장음표시 사용
21쪽
c s. GALLI, cuius scriptor HAR TRE Rus reclusus habetur saec. . in altera parte, ubi in fronte S. GREGORI Us in habitu episcopali illitur cum Columba ad aurem, ante quem figura monachi, notulas, dictante S. pontifice, scribentis, ut cernis in prima peris pagella typis aeneis X pressum: Hoc qilogis GREGORI Us patrn de more secutus Insultravit opus, auxit ' in melim.
Bis lili clerus mentem conanime subdat Ordinibus pascens, hoc fila corda a P0. Cimn pia fossicitis solertia ni sibus omni Scriptisrae campo D it, id explicisit. Carmina diversa si ut hac celebranda per hora
Sollicitam rectis mentem adhibete sonis. Dispite verboris DPales per ere Cades, Dulciaque e re iis iuvit dicta modis.
uidquid honore Dei sudiis celebratur honestis, o summis itingit mitia corda horis.
etetuliam , infinitum dimittebant Dei metum, discurrebant ad musicorum melodia, quae exercebantur in ludibria. Et tunc cogitavit , si esset ei placitum per musicorum artem in ecclessia laudem , sicut DAVID in veteri testamento fecerat is preces fudit ad Dominum , ut donum ei in carminibus dedisset. Tunc nocte illa vidit sanistam ecclesiam orsa tam compositam, quasi musa cantum suum componit , ut ipsa ecclesia filios adoptiv0s, quos in baptismo novi proli Christo ad salutem regeneraverat, quasi gallina pullos suos stibis-lis suis congregans ad exercendam Deo Patri laudem coercens quasi sub uno draginae tegmine tabellulae, hi scripta erat ars
musica , nomina tonorum mneumatum numero Vocum genera, atque cordamimis mo
dulationis cantico metri atque symphonii, si1 mul sistematae. ost alia Et tunc namque beatissimus GREGORIUS iterum preces fudit ad Dominum, ut hoc, quod viderat per do-arii in Spiritus sancti gratia Deus illi eos ostendisset D descendit Spiritus sanctus super eum in specie columbae illustravit cor eius, se iam componere coepit, atque disponere omnia per Spiritus S gratiam. Disposuit atque neumatiZavit antiphonarium , instruxit cantorum scho Iar cantica melodiis alternantibus modulis dulcisona carmina miscuit , letantes chori Ordinate in ecclesiis atque compositae doctrinam instruXit, ut clericorum multitudo bene docti disciplinae artis imbuti , regularibus instrumentis dedit , insimul coadunati unus spiritus, una fides erat in eis, medullis cordis , gemitibus inenarr bilibus cum Spiritu sancto agens
in una aequitate concordantes voce simul mente, omni affectu , totis nisibus, sincera devotione, humili preces , rigidum pectum, directum c0llum , henigna voce proferunt Xore sibilum , atque organum imponunt, dirigunt voces ad astra caelorum , adequanturque cum laudes angelorum humili preces laus clericorum composuit choros in eoesesia sicut tri plices acies pugnatorum per directum rili ha- te paratagiis, tres dehines tres deinde ad Olympiadis iocum Xeioplo , iubi illa proba eXercebantur. magister per medium ibat&c. Ista
22쪽
Tum tucipiunt responsorini V antiphonae per circulis anni. Est vero
responsale, ut vocatur, de quo dubitatur, an S. GREGORI sit adscribendum in eo, ut paulo ante diXirnus, ab antiphonario, seu graduali distinctum, quod cantum ad horas canonica diurnaS, nocturnasque contineret,
de quo laudatus WALAFRID Us ita prosequitur rdiuem autem cantilenae diatirnis seu noctu II horis dicendae eatus GREGORI Us plenaria creditur ordin
tione disribuisse, sicut V supra de sacramentorum diximus libro Et sane res
eodem spectabat, idemque genus cantus, quem Greg orianum dicimus, in omni parte ossici divini hactenus est celebratus. Quo etiam schola cantorum pertinet, ab Odem S. GREGORIO, teste laudat IOANNE diacono, insti-L. II. c. r. tuta : Quae, inquit, hactenus eisdem institutionissis in sancta Romana ecclesa modulatur modo nimirum, latione, ab eodem s. pastore traditis, etiam per reliquum christianum orbem brevi eadem institutione pervadente.
