Dissertatio inauguralis philosophica de amphisciis : quam ... autoritate atque decreto amplissimi Senatus philosophici in celeberrima Norimbergensium Universitate Altdorfina praeside viro prænobilissimo amplissimo atque excellentissimo Dn. Joh. Chris

3쪽

DISSERTATIO INAUGURALIS

PHILOSOPHICA

SENATUS HILOSOPHICI

CELEBERRIMA NORIMBERGENSIUM VNIVERSITATE

PAEAE SI DE

VIRO PRAENOBILISSIMO AMPLISSIMO

ATOVE EXCELLENTISSIMO

STVRMIO

PRO PVBL UNDIQUA E FAMIGERATISSIMO

AC BENEFICIARIORVM NORICORUM INSPECTO LONGE GRAVISSIMO

DOMINO PAETROMO PRAECEPTORE ET STUDIO-

LAUREAM IMPETRATVRVS MAGISTERIALEM

IN AUDITORIO THEOLOGORVM

qDIVMNI ERUDITORVM CALCULO SUBMITTET

5쪽

VENERANDO.

DISSERTATIO PHILOSOPHICA1NAUGURALIS.

AMPHI SCII S.

ς' oprietatibus, sive sin ilibuti

ter se orbis habitati partium, nat sunt

' - due duas incolunt, terrarum distinctiones , utilitatem exiguam in cognoscendo ac dim

gradus h. e. 7os mitti'Π' septentrio-

6쪽

4 DE AMPHisc Iis. culum imminens. Unde notabilis in his terris aestus,non sine causa praesumtus, ranae torridae nomen ipsi peperit, quam veteres penitus inhabitabilem credebant, aetnocerte, quem experientia detexit, errore.

II Mediae huic Zonae, utriq; Circulo Tropico intersacenti, ab AEquatore medio in duas partes aequales divisse, quarum altera versus Tropicum Cancri Zona tor-νrda sistentrionalis altera versus Tropicum Capricorni Zona torrida Ubalis appellari commode potest: opponuntur duae extremae circa utrumq; polum latitudine 23I gr. sive sal milliarium circumsectae, latitudine, inquam, a polo tanquam centro ad peripheriam usq; mensurata' nam quoad totam diametrum eandem habet cum tota torrida latitudinem, nimirum os milliarium. Hae quia a Verticissi solem, per totum annum habent distantissimum, primum ab effectu conjectato, postea, subsequente experientia magnam partem confirmato. Frigidae fuerunt appellatae , altera quidem Septentrimatis,

Inter torridas in frigidas ex utraq; parte inter

seriae Zonae, latitudine 43. gradus h. e. 64s mill German. complectentes, Temperata dicebantur, quoniam non solum iudice ratione, sed etiam teste experientia, proster solem, apsiorum vertices nunquam prorsus attingentem,

gelu tamen etiam tolerabilis, obeundem a dictis verticibus nunquam tam longe, quam a frigidis recedentem, minorem aestum, quam torridae, pati praesumebantur. V. Secundo, ratione Iongitudinis dierum , propter eundem solis accessum recessum reciprocum, Variantis, eadem terrae superficies divisa quondam fuit in O mata Ruralli, quorum illa spatia terrae inaequalis latutudinis comprehendebant quorum extremitates diffe

rebant quoad dies longissimos hora dimidia; hi vero spatia

7쪽

DDAM pHIs cII s. spatia priorum fere dimidia, in quorum una extremitate dies longissimus uno horae quadrante major, in altera minor erat. Haec vero spatia, ab AEquatore versus Septentrionem inustrum gradatim ' tandem nimis gracilescentia, cum terrarum dimensionibus minus apta judicarentur a recentioribus, substituerunt istis hi P leus novos ejusdem latitudinis, aequali graduum decem incremento ab AEquatore ad utrumq; polum proceden

tes.

re Tertio harum ranarum clirmatum parallelo rum habitatores&incolas, pro similitudines dissimili . tudine affectionum Sc passionum ab eodem solis motu annuo ipsis accedentium , varie denominabant Geographi, ad obtinendam distinctiorem vastissimae convexitatis terrae, tanquam communis hominum habitaculi, notitiam. Qui enim sub eodem Climate, aut specialius sub eodem spatio parallelo, vel specialissimh, sub eodem circulo paralleloistitant, Perimet, Circumhabitatore quassi

circumcolae ipsis audiebant, pressius adhuc, qui sub ejusdem circuli punctis e diametro oppositis degunt, id

