장음표시 사용
281쪽
frigida non tuta est, praecipue in inflammation aliqua
interna multum anceps Etenim, etiamsi mitigare notitii hi vii satur, majores et maligna febre excitat, et sen iis alienationem auget, Omniaque in pejus Convertit. In terdum hydrelaeum nostro profuit, in quibus aegrotis sic citas immodica, bilis ad superiora tendens et alvi x crstio tardior Hsset viditque ex eo calorem mitigatum, viscerum intensiones et inflammationes relaxatas, biliosa
Per alvum et Omitum eXCreta, et morbum Cito abstor sum. Etenim quotquot aegro admoVerentur remedia, tunc omnia administrabantur, quum totum Corpus re crementis esset vacuum. Facta autem Acuation Θ, lolio
convenit et inunctio , quandoquidem siccitas et vigilias plurimae supersunt; neque ObStat balneo, Certe tempe rato, febris superstes, dummodo neque aer igneUS, neque solium nimis calidum sit. Qui sebris metu a bal ne prohibent, maxime ostendunt; vigiliis scilios ita
Perseverantibus et aucta sentis alienatione Balneo vero utentes ad bonam temperiem reVertuntur, et in posterum
delirio si assectu obro incendente Iiberantur. Quando multae urgsnt vigiliae et deliria, Vires au tom imbscilles sunt, febris neque VehemenS, nequct sedens est, sed concoctionis indicium in urina apparst; vinum dari phreniticis potest, quod sitim compescat; idqus tanto majore cum fiducia, si per sanitat in aegeraSSuetu Vinum amaverat, si ventriculus simul obilis est, et natura Sua ivritamento eget. His modica vini potio tempestiva est. Nam serociam lenit, hilaritatoin inducen , Somnumque conciliat, dum cibi digsstionsi adjuvat si in totum corpus distribuit. Obstant vino in
flammatio fervon , aut calor magnus circa praecordia. Si vero vires jus usu refectae fuerint, omnia tentars possumus et multifariam aegro SuCCurrere. Quare se dulo perpendendum est, qua noxae et quae Commoda eri in exspectentur min0rque sensio contemni omnino potest propter majorem utilitatem. Universa enim
282쪽
si moderate, copia, qualitate, ordin et tempor adhi bentur, totam artem absolvunt et finem bonam imponunt.
Lothargum ' ALEXANDER exquisitum et since rum dicit, quando aegri eorum, quae dicuntur, neque uni meminisse, et palpebris usque conniventibus, quietivst soporati decumbunt. Materia mali pituita est, quae,
fomiti phrenitico contraria, humiditate simul et frigidi
tale spiritus animales suffocet et torporem inducat. Mixta mali materia symptomata etiam mixta eduntur, ut vigiliae et sopore et deliri sese inviocti excipiant, eumque Statum Spurium lethargum, veluti phroniti dem spuriam Vocat. Pulsus ipsis rari, exigui, obscuri Sunt, Palpebrae Saepe immotae, mens torpida. Circa curandum morbum ante omnia spectabit me dicus, an venae secti locum habeat Prae Ceteris vires in uno finem aestimandae sunt et aetas et totius cor poris Constitutio. Dein parti laesae auxili Veniatur, quemadmodum in phrenitid , et materiae ad cerebrum affluxus cohibeatur discutiatur autem, quae iam eo de cubusrit. Hinc Oxyrrhodin Caput Optime roboratur, potissimum extenuantibus medicamentis temperato, in qui bus est eucedanum, castoreum, pulegium, thymus Achonis castoro illinere convenit excitandi causa, vel
pilis crematis et acet laevigatis. Quodsi perseverat affectus est fgri dissiculter excia
tantur, Sternutatoria conducunt, CaStoreum, Piper, eu
Phorbium, epith3 mum, nunc inspirando, alias penna in gerendo Verum continuanda haec non sunt, quia vires Convellunt, et facile humorum congestionem adaugent. Ceterum crura perfricare et oleo Sicyonio perungere ju-rs Ibid. C. 14.
