장음표시 사용
321쪽
aegritudine seorsim cognosceretur. In plerisqu sere, ut signis, causis enarrandis, Praesagi constituendo, de Dique cura exponenda Veteribus auctor Oelissimus arctΘaccingitur Curandus morbus, Iethargus, Phrenitis, Oma vigil si vi dolum QAigHre Vacuationem maleriae afflueti
lis, diversionem. ineunte saltem morbo retia Sionem, in medioe repressionem . et eri haustionem, labente . eodem resolutionem et causae CONSOCictiae edi Ctionem, jam vero corroborationem, et in toto ita justum regimen. Au Spicandum in revulsione, clysmate tui scio; ubi sopor urgeret, aliquantulum acriori, tam XCitandi, munm Va
cuandi gratia. D sin si vires, lethora, morbi magnitudo
EtC. Con Ced Ant, Cephalica Secanda, nisi humorum gravisint inperies o redundans cruditas subsuevit, tunc nimvives non stabiles esse solsent SP a Vena sectiori fariCie rubeat et ardeat , a Venae turgeant. Vena frontali incisa S 1 ad 1 miliantur Sicinetus, ut seratur Venae SeClio, cucurbitulae pone aures, in lateribu colli quibus Partibus cum Capit synti moria si vel in dorso et u meris ut Arabes praeceperant apponantur.' Sanguine de traCto pro Vari et Ate Statu modo paregorica prosunt, modo excitantia, Susimenta, ruta naribus mPoSita Cum aceto trita Vero, ubi febris acerbior est, temere haec Vel Vehementia praescribantur. Revellendum rictionibus ali quot hora in cibo, vinculis ad artus circumjecti S ut pote quibus ventriculus ossicio suo non fraudabitur ex
tus calefacientibus et irritantibus auxiliis has vi tanda sunt in invasionum paroxysmis Ineunte morbo sordes alvi evacuandae, vomitu penna immissa incitato, idque saepius certes in dethargo nocent fautem crebro Vomitiqnex arte concitatae Clysmata juvant paulatim sortiora, vel balan irritantos Posthac materia praepa xanda, dein purganda est. Vitatis calidioribus . si febris magis asstuat laques herbas modo lenientes aperien tes modo, attenuantes subaromaticae, ut conditionis Varietas jubet, in usum vocantur quarum succi cum
322쪽
aceto ferventes et naribus vapore excppli humoribus in cerebro praeparandis inserviunt. Simul, potissimum ubi Sopor est, Stomach et Visceribus consulatur 1 niter aro maticis, hyssopo, melissa etc. p. 139 S. . Praeparatam materiam auctor elimina pitulis de hiera cum agarico, et similibus quando febris urget clysmatibus movet a ribuS. Ubi secretiones suppressae, Vel per sudorem crisis sit, iuvandus hic usnit lateribus calidis sic. Localia ad caput incipiente adhucdum lethargo prohibeantur, ne materia firmius infarciatur, metumque poplexiae moveat, qualia sunt sternutatoria, ubi aegre excitantur Ianguentses haec igitur non sunt diu conlinuanda, ne caput impleatur, ne quo iis adhibeantur, qui sunt longo collo et ophthalmiis obnoxii cf. SEPΥΑLius Supr. . CastorΘum Valdoper Iau datur. Auribus irritantia noster injicit, ut olea volatilia, quando quidem graVissime aliquis decumberet. Caput hiems tondeatur tantum, aestate radatur. In diuturno malo dropaces ex pice, pipere euphorbio occipiti raso opponenda, dum ne aeger pilepsiae obnoxius sit. Sistro nua febris, lenius transigendum calidis rassidiis; sin ignava strenua medicina Ahibenda. Finem faciant o borantia, castoreum, theriaca, mithridaticum, utpote qui bus locus potissimum est, quando malignitas febris ps riculum minatur. - Ut haecce pleraque, ita et quas aestiqua praecipiuntur, omnia fer ex ARET AEO, GALExo, CAEL 1 , PAULO , TRALLIANO , AETIO , Arabibus etc., de
alii complures rem exponunt, Viri suo tempore celeber rimi. Jam Er a sporadici mali medicina ad popula rium constitutionum observatores reveriimur.
