장음표시 사용
41쪽
LAETu me epistola tua reddiderat mi Pollio: ecce al erana amico aperio dego,atqtae ibi triste illud de obitu parentis tui fulmen Scio, in animo isto sentio, a quasi vide dolorem tuum. complorationem: eo scilicet maiorem, qui melior ille tibi parens, tu filius ei fuisti. Non sensibus solun hanimis,sed domo contubernio haerebatis: visi amorem natura&sanguis non inderet, posset dedissse consuetudo. O tris
discidium sed soletur te mi Pollio, breue discidium Linquamdiu scilicet haec terra talienum domicilium nos habebit Uiudiu, sita voveo sed ut vitias diutissime, quid nisi septuaginta
aut ut improbe, centum annos leues breue est: si Euum respicis,quod fluxit ab ceterii, fluet O miseras 5 vanas cogitationes nos ras iuras congerimus , aedificamus, libros scribimus,&iternitatem nobis quacumque via spondemus aut optamus. Quid ramen aut quantula is a suntἰ quamdiu etiam sunt non loquar de opibus aut aedificijs, quae statim aeuo aut casu pereunt ipsa illa Fama bonorum ingeniorum morbus, queousqus producit 3 Aliquid de Cicerone hodie aut Seneca id ipsiuvarie inter culpas silaudes sed quot anni sunt vix mille quis genti, aut paullo ultra Caput ipsum ingeniorum Homerus, iacmen vindicat possidet bis mille quingentis paullo atrplius annis Enimuero quid hoc est trigesima aut quadragesina stirpe potui eum attingere, xvide quid longum aut diutunum vocemus. Cogitatio ista saepe me iolata est, herexit acontemptUm aut calcationem potius rerum fugacium,id est hi nanarum. Consolatio altera, a communi omnibus lege Ride: mus, siquis cum tributa populariter danda sunt, lamentetur, sortem suam accuset quid ita quia omnes cum dant, non superbe solum sed stulte facit, qui se vult eximium aut exsorten In hoc humani generis tributo cur non sic assecti sumus 3 cur f. tua mollitie querelam inplanctum miscemus Hoc ipso quia homo natus es, mori natus es: siquid ultra punctum horan diem annum vivis,donum est non debitum,&in gratia ac luci pona
42쪽
CENT III. MISCELLANE A. Iponas At nos obliuiscimur, aut non attendimus, sin tot mor tibus quae cottidie occurrunt aut ingeruntur, visa aut altera nos
mouet deijcit, quae nos tangit Albus pereant, nihil noui aut mali est: si nostri, o nos miseros, Ainfelicesu Verba aut inuenistiunculae non desunt, cur iniuria sit facta, cur Parca maligna fuerit de vides saepe ac rides,credo,in hac re scaenam vulgi. Stulti, bis stulti,quod sumus cogitemus, Mnon magis miremur ii minem subito, quam florem mori. At tertio diuina cogitemus. Ad meliora eundum est,ad puriora laetiora,prauis, turbidis, tristibus his relictis. Si ad ea te aptasti viaticum ut sic dicam corrogasti virtutum sietatis, quid male te habet abire, aut lium abisse Gratare, si sapis o homo, plausu incantu prosequere, qui non diu in salo iactatus peruenit ad beatum portum. Plura sunt, quae tu tibi mi Pollio dices. Ego ex animo in dolore tuo dolco,quem aliquem esses cupio, sares ineque enim homi nem exuimus ded temperatum nec longum esse, hoc suadeo opto. Tu inquam tibi dices. quidni hoc sperem, qui mihi sic lubenti praedicas studium tuum sapientiae quietis Exoscul tus sum eam vocem tu re essice, nostri miserere qui volentes adspirantes aegre huc venimus. Scripta nostra vides multum cingenue fateor i vano trahentia o si meo iudicio. voto illa sint, quam alia diuersa sint Verbum aut calami ductum non perdam in illis,quae ad sollam fortasse scientiam faciunt: occuperin istis, quae ducunt ad duo dicta Sapientia, inquam, me sibi manciper, Quies interna inexterna su possit habeat sibi alij
famam honores, OpcS, cetera humana. Ut claudam amo te mi
Pollio in intimo isto pectore, opus te meum esse(ita profiteris non admitto solum, sed gaudens subsigno Perge, perge in via quam pauci calcant, sed Deo: pietate ducibus, se intemerata vestigia maiorum. Louani j Nonis briS. C. D. XCvII. Nam tuas litteras satis sero accepi, aeri demum.
