De cantv et mvsica sacra a prima ecclesiae aetate vsqve ad praesens tempus

11쪽

Frequens semper magis magis inductus in ecclesiam musicae usus posteriore hac aetate, in causa fuit, ut non solum multiplices preces, psalmi ossicia varia praeter ordinarium cursus canonici pensum cessarent, Verum etiam Varii, ad Olemnem reddendum ipsum cantum inducti medio Uo, celebres ritus sunt antiquati. Ea tamen omnia articulatim percensere, superVacaneum duXimus, ne iam Xposita satis superiore Omo, recoquere identidem necesse esset. Conspicua res satis est X Variis ordinibus ossici diVini, qui passim manuscripti servantur. Talis est e. g. monasterii S. Dii duobus in codicibus pergamenis e incendio servatis ordo speris Dei , qualis nempe taculis XIV. V. XVI. obtinuit. In quo passim adhuc notatur schola id est cantorum , qui singulari auctoritate moderabuntur chortim , Caeterisque praescribebant cantum. rocedebant illi , aderantque officio divino haud raro induti sacris vestibus f quibus etiam in taecipuis festis totus incedebat chorus e quod ha-dhenus in GaItia frequentari ad insignem sane cultus 1 Viniis natum animad Verti. Cantor porro alicubi, ObserUantia Veteri, ad erendum solemniter panem Vinum eiacharisticum Clatur in laudato illo ordine operis Dei s ac versus ad steriorium ritu antiquissimo praescribuntiar, ut iam primo libro ObserVavi, quo disciplina cantus primae ecclesiae aetatis Xponituri secundo item, quo medium illustratur aevum ; sed eo labente paullatim cessavit mos iste psalmi ad Introitum notati ersus deinceps prosequendi. Hinc est, quod ad graduale ac sim in nostris missialibus Versus occurrant promis Chii , nec quidem ex sacris scripturis sumpti contra silm primaeVUm.

Religiosius fractus in ossicio quadragesinaal est conserva-

12쪽

ttas, qui quandoque X integro constat psalmo adeoque in laudato ordine operis Dei in Do m. almarum p scribitur

alternis canendus hunc in modum: Duo fratre cantent gra- duale , tres tradhu primiam Versum in finem ante gradus: dexter chorus secundum Versum, sinister chorus tertium, supradicli tres quaritim, cita totus tractus alternetur , Ultimus autem Versus ab Omnibus dicitur. his idcirco attuli,

quod alicubi omnis fere cantus responsorii antiphonique in Missa distinctio obsoleverit. Taceo tropos illos , de quibUS p. 37O alibi tomo superiore diximus, qualis ante tertipe Missse in Natali Domini Introitum in ordine illo operis Dei

hunc in modum canit escribitur Ad Missam ante introitum duo fratres, qUibias iusserit cantor, stantes supra deXtrum gradum cantent Versiam de NatiUitate Domini: Hodie coimtandus es. Et respondeant duo in choro stantes ante gradus.

uis es se Nis. Et respondeant illi duo Xcelsa voce. Hic

enim es. Quo dicto statim imponant tres cantores ossicium de die. Puer natus es nobis. Jrie e fon. Gloria in excel- Deo sint in arbitrio cantorum. Oratio. Concede Isae Immus omnipotens Deus , ut . Prophetia Propter hoc sciet populus Epistola Multifariam multisque. Sequentia Lia ecf- Iamus. Vang. In principio erat Verbum. Praefatio D si pra. Sanctus. Agnus Dei. Finita Missa fiat compulsatio omnium signorum, componant albasu cappas diligenter fratres. Qitibus nempe, ut diXimias, induti officio intererant. Sequenti die S. STEPHANI notantur solum Diaconi induti almaticis ad ossicium teneant chorum: si tanti sunt, cantent Ioria,

AI Iulo. festum sequens S IOANNIS EUang. Otd-tur: Sicut praecedens festum per diaconos, sic istud debet in-