Relegi possunt, quae capite . . I. huius libri II de hac re diXimus, etiam quas
dissicultates hic moveant viri eruditi, Parus Uss AN VILLAE Us in praefat. ad antiphonar Eliu DUUINI Us in bibl. eccles Io Geor . ab ECΚΗAR Comment. de rebus Francia Orientalis, tam circa graduale, ac sacramentarium, quam responsoriale , seu responsale eoquod nullus ante IOANNEM diaconum,
scribentem sub IOANNE VIII. . qui obiit n. 8a trecentis fere post GREGORIUI, M. annis, inveniatur, qui narret, GREGORIUM liturgicos libros Ordinasse : non GREGORI Us Turonensis, non si Do Rus Hispaleii is, qui GREGORII M. aetate viventes illius vitae historiam adornarunt ille quidem hist. Franc libro X. iste vero in libro de scriptoribus ecclesiasticis. Eiusdem rei nec meminit en BEDA, qui sub initium saec. VIII S. GREGORII gesta recenset tum in suo martyrologio, cum lib. II. c. I. hist. Π I. nec PAULUS diaconus, qui eodem saec. VIII in suis de historia Lon obari rum sex libris de illis non semel agit .vitam insuper descripsit; nec A MALARIUS , nec AGOBARDUS, qui saec. IX. de antiphonario libros ediderunt. Hac de re dicendi locus erit in disquisitionibus de liturgia silemannica. Quod vero ad praesens argumentum pertinet, sussicere possunt, quae capite primo huius libri II diximus. S. GREGORI tribuunt etiam usum litterarum alphabeti in cantu ecclessiastico, Latinorum scilicet ut Graeci suas adhibuerunt, sed variis modis transformatas quod sectatus est non solum BogΤ1 Us in eo genere musices, sed etiam saec. IX. adhuc UBALDus , seu HUGA ALDU de harmoniaca insitutione quoad ecclesiasticum cantum alii vero eiusdem. sequentis faeculi auctores Latinis ordine alphabet ut sunt deinceps usu comm diore post septimanam, recurrente octava, resumta est a littera Cum sequentibus minusculis. S. GREGORI autem septem duntaXat adscribunt. Qua de re plura , ubi de scala notis musicis agemus.
23쪽
II. an non artis huius aliquid etiam in orientem penetrarit, unde prius S IOANN smusica in Occidentem, ut caeterae etiam disciplinae, venit, non inepte quis ' ' φ ς'
disquirat cum postea eunte saeculo OctaVO Ord lente autem septimo paulo post. Glipso Rius obiit IOANNE Da rufoenus . GREGORII studiosissi inus, novum facilioremque cantandi modum per notas musicas , loco Grac0rum characterum Onum seu chordam indicantium , substituisse feratur. Hoc est, quod LUTAR LINUS, ignoro quibus auctoribus, IO. Damasceno tribuit, nempe inventionem characterum, quibus intervalla ascendendi laescendendi e primentibus , psalmodiae cantilena choralis quae tum in ecclesia locum sola habebat, ut etiamnum apud Graecos o scriberetur. caneretur. Postea videbimuS, incertum esse, quorum signorum discernendi intervalla musica usus fuerit aevo S. GREGORII M. substitutis forte, ut notavimus, in locum characterum Graecorum, quorum formam adhuc in libris de Musica expressit Bogae 1us, litateris latinis. Neque vero ante saeculum nonum notas musicas in libris lia turgicis latinis invenimus graecas vero dabimus ex cod. XC. VIII quo vixit S IOANNEs Damascenm. Is nomen melodis seu cantoris a suis adeptus. teste CEDREN in compendio historiar ad an X. LEONIS Isauri, plurimum apud suos ea de causa celebratus, ita in menaeis eius Xordiente encomi ad IV Decembris Suavi IOANNE terrum tibi impledit sono. Per it novos di turus in coelis modos. In Variis etiam tropariis saepe hymnologorum voc tu princeps, spiritualium cantionum suave spirans r anum, divina ac blandisona Irra , intellectitatis omn0rum tibia , multiT9calis Cicada, ar mla luscinia, o ANNEs sapientissimus, cantus suos divinitus inspiratus proponit delibus , piasque mentes spiritali gaudio perfundit. Idem alibi repetitur