323쪽
Illa tempora, medio scilicet seculo XVII, ut uni vorsim iterarum studiis infausta fuerunt, propter tolladiuturna, quibus in Germania plurimae gentes dimica
hant, non parum obstiterunt medicinae Veris incromen iis, partim ob communem doctrinae calamitatem, partim ob hemiae intontiora et magis frequentata studia; qui hus ad res restituendas maxime in aulis principum a Vehant et operam navabant, unde auxilia genuinae artis salutaris corrumperentur. Inde factum etiam est, ut circa nostrum morbum curandum, etsi in selix videndi oppo tunitas minime rara' praeberetur tamen nonnisi pauci existerent observatores Vere praestantes et cum Hippo Cratica patientia et sinceritate aegrotis adstantes Quas enim caput jam esserebat schola, explosa sere Veterum solidiore doctrina, ut obsoleta et absurda, GALENI prae
sertim, hactenus vigente, auctoritate Concussa et forsan iniquius usto contemta novas meditationes de natura corpori a morborum composuit, causas Vero et signa et praesagia et Victus regimen neglexit, de ut omnem
ponoron fiduciam 4m singulari aliquo medicamine pro Prio, uiplurimum ex chemicorum ossicinis profecto, etiamsi et laudabit nonnihil ox tali fonte ortum haberet 'uod intuontos Iocum quibusdam in hoo delectu observatorum,
Iicet parciorem, ConcedebamuS.
BAPT HELMONT1us φ Vir ingonii acutissimi, observator Vero mediocris, quomodo Galenicam scholam se Iicissimus adversarius impugnaret, quomodo archaei notions in illustrandos Vitales eventus et morbosos assectus cognoscendos induxerit, abunde cognitum est. Inmodicina facienda calida praesidia et acido adversa, elixi xia si parva dos jam essicacissima medicamenta, saepius
SeCreta, arte sua parata magniloquus commendavit eo
Tumque usum Vulgarem reddidit. in scriptis ceteroquin
324쪽
obscurus , ambiguus, dissicilis , animosus si arbitrarius rorum interpretator Subtilissimum pestis mi asma in a Podillusum gas fracidum appellat. Venae Sectionixusum et limiis in sobribus nivsvsim coercsebat, metuen Sanguinis
ot spirituum dispondi . Sola siare in sim scissi in i pes disti
ratione sebres, praecipue malignas, tolli volebat, multus propterea in sudoriseris excogitandis et praescribendis, utpote omnem Curae oginam absolventibus. Estque ex ejus opinione una versalis sobrium medicina diaphoretico, citra sudorem a dis sedentis materiae animadversionemosicax. In post Ostendiana raciditatem pestilentesmexustas soleas luisse Scribit, ut prod de remita quo
vato ictu genuina pestis Supervenit et Corbulus Bu bones varii, carbunculi et Xanthemata Crebra Pori bant quibus de naribus sangui fluxerat salutares tarnensuerunt colli tumores et artuum. Nulli cum post alii morbi vigobant. Sub noctem illa magis infici bat. Ex
Ercitus regius arbem obsidens , omnibus, quae ad Vitaminecessaria sunt. instructus, immunis perstitit. Tuo 1 Lo LΛΝcΕΥΥΛ di pestilenZ etc. rogos nosnsos vid obat non prodesse in peste cauteria et fonticulos non admodum laudat pestem in Italia non nasci existimat. ΡΛυ L. Pi DLERUS in peSte a. 1644 paucissimos rofert alexi pharmacis Servatos, melius potius habuisse medicamontis destitutos. Mense Superveniente et se techiae, Iethales, item terror et angina maligna. FR DE LE BOE SYLV1us ' in praxi ab H Θlmon tio non multum recedens, i morbos acutos fere peccanti
22 De morbis popularib Bredae obsidionis tempore grassanti
