장음표시 사용
251쪽
aliqtiem visetculo Excommunicationis innodaverit, ct ille mortia motu vel imminentis periculi . vel . . . . 'audanti Latisfactionem intra certum terminum promiseriis, ct ob hoe absolutionem meruerit, nisi intra terminum promissum fluat quod promisit, morae praeventus, maneat inlutius. Si vero sine termina hoe i in promiserit O intra tr. 1 menses non solverit, simili poena tenebitari Cum quo tamen stat, iram reincidentia vocem primum a Cone. Regiensi usurpatam suisse , deinde a Bonifacio VIII. adhibitam. Nam Constitutio Innocentis III. relata in cap. ad reprimendam ext. de OS Judic. ordin. non ersatur circa latam, sed feren dam , in eo casu, sententiam. Ad CAp. X. Inms. Diensi a V. C. Martenne edito exorditur hoc eapitulum ab his verbis quae desunt in nostro : Dem ex quo qui excommunicationis, suspensionis , vel interdicti sententia innodati , ex causa probabili , justa 2 rationabili publiea i fuerint, non sisnι in suis iniquitatibus sub quovis figmento palpandi.
Quae lectio germana non est , ex illa enim colligeretur etiam , ante Decretum Concilii Constantiensis solos fuisse vitandos excommunicatos qui fuissent denuntiati , quod plane adversatur illius aevi disciplinae , juxta quam non solum denuntiati vitandi erant, sed quotquot excommunicatione irretiti, agnoiacebantur. Rectius in codice nostro habetur ab excommunicatis esse cavendum maximὸ publicatis juxta certam illius tum temporis praxi in Ecclesiae. Ad CAp. X. Sub poena quam ei ordinarius Aus duxerit instigendam. Quare arbitrio Episcopi poena infligenda linquatur . cum ipso jure anathemate percussi essent quicunque in divinis cum sibi notis excommunicatis . coinmunicassent ' Existimarim ego Patres Regienses, vel arbitrio Episcopi voluisse remittere tempus absolutionis impendendae Clerico, vel poenam imponendam ejus conscientiae reliquisse in illis rerum circumstantiis in quibus esset ambiguum an ex culpa seu negligentia Cleticorum ad divina excommunicati fuissent admissi. Ad CAP. XII. Pauperibus Ecclesiis & personis in jus vocatis , juvamen praestandum esse, decreverant Concilia plurima. Marciense can. xxx V. V auten secan. Lxxx. Avenion. ann. MCCC
xxxvi. At Cone. Regiense omnibus opem serendam decernit Beneficiariis qui praetextu literarum Apostolieatum famicabili incassum prias tentata compositione in impetebant ut ex ra curiam Ordin ria.... Fraudes de fallaciae qu* in earum literarum impetrationibu
252쪽
petrationibus, irrepebant susE recensentur in cap. x. 8e XI. Cone. Vaurentis . cap. I l. praefati Conc. Avenion. & can. Iv. Conciis hi apud Calitum Gonterii ejusdem anni. Illos abusus ex parte
emendatum Innocent. III. in Conc. Lateran. I I I. cap. xxxvis.
Honorius III. in eap. Olim ext. De Exceptionibus, ac demum Bonifacius ulli. in cap. Statutum. g. Cum vero de rei criptis in s. ad quae Lector remittendus. Ad CAp. XIII. Cone. Insulanum seu Arelatense anni Mec L-
xxx vi II. caP. I . eundem canonem verbis contractis repetit
poenis additis gravioribus in veneficos. At Concilia Aveni nensia ejusdem Provinciae saepitus adducta iisdem verbis innovant ean xxl. V xxvii. & in eo duntaxat differunt a Regiensi, quod illae, curiae ordinarii seu Episcopi, hoc curiat seculari notos facere toxicorum emptores , mandat Apothecariis.