de divino instinctu , quod o ANNE sacra profuderit cantica Sapientem cantorem canticis verborum concinamus , dulcem Θmnographum foribus Θωn0rtim coronemus, ceu or anum CCIoia divinitus si latum. Narrat in eius vita IOANNE Hieros0omitanus, quomodo COSMAS, IOAΝΝIS praeceptor Deiparae monitu ad hoc genus studii IoaΝΝΕ applicuerit, quo etiam in laudato respicitur synagario : Indeque accepto charismate iucundarum si cantionum fontem reclusisti, mea hymnis celebrata , festivitates deco- , rasti, ac ecclesiam eXhilarasti, cantorum omnium princeps quamobrem, sublatis speculis vicissim donatus prsemio , nunc unacum angeli hymnosis decantas, pro animabus nostris interpellas. CONSΤΑΝΤ INU Acropolita in sermone encomiastico in eundem DAMASCENUM, quae quanta in hoc genere elaborarit, breviter commemorat a Refert alia Card. QUIRINus ain
a , Exornavit ergo primum concinnis suis me mode inventione variarum cantionum, alterna-lodiis praeclaram Salvatoris resurrectionem , id que earundem inter se mirabiliter c0nnexarumque non simpliciter, sed multifarie, diversi vicissitudinea sedin pro reliquis festis, quibus
24쪽
in diatriba de hymnis quadragesimalibus Grac0rum, eorumque auctoribus, ut ostenda , quando in hymnis illis Io ANNI monachi nomen habetur, Α-TIA ia6o. NASCENUM indigitari. SUID A testatur , S. IoΑΝ. Damasce ηm praeter alia scripta reliquisse etiam canticorum canones iambicos, re solata oratione. Ad calcem tomi L operum illius, quorum editionem P. LE QUI E curavit, ii ter alia sacra carmina cantica in praecipua Christi Domini mysteria, habetur ις - κυοιοικην τὼ παχοι, quod primum videtur a CONSTANΤi Nolaudari. Dicit autem in admonitione praevia EQUIE , se nunc abstinere ab edenda prima parte cloechi a B ILLIo translata , donec certo dignoscere queat, quinam versus IonNΝas Damasceni sint, quinam ΑΝΑΤΟL11 MEL. V. p. ur: TROPHANIS aliorum LAMBECIUS comment in bibl. caesar octoechuma 83. dicit maximam partem IOANNE Damascen esse compositum, inter codices caesareos recensen etiam Octoechum Cum noti mussicis, eumque octo
integros complectentem tonos, cum B ILLIUS duos tantum ediderit, de quo L. V. e. go videndus est ALLATIUS P. ς . c. FABRI cIUS in sua bibliotheca inter scripta adhuc in edita aracleticen in B. Virginem numerat, secundum octo tonos Graecorum , opus magnum isarum, ALLATI iudice φιλοπαοθένοις suturum gratissimum Passim eius nomen notatur pro more in Graecorum libris liturgicis, qui magno numero praesertim in bibl. Vindobonens servan
seu modulus graduum. Scriptus est code manu Han. 1ΤRII cognomine DALAssi NI anno mundi secundum computationem ecclesiae politanae 6 29. seu anno Christi Iaa I. indict. 9. ut Ol. a I. indicatur. In cod. Florentino bibl. Benedictinorum legitur p. 394. βο αριον, quo piorum impiorumque dogmatum breviter fit recensi , quod , ut in titulo legitur,
m FABR1cius i. c. varios canones Io Damas . in editos recenset in S. solemnitates item troparia prope innumera in Varias festivitates cum scholiis expositionibus chlaniadae Gr*0rii PARD , THEODORI Prodromi Eus ΤΑ- Tu 11 Thessalonicensis in varia eiusmodi IOANNIS cantica canones. Horum varios etiam commentarios in bibliotheca 3esarea LAMBECI Us recenset am-i plissimos Ioannis ZONARR in odioechum item eiusdem Ypossitionem in S. III. f. au. . ΙΟΑΝNIS Canone anastasimo ἰ eiusdem Ioannis ZONARI: Nic gaea me tropolita The salonicenses Xpositiones, canonum seu canticorum ecclesia
religiosa plebs congregamur, nurn aliquit no vit qua par est laetitia exultantes, plurima, his praeponentes eorum Titeriorum , quae DO eaque Iulcherrima coimposuit Dein oe etiam minus ac Redemtor noster homo faetiis comple sanctorum memoria. splendus honestavit e.
