장음표시 사용
251쪽
odorem vel spissitudinem, quemadmodum pus bonum ubiqus assectionis sibi constat, sed Variat indoles Iuri bus modis, interdum ad speciem Vis teterrimam. Ter lium Aenus ejusmodi maiori aes inter prius alterum quasi interm sedium est, et modo ad hanc, modo ad illam temperiem accedit, et ipsum colore et indole admodum varium si mutabit δ) uidquid lautem mille sup restin ista humorum congeries, malo in natu Sque nititur, in Corporis usum convertere, Acernere autem, quod eo
degenerationis devenit, ut in gratiam Daturae haud qua quam rediturum sit. uodsi propter spissitudinem , Vel lentorem, Vel copiam materiae excrementitiae, mel P pter obstacula in meatibus Vel viscerum Haesa compage Posita, Vel sua ipsius sebilitat non sufficit natura ex Cretioni eorum, quas depravata sunt, absolvendae; fieri non potest, quin omes diutius in corpor remoraNS RHgim magisque corrumpaturi ac putrescat Nullus enim alius humor, qualis ab initio exstitit, permanere Potest, multo minus, qui adeo vitiosus est ut natura ipsa subigi et emendari nequeat )ν potest Ver eo perverSi talis degenerare in corpore peccans materies, ut luo Citat Sua TaeSenta eo veneno par evadat ) At in tanta tamqus immani humorum iniquitate morbi passim acutis simi, atrocissimi subito prehendunt; quemadmodum PhrΘ-ntiis illa cilissim docurrens, in cujus historiam ' noster com 75. commentatus est Etsnim Vitiosus humor Ia tius serpens altiusque radices agens, praesertim si Visce rum compage male habet, paulatim dirissimus evadit, ac pessima repentin edit symptomata Tali modo insiacti non tantopere phrenitide interimuntur, quae Symplom tis vice supervenerit, med potius humorum Summa Cor ruptela, quae Vitali facultati quam maxime et potentis
252쪽
sime adversetur. Eaque indoles vero maligna dicitur;
nam ne natura vire ei Satis resistunt, ne medela,
utcunque recte et diligenter administrata, quidquam pro sicit ). Et quum plerumque febrilis motus, huic tempe risi adjunctus, parVus sit et debilis, ac naturae conamina irrita, occulta, it fatigata, propter facultatem ita a morbifica causa prostratam ejusmodi febres ΛLExo pro pris dicuntur a Iignae, in pestilenti statu frequentissimae ' , Verum et privatam circa pernici m neuti
quam inauditae. Disserunt a putridis simplicitor diciis
tum symptomatum insolita atrocia vel contradictione, tum febris ac vitalis facultatis robor infracto, tum rebelli asperitate, medicamentis alioquin utilibus haudquaquam domita. In d patet, cur in debilibus si parvis sobribus
noster multum Viderit periculi, alias ver intensas tardentes, cum inquietudine magna et signis vehemen
tissimis incedentes securas perhibeat '). Malignae ' prae lsrea quasi Speciatim multae Vocantur, in quibus, omite morbi alitus infixo et intus saeviente, inflammatio vi Scerum urgeat, ut in eipyria et assod no non in phrenitide, cujus gratia haec disputavimus, requentes
Est vero etiam malignitas quaedam in febribus, a pius popularibus, quam priVatis, in qua humorum ex cretorum nulla appareat praeter normam mutatio, ubi pulsus quidem a naturali vix aut parum quidquam dis crepet nihilominus Vitae summum et ineluctabiles peri culum impendet, et citissimo Orbi, minime molesti, decursu aeger ad mortem rapitur. Talis aegritudo, in qua, ut recentiores enuntiabant, facultas Vitalis a ner VO S a VirIus primario assectu laborent, GALEN vocata
Comm. in II. Epid. L. I. s. 3. t. 1. - Μoth med. IV. o. 5. luit. 8 Comm. irim Epid. L. III. s. 3. Passim. 9 D. risib. III. c. 4. 10 κακοήθνης καυσος D. risib. II. . . 11 Comm. in H. Progia. I, 2, 20. 12 Comm. in HiPP. Epid. L. VI. s. l. t. 29.