13쪽

ossiciari per sacerdotes. Rubrica similis ad sestum sequens Imnocentum deleta est data opera : de sicio nimirum tenendo a pueris, auctoritate conciliorum Velito, ut suo loco observavimus. romisimit Ver tona priori p. O . OS e hoc

ipso ordine operis Dei daturos exempla cantus illius solemnis ad cantica Evangelii Magni cat Benedictus necipuis in festis adhibiti, more primaevi cantus antiphon repetitis perversus ter saltem antiphonis , undes triumphare antiphonas appellabant. Sed cum promissi huius in operis tractatione memoria Xciderit, hic Xplendum duXimus. Sic ero habetur in vigilii Natalis Domini, notata in Evang. ant Iosephiti Da id. Hanc antiphonam incipiat abbas, si est praesens,

cantet eam terque choria per totum Communiter ante

quam psalmus incipiatur Benedictus Dominus Deus. Et illeChorus, qui secundum Versum cantare debet, finito primo Versu, quem deXter chorus cantaVit statim incipiat antiphonam cantet eam usque Coniugem tuam, dexter chOrus, qui primum Versiam cantavit, incipit: uod enim in ea natum es, cantet eam usque in finem. Qua cantata sinister chorus inchoet Versiam Et erexit cornu. Et cantetiar psalmus per totum post ultimum versum IIIuminare his iteriam cantetur antiphona alternatim. ost icut erat iterum Commianiter cantetur ab omnibus. Ita etiam canticum

Magni cat in praecipuis festis aschae Pentecostes cani

triumphariqiae taescribitur cum ingeminatione alterna antiphonae , quae ad mysterium pertinet, satius utique , tram in hodierna musica, confuso Ordine ac perturbato, saepe centieS singillatim repetuntur Verba , strepituque instrumentoriam CVocum succinentium , intercinentiumque ita obruuntur, ac si musica

14쪽

1 sic composita esset ad intellectum obfuscandum , obliterandumque , qui dulcedine soni insinuandus fuisset. Sed de his satis per decursim periS. Sequetur id ampla scriptorum de re musica ecclesiastica potissimum collectio Graecorum, Latinorum, Theotiscorum dum e innumeris SS. in editis, quae passim in bibliothecis

offendi facile licuit selectum eorum tantum facere auctoriam, qui aut in orbe literario aliunde inclaruerunt, aut in argumento praestantius sunt versati. Neque etiam ab hoc argumento musicae actae abludit

Vetus litui hi Alemannica disquisitionibus praeviis , notis,

observationibus illustrata monumentis ad rem pertinentiabus praecipuis saltem, iam iterum collecistis , restitutisque excineribus, in nos memorato incendio monasterii S. BD

i sunt redacti, salva tantum lucubratione mea disquisitio-ΠUm praeUiarum, seu commentarii de rebus liturgicis ad dilucidandam itur iam Alemannicam facientibus. Res ipsa loquitur, ad eundem haec omnia collimare scOpiam. Utinam, qui incrementum dat, Deus, salutarem praestet effectum ad sanctitatem dignitatemque divini sui cultus; in iugi sacrificio, fructuque oris ad pabulum mentis Ut qUiS-que cum apostolo dicat Psallam spiritu, fallam, mente.

Et cum psalmista : Sic benedicam to in vita me in nomine tuo levabo Aanus meas. Sicut adipe N pinguedine Glleatur anima mea, labiis exultationis laudabit os meum.

15쪽

DE CANTU ET MUSICA SACRA A PRIMA ECCLE

. anctus GREGORI Us . cantus ecclesiastici instaurator in Occidente. a. S. IOANNES Damase in Oriente paullo post. 3. Melodi alii vocabulo OANNES. 4. UOS MAS uterque. s. Melodi graeci alii potissim uin a ICEPHOR recensiti. 6. Meloiadi e Triodio Venetiis anno 16o I. edit , quibusdam MSS. codicibus . . Apud Latinus hymno di. I. In lingua vernacula rhythmi, prosae item a sequentiar. 9. Officii cantus ecclesia6stici auctores , Magisterio praesertim ecclesiae oesimanae. o. GUIDONE Aretino faciliorem postea reddente disciplinam. II. De neu mi GUIDONIS he Xachordo , GUIDONI Vulgo adscripto. 2, Lineae claves Gu1DOΝ debentur. Iῖ. Pro P Agatae statim etiam per alias regiones. 4. lnvento hoc , prorsus insigni. 1; GUIDo non addidit I scalia musicar. 6. GUID non est auctor nothis larum cum suis appellationibus.