tu siles ubi promissa de Iliade aut Chiliade ad unam lineam nostram Expostulo eo magis, quia materies illic scribendi.
43쪽
3 I. LIPSI EPIs T. scribendio seges, quam desectam reseras in horrea nostra. alijs de te cur audio, quae non a te audio Morsus .versiculci doctores aduenas vidi, nec sine strictura nominis mei. Parures . tu modo rectus perge, nec deiicere, sed nec deflecte aut si ad repugnandum Monui antea, initem: modes ta esst, quaei gratiosum exteris, quae magnum etiam faciat S seruet. Ad cortentiones si venitur, clades erunt de Thebana aliqua pugna, iqua victi victoresque plorent. Miseri homines, cur eo inclin: mus malitia est: vince inquam dixi modestiam frigus, a
sum calfecit me tamen amica tua scriptio mi Pontanes tacitauit non adscribendum soliun, sed ad redamandum Anno talem virum inclino iamdiu, Ipse quod tu voluisti volui, quo scriptaqua prima vidi: quod fuit Augustae Trevirorum, e dono tabeneficio Principum Bauariae, quos transiens ante sepennium illic salutaui. Ab eo tempore,crede mihi hoc Pontani rememoria tui inhaesit probatio: atque ideo facile accendes hanc materiam igni sic paratam Q tuae tu porro in me nimis bnigno corde hore laudas, scito pauciora omnia esse dare tameoperam ut sint,inprimis Modestia Probitas, quas ego aesti irretollo super nomen omne litterarum. O institutionem vestra iolini mihi utilem inhaeret ea inhaesit, atque illa Pallas fui quae inter tempestates, imo naufragia, seruauit hunc Vlyssen Eadem iudicium densum istum ad virtutes formauit, quutinam sic indipisci, ut sequi deturi sed conandum est, Dei
manum dabit Iste mi Pontane seruet,&inter nos mutuul hunc amorem Louanij, x. Κal. Febr. m. ID. XCvIII.
44쪽
TRis et mihi auditu fuit, te Hadriani fratris tui morte,triste: dc paene sic, quasi alterum illum tuum Musarum parentem, iterum amisissemus. Nam ramicitia iam inter nos vetus sitis,&certe fida, colituerat Wraritas ibi nunc talium, a clade is a funest i belli Solatur tamen,quod, malis temporibus optimus ille subductus sit, ne in virtutum artium bonarum isto naufragio diutius iactaretur solatur, quod, tu in locum S: vicem eius ic ultro venis, germanus Turnebi sanguis. Veni, patent animi huius fores,&affectui tuo velut brachia pando coccurro Sicut agricola in locum amissae arboris aliam subserit: sic nos in amicis oportet. Equidem corporis huius oculis usurpare te, atque alios insignes ibi viros aueam sispesne est , ut vel 'biter fiat Aliqua, cum pacem hanc video: maior, si valetudinem non videam, inclinantem dc de ruina(cur dissimulem mi-Mantem. Sed sue vivo aut morior, vestri amans vii Iarn moriar-que: ut tu mei, per parentis,in nunc fratriS, magno triaue precor Lovan , posscrid. Κal. Sextil. O . D. XCVIII.
