장음표시 사용
2쪽
m lium malum eo ultori 'pestatim esse , In proverbium abiit. Historiam, quae eidem originem dedit A. GEL Ll Us a ex Annalibus ΜΑXIMI, narrationibusque VERRII FLAcci ad hunc modum refert: Statuam me in Comitisposta Η ORATII Coc LITIs, Vira onibus procurare, atque illam istam suaserant in infe- : -- P ruorem locum perperam transponi, quem set oppostu cim cum undique aliarum aedium nunquam illustraret. Quod
cum ita fieri persuasissent, delati ad populum , prodiitquc sunt : σ cum de perfidia confers essent, necati. Consi
3쪽
iisque eam flatuam perinde, ut verae rationes post eom- terrae monebant, in locum deditum subducendam; atque, ita in area Vulcani sublimiori loco tuendam. Eaque res bene di prospere Reipublicae cessit. Tunc igitur quod in , Hetruscos aruspices animadversum vindicatumque fuserat, versus hic scitefactus, canitatusque a pueris, tirbe tota fertur :Malum cinflium Confultori pes umest. Unde statim elucet, sensum hujus proverbii esse, quod
quis alii perperam consuluit, in ipsius caput recidere: qui etiam illis HEs Io Di verbis exprimitur rI Ubi nocet is, alium qui Odere quaerit, Consultum male consultori pessima res est. Enimvero Confitium, quo quis alterum hedere quaerit, non aliud est, quam quod fraudulentum dicitur, de quo Regula auris 6a. in 6to ita se habet: Nullus ex Conse- , Iio dum modo fraudulentum non fuerit, obligatur. Quae . regula ut R. P. REIFFENS TUEL bene monuit b), ex l. 4 . T de R. I. desumta, ubi postquam verbis illis e pressa Consili non frau dulenti nulla obligatio est: statim altera a contrario sequens addita: caeterum s dolus, ct calliditas intercessit, de dolo actio competit, seu quod per
inde est consilii fraudulenti obligatio est. Ast quanta l
juxta proverbium tanta , ut in conbtilentem omne malum
recidat, quod consilium fraudulentum insequitur: η in Tr. de Regul. suta quae Quinto D . Cui belle convenit illud apud P LUTA RcHUM .
Damna parens aliis, proprio parat Fati damna.
4쪽
de consilio malo Consultori pessimo. ς
Ast fraudem, quae in consilio fraudulento intercedit, voluntatem in eo qui factum quoddam committit tollere, ex ipsa fraudis notione patescit S. 893. Mor. . Ergo in genere si quod consilium voluntatem in eo tollit, qui factum quoddam committit, malum omne, quod inde resultat, consultor sentire debet. Nolim objicias adductum proverbium juris non esse. Est id falsissimum. Agnoscunt DD. eidem superstructam esse l. a. A. Vuod quisque, ceu videre este ΜΑNT ZIo e . Vult ibi P R A E T o R : ut Magistratus eodem utatur Iure, quod statuit erga alios : sed tunc demum, si quid novi juris ipse effecit sciens dolo malo: nam si ex As ssoris consilio aliter jus dictum quam oportuit; ait PAULUs, non debere hoc Magistratui officere, sed ipsi Asiessori & rectissime: siquidem NooDT M) docte ostendit, Asiestaris officium esse, jus suggerere Megistratui, scut se duris Studiosum profitetur. & ex hac ratione in Consilium adhiberi dicitur l. i. Adeo . A essor
l. I. C. eod. ω.Μagistratus contra magis acinorum quam legum peritiam profitetur; & cum jus dicit, tantum Assetarum verba pronunciat, ut C Ic ERO Pro PLAN- cIo annotat, Verbis: in Magistratibus si qua est Ars Populus Romanus facile patitur I sin minus , etirtute eorum di innocentia contentus est. 'botus enim quisque disertus, quotus quisque juris peritus est Liberum adeo non erat Magistratui explorare, an expediat consilium AgesIbris nec ne. Sicque dici nequit, quod voluerit jus aliter dicere quam oportuit, ac PrOPterea cum non
Magistratui sed Assessori officeret consilium,ex quo jus ita
e) in Comment . a nu. L. III. Tit. 6. n. 6.
5쪽
6 Ustis Philog. Wolf in Jure Specim. H. .
dictum, veritas asserti hac ipsa lege corroboratur. Imo considera sodes, si quid unquam rite potes considerare; nonne hoc in casu factum alienum penitus a v luntate consultoris dependet φ Cum itaque factum alie- num tibi imputetur, quatenus a voluntate tua dependet
g. 6so. Phil. Fr. Univers. ., qui inficias ibis, factum istud soli consultori imputandum esse, ob idque in illum omne malum, quod istud insequitur, redundare debere 3, 3
Itaque praefiscini dixerim argumento a contrariqdesumto; si quod consilium voluntatem in eo, qui ex ipso agit, non tollit, sed tantum in eandem influit, malum omne, quod inde resultat, in consultorem redundare nonposse, sed eo vel majus vel minus, quod sentit ille, qui ex consilio egit, prout magis vel minus in v iluntatem ejusdem innuit.