A i Seism Apostolicam , quo magis horrori foret tam grave scelus, ejus obnoxios ad Summum Pontificem spontε mittit one ilium absolvendos. Idem in cap. sequenti. Hujus praxeos exempla plurima suppeditat Historia Eeesesiastica : inde easus plurimi, Sedi Apostolicae reservati. Concit. Frisigense ann.M CCCCXL. can. xxiv. veneficii criminis absolutionem solia Episcopis adsciverat. Ad CR p. XI v. Idem eapitulum iteratur in praefatis Conciliis
Dι Etare toxicum. Hoc est docere,quem alius excipiat modum conficiendi toxicum. Ad CAp. XV. Canones xl x. & xxtra. Conciliorum Avento nensium, & can. cxxi. Concilii Vaurensis ex isto capitula desumpta sunt, nulla tamen Templariorum facta mentione , quando in
quidem intermedio generali Concilio Viennensi deleti fuerant. Justis Episcoporum querelis ansam praebuerant concessa nonnullis Regularibus plurima a Sede Apollo lica privilegia , quae tamen fuisse partim revocata ab Alexandro IV. & Clemente Iv.
Patres Concilii Helbipol. ann. MCc Lxxxv II. can. x LII. asseverant. His elati favoribus exempti, nec se ab excommunica
tis abstinete satagebant, quanuis specialiter Hospitalariis propria ipsorum Regula xv ir. prohibitum , nec a subditis , aut a confratribus censuras latas ab Episcopis servari curabant. Inde tot ab xi. seculo quo privilegia incrementa susceperunt usque ad xxv. edita a Conciliis tam generalibus quam provincialibus adverati exemptos decreta, ut illos intra ordinem ae debitam
253쪽
Episcoporum sententiis obedientiam cogerent. Perstabant adhue nefariae illae in Episcoporum autoritatem exemptorum molitiones , tempore Concilii generalis Viennensis, a quo & illae sanctiones innovatae sunt. Clement. cum eo. de Privilegiis& cap. quod in te De poenis & remissi & milites Templi omnino suppressi.
Contra mentem Concilii Lateranensis I v. videlicet , cap. xv II. apposite mentem legitur in nostro nati non sententiam , ut habet vulgatum Aventonense Concilium : quia licet a Cone. Lateran. injunctum esset exemptis in sententias ab Episcopis prolatas exectitioni mandarent, non tamen expressum , de clarum editum fuerat decretum de excommunicatis ad conversionem non recipiendis ; quapropter exempti qui ut conqueritur Conc.
labant Decretum Concilii Lateranensis perfringere non existimabant, censuris ligatos ad vota solennia admittendo, quanuis re ipsa , si non contra literam , tamen contra mentem Concilii agerent; ut observant Patres Regienses. Idem prohibitum initio' seculi ejusdem , tum l Concilio Parisiensi, pari. L. cap. 16. monendo, ut qui religioni alicui nomen dare postulant, indicent primum in ingressu an censuris innodati sint nec ne , tiim a Concilio Mon eliensi ean. xxx. ab Aventonensi ann. M cc Lxxx I I . Can. VI. Cluniacensium tamen Abbati indultum est a Pasthali II. Epi st. Lxv. ut posset quoscumque ad spulturam ct ad converissionem sessipere, nisi pro cerris , seu ut intelligo , atrocibus criminibus ex communicati fuissem. Aliis quoqua Madibus rime temporis minuebant exempti
Episcoporum jura seu sodalitio suo pit rimos confratres, qui eorum gauderent privilegiis, sub duobus aut tribus denariis an ianuatim solvendis . adscribendo , cui licentiar modum posuere
Conc. Lateran. III. cap. III. S. 4. de Privileg. Lateran. I V. cap. xv II. & Arelat. ann. MCCLX. cap. XI I. seu domos regulares integras sui aut alterius ordinis quae subjacebant Episcopis
dolo aut aperta vi, ex causa transsationis occupando, licet Concilium Lateran. III. can. XI 1. & Lugdim. II. can. XXV I.
data singularibus personis facultate ad alios ordines transeundi, nominatim prohibuissent ne unus ordo, aut Conventus integer ad alium transferretur absque Apostolicae Sed is judicio. vid. can. v I. Conc. Senonensi ann. M cc Lxxx. ubi aliae bene multae recensentur Regularium,Templariorum,oblatorum &e. in Episcopos molitiones.
In privilegiis suis tueri : privilegium enim meretur amittere
254쪽
qui eoneessa sibi abutitur potestate , ut quorum libertas pernia cibo est, sit falationa fervitus, ct qui puperbire noverunt adepta libertate, disc.tnι obedire subjecti. ut habet Conc. Tolet. iv.
