Artis obstetricariae compendium tam theoriam quam praxin

141쪽

litari, H quum gravia secundum lineam perpendicularem

cadentia maiori nisu agant, seu maiorem exerceant vim,

β nisus hic constrictione musculorum abdominis ZYab

utroque uteri latere augeatur, qua uterus adicetum urgetur singulari cum impetu, omni eius actione tendente in foetus partem superiorem, hin hoc situ nisus, quem foetus ex omni parte exercet, dirigatur versus vaginam. Facta igitur horum principiorum adplicatione ad partum naturalem, adparet, motum partium uteri superiorum vasculoso-fibrosarum vi elasticitatis instante partus tempor auctum, in punctis fundi uterii & placentae a. a. ab. I. Fig. I. tendere versus Centrum C ad orificium A. aequali vi, qua agit in fietum, hic rursus in aquas, membranasque C. C. C., donec aperto satis orificio, C extensis nimis membranis, plenaria contingat separatio placentae ab utero, β. XIX. membranarum mptura foetusque naturalis exclusio a a).

40 Vis quae in uteri undo maior observatur, tanta est, ut subpperatione manuali, quam partus praeternaturalis requirit, activitatem manus superet. Manus enim si in utero detinetur, comprimitur, constrictio vero uteri aliter solvi nequit, nisi encheires quadam, retrahendo manum ad carpum usque &reflectendo eandem ad Omnes partes, qua uteri fit relaxatio, ne ingrata sensatio, quae instar formic vim digitos perreptantium alias in manibus percipi solet, impediat, quominus partes foetus a se invicem te distingui valeant. Cons. D.

a a Uid cautelas quasdam -- Elicas in praefamine addums.

142쪽

Sed licet uteri reactio in omnes partes istus aeq liter directa, circa fundum maxime, valida eaeis at foetum una cum secundinis linea perpendiculari expellendi: g. XVlli. observationes tamen quam plurimae retardatum pius naturaliter impossibile testantur partus negotium, quamquam sub situ foetus perpendiculari, ina placentam tam fortiter fundo uteri adhaesiisse, ut motus non suflec rint expellendis secundinis, sed institutam fortiorem funiculi umbilicatis agitationem vel riaptura eius vel inversio bb fundi uteri exceperit. Prioris reddernus rationem disquisitione altera, qua in causas huius dissicilis partus inquirentes, trademus modum extrahendi Commode foetum ope forcipis anglis e & obser vationes quasdam susceptarum felici cum successu operationum exponemUS. Posterior vero observatio cc indicat, separationem placentae non ab a-

stivitate solum fibrarum uteri orbicularium, sed actione

fluidi

bb De versione uteri e

pendantur ea, quae fusius explicavimus, dissertatisne citata de haver-

de variis eiusmodi notatis observationibus4 p. 3s9. refert, se in iis maxime praeternaturalem adhaesionem observasse, in quibus propter mΟ- tuum, ad Parrum natu alem requi-storum , imminutionem, indeque aceeleratam laetus Xclusionem, dolores separandae placenta haud suffecerint. Ita enim iri remassia pluseuriois, que les femines, quia uisent ave seu de nouisors, sontor ratrement plus is uiles λδεύ- vrer, que cesies qui en tiavantage et selon moi, en voici a rasoneis petit nombre de doliuars, ne fouinuant Bre cavae, que sarine india

Position

143쪽

fluidi amnii versus latera aequali deducendam esse. Quodsi

enim placenta, a. a. a. Fig. I. adhaereat fundo uterim, nisu foetusin constrictione uteri in puncto B tendit versus orificium A. linea perpendiculari g. XVIII 3. Hoc nisu quidem aquas propellit versus punctum A: cum vero ibi cede- in resposition ei Orisco interieu de lamatrice atine dilation facile P en-fant vient par consequent plaspromptemret, et D peu de temps, qui est

matrice, a motus que ron ne previ- enne cet accident parile precautions

que je mi ici en usitae. Videtur vero haec ratio insuffciens, cum sub facili partus negotio dolores qui utpote effectus motuum uteri nil nisi nisum indicant ad separanda& expellenda contenta continui ac directi sunt a fundo versus orificium, quibus foetus linea perpendiculari facillime excluditur I. XVIII., Motibus igitur directis versus Placentam, qui contractionein dilatatione, vi uteri elastica,