253쪽
ost sobris pestilens hectica. In hac, quae ex
aeris calor Vel intemperi conciliatur, non humoribus
inquilinis, si ipsi cordis corpori putredo inhaeret, Sta tim ab ipsis morbi primordiis. Igitur a primo morbi
ingressu princeps instrumentum Virtutis vitalis angustresolutum hinc praeterversa concoctricis facultatis conamina, neque Salutaria molimina comparent ulla. Di stinguitur morbus a putrida febre Vulgari, eaque minus perniciosa horroris desectu circa initia mali, et caloris tanta mediocritate, ut se febricitares ipsi non sentiant aegroti; sin pulsus modico Vigore, certe non intenSO, qualis in putrida est, tunc celer simul deniquQ sequali late et tenore decursus, in quo neque exacerbationi ne que emissionis quidquam observetur. Lotium, - quod iuputridari humorosa prodit crudum, conturbatum, iano rum hic simile est, aut suspensa quaedam habet, TR nearum tela res rentia. Unica spes salutis GALEA in hisce aegrotis superest, ubi putredo corpore cordis de Serto ad ipsos humores conversa suovit, Θbrs hectica in humorosam Conversa minus ancipitem Coctione dein Tite Peracta nonnullos refert evasisse; alioquin negat i los anari posse remediis ' .
Ceteroquin pestilesnlos, sive malignae, tu Simpli citer putridae appareant sebres, specie varia et diverSo
Symplomatum Concursu conspiciuntur, ut Varia est' morum oborta intemperies, vel aetas, e Vita ante acta,
Vel temperamentum, Vel habitus asgri Calor in mul tis non Vehemens g), quamvis plerisque mordax in flammationes hepatis, Ventriculi et septi transversi Ire
254쪽
quontes Coma et phrenitica signa omnia, qualia iam
notaverat HIPPOCRΛΥES, sunt maxime solemnia, hic vero
sigillatim non repetenda. Etiam typus febrium Varius: tritaeophyias, quotidianus , semitertianUS, Sque Pa Ceteris infaustus it possimis signis stipatus ' Praetorsa in pestilenti aliqua constitutione, quae in annona Cari tate, ex ictu pravo homines in Asia assig0bat GALE Nus frequentia vidit ulcera cutis, herpetes; quibus Vero cutis affectus abessent, carbunculi prodierunt et XCre menta graveolentia ac mordacia. dysenteriae moresque teneSmi, urinas grausolentes, sudores mali odoris, iiques critici, abscessus putridi . Quibus Vero nihil eorum ac cidit, ii interibant omnses, cum manifesta Visceri alioujus inflammations aut ob vehementiam et malignitatem febris virium dei scito ab initio statim ob oriebatur.' an
gui rusuS, niger, nimis serosus, Cer Venam diSSeClam inter suendum mordicus silicans aegre Vulnu ad Cicatricem conducerotur Inter pessima Signa nost0Pxetulit etiam alvi fluxum strenum, speciatim in Consti tutionibus quibusdam opidemicis maxime importunum '), Observante jam pridem Η1ΡΡoc ΗΛΥΕ γ meo non fastidium ciborum dissicillimo sup orandum, aliquando plurimi mori quam comedero quidquam prius ducerent 'o. In terdum vero et salutaris alvi fluxu e VaSit, utcunque tet reiciostidus; nam in pestilentibus morbis ericreta etiamsi
pessima vidit uvisso 'o Addit, haec non in principiis
dOb ΘΓ apparere. Sed morbo consistento Nam si initio Θpparent, infaustam illa corporis diathesin significant, aut Sigia in humorum corruptelam si Orbin Progresso, beneficio facultatis naturalis fiunt δ'). - Alibi sexantho
Danta ulcerosa nigra aspera, AEquamOS et Sicca tam 16 D typis. c. 4. Etiam haec paritor atque HiPP. 17 Comm. in H1PP. Epid. L. III. . . t. 7.18 L. c. t. 8.19 Confirmabat ΑLLostus, do . . ins . O. 86 CL S. Praeeed. 20 Comm. in HiPP. Aphor. IV, 21.