283쪽
Vat, aut scillam aceto laevigatam eisdem partibus impo nere, quibus a Somno aeger eripergefiat. Ubi malignus morbus apparet jamque inVeterascit, Capillos resecare oportet, et caput inungere irritantibus
Pharmacis, una cum castoreo convenit etiam potui daro C a Storeum prae omnibuS, rneSertim ante Coessionem. In est enim huic praestantissimo medi amento Virtus se
tenuandi, seniis calofaciendi et spiritus rosocillandi; optime subigitur Oxymelite. Quando excrementis aeger refertus suerit, duobus scrupulis caStore unus Cammo niae scrupulus, aut paulo plus minusve admiscetur, quod pro os capiendum est. Neque solum medicamenta extenuantia esse debent,so otiam victus talis exhibendus: ptisana cum apio, Porro byssopo, nisi febris adfusrit vehemons Si sobris mΘgna St, Xymel Vel apii radixisseratur utilis etiam mica panis em pomElit vo hydromelite data. Vino
Sus Victus absit, quam diu coctionis expers morbus fuerit. Incepta vero concoctione et avare prodest et vini paulum Qxhthere praesertim ubi Sanguis antea missus, vel alvus subducta et totum Corpia mediocriter purga tum fuserit. Timendum balnQum non est, nisi excre menti copia subsit; nam quae in cute haerent evacuanda,
promtius digeruntur moderato balnei calore. Multis no stor Iaudibus balneum extollit, post septem dies admis Sum, Propter egregiam excitandi potentiam, dummodo Vires satis bonae apparesant; sin imbecilliores sunt, a
Vandia aeger St, in Vas sedens aqua calida repleto, Capite ero aquam excedente, ne animae des Cius re Pente SuperVeniat.
Talem methodum in curanda nostra febr ALETAN DER instituebat, dignus sectato Praeclarorum Virorum, qui praecedebant. In iis, qui posthac fuerunt, parem habuit eminem, clausitque Scholam classicam Veteris medicinae, cuius princeps et conditor senex Cous exSt terat. - Pauca serius et tenuia ex priorum libris se
284쪽
corpsit NoNNΠM; neque IoΛΛ ΝΕ AcTUARIus quidquam ad nostram rem Videtur contulisse, nisi propterea forte notandus, quod primus inter omnes, quotquot mihi in
notuerunt, RUCtore exanthema pete Chiarum, cujus
apud ipsum HippocΗΛΥΕ nulla β' si apud Ei 1υΜ ' nonnisi ambigua mentio sit, orspicua et indubitata ad umbratione descripserit βη .
Interea literae, desertis, quas diu amaverant, Sedibus, in Arabum tutelam Sese contulerant, jamque in ter ceteras disciplinas rurs nostra haud infimo loco ibi colebatur Vorum uti seculi senius si studia gentis ad arcana inclinabant et secrotas poculationes, rad BPCunctandas Praestigias et reconditas rerum sacultates, ad di Vinationes varii generis, ad Vetustos sermones et Og mala intellectu illicitia, arcanum quidquam sapientia; ut intimo quasi ,siilis intuitu et sectoris cosca fide, quam mensuum integro incumino obsorvandi studio, Phaenomena perciperes impensius amabant; ut porro a corporum dissectione abhorrebant tamquam nefariari non tantopor placuit MIPPOcR411. Ida sinofra naturae contemplatio, quam potius GALENI, PasSim mystica, Sub
80 Cf. Epid. . . s. 3. hist. 2. Siloni. Ibid. L. VII. hist sullonis 98 , Phorocydis 101 , filii Euphranoris 122 et alib.
Exarathemata h. l. memorata compluribus falso in petechiarum censum delata sunt.
82 Meth. med. I. o. 23. d. ΜΑΥΗrsius Post urticaria iactam mentionem ait Nonnullae emores contiae rubrae, aut Purpureae, Vel etiam nigrae emergunt, quales e Pulicum Cimicum- Ne morsibus quotidie nobis apparont, atque hae haudquaquam Tomi redeunt, dum comprimuntur, Utpote quae e tenuiore pariCioreque materia nascantur. Ceterum ex rubris deteriore sunt purpureae, et omnium pessimae nigrae, quiPPequae mortem Plerumque denuntiant.