EpISTOLA XXXVI. mei iam. IOANNI MORET O , onographo celiberrimo.BRvXELLA fuimus, ADMIRANDA obtulimus, grati fuimus: quid ultra inquies. Hoc sitis: hcultum hunc atque alium sincipibus debemus . iam diu imbibi bonum , quia
bonum, amare. Externa ab his internis expetere aut exspectare, inscitia sit hcum alio aeuo haec fuerunt. Qui nunc, inquam, haec quaerit audactere edico abiicere Haecfludi atque omnes delicias animi. Recudere te autem ADMIRANDA nosstra, mihi gratum sit,
priusquam alibi alij. Factum in quibusdam meis in Italia aut Gallia Mindignor, aut si no licet, loleo. quia serperam multa Vinihlipsi praeripiunt casstigare quaedam,aut recessere. Quid polita omnia, sub ascia, ut sic dicam, nobis dedicatari Non E Ee herculcS.
45쪽
3 'IPSI EPIs T. hercules neque ita me ludit amabitum ama: neq; sum ille ubiquc andi talos a verticestu her ad imos. N aeui alibi,nodi,taxa quaedam aut mancas praeopter eluere dissoluere, adstringere, adimplere. cscio enim quomodo facilius haec diiudico Marbitror, nitide excusa a vobis, quam confuse a me scripta non enim exscripta Vprimam sere malaum no stram semper habes. At isti properi impediunt calumniae au' euphium petitioni me exponunt. Nosti hodiernum sopo arre . quand ' multi, qui legunt hoc tantum, ut carpant scire abnuunt, simulat iudicare.
hic nigrae succis lolliginis, haec est
Iam nunc expertus in quodam altioris ordinis, qui luminibum eis aedificio suo sublimi obstruxit scilicet, titulum mihi ereptum inscripsit. Faciat ipse aut alij quid laedunt non me quidem sedit Sarpedon ille apud Homerum, hasta petens Patroclum, equum eius iugalem intersecit: sic isti non me tangunt fortasse impetui invelut ardorem illum animi prosternunt quo ad honesta vehebamur. Etsi nec istum, helior mentis ignis suscitat,siquid soporis infuderunt Sed abeant haec, valeat ego ut istud,ad vos adspiro. Quando quam maturrime poteronam etsi domi etiamnunc Vincula, nec aperti carceIes; tamen istuc mens antraiusque Fert amatspatiis obstantia rumpere claustra.
Semper ego non apud vos solum hilarior, sed a vobis melior redeo: gratia amicis stibi, sui sic comiter habetis. Tibi,cuius domo, cuiUS mensa tor, pascor an non hereditarium tibi onus Nam cum Plantino, heu illo nostro, tester haec mihi sancti hospitij cum uxore post illum te liberem, utriusque heredem Amice, ego tamquam polypus haereo per anticum emitte, pel posticum insinuabo Rides inveni securus ab hoc metu, in quies. Scio, veniatn: sors sit scriptorum aliquid mecum Vale cum tua cara karis, quos saluto Louanij v III. Κal Octob
46쪽
CENT III. MISCELLANE A. 3IEpISTOLA J XXXVII. tuemiam. IOANNI BRANTIO, Graphiario S. D. SOCERu tuum libens vidi, mi Branti, Virum prudentem, probum, patriae amantem. Cuiusmodi paucos hodie habemus es multi res suas agunt augent, communium praetextu.