255쪽
quam xcrementilii humoris salutarem reperit vacua tionem. Evadebant enim, quibus talia floruissoni Α). In praesagio ejusmodi morboruin edendo universim monet, ut, qua a Viribu Sumitur nota, Cum Pernicio Sis symptomatibus conseratur; si illa bonas et sussi cientes esse Videantur, bona ess speranda δ'). Cetero quin, quae HIPPOCRATES Circa prognosin eiusmodi mo horum comperta habuerat, ea et noster retinebat ut comprobata, et multis locis in commentariis adjunctis sua Aperientia confirmat.
GALENUS , quandoquidem in cognoscenda st diiud canda febre typhode, ut in ceteris plerisque partibus rei modicas, Coi sonis vestigia fidus cultor persequebatur,
omissi permultis, quae, quum communia utrique Sint, non Sine taedio repelita fuissent, circa a maxime hic Veniebat consulendus, quibus a magistri disciplina di versus sit, Vel clarius eandem illustraverit, vel elabo rando ac certius definisendo amplius promoverit. Jam Vero quam C mr a m noster morbo adhibuerit, referenti similiter rem gerere icsat, quum semel notatum Sit, Hippocraticam modicinam illi unice fuisso probatam et contra dissentientes sortitor defensam. Generatim qui dem contraria contrariis curare uterque certo Studebat, ut compluribus locis mons GΛLENUM; sed in singulis, quum rerum status in doctrina et experientia medico Tum per aetatem tantopere esset commutatus, et ingenia auctori utriusque insuper inter esse adeo differroni fieri non poterat, qui Pergamenus a Co sat multis locis discederet. Quod vero ad malum nostrum adtinet, quo HIPPOCRATEM praecipue intonius laserat . idem GALκxus
21 moth. In d. V. c. 12.22 Comm. rum Epid. L. I. s. 3. t. 21.
256쪽
assoqui plurimum tentabat scilicet ut praeverteret phre nitidom, eam corpori diathesin vite curando, cui, qua Iemcunque e prodidisset, facilius si roquentius illa
subnasceretur i. e. febres putridas, easque potissiinum BrdenteS, POPulares, malignas. Minus sertam efficaciam ObServAbat, et propterea non deo multum fiducia in eo medicaminum sparatu videtur posuisse, quem nil Versus malum ipsum praesentia sua jam urgens adhi-
sobribus uiridis igitur ac postiisentibus, OtiSSi
mum genio maligno populariter dominant , corpus ita tutissime essenditur, uti maxime vacat excrementiS, et supervacui Obsoletique humores oras rite ejiciuntur; praeprimis uti perspiratio integerrima servatur. Quem in finem ubi in humorum circuitu obstaculum natum St,ves obstructio; Θatus leniter aperiantur, et quod Cou gestum fuit, solvatur; quae corpora excrementis Catent, Purgentur. Dein annitendum est, ut Orsu CauSae ex Superanti, morbum intendenti, quam sortissime repugnet et conveniente ubique ratione. Quapropter animadver tendum, qualis constitutio hominum tum temporis prae Ceteris morbo sesequenter inseststur; a quidem sodulos cum cautione erit immutanda; Iethora et obesitas, ubi obrom lacii adsciscit, coorcenda, et in contrariam conditionem paulatim conu risnda. Qui Voro immunis
a sestilenti assiatu habitus degit, quippo quod beneficium
gracili et sicco ut plurimum contingore nostse vidit, is studiose conservandus est integs et a doclinations in minus opportunum tuendus δ). Quidquid impurum, a sanitate alienum, in Corpore retinetur, huju Vel con coctio, Siquidem superata nondum suit, adjuvetur, vel ubi maioria ad discessum jam sestinata et Prona fuerit, aut in melius a natura mutari amplius nequit, evacuatio
promta instituatur. Eaque ipsa diversimode essicitur, pro
257쪽
varia risum conditione, modo Vomitu ericitato, modo alvi si sotionibus, modo sanguinis detractione '). Nam quaecunque morbis iam praesentibus reci sunt, melius est, ut iisdom primum incipientibus aut imminentibus, antevortondo aciamus ε). Sic sanis etiam sanguilasmmittore exp0dit, ubi magni alicujus morbi metus xigit, rations statis habita ot virium ' . Tria enim curandi hoc auxilium suadent morbi magnitudo aut praeSΘns, aut mini notis, aut incipi ias, aetas florens et virium robur. Nec tamen bona sertur stractio ab illis, quibus humorum insignis intemporios subest, utSuSque Velie mentia et magnitudines inaequales, Xsuperantibus qui d0m imbscillibus et parvis, faciei simul color et Cor poris iniquus apparot his enim parti in virium modus non suppetit ), partim materia incongrua vel causa morbi penitus infixa corporis compagi inhaeret, nequoad prodeundum prompta est. Intserdum ne natura egri medicamentum, quod alieno humore matur QVAcuet,
admittit, sicut et alius subinde assectus obstat, qui talem respuat educendi rationem ').