325쪽
acori pariter atqu0 ills tribuebat et alcatinis volatilibus
ac diaphoroticis adjumenti conatu eS Superare, mate viamque malignum, quam in Xanthematicis praeolpus febribus, tamquaria salem Volatilem, at Calinum, Crem, Penetrabilem, Suhesse opinaretur, Calefacientibus istis, Praecipue sulphuratis, stibiatis sedicaminibus et regi mine exaestuant foras propellere. Sanguinem simul di
Iusndo sibi vidobatur ad hanc excretionem rite dispo nere eumquo optime dilutum largo theae hinsnsis
infuso ab omni in morbos propenSion VRCuum ESSΘ.Socuti in hoc SYLvium sunt ONTEROUS E CRA AN IUS. Opio ostor multum o feliciter utebatur. Ceteroquin
quum instabilis hypothosis hujus viri medicinam rego
ret, observator inCertus neutiquam meruiSSet, quem OH
sultum adiremus, nisi auctoritas ipsius, memoranda in annalibus artis nostrae, tot ingenia medicorum Occupando tam ancipitem et funestam potestatem exercuisset in febris nostrae curationem, quae tot millibu aegro rum exitio fuit, tandem ver per SYDENHAΜUΜ melioris artis propugnatorem abolita est. Sudorem nimium febris a. 1670 Populariter gras santis SYL 1us compescebat absorbentibu cum pio per
mixtis, et laudat diascordium Fracastorii ut alexiphar macum promptum. Vidit in febre maligna pulsum sub inde rarum; spiritus salis diluti egregiam utilitatomi compescendo sales volatili stibris ejusdem acida uni
versim arcendis malignis morhis opportuna. In con
stitutione epidomica anni commemorat ditiores potissi anum infestabantur, morboque frequenter recidivo Sol l licet post summos aestus ver frigidum Secutos malum illud xortum suorat, quod ab aere fuisse auctor putat. Morbi sacios varia, typus primo intermittenS, tertianus simplex, mox dupleX, demum tripleri, cum anxietate, nausea, omitu fastidio cibi, siti, ut tamen potum diu RVerSarentur omnes lingua mucosa, phthae dysenteria
hypochondria distenta, dyspnoea; aut OPOP, aut gry-
326쪽
quam ab aestu UCt3m et Crem putaret, temperare o
ster studsbat lenibus acidis Succi pancreatici acorsinspiritu vini volatili corrigebat, quem cum spiritu nitri amabat componere Vomitum movebat, Sudorem salibus volatilibus , narcoticis , Otissimum sulphureis pellebat. MORELL1υ Τε pestem arbitratur non esse propriumst sibi constans morbi genus, haberi eandem absqu maculis, bubonibus, et carbunculis, etiam levi cum
1ebre et tunc Venam cum pernicie secari Cardiacarojicit si theriacam sudorem quidem in peste movet, ut tamen, quoties sebris ardens adest, refrigerantia ad misceat. Purgantia improbat, Cum etiam spontaneam diarrho eam funestam, et alvum iCCam Salutarem Cogno visset Cibo aegros non debere obrui. Bubonem evo candum esse VeSiCatorio. Febrem purpuratam peSt ni hilo osse mitiorem Circa novilunium ac plenilunium Venenum aereum Pestilens magis infestum reddi.
Vir non vulgaris doctrinae, Suisque non tantum, sod alionis etiam observationibus et seditationibus segre gis instructus. In morbo, de quo agimus, describsit domultus est, eumque, partim pro intentionis aristate, partim pro Symplomatum aliquot concurSu, in pesti lentiam seram, febrem postilentem, dein is malignam febrem , putridam, e techi a Iem et hungaricam distribuit. nori si s naturam quaerebat in occulta quadam et humanae natura proprie adversaria intemperie, cum
25 De febr purpurat epidos pestil. etc. 1641. 4.
26 opp. T. III. d. febr L. IV.