Atqui consilium generale θ Iperiale nudum mnnus in voluntatem influunt, quam inseructivum θ eon tium cum sollicitatione. Etenim quemadmodum in Libra tres distinguere licet status, statum aequilibrii, statum praepondii versus dextram, & statum praepondit . versus sinistram, ita quoque in Anima tres status a se invicem distinguuntur, nimirum status indisterentiae, status volitionis & status nolitionis su 9as. Ff 5M. Empir. . Jam vero statum indisterentiae tollunt consilium generale & speciale nudum, quatenus emciunt, ut rationes Pro dc contra nempe Pro facto committendo vel omittendo non amplius sint aequipollentes ob auis ritatem, qua consultor semper juxta A M B RO sIUM '
6쪽
de Conflio malo Consultori pessimo. o pollet, quaeve pro una stat parte. Verum enimvero ex statu indifferentiae Anima ad statum volitionis non transfertur, nisi etiam de modo propositum eX-.equendi constet. Quare cum hunc suppeditet consilium instructivum, hoc magis in voluntatem influere quam illa duo priora in propatulo est. Sed majus quid est Animam ex statu nolitionis transferre ad statum volitionis. quam ex statu indifferentiae ad statum volitionis. Quoniam igitur hoc essicit consilium cum sollicita- . tione, cum sollicitare ad agendum dicatur, qui omnem dat operam, Ut alterum permoveat, ad faciendum id, a quo animum habet alienum seu quod facere non vult cf. I 39. Fhic H. F. II. , & quidem eo facilius, quo magis sollicitatio vestita est, quippe quae dicitur, si motiva tam generalia quam specialia hujus ipsius actus a circumstantiis nempe particularibus desumta adhibentur g. eod. ; quin dictum consilium cum sollicitatione omnium maxime in voluntatem influat dubio caret. Patet inde, quam perperam vulgo consilium speciale, instructivum & cum sollicitatione seu instigatione confundantur. Disserentia realis vel ex hoc solo in omnium oculos incurrit, quod non' aequaliter in voluntatem hominis influant. In summa, ut me colligam constat, voluntatem & noluntatem tuam non posse influere in voluntatem &i noluntatem alterius, ut ejus voluntas voluntati tuae & noluntas noluntati tuae identificetui, seu ut alterius voluntas quasi in tuam voluntatem & nolun- tas alterius quasi in noluntatem tuam degeneret.
rusi mediante intellectu alterius s. ICI. Schol. Hic ' Pr. HIL . Hunc vero magis docet consi-
7쪽
st Ustis Philos Wolf in Jure Decim. II. Flium speciale quam generale. magis adhuc instru- ictivum, omnium vero vivacissime sollicitatio vestita, utp0te quae pro ratione circumstantiarum pam. ticularium& vel in ipso instructivo consilio exeaquendo occurrentium suppeditat motiva : hoe praeposito, quod actu intellectus ad actionem alteriis qtas concurrat, Qui eum motiva agendi docet g.
Ii9. Phil. m. iam P. V. coli. g. I r. ibid. . Id quod discrimen inter dicta consilia utique palpabile reddit.
Quae cum ita sint, unusquisqUe mecum confit hitur, quod is, qui ex consilio generali vel speciali nudo alterius egit, malum quod inde resultat quoad maximam, is vero, qui ex consilio cum sollicitatione egit, quoad minimam partem sentire debeat, mediumque adeo tenendum sit intuitu consilii instructivi, ut neminpe in consultorem& eum, qui ex consilio ipsius egit,
aequaliter redundet malum. i Q. MEt sane hac ratione variat imputatio facti. Qua tenus enim quis consilio suo influit in voluntatem ait rius, factum alienum ab ipsius voluntate dependet cL8s I. Outol. . Quo magis Vero factum alienum a volu tate tua dependet, eo magis tibi imputatur fg. 6sr. Phil. H. Unm. . Unde prono fluit alveo, magis imputandum esse factum alienum ei, qui consilium speciale nudum quam generale, adhuc magis ei, qui imstructivum & omnium maxime, qui consilium cum sollicitatione pmbuit. Quo magis vero factum alienum alteri imputandum, eo minus imputari potest commi
Mnti: cum eo minus judicari queat causa illius: in quali
8쪽
de Consilio malo Consultori pessimo. 0 judicro tamen imputatio consistit S. sar. Phil. iri Unis. F. L. quid quod verissimum est, ei qui ex consilio generali & speciali nudo egit, factum omnium
maxime imputandum esse, ei vero qui ex consilio cum sollicitatione egit omnium minime, qui vero ex consilio instructivo egit aequaliter. Sed Qecus etiam hic, ni fallor, videre potest, pro gradu imputationis f. itivariare quoque debere sensum mali, quod idem insequiatur. Hinc mihimum mali in eum qui ex consilio cum sollicitatione egit, maximum vero in Consulentem, munimum in eum, qui consilium generale vel speciaIenudum praebuit, maXimum in eum, qui ex iisdem egit, aequale autem in eUm, qui consilium instructi vum dedit & secutus redundare debere, nemini erit dubium. Equidem in contractibus consilium tam generala quam speciale nudum obligatorium non est jure Civili. Ita enim de Mandato tua tantum gratia 3. 6. IV. de Manu. Imperator pronunciat, illud magis conflium quam mandatum, is ob id obligatorium non se. Quod vero id non solum de consilio generali, sed etiam de speciali nudo valeat, optime vidit NOODΤ D, provocans ad i. a. A. de Proxen. in qua sic infit UE PIANUs:
Si proxeneta intermenii faciendi nominis, tit multi Iolenti Ud: amus, an posit quasi maudator tencri. Et uon puto te neri. At vero Proxeneta faciendi nominis causa intervenit consilium speciale dando. Utriusque alia ra-
tio non est, quam quae ab ipso Imperatore suppeditatur, cit. g. 6. quod liberum cuique si apud se explorare. au sibi expediat consuum. Quando vero datur con- B silium, ut Piubabit. L. iV. c. XII Oper. f. 8έ.