285쪽
tilitas ac doctrinae praegnans et stupenda amplitudo eumque posthabita fere experientia studebant interprestari, ad quem neutiquam sat praeparati accossissent. uam ob rem, quod auctorem non rite intelligerent, Domini mirum videbitur; si factum sic est, ut, licet fundamenta totius
artis et principe. I seges doctrinam ei oborent. vi suo Passim intermiscentes quasi amplificandi si illustrandi
gratia, . alienum paulatim habitum Arabes scistitias in ducerent; unde in singulis sermuliis xpositionibus GALEA ratiocinium non recognosci non pos2Θt, in toto Vero
ingenium praxeos salse nica; frustra qua veretur Non defuit 'uidsm quibusdam 4 uter Arabes tractica VirtuS, et acumen medici, ac profescio singula bona vel adeo
ingeniose excogitata apud os carpuntur, is rarius diS Persa P circa nostrarum autem debrium notitiam ac genuinam observationem, in additamentis obcaecala P tionis Vindicatam, Vix aliquantum memoratii dignum Contulerunt; llux inim meruerunt Conservando, Nuct Balioquin int0ritura foris fuiss0nt, quam adjiciendo, qui
bus solida doctrina ver adjuvaretur et augesceret Nam siquidem ex themicis morum persCrutationibus pro secti haut pauca sunt in apparatu medicaminum non Contemnenda, et multis auctoribus celebrata; nihilose eius, qualis uianque rim aliis Morbis Morum praestantia
comprobetur, in typhodis certe febris tam Variis spe ciebus instabilis est ambigua sorum virtus adhu dum Prosiat. . Plurimi nim iiqiis ot aetato si regione longe dis sidonios posthabito illorum usu felicitor omnino morbum curabant . In hoc Vero haud dubi nocuerunt hemica rum artium studiosi illi cultoros quod superstitionem,
vi quam sane per is jam vergebat Seculum, mi Stenta bant, quum ex ipsorum auctoritat artificiosa tam multa P Secreta et mirisca pharmac usu venirent, SimpliCI
bu Vero, Cum perspicuitate compertis quasi naturais placito constitutis medicaminibus locum conusnientem et honorem dirimerent; unde innumera damna tam aegrIS,
286쪽
quam valentibus adhuc acciderent, et justa ac vere sana modicatio tanto longius prohiberetur. Ita quidem qui hct centioris medicinas scholam aperuerunt, Veterum doctrinam acceperata mutilam alis nisque additamentis obnubilatam et perversam. Ipsi vero imitationis sorvitio ut plurimum detenti ultra GALE'DΜ, quem aegre adeo perceperant, vel Arabum auctoritatem Sapere nequaquam audebant . illumque tam essus ado rahant, it seleberrimi Viri artisque magistri uti Mas saloΛy passim mallent cum GALENO errare quam Cumali quovis reci Sentire, idque non erubescerent scriptis pertinaciis prositfri Tanta erat degensvatio divinas, ingenuas lacultatis ratiocinandi tantus errori obcaecati ingenii. tantusque Constantis animi abusus Qua ex lutulonia farragines tiamsi hinc inde laudabile quidquam apud singulos quidem emergeret, ut in tanta ingeniorum copia ac divorsitat alito cogitari nequiti in univorsum tam ii stabilis scientia et observatio justa paulatim majora strimenta capiebant. Etenim qui octionem unius altori usus o libris illorum Viro Dum sustinuerit, quibus de morbo nostro disputatur reperiet maxima ex parte haud paucis oporam odix subtiles ot controversas dis quisitiones, vel nucleationes potius, internae mali natu rae, GALEx doctrinam, ut aeta jubebat, Sapientes, o tissimum do malignitatis natura, putredine, in aer, an spiritus Vitales putrescere possunt etc., is dissorstitia Specipvum interna et externa. itaque de notionibus stlerminis constituendis, de usu Venae eotionis et purga tionis in bro typhode, quam modo putridam malignam, modo pestilentem, modo esto in ipsam dicunt, ' ab aliis defenso ab aliis ejecto argumentis quidem discepta tionum Tors nusquam lex natura vel observatione ducΘdepromtis verum inani solummodo it ad Iastidium subtili spoculation iis non risectione indigosta suppedi tatis Sed quantacunquo opinionum diversitas XStabat, in hoo Ceri omnes conveniebant, quod promiscue tu