327쪽
contagio is sobro Vel adjuncta Vel non adiuncta. Si adjuncta haec sino discrimine pestem et pestilontem sobro dicit Febris pestilens sine peste habetur cui non is gradus corruptionis humorum adsit, qui pesti lentis Venoni naturam constituit, dicet Vald maligna;
etiam contagiosa, tamen a causis Orte privatis e. g. hu morum depravatione, prosecta. Symplomata febris e Stilentis a symptomatis pestis non disserunt, nisi velis mentia, nam in utrisque adsunt bubones, carbunculi sic. Malignas febr non semper contagiOSae, non tantam habent Vshementiam symptomatum, nec bubones etc., magis autem perniciosae quam simpliciter putridae Sym-Ptomata typhodis status omnibus promiscue similiaria.
Pestem veram, bubona eam memoran Signorum, Cau
Sarum sto. rations reddit haud aliter ac priores; sin gularia quaedam insunt in curandi methodo xpo Sita, mobis ideo paulo consideratius perlustranda. Non in qualibot postiloni constitutione, , nec in quovis cor Pore Sanguis mittendus; sed si ea deprehenditur in cor Pore Sanguinis copia, ut metuendum sit, ne putrida se
periclitari possit, accedat, aut sanguini ad loca incon Venientia impetus inimadvertitur, inde morbi curatio impediri aut stardari possit, aut si bubo delituerit, vi resque potius sint copia praes catae, quam vere dissipa tae tum demum sanguinem mittere licet, ea quidem copia, quam Vires forunt, nec nisi mox in principio, intra primas 1 horas aut non ita multo post k quia, mi usquam, hic pra ceteris occasio agendi Praecep est. In Vena aperienda obs0rvandum, an dolor aliquis in corpore alicubi appareat, ne ne qui si adest et ubo
nem vel parotidsem vel carbunculum erupturum annun tiat, vena in eodem lator ac proxime a parte laborante tundatur, qua detractione naturae motu adjuvetur, non impediatur. Si amo carbunculus in alterutro CPUTQOxiatur, et, quod saepissime sit, inflammationem et dolo
328쪽
rsm vehementiSSimum excitat, quo no vires dojiciantur motus est, in OppOSit crure Vena melius inciditur, snimium sanguinis assiuat Monent quidam, ut, si carbunculus e bubo ante Venae Sectionem appareant, prius cucurbita tumor applicetur, ne venenum Venae Sectione
Purgantia Saepe plurimum nocent, ubi materias O tum impediunt, qui a natura ad cutem instituitur, et a sorptione humorum aucta fomites morbificum sanguinio humoribus penitius admiscent, meo non cum noxiis foris rutilia ejiciunt major spes ut plurimum in ale Nipharmacis, interdum tamen otiam post haec purgatio orit in usum Vocanda. Convenit autem animadverterct in hac medicatione, qualis constitutio aegri sit, quomodo inedicamentum alexipharmacum forat, et qualis febris indoles cum pestiisenti assectu concurrat i Nam si corpus purum St, nec de humorum aliqua periculosa intempe xi metus Sola lexipharmaca Susiciunt, et sola perspiratione materies morbi promto discutitur per ambitum
corporis Si vero do cacochymia quadam suspicio St, atque a febre putrida idem periculum timetur quod apostilenti malo post alsexipharmaci usum mediocris Pur gati non inutiliis instituitur, ut subtracta pari putridisomilis, quippe febrem aucturi sacilius, quod residuum est, a natura possit depelli si origo morbi spoclanda est; si quidem ab aseris iniquitat aut contagionis inqui Damoni genita fuerat pestis, sufficiunt alexipharmaca, ni forsan in corpus impurum causa morbifica inciderit, tunc enim febris putrida orit avortonda. Siboro ab
Interna humorum depravatione pestis maximam partem eXOrta purgatio necessaria est, s impuri humore aliorum medicaminum usu exaestuontur aut pejorem indo Iem nanciscantur, aut inflammationsm lethalem ossiciant. Undm missa svacuations etiamsi pestilentis materias Vixes alexipharmacis fractam sint, malum non raro indiIum, non mitius periculosum morbum degenerat.