Ubi humorum intemperies peccat, evacuati PriuS, quae ad Vacuandum promta fuerunt, per Vomitum, al-
dicamentum propinare, quod illi quam maxime repugnet. Perspirationis Ver defectus, quandoquidem putredinis istius praecipua causa est, ite summovebitur remediis pro arietat assectus variis Scilicet quum illa exors ii prolithsatur vel constrictis meatibu in corpore exi guis, vel humoribus abundantia sua, crassitudine, spis
24 meth medo Dd. L. V. 12 d. sanit tuend. IV, 3. 25 D. Ciarat per venae se l. o. Praeeunte HIPPOCRAΤΕ. 2M Ad Trasybul. c. 7. Meth. med. IX, 4. 27 D. Durat Per v. s. I. c. 28 D. sauit tuend. . IV. C. 4.
258쪽
situdine, oratore obstruentibus constrictio curari debet adiumentis relaxantibus, abundantia vacuantibus, Spissi ludo dilusntibus et lento detergentibus ').
In putredine, quae totum corpus o Cupet, et ContInentes febre excitet humorses per urinas, alvum et S dore eripurgandi Sunt, nec non se Vomitum, Siquidem ad Ventriculum sua sponte decumbunt. Modicamenta Vero ad haec proprie conducunt lenia et humectantIasimul, quae ebrilem exaestuationem et siccitatem non augeant, cremor tiSanae, aqua mulsa, Oxymel decoctIO radicis apti. Quodsi venter non satis respondeat, aqua mulsa cum oleo injicienda. Vinum quoque aquosum omnes excretione Promovet eadem Virtus avacro est quavdulcis et temperatae. Ubi vero Vehemens a magnus morbus, ut in continentibus sit no Vino utendum est, nec balneo, nec rarefacientibus omnibus, Vel unctiom
hus. Tunc febris quidem causa frigida potio concedi
potest, etiamsi secretionem XOptatam non adjuvet, ne quo obstructionem humorum solvat. Etenim probe con siderandum, et quae febris remedia sint, et quae humo rum intemperiet, ubi Per se sola subsistit, conveniant. Non semper duo hae momenta inter se consentiunt, plerumque sibi, quoad medelam neceSsariam, adverSan
tur. Dissicii est, haec inter se componors difficiliustamsen si Virium quoque Statum cum illis conferro vestis Propter ita Scopum Tutius autem omnino balneum adhibobitur si medicamentum rarefaciens, Vel aqua frigida ' , vel vinum, quum notae coctioni humo rum in ardenti febre prodisrint ). Ouodsi insuper
torosus aeger St, tum coeli status calidus et siccuS, aesti
os etiam frigido balnso haudquaquam laedetur. Ejus modi namque opportunitate usi, qui sese in frigidam con