287쪽
Hobant prassidia disputationis ex GΛLENIA ABIsTOTELIS si Arabum aliquot operibus conscribere, Hrius demum adjuncto IPPOcRATEA Orumque patrocinium ut suisquisque ratiociniis procurarent, intonii allaborabant. Tali ritu GALENus GALENO Opponebatur , HIPPOCRATES HIP-PocHATI , fieriqii ita non poterat, quin pleraeque litessiusmodi sub judico restinquorentur. Favebat Vaniloquo huic doctrinae abusui inconstantia GALE' , qui per se haud raro sibi contradicat; avsbat Hippocraticorum librorum inaequalitas, corruptio si dissensio. Noo actis ipse GALENUM, si revivisceret, in istis argumsentationibus
mentem suam recognoViSset axiomata enim et placita illi componobant et sibi invicem conciliabant, qua GA LEsus forsan haudquaquam Consociasset, et On Clude bant ex Occe connexu, quae ΛΕΕΝus aliocinari pro cu dubio spudiassot. Scilicst ubi in observatis Vete rum aliquid quasi generatim enuntiatur apparet, re it Savor nonnisi des compluribus exemplis vel certis qui busdam, tacito subintelligendis, conditionibus accipieri dum est, Pa8Sim Obiter memoratum hoc universim et ubicunque Casuum Statuero schola contendebat, cui Verba GALENI et HIPPO BATI A veracissima Vaticinationis instar sonarent. Non spectabant ingenii principum Virorum libertatem, neque repentinam lucem cogitationis , quae divinitus superveniens mentem humanum regit, rapit, et festinantem calamum Pget. Has Vero commentitias scrutationes insuper omitte hant ad experientiam revocaro, id quod ΛLE Us sacere Pruden ConSueverat, cui, ut ignis Vel lapis lydius au rum, ita natura rerum et Vontus ratiocinia comproba-xent; sed in speculationum ars velut in Vortice circum agebantur. Multis adeo eorum veram doctrinam et ube xiorem et assiduam octions infuisse dubitaverim, at que tantoperes distabant a GΛΕΕΝ copia cientiae, quam
a praesagisndi jusdsm selici ingenio ac modendi soler tia. Eaque culpa illorum maxim seculorum suiSSU VI
288쪽
dstur, quibus Graecae literae Plurimis ignorarentur, et
GALE si, ut ARISTOTELIS, Pera Ceteri Auctoribus neglectis,
ropstita Versione ab Arabibus et Latino, barbaris cor rupta per docta manus circumirsiit. Multi hi Exuvaut non intelligere, aut integrum non pernovisse Viden iur quin etiam meliores alte alterum exscribebant, neCplacita illius, quibus suam sententiam defenderent, Aipsius opsribus didicerant, sed iterum itctrumque ex S ssclarum collectanea facili negotio depromebant, unde factum tandem est, ut locis ex GALEx passim allegatis res, de quibu Sermo St, ea Saepe frustra quaerantur; ut iido loci, sivo senuini sint, sivo vitiosi, per multorum libros iterata usque exscriptione forantur, unde inoppta modo aliqua cogitationum seri praesuidere ii Ceat, quo et quibu argumentis res sit desvetitura. Tali methodo si auctores alienae splendesnt Octrinae appa ratu propria conductis non nisi sparsim et tonuiter in termiscuerunt. Complures itaque viros licet illa astato coloberrimos ob hanc causam Silentio praetermisimus, ut proposito congruum erat obiter Vero memorabimus, quos doctissimos potius, quam observatores probabiles cognoverimus. Neque enim ubi in libertatem ingonia vindi cata fuerant, Observatio medica statim in obitum ac pristinum locum restituta est dissiculter etiam sitoros om0rgebant rari nantes in gurgite Vasto, a decimo septimo sinum secul GALEx imperium, quod suCCussum diu ac magnopere labefactatum habebatur, tandem re apse abolitum est.
