장음표시 사용
91쪽
XVIII. Archiepiscopus veris Magontinus beati pia tulis gregem sine pastore ire conspiciuens, misit legatos cum literis per quos Dominii in Apostolicum de sancti viri reditu in
terpellat. Facta est Romae synodus pro hac causa, re oritur utrinque litigium grande, x, xl l . qui monachum perdere timuerunt , ex alia eoruin, qui pastorem suum cum auctoritate quaesierunt. Cumque inuicem pugnantibus sententiis utraque pars diu decertarent; tantam dubiam, nunciorum Primas vix promeruit victoriam. Hic ipse Primas fratererat Ducis, cuius terrae qui exigebatur Episcopus praesui Tum Apos bolicus non tam voluntate, quam iure Dei permotus talia respondit: Re rimus, quodiuste q--t; piamina bonoparte dabimm cum hac lege audi teum,teneraucum De beneae hone iantquesu, in rus Aran centuplum. Si
Iuminiquitateso recede exosint, hic rabs erutas capiti malorum sonsartia dccbnet. Haec vhi di ha dedit, finita est synodus, soluto coe tu redierunt quisque in domu
sia. Abscedunt legati, monachis tristibus & laeto animo ac magna exultatione. que emense itinere Pragam ventro eunt ciolui iam omnis aetas ct si xus,& quasi csi' 'ingenti gaudio acceperunt eum; dam manus. ac promittunt omnia, velut qui .lcs reuersione oppido gauderent;&secundum cius praecepta priorem vitam plenissime emendare vellent. Sed paulo post coepit eos igia auia mollicies: A ncglcctis pr/ dic tionib. itur in omne nefas. Vetcrum quippe vitioru recordationibus pia vcmi, tu Ca nalem patrem relabuntur, de percunt labor pastoralis, diligens cura boni patris. . λlnter haec luctu im&miserabile crimen exoritur. Mulier cuiuidam n0bilis cum S clerico adulteraile publice arguitur. inam com more barbarico parentes deduc i . ti coiugis decapitare quaererent, fugit illa per coleres auras, donec voce decursu usque adoptatum pcruenerat Episcopum . Volens autem de illorum manibus mulierem berare, clausit eam in monasterio sanctimonialium. quod sub voc.ibulo Ac venera' ne saniti Georgii cosecratum, si miis mis in cnibus vallatur; clauim vcio Ecclesiae custodi fideliter commendat: credens, ut faeinina inter taminas solatia doloris, x sub taris defensione vitae securitatem haberet. Crimen quoq; in se referre voluit, i se s - leris auctore magnum aliquid seret,scilicet, ut pro poenitentiae fluctibus, a Sillam vitae seruaret,aut ambo simul iiiiii morerentur. a voluntatu, quia inartyrii cc o m 'expostens erat, adimpleret utique quod voluit, nisi eum prudenter Dominus is cor prohiberet.
Impia manus interea absconsae mulieri serrum necemque parans, . t nato milite
tra fas 5 legalia iura adulteram defendere volicti, 'd ille diutrix sontempl/tionis otio vacans, ubi aure percepit. cum velut diui ita noctis hora esset dicio versu f: egit silentia.&inquo clausus erat exivit ite templo. Deinde qui secuti, et ni fratri tu , pacis ostula libans, Bene vis te, in qu it, o me misero metia mota o. in te t 'tii, a -
dore martyrii flagrans non tardiore desidera o ursu, quain q, i si gix hos epa, te
venit in hostem, ac medium agi 'cia intrepido gressu incedens, a me qui in xi, prae sum. Vnus autem ex illis, cui cum boon temper laetia volunt ser bona uiui noro talia respondit: Cassis ramaryrii te tenet, es nobilisgiri Ohi. 'raim creo i Diras,
quae nostrum vult eripeccatum non imp bitUr tua voluntas, seu igitur aliqui quo plus ii t. iunis hac meretrix nobis cilius redirur, habemus ratres tuos, in quorum