jecerunt, Protinus Hyerse sudarunt, et nonnulli eorum
29 Metti medend. L. XI. c. 8. 30 meth med. IX, 5. 31 CL comm in II. Aph. VII, 42.
259쪽
alvus iliosa reddidit. At si mediocris febris, o viros
non validae, cum noti concoctionis, quae cernuntur in urina, cute etc., omnino balneum prodest et Vini potio, simul vor frictiones rarefacientes, idque tanto magis,
quando ac fuerit frigidus Frigida tunc Ierumqus ab
aegro non appetuntur. Exigua autem Salutis spes est, si in frigido aere vehemens ardor eum detinet, et Inec concoctionis accedunt Signa, nec ire Validas appa rent servari is plane non potest incassum omnia adhibentur δη . Itaquὐ qui febrem curaro conatur, neceSSe St,' morum statui consulat, unde duae indicationes nascuntur, altera a febre, altera a putredine. Febris quidem partim rite Curanda est, partim, quatenus nondum esser buit, inhibenda. Sic etiam materiae Vitium partim, quod adest, corrigendum, Partim Cavendum, ne incrementa CR piat. Prohibetur autem has depravatio, praesidiis ob structioni modontibus atque his ipsis cura exordienda est, evacuatione multitudinis, Si qua conveniebat, ritΘpraemissa. Verum etiam ex illis vitanda sunt calida, quas febrem et forte humorum intemperiem augeant. Aportis deincops obstriactionibus, per meatus Acretori S vacuandum simul Vires roborare jam convenit, ut eo meliore cum successu materiae iniquitatem devincant, Concoquant δ). At in quibus suspicandum est, magnam copiam hi moris incongrui accumulatam esse, ubi vel observatione duc vel ratiocinio justo concludere Iicot in magna Iassitudine artuum, faciei incongruo colore, HIS Pec liariter mutato, urina cruda, turbida etc., illos humores in Sanguinis massa contineri, Vel quasi Semi coctos, Vel intra Corsu perperam retentos, audacter sanguis mitti potest; ubi plus illos a sanguine receder opinandum est, cum cautione mitti debet, ubi plurimum, plane non 32 Meth. IX. c. 9. Ibid. XII, 3 vid inis 33 Meth. XI. o. 10.
260쪽
mittatur Deinde alvum dejicere Oportet, ration habita abundantis humoris copiae pariter atque indolis. si ius
largius evacuanda illa est cui Venae sectio iser morbispoci sem indicata quidem, tamen instituta non est proptero stat sui vel timiditatem. Percoquenda enim Sunt, quae
cruda adhuc Vel semi- cocta existunt; evacuanda Vero, quae a Cria, et mordacia retinentur, velut ultra sangui si
cationem obsoleta Quibus haec contingunt, eos absti nore convenit ab omni Valido motu, blando vero per unctos atque oleo perfrictos Mulci balneo lavaro. itido
in otio si abstinentia habere atque etiam Iomno tra dors nihil enim est quod aeque Concoquat ea, quaΘCOn Coqui POSsunt, et malos succos per halitum digerat, quam somnus a balneo balneum autem ad somnum Ped di propensos Verum si abstinere quidem a cibis opor
tet, non omnis tamen auferenda nutriti est, De Stoma
chus Iaedatur, fastidium creetur, ire dejiciantur et hii morum intemperies incrementa capiat Ergo Qxiguum quid hic dandum, ac potissimum tiSanae remor, Sim pliciter conditus, vel alica eodem modo praeparata, Cum pauxillo aceti, me nimis glutinosa sit, neque sorte ob struat magis, quam deterga meatus, Vel plenius nutriat, quam convenit. Etiam mulsa idonea est et Oxymel de nique omnia, qua citra VitioSi humoris procreationem, crassum eundem incidant et Solvant, actu Cn. PiSce Saxatiles, inve monticolae, , panis fermentatus bene coctus, purus, Vinum tenue, album uae urinam cient, hic non
probat GALExus certe alidiora prohibet, quia sangui nom calosaciunt ac liquanti id vero, quod concoquendum probe est tantopere agitari non convenit Talis curandi melliodus per quatriduum continustur. . Ad haec
dolia, si coctionis signa comparent, urinae Con COCta Sunt,
lassitudo levata, color corporis in melius mutatus, frictio liboralius institui potorit mox si omnis evanuerit Iassitu
clinis sensus, qui ab humorum inconveniente apparatu a tus fuerat, ad consuetas statim exercitatione homo re