Ad C p. X v I. Habetur integrum in Cone. Avenion . saepe allatis
can. xx. dc xxv. Biterren. can. X. dc Vaurensi can. Lx II. paucis mutatis. Episcopis vetita fuerat a Conc. Carthag. Iv. can. xv I I I.
tuitio testamentorum a ne secularibus rebus se immiscerent, quibus prohibita fuerat propriae rei familiaris cura at legatis piis & restitutionibus exequendis opem suam ponere nusquam ipsis interdictum , immo debito pastorali condecere visum, ad defunctorum & vivorum fidelium liberationem. Illi operi maximε conducere existimarunt Episcopi si testamentis conscribendis interessent Parochi, eisque intra certum diem , piorum Legatorum exscriptum daret Notarius , de quibus Parochus in Synodo certum faceret Episcopum. Illam Parochi praesentiam tanto cum stulto plurima sec. xri. & x m. Concilia exoptarunt , ut irrita decreverint testamenta ad quae non fuisset rogatus. Vide Concilia Tolosan. Arelat. Rotomag. Albiense, &e. Ad Chr. XV II. Quoscumque percussores Clericorum . extra mortis articulum a nemine praeterquam a Summo Pontifice absolvi posse , primus Innocent. II. edixit in Concilio Remensi , tum in Claromontano, postremo in Generali Lateran. Idem innovavit Decretum Eligenius III. in alio Remensi Concilio nulla habita disserentia iniet enormem , gravem & levem per-
Quantuncunque motica seu levi.Posse a levi Episcopos ablolvere declaravit Alexander III. cap. . ext. de sent. excomm . Lewem autem dicunt esse ictum pedis, manus pugni ei tra circunstantias quae crimen augeant . datum aut quem similem. Nullui prasiumat abolvere Ortinarii licentia non obtenta,
etiam de levi percussione , quia jura de solis Episcopi ς loquuntur habentibus Dioecesin, non de Ordinariis simpliciter , quo nomine venirent quoque Praelati inferiores . jurisdictione quasi
Episcopali decorati tot. tit . extr. de sent. excomm. & eod. tit. I . in append. ad Conc. Lateran. I i. Abbates tamen absolvunt suos subditos ad invicem laedentes uti & Episcopus cap. II. ext. de sent. excomm. Ad C p. XVIII. Bona vacantium Ecclesarum circa sec. xII. H. N iri a Praelatis , Patronis, dc locorum Dominis quandoque
255쪽
iure antiquo, quandoque injuria occupabantur e v IJ. Nogaret in art. xiv. oblato, Clement. V. Marca de Concordia lib. vi it. cap. xxv. & xxv I innumeraque Concilia per haec tempora congregata. Praefatae Synodi Avenion. cap. xx lv. & x xl x. Vaurensis cap. XII I. pro more adhaerent Resiensi , appotita huic capitulo IlIc circumsti iptione: nisi sibi Per priviletium vel consurtudinem Loc lici rei ; quod recidit ad haec can. vi. Cone. Remensis: jus antiquum ct beneficium antiqMitus eonstitutum, & ad similia cap xix Conc. Lateran. I l. & cap. XII. Conc. Lugdun. I I. aliorumque Provincialium Conciliorum , Herbipol. ean. xxvi.
Ruscitan . anni MCC c. can. III. Londin. ann. MCCCLx V I I I. can. XVI.
Vacantium per montem .... vel obsolutionem illo absolutionis vocabulo , qua beneficiorum vacationi dabatur locus, nil aliud signis ari videtui nisi licentia Superioris beneficio renuntiandi, seu Ibisi a cingula militia, ut habet Alexand. III. cap. I. ext. De Renuntiat. Verbum illia pro licentia & auctoritate rem di mittendi agendive, tum acceptum quandoque fuisse, luculentum profert exemplum c praeter alia quae V. C. Ca . Du Cavo colligit in suo Glossario in Albanensis Cardinalis Henricus in Epist. iv. ad eundem Alexandrum tona. 3. Bibliat. Cistere. Cupiens namque ut Primati Hiberniae , de Episcopatu decedere volenti, consentiat, atque delectum ab illo succetarem approbet , rogat ut tam in absolutione ejus quam in ordinatione isti ase aciter annuat. Cui autem committenda sint , defuncto P . o. Eeelesiae bona vid. Cabulat. notiti AG les. in can. XXV. Cc . Cal
Ad C p. XIX. Conflictibus inter Rectores Parochiarum & Repulares saepius exurgentibus, salubriter providit aliquot ab isto Concilio annis Bonifacius VIII. Extrav. Comm. de sepult. Item
Cone. Vienn. in Clement. Dudum eod. riti multa exquisita ad hane materiam collegit idem Caba t. in notis ad Conc. Nanianet ense. In taxneterio Ecclesia Paroebialis. ibi quiestat corpus tibi Civem famulabatur ex Conc. A nomen si ann. Μx. can. xv. Habita fuerit certitudo modum illam habendi. indicant Concilia Avenion. crebro citata cap. xx M.&XX II.
