Vuleano Nili sive Jovis Aegyptii Jabisnari anth. Α . I. p. 16'βlio, mus insin Aegyptii nini Solis, Heliopolin Grasci nominavarunt. 2 Quo potissimum loco Cretas Jupitor natus sit, magna sat adhuc dissensio. Alii enim narrant Doum in Ida
monto natum eas et in antro Idas oriaditum, alii in antro Dictos montis eundem natum es a curatib- custoditumo amolimia filiabus ducatum osso oontendunt; noque omni, qui porri aut Jovem in monto Αεγε aut in Aetata natum et eruditum esse Fabula nuto Arcadica prodidit ovom in monte Paarti io natum et in Lyeaoo nomineruditum esse id vero lactimi suo in ea regione, cui nomen o et Croina. Alia vero fabulae Oeont a Loda nympha puerillum, eum in campo umbilicio umbilicus inter Thena et Gnosiun decidi et Gnosum ortatum asso, ut erudirettu At recolatioribus amo tonii oribus omnes fore 1,inabantur ovom in Creta se natum et ruditum me.
10쪽
J postquam adolevit, ex creta migrant et in Olympum se mutulit, unde Sahumo patrie ooteris Ilianibus, qui Othryn montem incolebant, binum inserret, ex quo bello iam decem annos gesto a Cyclopibus et cetumgeminis adlatus victor evasit. Quo into parentes in Graecia pareis usi vim honoribus. γSummum autem imperium Jovi haud isone munus erat, eum iterum atque iterum Moris dia re cogeretur, quam Mens ipso esset, quo celerius os terrore inceret; nihilominus aliquando Thetis ipsum intimanum Briareum Aegasonem, deum undarum robustiorem, adduxit, qui seditiosos Olympi deos in ordinem Nerei, cum an rebellantes ritanes ex Creta propulsaret Imprimis magnas curae si erant uxores. Metis iam vel Sapientia, prima coniux, paritura erat filiam, quae patrem obseuraret, inervam, quam ab Urano et Tellure doctus devoravit. AN tamen Hephaestos, ut ait Pindarus, cum in eo esset, ut Minerva pareretur, securi aenea Jo- is aput percussit ut dea pugnantium cum amor prorumperet, qua fabula spreta Mistotelis rhetor Rhodius inervam in Creta nube oonditam a Jove ictu liberatam esse narra Qua quam Homerus inervam esse secundum Iovem unum numen declaraverat a tamen negari non licet, si utramque mulam accuratius aspexerimus, inervam eamque ereticam ut Indram deam fuisse seminantem, quae undas molestes effunderet, id quod magni esse ad numen Cr ficum indagandum momenti videbimus. Metis, postquam filiam iam pol em tamque benignam peperit, recessit, in cuius locum Iuno δ), successit quam difficili natura deam nullius a Graecas fuisse nationis Herodotus contendit.' Iunoni autem Dodonaeae Dione nomen erat, quae erat Titanis Matrimonium Junorus cum Jove initum prisco est sanetum non solum tota Graecia, sed etiam in Creta celebrabatur et fing
batur, quibus Hierochiis Gnosii Hierapnnii, Hausi cretenses dis solemnes dedicaverant. Est sane quod miremur, qua ratione fieri potuerit, ut Iupiter pugna Titanum pugnata Pythone vel Delphis, non in Creta lapidem a patre devoratum et evomitum intruderet, qui esset signum
et miraculum mortalibus, cuius lapidis oraculum non solum cunabulum eius cretam, sed omnia loca sacra, imprimis oraculum Dodonaeum, obscuraret. Oraculum Dodonaeum Joris fuisse constat; sed cuius nationis sierit manifestum non est. Attamen insimile est Iovis Dodona si cultum non a Semitibus, sed a veteribus elasgis ex prisca sede esse allatum opinione enim ant, Didis aecepta adducti credimus Hasgorum numina fuisse Iovem, Dionen, Iunonem, Cererem, e curium. Jovem ero Dodonaeum Iunonemque Dodonaeam vel Dionem coeli numina fuisse eumque Jovem deum in aere et aethere versantem, nutrientem, seminantem opinor, qui deus de melo
nas est deret nubilato et arborum strepitu quid vellet ostenderet. An nos fugit elasgos etiam Cretae incolas nisse Quae res cum ita se habeat, non erit qui neget elasgorum Jovis cultum in Creta veterrimum suisse Homero notum d qui poeta et rerum divinarum scriptor Gra ooram antiquissimus eum nihil alieni et memorabilis de Iove Cretico dixerit, sequitur, ut inois senior isse celeberrimus a populo Graeco Iupiter Graecus existimatus sit velut Iupiter Dodonas deus Graecus putatus est, quanquam non omnibus rebus similis ora Jori Homerim. Μetuo quidem, ne vitupere dicens Jovi erotio cum Jove Dodonaeo magnam fuisse similitudinem; sed Jovem Creticum, cum naturam seminare et moreretur singulis annis et revi-
1 Rhoa Jovis maior pio Veneranda, priscus temporibus miro quodam modo a Grasci non nisi cum Saturno fratro es coniugis in tabΘllis icta erat; ΘcΘntioribus autem tomporibus enm sando fulsa Cybelen Phrygiam crod rent, dooriun mater colΘborrima facta ost.
M unonom a iuvando nomirimam Aso erodidit te. do n. d. II. 263, sed oreavit, nam uno orat Dana siVs Diana rivo Dione Titanis, quod nomon a lumino divino et dis sploridor ductum vidΘtur e s. h. p. 2.