329쪽
Tutissim mom ad alexipharmaca et Sudorifera con
sugitur. Nonnulli statim ab infectione hausto alexipha maco si sudore inde elicito nihil mali amplius porpossisunt. Sod si cura protrahitur et horae octo ad duodo cim fuerunt elapsae, antequam mediCamentum Sumebatur, centesimus Viri a morbo immunis evadit. Jam vero post primum sudorem Videndum est, an Corpus Sit ple thoricum et Vena secti requiratur. Tum inter 12, certe 24 horas sa instituatur. Plerumque Vero, quia medici tardius vocantur et Virium lapsu praecep est, consul
lius intormittitur. Alexipharmaca Virtute plurimum pollere Ostro vi dontur: lapis beZoardicus, si quidem genuinus est, quamvis talis admodum pretiosus; angelica, Valeriana, carduus benedictus, dictamnus Creticus et albus, impe ratoria, gentiana, absinthium, baccas iuniperi, terra sigillata, apides pretiosi, mithridaticum thoriaca,
quamvis haec tum tempori Ionge minus quam GALENI aetate, quum jam non tanta cum diligentia comparetur et partes quaedam, quibus admixtis olim ossica suerit, non amplius cognitae sint. Ne ero nimium tardus vel ni mi parcus hujus medicamini usu Sit, nec Sine cautions habita naturae aegri, aetatiS, anni tempori etc. ratione. Ubi Isbris adest, acida admisceantur, ne facit infantibus haec vel mithridaticum si similia calida
exhibeantur, nec pueriS, ne gravidis Vel puerperis, ut pote quibus mitiora conveniant dias ordium Pacastor P. A camphora abstineant, quibus Ventriculus, aut Caput infirmum est, aut qui eam aversantur alias dentur ejus doni gr. I ad III. Somnus vitandus aegro est, donec his sudaverit. Inter sudandum autem reficiatur Conserva rosarum, acidulis, aquis cordialibus, odoramentis etc. Finito domum sudore corpus linteis mundis moderate calefactis abstergatur, dein Cibi restauretur bene u
trientibus, facile digerendis, acido utiliter condiendis. Malignitate, sive subtiliore materia morbifica ac pe-
330쪽
stilonti, maXimam Partem Victa, si vitiosi humoros ad hucdum redundant, Purgatio convenienS, Pheo, vel ta marindis exhibitis, non mittenda. Ex nos P. ALPINO ' noster refort. Ἀ0gyptios in post cruribus, brachiis et inguini vesicatorium applicars votiscarificationibus longis sanguinsem strahors bubonibus natis si febris et symptomata reliqua remittunt,asgerque melius habet, ut Suspicari liceat, materiam
postilentem totam Vel certe maxima ex larte hac via esse ejectam, O Peccatur, Si Concoctio abscessus, etiamsi non perfecta, ut in alii tumoribus, exspectetur et ad juvotur . . Si vero Vel bubo non satis erumpat, Vel xvirium inopia vel ob materiae Copiam superantem, Vellico maxima par, in bubonem depulsa sit. tamen obojus copiam mole tumori nimium augeatur undo sobris ot symptomata acerbiora tunc nullo modo unctandum,ssed unico danda opera eSt, humor emittatur, nam frustra hic exspectabitur maturatio. Ut quod humoribus incongruum insest, ad ambitum corporis altrahatur, ConduCunt CuCurbitulae Siccae, est catoria, scarificatio, inprimi in carbunculis, cauterium, et ulcus, diu Servata puri excretione.
In sobribus malignas quidsm in principi latent,
pesti ΙΘntes vero fors in principi mox Se rodunt. Nocssse igitur est, ut cito illae cognΟScantur, ne tempus agendi incassum praeterlabatur '). Symplomata quidem in utrisqus omnia majori Vehementiae Sunt, quam pro apparonte febris indole ac Peculiare aliquid accidentibus signis subest, quod dum in aliis morbis ipsa offendunt, non obtinent. Virium in
signis dejectio, sine causa manifesta, eaque mori a Priu 27 D. med. Aegypt IV, 15. 28 L. IV. α L