25쪽
sticorum S IOAN. Damasceni THEODORI Prodromi eXpositione in san-1, 416. arr.ctorum atrum , COSMAE episcopi Malumen is , GoANN1 Damasceni canones sive cantica ecclesiastica , in praecipuis sacris solemnitatibus cantari solita : Sanctorum Patrum Cosaeae episcopi malumen sis IOANNI Dam p. m. sceni varios canones sive cantica ecclesiastica , cum expositione singulis tropariis particulatim subiuncta c. III. Post IOANNEM vero Damascemim, qui vel cognomine , vel nomine elodi alii
τῶ μοναχῶ distinguitur, e praecipuis eiusdem nominis fuit Ioannes MAURO-V Pus primum monachus, deinde metropolita Eu haitarum, de quo agit P. Hippolytus a Raccius Lucensis in bibliotheca Mariana a) si ius canon Deiparae in acoluthia officii ad matutinum extat . 1Ι. Iunii apud BoLLAND. p. XLIX Poemata eius sacra iambica Xtant in cod. II. Vin b. secundum nov. ord Et 299. Od. eiusdem Paraclatio XXIV. ad Christi m ML
Satorem, a f. q. usque T. ubi duo canones ad eundem Chrisum Salvatorem, sine nomine auctoris: quod in aracletico ab initio ponitur, in semper o de nona Sequitur eiuSdem canon ad nBelum usodem item sexustinia ad Beatisimum Virki in De aram: canones undecim ad S IOANNEM Γaptisam, cum acrostichide, ut priora, in quo eiusdem IOANNis nomen. Ut solemne erat Graecis, nomina sua notare, atque etiam ordine alphabetico das Componereri cuiusmodi si heron SIMEONIS Xtat in cod. Vindob. s. in cod. 299. ICEPHORI Xanth0puli χαιρετισμος, ω troparia duo in eatissimam Viet Deipuram. cod. S 3. Vindob. f. II. Ytat Ioann. ZONARI Can0uad L. V. De aram contra praecipuus hareses, qui mutilus est T. XII. Magias bibliothecae Paris XXIII. v d plenior apud OT ELERIUM T. III.
Monum Graec In eodem cod. f. 89. reperiuntur IOANNIS G0metra hymni quatuor, versibus heroicis .elegiacis in L. V. De aram Sequitur epigramma in Io ΑΝ ΝΕΜ hunc Geometram. Cod Go8. eiusdem bibl. Con
tinetur serier ordinationis univers officii cchylasio confructa antiquis
notis muscis adornata a Volr I ann CUCU ZELE, incipit Δεῖτε προσκυνη- σα, uis Venite adoremus. Eiusdem in cod. Vindob. phil. I9 . habetitur anag rammatismi totius anni, cum aliis, plerumque sub solo nomine si
a se IOANNEM, Euchaitarum episcopus, natione Virginem declaravi scri hendo graeces in dormi Graecus, inter hymnographo. Menaeorum in tionem danctissimae Dei parete irationem unam, signis es de cuius aetate aut vites R. i. Simo quae manuscripta extat in bibliotheca Vaticana. WAGNERE Cc in sua Pietate Maristana Graeco canones item Oct deprecatorias ad sanctissimamrtim P. I. in Prolegom. n. s. se nondum quid Dei param , secundum octoechos Graecorum, quiquam invenisse scribit quod viris doctis proba manuscripti extant ibidem. re se posse consideret Studium suum erga α