De notis musicis medii aevi, fricis se latinis, quarum specimina exhibentur perfngula si BD.

I. Notae music antiqvpe graecae Olim culi VIII. circiter IX. Io Sarculi D. I iis etian: Latinis familiares. I. Quibus rapud Lati ne ae x spatia GUIDON1. Aret ni inventu ni λαωos aliae literae signa tuo substituta Vo XI. Ia Specimina varia notarum eculi XI. cales ac syllabae ad modulandum Ac vocabu seqq. I3. Tibri misi ales, missa item si ij nota Ix apud Gracos. ' 6. Specimina motarum graeca I 4. Notae quadratpe caudatae cantus plani rum Notae musicas latinae In schemate figurati saecul. XIV. XV as si titutio ae e exhibitae Specimina notarum Musicarum se plicati ac specimen.

De disciplina cantus, θ' musica sacra medio cotes a .

Contra mimos io suis I 4. Effectus musicae, a CX. Cantus medio aevo ubique frequentatus. 2. Damnatis sacri cantus hostibus. 3. Auctoque studio scientiae musicae. 4. Institutio cantus a prima iuventute paullatim remissior. . Certae leges regulae, ac disciplina musica. 6. Certique modi musici, diatonici generis . . An etiam chromatici enharmonici 8. Cura vocis, medicamine etiam praeservandae , aut diaeta. 9. Castratio Ocis causa. o. Contra muliebres voces , ac cho. ros, cantionesque ludicras, profanas c. II. pro

cantoribus praecepta. a latores I3. Ludi sacri. piarum Cantionum. s. Divinam psalmodiam qualem es se voluerint sacrorum praesules. 16. Santactique Doctore 3. 17. Ut Ool concordet en S, devotioque animi. s. Abusus musicae, recen Si medio aevo in ecclesiam inductae. 19. Instrumentorum etiam musicorum , campanarum, Cymbalo rum. Contra saltationes, in ballationes.

16쪽

DE MUSICA POLYPHONA SEU PLURIUM VOCUM , lGURALI

De Musica, seu concentu plurium UOCum.

g. olyphonia veteribus mcognita . . Medio aevo inventa, diaphonia . organum dicta. 3. Discantus item . Alia , quae huc pertinent, nomina. s. Qualis primum fuerit consonantiarum usus in polyphonia. 6. Tractu nonnullorum sar-

CUlorum . . GUIDONE Aretino saltem di tonius una agnoscente iam saeculo XI. . Tardius caeteris consonantiis imperfectis in usum assumtis adfixam cum perfecti si regulam.

1. Musca rhythmica metrica a. ius te sevo X culta. I. Explicatur notarum valor. 6. a. riuia vestigia in cantu chorali seu plano medii riaeque species musicae riguratae. aevi. I. musica mensurata. A. Saullatim medio

De or ani , aliisque in strumentis muscis paullatim in colinam inductis.

I. Mulica instrumentalis medio aevo demum sacris christianis illata. 2. organa hydraulica . . organa neumatica. 4. Inde a saeculo VJ II in Occidente. Ut cantus organicus. s. Usu Organorum in monasteriis. 6. Instrumentorum musicorum varia genera. T. Eorumque usUS. . neu matici instrumen ta Encho Ida Io Julsatilia. II. Cymbala I 2 Campanae. 13. Aliaque ad convocandum populum instrumenta. I. Tabulae, se manterim apud Graecos Is Campdnarii. 16. Varius campanarum , in tintinnabulorum usus 1 . intinnabula in sacris vestibus. 8. Rotae cyn balicae, a harmonica systemata.

DE CANTU ET MUS lCA SACRA POSTERIORIS J VIA SAECULO

Diso lina Cantus, ac musca

ecclesiasicae sisteritire hac aetate.

1. Ampliatio musicpe, .cantus frequentatio. a. Et disciplina a pueris . . A Clericis pra ertim , dignitatibus , cantoribus , ma Xime a Caunonicis, aliisque servanda. 4. In officio divino per statuta conciliorum . ac piscoporum , repurgatis historiis Sanctorum in stis. s. Sacrificio Missae imprimis, tam publica , quam priuat , rescissis ab eo cantibus superfluis α 6. Horis canonicis in choro debit modo persolvendis, damnatis abusibus negligentia, ac institutis etiam ideo distributionibus inculcata praecipue gravitate. . Officiorum cantus nimia protracii , variis statutis restricta , praecipue quoad

neumata, quae tamen non Omnino abiicienda . . Cantus Orgunicus non adeo probatur in ecclesia.