Igitur ne tam densum agmen auctorum Suo tempore PVReClctrorum in omni singulorum memoria ac decore meritorum lustrantibus nobis praetereat, parcum URSi
spicilegium eorum xhibsatur, quae ex illorum lectione ad praestantiorem doctrinam si ingenuam observandi et
289쪽
medendi artem redundare visa sint. Etenim spatium non datur praxin totam eorum perin eandi, qui Sic an tum laudom si admiration in epuli nacti fuerint, quum, quod deberon seculo. tributum liberaliter solvissent. Postem, cujus id eam jam Supra apud ORIBAS 1υMetin, certa aliqua morborum Specie et Symplomatum concursu Vidimus circumscriptam, A 1cκ NA O bu bona coam dicit venam in ea iubet secari, et acida medicamenta, quemadmodum in Variolis imperat cibos autem laborantibus porrigit, cum fere convalescant, qui
Qui circa initium oculi XV in illius opera Om
stitisse, qui et schinis febrem descripserit ut macula pulicum morsibus similes δ).ALExANDER BENED1cius '), recentioris medicinas in Stauuntor, venam in PeSte Secabat, etiam largitor, si Viros permitterent alvum eniter ducebat Cucurbitulam ad bubones admovebat.
FRAchsaeonius q) constitutiones Italias oscribit ps techia Ies a. 1505 si 1528 Dirus morbus in insula Cypro antehac notissimus, anno 1501 primum, est nostro in Italia apparuorat. Ab initio mitis quid si levi tato decipiebat, mox gravissimis instans symptomatibus. Larga macularum eruptio salubris evasit, et contra, qui bus arae et Sparsae erumpebant, aut ubi rupissent, de litoscebant. Tentabantur homines promiscue, Perierunt tamen muliere Paucae, menes paucissimi. Judaei seres nullii juvenes autem et pueri et nobiles multi In morbis malignis Vctnae sectionem et purgationem Pro hi bot ob iutrsdinis metum mi funesto eventus, AEuOS dictis constitutionibus exinde observarit utitur hinc qui
83 Comm. in AvICENN. Can. IV, 1, 4, 2. 84 L. de pestile ilia. 1516.85 De morti contagiosis L. III. eu. P. Iunt. 1584.
290쪽
dem absorbontibus et bolis, ut GALExiis, dias cordio suo, quod feliciter et postfri 0rmulti adhibebant, stacidis succis plantarum et siccantibus, velut ob peccan tem humiditatem. Omne contagium esse a putredine, a cadaveribus autem ipsum non emanare contendit. Nico L. MAss '' excludendos consst, qui a locis infestis adveniant, servandosque loco claus Per qua draginta diss. Laudat in seste scarificationes, emeti Cum PBr Venam Secat. Bubones scarificat, amburit; carbunculos incidit, rodestitia admovst. In Lbribus u tridis malignis sanguinem aut poss mitti interiisse tamen, quibus post diem quartum detractus fuerit. Prae fert scarificationes et clySmata. INGnASSIA in peste Vena sectionem tuetur, the riacam et calida auxilia. Amuletum arsenical in e ctore gestum laudat. - Scilicst, quum PARA CELSO Ru Ctore causa ΘStis aes haberetur de natura arsenicali, qui cordis parenchyma vitio suo corrumperet DC Vita Iem facultatem exstingu0ret putabant cor ab infectione tutum praestari, ubi Viruistitias illicissiatione arsenici appositi paulatim assuefactum essset Vel etiam Venenum Qx aere assinitatis Virtut , magnetis ad instar, ab arse nico attrahi, atqu ita cor ipsum incolume Se avi. Immune Praeterea a morbo perstabant, quibus sonticuli
manarent. Purgati in principiis mali sufficiens magno per adjuvabat A bubonibus vix scidiva sisbat, Disi Per errorem aliquem commissum. Petechiae ipsis an thracibus magis unestae. 0rrum candon buboni ad hibebat cantharidos in carbunculorum Vicinia Apposuit; sudores medicamentis ciebat. JO LANGius in epistolis, quibus multa laudabilia insunt ad rem medicam facientia, pestis Curam edocet. Primum tuus, si nonnullos ant initium morbi dies a xum Vel nihil excreverat, glande vel nemate levi V