Ad CAp. X X. Cum ex pracepta divino decima cte. Iure divino solvi debere decimas sacris Mirustiis in signum Dominii Gi-
256쪽
versi quod in res omnes Deus sibi vindieat , docent plurima
Concilia,Tributiense can. x m. Ravennat. an. MCCLXXXVI. Rubrica vi I. Oxoniense cap. L i Il. Ista Malachiae cap. Iri. adducens : Inferre omnem decimam in horreum meum, ut sit cibus in domo miά Sal muri ense cap. V. &c.
Nisi forsan compositio falsa legitimὸ hoc est eum auctoritate Episcopi. alias non tenet ex Constit. Alexander III. eap. statuimus ext. De transaction. cap. L. Conc. Avenion. ann. Nec ex xv I. & cap. xx III. Conc. I. Aurelian. quia ut reis fertur in cari. Decretum , art. II . x. q. l. qili est Conc. I.
Cabilon. Omne i Ecclesiae eum dotibus si is ct decιmis ct omnibus suis, in Episcrepi potestate cansistunt, atque ad o/dinationem suam semer P Ninsnt. Ad Cap. XXI. Ostendant privilegia cte. Ex pervulgato can. U. Cone. Cale hedon. aliisque plurimis Conciliorum placitis monasteria omnia Episcoporum subsunt jurisdictioni etiam circa internum ipsorum regimen. Unde regulares qui ab Episcoporum legibus se immunes praedicant , privilegia exhibeant ne-eesse est. Quibus a jure communi se probent liberos, alias pro non exemptis reputandos esse decernit Synodus Regiensis. Idem antea cautum in Coac. Castri Gonserit ean. XIV. Turonen.
talibus in tit. De Religiosis Domibus ,& tit. De Privilegiis, relatis. Tam Exempti quam Privilegiati. Distinguntur plane. Primi a jurisdictione Episcopi omnino sunt Iiberi, nisi aliquando praeter S. Chrisma , ordinationes de consecrationes ex Constit. Alexandri II. Epist. x Ix. Privilegiati vero quoad certa tantummodo capita sunt immunes, V. g. ut excommunicari non possint . eo tum loca interdicto supponi cap. I. ext. De verb. tignis. in ur. quales fuere Milites Templi & alii cap. I in . eod. in s.collect. Ex emptiones seth omnes a concessione unius aut alterius Privilegii sumpsere exordium. Deinde aliud ex alio comparantex, regulares, Episcopale paulatim jugum penitus excussere Ad C A p. X XII. Sine speetati Disicopi licentia. Post quae verba ista addunt Concilia Aventonensia sepe allata can. xxx I. dcxxxvi. De quo in institutione, vel post possimi praestare juramem tam Patronis ratione temporalium prout eis competis de iure vel de celsuetudine. Non enim qualecunque juramentum interdicitur , sed illud quod contra fas & absque Episcopi consensa praestatur , ne eo inscio privatorum Paciis & promisss, Eccle-
257쪽
sia, iniquis subjiciantur servitutibus. Licita enim esse , etiam
coram laicis , ratione temporalium juramenta recte deducitur ex can. XL MI. Conc. Lateran. Iv qui illa prohibet iis tantum Clericis qui nihil temporale ab it is detinent. Et quod magis est Synodus Baiocensis ann. mccc. can. xxi I i. adeo illa juramenta coram Patronis laicis non prohibet quin etiam praecipit ut Epis pus receptum beneficianium faciaι ι urane quod ad Pa. tronos accedat ut d binum faciat juramentum.