Organi usus in horis canonicis missa, ibi in

Elevati ne S. Sacramenti prohibetur , in aliis eius partibu moderate permissus , uti in aliis horis , certisque temporibus. 9. Organa a capella pontificia, alibi, praesertim a mon9sticis congregationibu reiecta. Io Serius dein in eis recepta varias ob causas, subinde multiplicata , ac maiore 3pparatu instructa. I i. Perversus eorum usus a Theologi , et Et astoribus ecclesine reia probatus ante post Concilium Tridevtivum. Monita ideo etiam organistis data , ab ipsis a. me saepius neglecta. 13. Cantiones vulgare , seu vernaculae quales quomodo permissis ab haereticis compositae prohibentur. Vernaculi in Gemnauia limitate permissae. I . Moniales , horas Canonicas canentes , latinae linguae gnarae Leculo XV adhuc. Quod mulo XVI. rarius, an dein

17쪽

dem omnino sere perperam cessavit. Is mulie-

rurn in ecclesia concentUS. I s. unuchi cantores reprobantur, cirregularibus accensentur circa eos moderatio. 7. De falseto, discantu. 18. Contra puncti , musicae molettici usu aliquibus

probatus , ab aliis vero sugillatus. Eius usus in ecclesia Mediolamen i , in ecclesiis Galliis c.

Abusus ver in ruralibus. 9. Cantus figuratus apud monasticos coetus Virginum virorum. et O. Omnino vetitus statutis variorum ordinum generatim autem quoad monachos , Ob eius levitatem respectu cantu plani. I. Musicbe instrumentalis usus ab initio rarus , a pluribus imis probatus, ab aliis vero Oleratu S, exclusis tamen

quibusdam instrumentis. In Gai in ecclesiis serius, IariuSque adurissus, quam in Italia Germania sed passim improbatus per eoncilla. 22.

Variorum Octo rum contra muscae ecclesiasticae depravationem querelae. 23. Quaedam synodorum decreta circa musicam in divino olficio. 24. Quid in Concilio Tridentino de Musica actitatum sit. as. Et a Romani pontificibus. 26. Pro temporum festorum ratione cautiones circa music. im, praecipue tempore passionis , Risus paschalis et . Contra spectacula , ac ludos synodorum statuta, qui tamen in Germania rariores. 28. Nec non choreae in primitiis & dedicationis anniversariis. 29. Etiam in processionibus cum vociferationibus , musicis instrumentis vetitae. o. De cymbalis .campanis, ad harmoniam compositi ,

cautiones. i. Lampanarum varius usus. 32. Canain panarum consecratio..

De Cantu U Musica recenti0rum Graecorum, Moscorum, aliarum stliedentium extra Europam.

s. Sisciplina cantus apud Graecos posteriore q. M smoruin tripudia sacra 6. Monachor unx

hac aetate et sine instrumentali, aut alia praeter item iraroicorum Chinendi m . Usnen micantum planum musica. A. Hssorem, ritu Gra- α musica Americanuriam. ci musica sacra. A. Syrsrtim item ac Araba m.

Ars ae institutio Cantus muscae sacrae Urem hac atate.

r. Musica constat melodia & harmonia. 2. Cantus planus Greg0riauris, Mo2arahius, mores antis. 3. Mutaca rhythmica neglecta. Hymni metrici ab URBANO Vlli restituti. 4. Mulicaffiguralis primitus implex , postea ultra modum

aucta. s. Cumulatis eius signis seu figuris. 6. Frustra tentata earum mutatione. T. Syllab3e, quas sol misationem vocant, varie auctae cim mutatae. . Scala musica cum suo temperamento. 9. An aliquid de veteribus generibus chromatico, en harmonico anticipet o. Stilus noster metabolicus, olim musica ficta dictus. i. odi musci , eorumque numeruS. 2. Genesis Consonantiarum muscae nostrae harmonicae. 3. Systema novum D. RAMEAU. 4. TARTINI. I; Deducta inde regula generali motus consonantiarum perfectarum.