Peragluatur, exiitente actione fluidi versus latera aequali, vasa placentae ab utero separantur. Id vero directe fieri nequit nisi sede illius

in musculi orbicularis centro, quo in potiores eius partes uterus activitatem exercere possit. Quando autem placenta musculo huic ad duas vel tres partes tantum adhaeret, illae quidem separantur, reliquae extra sphaeram musculi stum obtinentes dissicilius seiunguntur, quippe

vis reagens uter inaequaliter fertur in placentae corpus praesertim cum P in aerii uteri locum, cui placenta adhaeret, reliquis partibus crassiorem observaverit adeoque vis simplex ab uno latere uteri, non unita ab utroque existit. Ergo dolores ad facilitandum partum &placentae separationem promovendam non sufficiunt, nisi motus aequalis

in fundo atque aequalis actio fluidi amnii ab utroque latere adsint.

144쪽

n n Isin I s. I. DE SITU TERI RAR FORTUS re nesciant nisi versus latera C. C. C. partes laterale membranarum mpandunt, quarum expansione sit extenso vasculorum capillarium, quae reactione uteri a centro fundi B vem sus punctum A atque actione fluidi amnii, quod nisu fortiori foetus a puncto A versus latera C. C. C. urgetur, ibique uterum magis expandit, secillime a fundo separantur.

Satis iam dictum de situ scelus in utero naturali, en istente placenta in fundo uteri Progredimur aditum uteri laetusque obliquum, qui cognoscitur, quando linea recta D. F. Tab. I. Fig. II. vel e centro placentae in D. adsumto vel ab uteri extremo per centrum uteri C. ad alterum uteri latus T cum alia quadam F. G. in eodem extremo ducta atque perpendicularem A. B. ad angulum rectum secantet cit angulum obliquum.

Dissert igitur situs uteri obliquus ab obliquo scelus in utero situ, quatenus vel uteri gravidi inclinatio fit ex sublato eius aequilibrio ob molem in uno latere maiorem; g. XXV. vel foetus in qualicunque uteri situ ita inclin tur, Ut extremitatibus latera eius attingat VIllδ.

Quodsi enim placenta non adhaereat uteri fundo B. ab L Fig. I. pars uteri dimidia B. a. a. b. b. b. M. Amagis

145쪽

magis intumestet g. III. ygraviorque altera evadet B. a. a. h. b. b. c. A, sicque fiet uteri situs obliquus Tab. I. Fig. III, atque ita mutabitur, ut centrum fundi, quod antea Tab. I. Rig. I.&II. e diametro oppositum erat vaginae in A, nunc sit in puncto laterali F. G. Tab. I. Fig. III. quod priori B est inferius, atque opponatur puncto E.

Quo magis autem uterus subcincremento scelus e tenditur, eo maius successive replet spatium. Reagit quidem uterus sicuti in omni motu fit, qui ex percussione orbtur per princ moi. haud tamen quaquaversum aequalivi, sed maiore ab isto latere, ubi est placenta, praesertim in H. G. Tab. I. Fig. III Quo enim corpus quoddam est gravius, eo dissicilius a Iatere movebitur i. e. maiori cum vi resistet motu laterali. Hac resistentia seu vi inertiae.

foetus magis urgetur versus Iteram partem ni ac versus placentam , ita quidem, ut placenta H. G. non adeo

multum distante ab ordinario fundi loco in B, situm reclin, tum D L. accipiat.