nominis ferebant: Econtra vero , qui sub oppositis, imtuitu AEquatoris, climatibus vel parallelis vel circulis mAustrumin Boream aeque distantibus, aut specialissime sub oppositorum parallelorum aut circuIorum punctis communi meridiano gaudentibus habitant, Antaec veIAntico dicebantur. Qui denique sub oppositorum p rallelorum punctis diametraliter oppositis locantur Anioeci , h. e. ejusdem Meridiani integri semicirculis oppositis subjecti Antiporis Antichton appellabantur. VII arto tandem , ratione Umbrarum meridianarum , terricolae in Amphisitos meterscios, Persios Veios dispescebantur. Et Hetersit quidem, seu mavis, Aterutrumbrre, dicebantur illi, quorum corpora sub sole Aa meri-

8쪽

D AMPHisco Lmeridian5, vel in ipso meridie umbras suas toto anno, aut semper in Austrum aut semper constanter in Septentrionem projiciunt Amphisii, quasi Utrinquumbrm ceu g. IX. videbimus contra audiebant, quoriam Um-hrae certo anni tempore in Austrum, alio in Boream exporriguntur: scii porro, vel Inumbra , quorum Umbrae meridianae nec in Austrum nec in Septentrionem protenduntur , sed intra ipsa corpora quasi absorbentur intra pedum tantummodo intercapedines sunt conspicuae . Perihi denique sive Circumumbres, qui circa Utrumque polum habitantes , certo annatempore per plures dies , hebdomadas, mensesque, solem, nec Orientem nec Occidentem, neqUe adeo,

proprie loquendo, meridianum habent, umbras suas cum sole, ipsos per totum illud tempus circulariter ambiente, in orbem quoque , in partem quidem isti semper oppossitam circumvehere solent. mi L De his omnibus4 singulis multa porro dici, problemata varia, jucunda pariter ac utilia, circa diversas illas habitatorum terrae distinctiones, ope Globi terrestris artificialis, exhiberi, atque ex Geographis praesem

tim recentioribus, ut Cluverio Varenio, aliisque qU-PlUrimi α Οανημονευτα non poenitenda tradi possent At- enimvero, qaoniam brevitati, multis de caussis mihi studendum est, impraesentiarum, loco Specimini Inauguralis, quod jussa Venerandae FAc 'LIPT18 PHLLOSOPHIc E,

dum est de SolisAMPHI SCIIS praecipue&separatim agere,ac,quae simi ipsiorum conditionesvi proprietates,quaeq; a caeteris differentiae, theoretice primum declarare deinde vero, quinam populi in terris hoc nomen merean tur quo anni tempore Umbrarum Variam Utationes

subeant quamdiu in istis subsistant, quid intra inter-

10쪽

s DE AMPHI sc II S.

opificum quorundam , arbores Maedificia, altitudine

conspicua, ex umbris metientium; itemque Astronomorum , eclipsi:Um causas a lunae terraeque Umbris petentium c cuilibet, vel me tacente, constare poterit nec opus est latius per hoc argumentum evagari, quand

quidem, quod praesens hoc attinet institutum , his ipsis quoque supersedere potuissem , cum vulgaris umbraenotio , qua luminis in terrae superficie conspicuam imminutionem, ab interpositione corporis alicujus opaci oriundam dicit, praesenti negotio sussiciat. XL Equidem, si de quibusq; umbris res intelligeretur, hoc non Amphisiciis ita speciatim dictis proprium, sed

Omnibus terrae habitatoribus commune foret quandoquidemin nobis interficiis id obtingit, ut oriente sole, corpora nostra Umbras suas vel praecise in occidentalem plagam, , occidente eodem, in orientalem uti tempore AEquinoctiorum contingit vel summo mane, in plagam, inter occasium laustrum circiter mediam Θud- est aestivo tempore , hyberno autem in plagam Boreae Zephyroque interjectam Plord-, est labente contra sole, in plagas prioribus oppositas, projiciant prout experientiaqVotidiana nos docet,& ratio Optica postulat ut nimirum umbra corporis opaci semper excurrat in partes illuminanti e diametro oppositas, adeoque, cum sol aestate summa medio fere inter Boream Eurumque loco in F or Ost oriatur hyeme ima inter Notum Eurumque medio in Sud- st; corporum nostrorum umbrae

cadant ibi versus ut, - est hic versus Nord- 2Best: occidente vero sole ibi versus Sud est hic autem versus Nord- fit&c. xi I. Sed enimvero, non hic mihi sermo est de quibuslibet toto die cadentibus umbris, hac enim ratione AEnphisi dicendi essent omnes terricolae, in illo vocis sensus