36. Proscripta ex musica nostra harmonica consonantia diatessaron. II. De Fallabor dono, O tra puncto , fugis, canonibu musicis. 18. Oni.

ta pro stilo ecclesiastico lia cupeta studiose

excolendo. 19. stylus Otetticus, madrigales cuia 2 o Bassus generalis, fundamentalis auditu S. I. Odae, qua aria vocant, seu melismaticus stylus , ac recitativus ab Italis primum excultu S. 22. Aliarum Europ. nationum stylus passim Italico Conformatus. 23. Neglectus verae institutionis ad artem musicam. 24. Cautione quaedam in Cantuplan , seu chorali a ; Ornamenta nimia Gothiaca musicae polyphonae ac figuratur. 26. Nimia celaritas ac consuli verborum 27. Non spectato context , sensuque verborum. 28. Abi itaque Omni emphasi verborum. 29. Nimis prolixa yrmata , repetationesque cantuum, verborum. O.

Perverso Musicae sacrae fine.

18쪽

Auctores Musi: sacrae Ueriore alat isque ad praeseus templi s.

I. Musica ampliata. 2. Culta a summis ecclesiae, saeculique principibus . . An musica sis c. XV. in Italia cum ceteris artibus effloruerit ' 4. Scriptores de musica practica theo retica. s. Doctores professores Music te publici in Anglia. Et alibi gentium. 6. Auctores muscae practicae saec. XV. . Musurgi in c. XVI. Germani Belgae. . Angli. . Ita- tali. o. risitaui Hispavi. II. Villi. 2. Collectiones operum saec. XVI. Ull. typis frequentis sine editorum. 13. De musica is c. XVII.

dispar opinio doctorum quorumdam Oaevorum.14. Musicae instrumentalis ὀec Vl I. in ecclesia

epocha. Ις organistae insignes. 16. Melothetae' itali saeculi Vll. I . Galla. 18. Germaui. 9. Auctores musicae sacrae in Anglia ad praesens Sisque tempus. o. Et in Hispania ac tista uia. a I. Itali apud plerasque gentes fa c. XVIII. ymphoniurgat. Sua in patria celebres Galli. 22. Germani protestantes. 23. Indoles Germanor&ur musica. 24. Catholici usurgi huius eculi. s.

musica tingarortim , Sola ortim , clas0Vicaque dialecti cantus Scottortim item , ac Hibern0ΥΠ m. 26. Ingens excessu corruptioque cantu , a musicae sacra .

eius musica recentiori 9mparata.

r. Musica instrumentalis veteris testamenti. 2. Quam sero tardeque in ecclesiam inducta. 3. Musica disciplina apud Hebraeos. 4. Apud alias gentes antiquissima. s. Singularia veterum de musica scita. 6. In cultum Deorum adhibita. . Et laudem heroum . . tiar inter convivandum. 9.

uem in finem adhibita sit musica. O. Poetis primum familiaris musica. 11. A philosophis deineXculta. I et Veteris ausi Cae restituendae conatus p 0steriore aetate. 13. In ipsi etiam praxi musica. 14. Id an licuerit in musio polyphona. q. praesertim quoad lim verborum exprimendam. I6. Declamatio musica , repraesentationesque scenicae.1 . prosodia ac rhythmus musicu S. I. 8. In musi in ca nostra figurata. 9. Modi musici veteres. 2 o. Genes consonantiarum pro systemate iusic e Ueteris .novae. I. Diatonicum , chromaticum , en harmonicum genus. 22. Stupendi veteris musit cae effectus. 23. Singulares in primitiva ecclesia. 24. Et divina psalmodia. s. Elevatione nentis ad Deum potius , 26. uam contentione OCi S.

et . Qualis adhibita , quam dispar ab hodierna. disciplina. et 8. Excusatio auctoris, a Votum

19쪽

CANTU ET MUSICA SACRA

A PRIMA ECCLESIAE AETATE . USQUE AD

Celebres medii aegi in cantu Pa ecclesiastica

auctores, in auratoresque.