Enimuero, spes sub nouo hoc Principe sis at noua ac melior nos respicit si tamen sax ab Anglia affulget. Si non illa, Bataui idem pertendunt quam Salutis arcem vides ut sunt qui etiam de Regis nostri sat me importuno si ita est narrant. Id vero fuerit omnibus consilijs nos ris, si non turbandis , certe tardandis Deus adiuua,&miseros Belgas tandem solati aliqua aura adspira De Ortellano Epitaphio,tecum volo sed languor
meus mentem auis itum vix erigit:& occupor,si umqUam.Omnino tempore mihi opus, ut semel hopportune fiat Vale mi Branti. ouanq,viI Idus Septembr. o. ID. XCVIII,
ENi ad me Balduinus tuus , plane meus futurus, quia tuus. Nec alia commendatione est opus. In hudijs eius dirigendis prima nunc cura erit: si acuit valde iudicium tuum de Graecis. Profecto,ut hodie iudicia sunt exacta eruditio, ne ino in aliqua clasth,qui lingua ea non sit saltem tinctus. Et usum etiam suum, immo dixerim necessitatem, in omni fere scientiarum genere habet. Itaque discet sed non apud alium, quam me Praeceptorem nana domi exercitia, quasi gymnasium eius in guae habemtis. De Philosophicis, mihi satis videbatur eum ad disputationes saepe ire,quae publice in Collegi j habentur: atque ea optima ratio ei de repetendi, examinandi. Superes Iuris studium,quo credo eum destinari inputem satis esse primo hoc anno, si Institutiones audiat, nec longius in illud pelagus se mittat. Nam stilus, heloquentia etiam aliqua assumenda sunt, atque utilissimae huic in omnem vitam parti danda suae parteS. Haec ita faciemus, nisi ipse aliquid mutas: Daullatim ac per gradus optimam indolem(ita mihi videtur ducemus ad op
47쪽
tima, seientiarum laudauriri illud culmen Deum precor, vadspiret: eundem vite Amplis Nob' ' Domine, Principibus,&rebus nostris diutissime incolumem eiust Lotiani j
Huggin, avDEIANT O. I doinum in eam ct in venturus sis ita uter que volui anus: quid praecipui muneris tui futurum, non ignoras Praedixi.: manu lectione, in studiis mihi eris: alius funes ionis, quae ab ingenio aut instituto tuo discordet, immunis. In excipiendo auten aut describendo, dixi Orthographiam aliquam inistram sequi scire te debere et sed Sc usum distinctionum, qui nobis requentatur. De istis fauebas discere: quamquam ad quaedam ii publico Dictata re remitterem,tamen ecce ii se operam hanc tibiterum sub , scripto complexus sum quidquid huius rei, ptimeo sensu esse l. Lege, sequere de usurpa. inctio duplex, Sermonis. Scripti illa, quam in pronunciando adhibemus, miser interual sustinemus, subendimis,aut deponim sermonem Comma sustinet, Colon suspendit, Periodus deponii. Haec virtus vistinguendi s ait Fabius forta' silparua ,sine u tamen esse alia nun in ageudo potest En momentum, quod in Sermone habet quid sanatus etiam in Scripto dicam Nam hercules confusa tota e ctio S intellectio,nisi notae suae dividanes quasi manu ducant iid igitur ea es a Notandi certa ratio, qua scamo ire partimuifriptionem. Ea quae veteribus fuerit, quaerunt: ego amplius, ars uerit, quaero. Nam prisca Omnia monumenta, lapideS, tabulae aera legum aut orationum in quibus omnimoda adhiberi e potuit: nullam praescrunt aut habent. Nisi hanc tam cin, qua sin, gula verba punctis suis disparant secernunt: sed punctis vinius inodi semper inpari forma Quae res, ut verum fatear, Urbes magis desistat lcctorem, quam transserat. adiutet. Quod de lapidibus dico, ad libros etiam priscos traho nec in ijs Dis in- cstio a uni illae variantes notae. Vt alios omittam, exstant nobile3 illae Pandectae Etruscae , a Iustiniani aeuo qua re, non dabunt Quid ergo ante Iustiniani aeuum non sucrunt mox videbo:
48쪽
sed tamen antiquitus omnino haud puto Atqui Ciceio ali videntur agnouisse ut Crassus apud cum loquens inducitur:
Non librariorum notis, sed verborum e sentcntiarim modo interpun rab. Dectarchusulas in orationibis veteres esse voluerimi. En notas a libra
ri is, de quidem mclausulis , iratia interpungendi. Idem pro Muraena, in Iurisconsultos illudens: eos insingula teteris te interpuctionibus verborto occupari Significat sensum mutari, cautionem vel cauillum csse, ex interpunctis Quid Seneca, nonne clare Nos, inquit, etiam cum siribimus, interpnngere solemus. Ecce interpuncta, 'quidems enm inseribendo. Haec sis ant, aut via illa lententiae eliciant: sed nescio an prouiduni Sc sagacem. Nam
prior Tulli locus possit planissime altrovorsum duci,quasi dicat
Veteres ideo non usurpasse in clausulis interpuncta, ne ea potius, quam modum. modulum, in verbis, considerarent hocus alter, dicat Iuris interpretes in minutis Occupari,scrutari in contra-citibus apices litterarunt, stancta verborum: quia nempe ambitrua serpe haec ista, id anteriora aut sequentia ducenda id e nim eueniebat in illis solitariis punctis, quae verba, ut dixi, sin ula non in imbra aut sensu secernebant. In Seneca haereo. an dicit, spiritum stilumque hominis naturaliter etiam pausare in scribendo interquiescere cum sententia : non rapide semper de torrentis vicem ferri Prosccto dicit vide. Nam tota cius dissertatio est: contra praecipites illos. cffusos in loquendo, et cursu verba conuoluentes. Quando igitur origo nam res tam utilis, , quod caput, tam obuia, ad quam Natura ipsa ducit, non debuit, non potuit diu quaeri Dicat aliquis sub Hadriano
coepisse quia in Suida ego de Nicanore quintam Grammatico Infli cius aeui scripsisse Napi ci μκζ καθ SAA Sichiae Ee: De late mictione in genere libros ex itemque partate , et ripi Rνα ad M, mis net Aiu et ara Me interpositone apud Homerum, coe apud alii machum neque aliud egit aut scripsit,ita ut per iocum i laetrio Interpunctus aut compunctus sericiale conuicio est vocaretur Potuitissitur tunc agitari de inducenda cisi nonduvulao inducta Cer-
tisiuna quam reperio, mentio est in Diomede Grammatico: ut ea . De appositionem Moyi ita loquitur in triplici disterentia agnoscit 'rum' Disserentia est, quae clarius apud Casiodorum sic expressa : Se Iibo In- ut lus omnibus addere videaris ornatu, Posituras quas Orm si is o nai L ct.EE 3 canetib
49쪽
cant, desipuncta breuissima pariteris, rotunda, plani ima,singusis quibusique pone sapitibus , praeter translationem sancti Hieronymi
quae colis di commatibus ornata consistit quoniam ita' faciunt orationem, quandosuis locis aptata resplendent. Namsi corpus nos inaesset per membra cognosci, cur lectio, cumsuis partibis ideatur usi
distincta, confusa retaquitur e quidem Tositurae seu Tuncta, qua si quaedam vi sunt se uum, vim lumina dictionum, quasi lectores docilesfaciunt,tamquamsiclarissimo expositoribo imbuantur. Prima est
dedia;secunda, Subdistin otio; terti Plena . Auas a maioribus nostri
ideo conuat inuentas, ut Firitus long dictione fatigatus, vires sis per Fatia decreta vitae dimeta resumeret. Qissimul cupidus h. ctor agnosere, Donatum lege, qui epos de hac re,brem compendio in struere Pleraque omnia hic habesu Nomen, Vsum, Discrimen
Lib. i. Nam veteres Tositura Vocarunt: atque ita Isidorus Tositur iri