Quando vero placenta in O L. Fig. IV. Tab. I. p nitur, integer laetus seu utraque eius pars tam superior quam inserior versus alteram uteri partem B. D. F. C. A. um gelatur, quem haec reaget. Foetus igitur pro dive sitate reactionis, quae fit ab altera uteri parte B. O. E. L. N. N. N.A. ve obliquum B. F, e magis perpendicularem D. C. in obtine-

146쪽

126 Dis Gisi T. I. DE SIT V NTERI GRAV. pGETus ti obtinebit situm. In priori casu, crescente ita foetus pondere, ut gravior liquore amni evadat, ex situ B. F. prolabetur versus Ε. situm habebit obliquum Ε. F, ex quo omni suo nisu tendens versus partes uteri laterales. N. . proprio postea motu situm mutabit, si semper situ obliquo e manserit in posteriori vero varium litum pro diversitate motus loci, in quo movetur, obtinebit.

Quum igitur, mole in uno uteri latere existente maiore, gravitas maior simul in illo evadat, aequilibrium actionis' reactionis in utero tollitur; quo fit, ut motus suidorum inaequaliter dirigatur versus latera, inprimis vero eam uteri partem, quae minus resistit per leg mot. . Hinc ratio eorum coniici facile potest , quae circa placentae ad latera adhaesionem observavit O TR ia Da v s. g. 44. not. r.). Testantur autem sublatum uteri, foetusque in ute ito aequilibrium signa ante partum iam ConspiCua v. g. abis dominis inaequalitas, durities, altitudo, dolorosa gravitas

in illo latere, in quo maxime movetur dd), praecipue

eua, ait p. 3I. praeternaturalis hu magis depressum vacuum atque mol

ius placentae ad sonis durante te misit Pos partum vero Agni,spaviditate dantur nulla nis unicum ad sinetis certa inde petuntur quia hocce, idque probabile saltem, quod placenta nec sponte foetum equi- nimirum gravida P in latere, quo tur, nec ductui mediante funiculo placenti haeret, abdomen plus eis umbilieri insitato, obtemperat suarum extensumque repletum s nihilominus duae, cui adhaeret, la

147쪽

frequentiorum motuum, infantis inibi latitantis sensus. Posita enim placenta in O L. Tab. l. Fig. IV. nisu foetus ad partes uteri laterales. O. Ε. L. N. N. A, maior humorum adfluxus&refluxus ideoque Motus auctior excitabitur, uteruSque inaequaliter extendetur. Haec vero uteri extensio ab HIPPOCRATE ee iam observata, dum, inquit, tus mares quidem in dextris, Meminae vero in sinistris magis, non indicat differentiam sexus, sed sublatum aequilibrium motumque foeotus in uno latere maiorem, ac in altero, adeoque vel uteri, vel foetus, vel utriusque situm obliquum.

f. XXVI. . Quisque iam facile intelliget, obliquis his sitibus di

scitem reddi debere partum. Etenim in situm L. Fig. III. Tab. l. motu directio non sit versus vaginam in A, sed ve sus L. &E respectu gravitatis, qua perpendiculariter deorsum nititur. Potest quidem fieri, ut ex parte etiam deorsum tendat versus vaginam e g. ex . . sed nisus hic est insuffciens. Magis autem partum impedit situs L. F. Tab. l. Fig. iv Nam motus directio fit versus F. scelus maxima suae gravitatis parte premit uterum in punctis . . , ut taceam impedimentum quod sit a figura foetus Optime itaque iudicat, GL FRIEDius quando fs quo propius, ait, placenta fundum merinum accedit, eo minor Dius obliquitas, eo facilior quoque

148쪽

Irg Dis I SIT. l. DE SIT UTERI GRAU. POETvsas quoque spartus quo promi autem a fundo uteri remota est, eo

obliquiorem, Mum, , eo discinorem, imis funesum us

mater nanciscuntur sartum.

Verum enim vero posita placenta C. C. Fig. II. ante orificium uteri in A, uterus una cum Cetu situ permanebit perpendiculari, quia actio ab utroque latere libere sequaliter fit δε aequalis reactio placentae C. C. C. Versu centrum C, licet eiusmodi placentae situs sit praeternaturalis, imo causa

saepius tristis S lethalis eventus I. VII. not. s).