26쪽
ce Vindobonensi hilos I94 ut paulo post notabimus μέλ' se m duli alicubi JOANNis huius magistri esse dicuntur ταν δε γράμμάαα διὰ pia
χων, seu Persus Λαμ παο βίου iusTu patriarchae ΑΤΤΗΙΕ qui ineunt lac. XV sedem politanum termit, compositi. In MS cod. Monacen lin. 22s. sunt contacta totius anni, compossit quidem a Midhuel AN Eo Τ in m liorem dein concinniorem formam redacta a Ioanne GLYCE nostro vero Ioanne Cuc UZEL contracta .edita, ἐγράφ,ησαν συντετμημενα καὶ σαφές α De hoc auctore iterum ad finem huius capitis fiet mentio, atque inter scriptores veteres musicos edetur eius ars saltica cum dariis canticorum exemplis, i adiunctis antiquis notis micis Distinguendus est hic
Inannes Cucu ZELEs a Iosaphato CUCU ZEL iuniore hieromonacho, de cuius hirmologio, cum notis musicis adornato, diXimus capite superiore. Omnium frequentissime reperi in codicibus inter melodo Lampadarii nomen, Una voce τὼ λαμ-αδαοίου, liquando Vero κυρῶ οὐάννου λαμ πσα δαρίου , addito etiam cognomine, e g. τὼ κλαδα, veluti cod. Vindob. Jhil. I in utroque Monacem saepius. Ibidem χοινονικον ποίημα Ῥανουὴλ Λαμπαδαρίου
τὼ χρυσαφη Qui tamen rarius Occurrit Ut adeo duo distinguendi sint Lampadarii, κα ε χην sic dicti, IOANNE nimirum, MANUEL Fuit autem Lampadarii officium ecclesiasticum, de quo non semel COD IN Us, quem etiam cantantem inducit cap. O. Prior Go in ambulacrum venit Lampadarius, lampadem ferens , 0tumque egi proprium cantum, depantans. occurrit in eodem cod. Vinii alius MANUEL, ποίημα κυρῶ Mαμουηλ τὼ γαλλιάνου id infra in hac voce ἀγα άνου Frequens etiam in dictis codicibus est τοῦ πρωτο, ob κυρῶ ξεν τὼ κορωνη saepe quoque simpliciter τὼ Ἀ- οψαλτου, itemque ιπα si οὐαννου τὼ γλυκεως. Apud laudatum CoD1NU in enlade VII. ossiciorum magnae ecclesiae primo lotac ponitur proto psaltes, deinde duo domestici, primi secundi chori. C11R1us vocat domesticum saltarum, indicatque hoc nomen usitatius uis se, quani illud protopsaltae Haud certo scio, an IOANNΕ - ἐξοχην ita
sit dictus, praesertim cum huius ποιημα ia in codicibu notentur etiam notamine κυρκ ωάννου τὼ γλυκεως Vel τὼ γλυκεως Vel denique πρωτοψαλτου κυρῆfωάνυ τὼ γλυκέως in s naceus minore reperitur quoque αὐάπου τὼ πιωτο φάλτου In cod. Viniae 3 ψ. altu adhu i anne LASCARIS Occurrit, recentior forte ille, qui capta poli an I Sa in Italiam iuvenis admodum Venit:
27쪽
venit notatur autem his verbis in intrib. κυ- - , τὼ λασχαρι immo nac. a s vero κυρῶ οὐάννου τὴ Λάσκαφ. Studiose hanc fecimus digressionem, ne incaute unus pro alio in libris Graecorum ecclesiasticis accipiatur auctor, in quibus uno eodemque persaepe notantur nomine.