In Ecelsis Parochiatibus , cujuscuoque Clerici ad qualecunque Beneficium institutio absque Episcopi aut ejus Viearii
auctoritate tegulariter non fit. Laicus namque ut habet Conc. Juliobon. cap. ix. Presbytemm uan dat n yee adimit Ecclesia
nisi ex GUUι Episcopi. Innumeris Canonibus idem jus conis firmatur. Ita ut quandiu Archidiaconi, Archipresbyteri&Decani ad Episcoporum nutum faεre vicarii eorum nomine ad beneficia Clelieos instituerint : at ubi fuere proprio jure stabiles, faculutate instituendi sensim deciderunt nuda eorum aliquibus relicta immittendi in possellionem potestate ex decreto Conc. Later. I.
relato in cap. nullus Omnino XV i. qu. VII. & cap. x xl. dcxxiii. Alexand. III. De Excessib. Epist. & Arch. de Innoc. III. cap. ad haec De Olf Archid. Attamen jus Episcopale in Parochis instituendis quovis tempore magis commendatum. Et si aliquando alii ab Episcopis parochiales Ecclesias contulerint, id sine illorum vel expresso vel tacito consensu, fieri nequivit; quia cum institutio spiritua- iis sit & millionem quandam Apostolicam cum quadam in res saeras δc animas jurildictione, conjunctam contineat. ab Epita copis, ut a Deci ea. possie necessatio debet accipi,quos Christus in Apostolis, a quibus ad Episcopos manavit mistio, posuit regere Ecclesiam Dei. dc quibus in spiritualibus Ec animarum cura instituti , subjiciuntur. Unde merito , praeter plurima alia
Concilia, statutum est a Conc. Toletan . ann. N CCC xx l V. can. 1 v. ut nullus in curato beneficio administrer donec in eo per Diae-esanum Episcopum institutione autorsabili s hanc vocem ante istius usurpatam nusquam inveni in fuerit institutus , ct sibi curaeomm isa fuerit animarum. Idem decernit Conc. Ravennat. Iv. can. xx. licet aliis competat jus instituendi ad Parochias.
Ad CAp. XX III. Nonnulli impediunt quominus appelletur. Quae pristis Ecclesiae seculis, a ludiciis Episeoporum ad Synodum
Provincialem erat provocatio ceu recursus, ob Conciliorum infrequentiam , ne omne confugium deesset damnatis, ad solos
Metropolitas devoluta est. Cum autem ipsi Archiepiscopi σ
258쪽
Mevi mutuum sibi ad ιnvicem auxilium in sententiis servandis 2 publicandis praestare deberent, ut eos admonet Conc.
Aveniori. ann. MCCL xx. can. m. disciplinam ulu tum veteti& sacris Canonibus receptam infringere moliebantur circa se x II. & x m. tum Metropolitarum Uificiales, latas a sustraga. neis sententias, ipsis inauditis, relaxando , seu etiam antequam ad ipsos esset provocatum, officiales foraneos qui de adventuris cognoscerent provocationibus in Susi aganeorum Dioecesibus constituendo , tum ipsi Dioecesinorum ossiciales , nulla penitus monitione praemissa , interdicendo aut excommunicando . quos in causis suis appellaturos noverant. Quae Omnia inordinata facta eoercita & composita sunt a Conciliis generalibus Lateran . scilicet i m. can. VI, Lateran. IV. can. XXXVI.& m. ab Innocent. IV. in Conc. Lugdun. I. cujus Pontificis Decreta Bonifacius VIII. sub tit. De Off. Iud. ordin. De Foro compet. De Appellat. &c. in sexto Decretal. inseruit. Plurimae quoque eosdem represserunt excessus Provinciales Synodi, quas inter celebriores sunt V autensis, Marticens. & Salmaticens. sec. XI v. ac Τuronens. Bituricensis , Omniensis sec. antecedenti congregatae & haec nostra Regiensis ceu Aquensis, G.id est, Gri-merii Archiepiscopi statuta innovans.
259쪽
p. 26. I g. 2 . rem lifec res p. 29. lig. 7. decerperit lisee deserpserit p. 31 tu. 23. recissus lisee rursus