His omnibus non obstantibus, cetum nonnunquam e situ naturali dimoveri posse assirmamus, quamvis placentae uterique situs sit perpendicularis. Nimirum quamdiu linea directionis D. F. Tab. I. Fig. II. e centro gravitatis scelus C. ducta cadit intra basin foetus i. e. intra Caput, quo regulariter vaginam in A. respicit, vel intra pedes, 3. X. ille non potest cadere versus unum alterumue latus uteri, ita, ut capite vel pedibus illud tangat, e g. in puncto D atque sic situm accipiat inclinatum per princ mechanica). Linea autem directionis regulariter extrahasin foetus cadere non potest per priora Daccidit tamen quandoque, ut eXtraordinario quodam conflictu vel superior vel inferior pars foetus ab uno uteri latere; vehementius prematur versus alterum latus D, quod reagere potest. Eiusmodi conflictus si vehemens sit, eoque foetus ita inclinetur, ut linea directionis

149쪽

nis C. A. non ulterius intra basi scelus existat, partes vero eandem constituentes extra illam positae, versus punctum utendant, foetus ibi prolapsus se ipsum in pristinum situm Perpendicularem restituere nequit, ne uteri reactione id possibile est, quatenus nisus partis scelus pr&apsae maior eraisti reastione uteri. Prius tamen haec situs mutatio non a cidit, ac cetus sussicientem,gravitatem est consequutus. qua uteri reactionem ab una parte superare valet, saltem ei

aequatur.

Sit autem tali ratione mutato, dissicilis redditur partus, quippe uterus non ex omni parte tunc in foetum preisionem exercet, nec ipse foetus omni sua gravitate nititur in uteri vaginae orificium, sed simul in reliquas uteri

Expositis iam iis, quae docent causam situs uteri gravidi scelusque in utero addendum DEUENTERUM aUsam situs cetus obliqui insitum uteri obliquum, huius, m in laxitatem ligamentorum reiectae. Quamvis enim concedamus, uterum gravidum, graviori sua parte liberum ac solutum facile huc vel illuc dilabi posse, quum uterus parti acuminatae non diu possit inniti, quin huc vel illuc in-Clinet, GRA AF ivscGE Oceat, uterum m semper praecise in medio cosiocatum , sed quandoque, licet rarius, idius tum versus dextram Ajni iramque Opo strii partem praesertim in praegnantibus 7 laxitatena tamen ligamentorum, propter' faculta- tem,

150쪽

tem, quam extensivam gg vocat, non utpote causam,

sed tanquam effinum sublati aequilibrii agnoscimus, a quo

in parte uteri grauiore extensio ligamenti unius, in altera alterius relaxatio contingit alias enim quaevi gravida iuxta hancce ligamentorum dispositionem in omni partu vel foetus uterique obliquo situ obnoxia esset, vel

eandem semper experiretur, Cui tamen ratio experientia autoritas aliorum repugnant.

Restat adhuc, ut paucis in originem adhaesionis placentae inquiramus. Ovula, dum diversimode in ovatio disposita sunt, simul arcte eorum sinibus continentur. Co- haesio haec aliter non contingit nisi mediante fibrilla, quaovulum petiolo suo contiguum fuit. In statu igitur conceptionis vi seminis expanilva, vulum turgefactum ac e pansum separatur, quum sub expansione eius fibrilla, qua petiolo antea adhaesit, simul extendatur illaque excedente, ad rupturam cogatur, obducente ipsius sinum cicatrice quadam. Ovulum hoc ithymediante semine, quo tuba Fas Apii acuterus turgent, fertur in uteri cauum, eiusque fibri, I fundum ordinari petit, quippe ratione specificae levit, iis semini reliquisque humiditatibus in utero contentis imnatans una cum ovulo inpraegnato ad altiora loca tendit, a que

gg Lis cit. c. XI. D. B VRCH ARTo de ruessaria suis niculi umbili lis, vi vasorum fru- hhy Vide sub praesidi, inurae, in niger natis desigasione. g. nostro habitam, resipondente Cl. D. X Pag. 23. 26.