IV. Iam saepe Cos MAE mentionem fecimus; sed duo sunt distinguendi, os MAsnempe Hierσιθmitans metopolites quem IOANNIs Damasceni praeceptorem xς μ' diximus ab altero malumensi episcopo iuniore. Uterque fuit sacrarum cantionum peritia illustris, sed saepe invicem confusi. riori ecclesia raeca adscribit potissimum hymnos, quos in officio divino cantat, atque auctorem facit Triodi in hebdomade sancta , quam laudem et synaXarium trubuit apud Qu1R1Num Primus omnium hoc excog itaTit, tres inquam das, in Buram, ut reor, sancta e viviscae Trinitatis, magnin poeta CosΜΑs in magna auctaque pusionis Domini Dei e Salvatoris notrici Esu Chrias hebdomade Cos MAM cum Io Damasceno, THEOΡΗΑN melodi, sive cantoris cognomento insignem fuisse , tradit CEDRΕΝus in compendio hist. ad an X. LEONIS I auri p. 376. Sed alterum designat: Hic inquit S. Io-
, ANNE unacum COSMA Mammens episcopo, THEOPHANE fratre Tu Eo- , DORI Graphurum episcopi, meladi seu cantores sunt cognominati, eoquod si melodiis comprehendissent eas cantilenas, quas decretum in ecclesia Chri, stianorum cani iubet. Cos'ae Mutumemis canon paracteticus ad Chrustum notatur a LAMBECI in cod. Vindob. 299. SUI DA in leXico tam deIOA NUS Damasceni, quam de COSMAE cantionibus scribit, nullam eas cum aliorum scriptis admisisse , nec admissiuras comparationem usque ad aevi Mnemri vocaturque ab eo OsMAS iste vir ingeniosissimus , qui omnino spirari illam suavem modulationem muscam c. Refert hoc QUIR1NUM, recenset quaedam e eius elogiis in Menaeis ad 4. Octobr. ubi potissimum eiusdem in sacris cantionibus pangendis peritia praedicatur. rimum autem auctorem triodiorum pro hebdomada sancta conditorem idem facit, ut diximus. Cum contra secundus, Cos' As videlicet alumen sis , tetraodion magni sabbati tantum composuerit, quod deinde ARCUS monachUS , piscopus Hidruntinus , LEONI Imp. iusti complevit, ut e GEORGIo metropolita Corinthi, ac THEODORO Prodrom0, refert ALLATIUS p. 3. seqq. Observandum hic , Cos MAM hunc Malumen sem etiam vocari monachum , ωμ έγαν Voos 1ν, apud laudatos auctoreS in cod. 0nac. a . μέγω Κοσμγαν, diversumque esse ab eo , quem Cl. MONTFAUCONIUS sic uti re. μιὰν μοναχην του πανοι του saeculi XIV. scriptorem vocat, cum ille longo p. 7s. ante hunc tempore claruerit.
30쪽
M.1bdi fis V. Ost COSMAM; GOANNEM Damascenum , apud Nic EPHORUM C ei alii, potis lisum cuius ipsius moε σμος, troparia duo in B. . . extant in cod. si NVN Vindob. 99. in iambis in Gracorum ecclesiasticos hymnographos, alii se
Tu ODORU Uclos ΕΡΗ ΤUDITUR, Praesunt ima musces Uana. Et nova Siren IOSEPH Us Tmnwraphus, ANDREA perquam c0ncinnum melos decanture solitus, THEOPHANE messima ita cinyra, a GLORGIUS LE , MARCUM, CASIA. a Theodori iuni Τὰ nonnulla leguntur in istoecho. In cod. Vindob. 299. THEODORI monachi canon catavcticus ad Chrisum servatorem. Itemque THEODORIS I can0 catan Icticus ad Chrisum amatorem. Demum Losephi Saeumaeae canon de secund adventu. os ΕΡΗΙ vero hymnographi celeberrimi sicuti Syracusant Ord. S. BASILII monachi per Omnia, quae reperiri potuerunt, X graeci MSS. codicibus collecta, latine reddita , notis illustrata, iublicata sunt an. 66 I. studio .labore . Ippoliti ΑRAcci. L. V. c. IO Apud LAMBECIUM IOSEPH meladi recensentur canones quadraginta octo, quorum quivis peculiarem habet ac rostichidem, quae itidem , ut quaelibetode nona, nomine I Os LPIII insignita est. Ioannis EUGENI cI oratio enco-miastica in S IOSEPHUM hymnographum memoratur a Leone ALLΑΤ Io in diatriba de SYMMEONUM scriptis. Alterum vero a STUDI Τ IOSEPHUM hymnographum, archiepiscopum Th4salonicen siem Menae Graecorum ad . . Aprilis celebrant. ANDREA vero monachus, postea Cretensis episcopus S. SopHRONI Hier U0l synchronus, auctor magni canonis γιοπολιτικὴ ι--, distinguendus ab Andrea PYRRHO ab altero τῆ σιγηρὴ, de quo infra. Mentionem capite superiore fecimus celeberrimi canonis, ab ANDREA Cretensi compositi , quo universam veteris, novi testamenti historiam est compleXus, Vocaturque μέγας κοινων. De eo multis agit Trio
dium, deque aliis etiam lucubrationibus ANDRER Inter cognomines
rias orationes canones crebrior tamen ,
Οργανα, τα κρατιτα της μουσουργιας nonem , infinita contritione , animique com-