2cidens . GREGORIUM M. Oriens S IOANNEM Damascenum primarios cantus, mus 32que ecclesiasticae agnoscit instauratores quibus id laudi datur , atque omnium Ore celebrantur, quod cantum ecclesiasticum ordinarint. Ac quidem S. GREGORius ne quid de hymnis ab eo compositis dicam, quales octo in ollicio divino adhuc hodie frequentati in nova editione ei adscribuntur, quorum LICHIOVAEUS si Elucidatorio .m ρ m- ecclesiastico quatuor tantum ei attribuit ante-DIART GERAERT DE MUSICA ECCL. T. II. L. IL P. II. A cesia

clesiastici instaurator in Oeeidente.

20쪽

C. I.

ces orum labores consumimando congessit dulce melos sive mi antiphonarium, sive etiam in responsalem De responsali tamen Io ΑΝΝΕ diaconus nihil in eius vita commemorat, sorte generaliorem antiphonarii notionem secutus. L. II. In domum Domini, inquit, m0re sapientiissimi SALOMON is propter mimica c0mpunctionem tile lini antiph0narium centonem cantorum studiose pinus nimis titiliter compilavit Equidem GoLDASTUS loco vocis Centonem nomen Cantu usubstituendam est ratus in hoc loco, relato in vita . ΝΟΤRER Balbuli ab ERREA ARDO conscripta. At proprie labor . GREGOR 1 hoc designatur Vocabulo in manu scriptis Meditis plerumque etiam Voce centonizare, ut apud Si GEBERI UM antiph0Πstrium re utari muscae modulatione centonizavit quia nimirum opus non invenit primus suo marte, sed congessit, ordinavit, ut m dis. . RupΕRΤUs Mitiensis dicit aut honarium Mulariter centonizavit S compilavit Malafridus STRABO traditur denique, ait, beatum GREGORIUM si ut ordinationem missarum , e consecrationum , ita etiam cantilenae disciplinam maxima ex parte in eam, qua hactenus quoi decenti Uime observatur, dia spintionem perduxi se scut 'in capite antiphonarii commemoratur. Tangit

celebre carmen GREGORI Us praefui c. de quo superius egi, in honorem S. GREGORII , contestationemque grati animi pro ordinato regulariter cantu in capite O antiphonarii positum, mante dominicam primam adventus cantari solitum in publico officio sacro. In codice autem Veronervisi saec. X. vel XI. eius loco haec leguntur cum notis musicis, quibus frontem huius

ITI, operis ornavimus SANCTISSIMUS NAMQUE GREGORIUS CUM RECF EFFUNDERET AD DOMINUM, UT MUSICUAE TONUM EI DESUPER IN CARMINIBUS DEDISSET, TUNC DESCENDIT SPIRITUS SANCTUS SUPER EUM IN SPECIE COLUMBAE , ET INLUSTRAVIT CORDA EIUS , ET SIC DEMUM EXORSUS EST

CANERE, ΙΤΑ DICENDO AD TE LEVAVI ALLELUIA. assim in mo

numentis liturgicis imago S. GREGORII sedentis adumbrata cernitur, Spiritu sancto specie columbae dextrae auri adhaerente. Mira nobis eam in rem narrat anonymus, quem subinde iam laudavimus X S. codice a sinen si saec. XI. sub nomine IOANNI presbyteri notus, capite . de mulsica, qu6m0 imperbeatum GREGORIUM fuit inventa, inscripto, unde quaedam eXcerpta curiosis dare iuvat b). Invenimus carmen panegyricum S GREGoici in insigni codi-

Antiph. R. E. praef. p. 44. 4s. haberi lebet, a manae atque apostolica sedis doctor pontifex, liquam olim fuisse, ante GREGORII tempora, conspexit teneram fidem, in populum ad Chri- antiphonarum responsoriorum collectionem, tum conversos paganorum ait hi ritibus hemquae usui esset ecclesiae cant0ribus Ut enim rantes , qui ut nundinas , vel lad nuptias, aut antiquior est sancto GREGORIo antiphonarum aliqua gaudia celebrantes eXercebant iocum

ia responsori0rum fui in ecclesia Romana. ita atque ludibria sicut usque adhuc iunc uti par est credere, antes illum libros extitisse re tum tenent. Exiebant Hi diebus destis de e- sponsuriales Mantiphonarios. clesiis, ubi stabandi ad ossicium. diuiuum 4