9쪽
ro Usus Philof Wolf in Iure Specim. II. filium delinquendi generale vel speciale nudum saltem, aliter res sese habet. Tunc jure meritoque imputantur. Ita enim jam SATURNINUS L I6. A. de Poen. respondit, alios suadendo juvisse sceleris es instar. Idque . propter, laudem & approbationem conscientis, quae concurrere solent S. 674. Phil. Fri inhv. P. I. , emciuntque, ut factum alienum laudanti & approbanti imputetur g. 673. Phil. Fr. Unim P. I. : nec enim
laudando oportet malitiam augeri, ait ULPIANUS I. I.
g. 4.A. de sermo corrupi. Verum consilium cum sollicitatione in ipsis quoque contractibus obligatorium est.
Quod Imperator comprobat, quando quaesitum, Pe gens, an mandati teneatur, qui mandavit tibi, ut pecuniam milio faenerares P obtinuit Sabini sententia, obtigatorium esse in hoc casu mandatum: quia non aliter
Titio credidisses, quam s tibi mandarum esset, h. e. ut hene addidit Illustri Dn. BOERMERUs. ad a. f. ait rius crebriores instigationes & rogationes accessissent, ut adeo ipse Imperator hic distinguat, utrum conmlium sollicitationem vel instigationem, quae illius species est G. x o. Phil. 6. Unim P. II. adjunctam habeat nec ne, illudque pro obligatorio venditet in ipsis contractibus. Nonne ergo multo magis idem de delictis dicendum y Ad haec probe notandum, quod
necesse sit, ut Imperator statuerit, consilium cum sollicitatione liberum non relinquere apud se explor Te an expediat nec ne, cum consilium generale, speciale pro non obligatoriis declaret, quoniam hoc liberum relinquunt, quod aliter non explicabis. quam
quando sollicitationem sertissimis motivis vestitam Iupponis, quoniam illa coactioni in jure aequipollet, secundum ea, quae in Dec. I. latius deduxi. Superest
10쪽
de Conflio malo Consultori pessimo. I Iconsilium instructivum, quod Imperator si Ia. Inst. de Obligat. qui ex δεθα nasi. respicit verbis sequenti-huS: certe qui uialam opem ad furtum faciendum MDibuit, sed tantum conflium dedit, atque hortatus est ad furtum faciendum, non tinetur furti. Quae verba cumcel. Da. OTTONE ita interpretanda Videntur, ut reingulariter ex consilio nemo teneatur, si res in teςminis consilii mansit, nec eventus secutus fuerit: eo enim
collineat PAULUs t. y3. A. de V. S. nec constitim habuisse noceat, inquiens, nisi θ factum secutum fueris. Quod AN T. MATTH Ei g de Consilio instructivo haud incongrue intelligit, id velut ad furandum suppeditatum aeque imputandum existimans ac ipsum fas ctum velut furti, quod secundum illud SATURNINIL IS A. de Paen. non minus consilia atque facta puniantur, & quidem sola absque ope concurrente, cum econtrario formulam antiquam ope conflio conjunctim olim acceperit SABINUs, dissentiente LABEONE, ut refert PAULUS iu t. s3. g. I. de V. S. quia aliud factum est ejus, qui ope, aliud ejus, qui conflio furtum fecit. Quod ipsi probatum egregiam lucem d. g. Ia. IV. affundit, evincitque perperam MERI LL IUMO putasse, ex consilio neminem furti teneri, licet ex eo contrectatio secuta fuerit. Quod si vero quis praeter consilium Ope quoque concurrit, omne penitus dubium cessat, quod furti teneatur, adeoque in pari reatu ve setur. Ac proin jam in sole positum est, minimum esse reatum illius, qui consilium cum sollicitatione secutus, minimum vero ejus, qui illud dedit, ut & maximum