iust epifigura ad dictinguendos sensus per sola, em commata, ire Teriodos dicia, vel quia punctispositis annorantur vel quia ibi vox, priinterua odi inctionis deponitur. Ex nomine nouitio (hoc quideli sensu vides rem non esse perantiquam Addit Vsum,qui liquet Discrimen deinde, triplicem eam esse alidui Subdistinctionem lenam Isidorus autem ita Sunt tres Tositurae Trima Subdistin Hi dicitum eadem , Omma. 'sidia dissinctio sequens es ipsa im o n. Ultima distinctio, quae totamsententiam claudit: ipsa eu Terioilus Talia Diomedes inconsentiunt etiam in Notis, quae, Isi dori verbis sunt ictae et bi in initio pronunciationis necdum plenapansensu est, sit somma iunctusque ad imam litteramponitur e bo catur Subdcline Ilo,ab eo quod Punctumsubtus,id est adimam litteran accipit. Ubi autem in sequentibus iamstententia sensum praestat, adhuc ahqui verectini Mononediamque litteram puncto notamis re Medium distinctionem vocamis,quia unctum ad mediam litterampo, nimus. Vbi vero iam pergradus plenam sententiae clausulamfacimus, si Periodus: Punctumque ad caput litterae ponimus, di vocatur distinctio Vbi vides aliam a nostra distinctionem fuisse, quod ad notandi posituram aut signum. Nam idem Punctum manebat, sed loci variabat. In fine Cassiodorus remittit ad Donatu S sunt eadem ista etiam hodie in illo mutilo iracho quid opus verba reddere Nos variasse isto quin no ignoras. viros doctos plenius paullo distinxisse, in comma, Semicolon solou Teriodum comma, ubi minima
50쪽
minima respiratio est, demicirculo notamus, Semicolon, ubi paullo maior, nec ad Colon tamen accedit, notamus tae . . quod locum saeph habet in Intrari navi Disiunctis, aut v a Tartimis colon autem, sententia in parte persecta, sed etiam cresccnte,
usignamus duo punctasAt Periodi nota est punctum,longae siue breuis. Nam cireues Periodi suntlin epistolis creberrime quasi membra: haec ipsa punctus signet sed cum discrimine, ut grandiore capitali littera non excipiantur. Ista de Distinctio ne veteri, nostia, sed in una Periodo aut sensu. Est alia,que u rerum fuit, nunc desjt, meo voto reuocanda Perversus libros diuidebant, iuriose librari subnotabant: quod vetus este, ab Asconij, id est Claud aeuo apparet. Nam is in Commenta-iujs, verba Ciceronis cum citat aduocat Versu iric Illi, a primo DCCCL. Item : Versu circiter credi. XI. iterumque et Circa versum a primo LXXX. Versus appellat ut Gr ci det, . Nam ita Dio genes de Aristotele Libros eius omnes continete - αδασσῶ Hrh-
dringenta quadraginta quinque missa versuum temq; ducentos serit a-ginta. Item de Chrysippo, qui mo 'ib Asiore retroclivi, in diem 'ripsi se vers quingentos Plinius de Zoroastre: vicies centum ab eo mi a mersuum condita Galenus, L*ci cuiusdam commentarium se te isse, adeo prolixum,ut quinque missa versuum contineret. In Diuo Hieronymo, epistola ad Magnum, oratorem Rom. Scripserunt contra nos se us atque Porphyrius prior Origines, alter Methodius refi onderunt si rum Origines ociosicripsit libros, methodius usque addecem milha procedit versuum. Iterum ad Damasum, Episcopum Rom. mihi iampridem dederas Lacyanti ibros, ideo non libenter lego, qui , plurimae epistoli in eo usque admisi spatia versuum tenduntur. Denique Iustinianus in Pandectis suis quindecim' 'riades versuum esse. Ex quibus omnibus liqueat, certam perpetUam distinctionem in Versus fuisse, in omni volumine descriptione reperiendam. Sed fueruntne igitur veri Versus siue lineas Maeremus si fuissent quomodo in membrana alia atque alia sic caderentes quomodo in littera maiore aut minore, ut sol id Nisi quis putat aut variasse per libros aut certos modulos Uique Volumini tributos, quos vehit lege seruarent. Tale aliquid Isidorus aeuaedam nomiva librorum apud antiquos certis modulo coraficie Lib. i.