praediis hoc malum vicistamur. . ' . Haec dum furens Sta ius contra Episcopum delatrauit ecci coi r iis a to p id tor adest,qui excerpen eos clam de agmine voc t seque itincri, luccinyraebciis, .mum in qua clausa erat, domusque custodem manifestat. Custo, ver tu' llis, nunc minis, amicis nucat salibus,ut illam in manus eorum redderet, diu proba tu. Ad ultimum mortis timore perterritus, non sic sibi creditam critentis hostibus prodidi foeminam. Rapitur illa infelix frustra prestis altaribus,re sub manu conis is capitum iusta est subire sententia m. Q d cum ille velut vir iustus facere noli ius gladid vi- .lis vernulae truncata poenas in us corporis capite exsoluit. His atque horum maioribus popularis nequitiae studiis cum crinc, docenti, Episcopi contraire nequiret, flet bonus pastor ; quia in morbido grege ligna labitis initi ineste conspexit. Hinc pro spectandis sequentibus malis oculos claudere vesens, duliacis Romae moenia revisit.& naue monali crii mur.it pastoralia si cya. Cousaudent illo: redeunte monallicae plebis sacra collegia ac sanctitatis suae ai iore pariter irate perfruuntur. Dilexerunt eum omnes,sed prae omnibus Asba uus: qui&poli iet in alis cohortibus fratrum praefecerat illum. Ille autem omui vilitate de extremitate con
92쪽
tentus, quanto magnus crat, tanto se cunctis inferiorem praebuiti quanto spiritalibus diuitiis diues,tanto is oculis hominum paruus, pauper, de despectus este cupitierat. Dincunt autem Abba 5 fratres cius de eo, quia in omni virtute ad unguem perfectus est,& extra Martyrium vere canctus erat. lic de die in diem sempcr nouus de seipsb r bustior succrescetis, ad diutitie contemplationis fas igia velut castissima turtur evola
Volens autem Dominus ostendere seruo, cuius meriti viveret in conspectu suo, monstrat ei pervitum duos ordines in coelo, unum purpureo, alterum niueo amictu: quibus sub diueria specie singulare moritum S propria merces; ambobus tamen esca dc potus erat laus perpetua Creatoris. Et facta est vox ad eum dicens: Inter virosve est tibi Acm onuiuartio mense, apti mira honori Cuius rei visionem Abbati suo cum exponeret, non hoc de se, sed velut sancti stimus Paulus reuelationis suae mysteria de alio homine narrat. Scio.inquit Pui nodi hominem, rvi Dominus per Licia ostendis, o havi a.d naturum pepromittit. Hoc ipsi, tempore iter agit Romam Rex Francorum Otto tertius pulchri Caesaris XXI pulcherrima proles. Decursis quippe puerilibus annis, cum iam velut lanugine ba hae floreret, tempus & virtus maior annis Imperatoriam sibi exposceret dignitatem. Roma autem cum caput mundi& urbium domina sit,&vocetur,sbia reges imp rare faccre cumque Principis sanctorum corpus suo sinu refoueat, incrito principem: O terrarum ipsa constituere debet. Summus ipsis diebus Ponti sex acerrima febre correptus, corpus terrae, animam coelo, utraq; in sua dimisit exordia. Rex autem Otto alpium nives multo milite trans-nicans iuxta sacram urbem Rauennam regalia castra metatus cst. Ibi in eius occursiam veniunt epistolae cum nunciis,quas mittunt Romam Proceres, α senatorius ordo: primo illius aduentum, velut toto tempore paternae mortis non visum, totis visceribus
desiderare.ac debita fidelitate pollicitantur cxpcctare. Deinde in morte Domini Apost dici tam sibi. quam illis non minimam imie h. iin cile paricin incommodorum
annuntiant, S quem pro coponerent, regalem exquirunt sententiam. Erat aut cinin Capclla Regis quidam Clericus Bruno, secularibus literis egregie eruditus, oc ipse :3o regio languine genus serens, magnae indolis; scd squod minus bonum: multum ferui-m is ti .. . dae iuuentutis. Hunc quia Regi placuit,a maioribus clectum, Magori tinus Archipra
sui iligisti de suus collega v delbaldus Episcopus, adduxerunt Romam. Proinde Romanis honorifice acceptum ad hoc ordinati Episcopi Apostolico honore pro-
mulgarunt. Superueniens etiam Rex Romano more gregi d accipitur. Deinde in gno gaudio omnium Imperatorium attigit apiccm. Laetanturcum primatibus minores ciuitatis, cum amicto paupere exultant agmina viduarum, quia nouus imper tor dat iura populi dat iura nouus Papa.
His temporibus Christianissimus ille Caesar cui circa seruos Dei maximum stu-XXII. dium semper de diligens cura fuit, crebro alloquitur sanctum Adalbertum, de habebat o eum sibi familiarem, audiens libenter quaecunque sibi diceret. Archiepit opus vero' illigi ius veterem querimoniam c. cias interpollat, congeminat vota cum votis, dia vi reportaret illum omnibus modis ini t M. in Apostolica quoque synodo canonum testimoniarcuoluens,coram omnibus solutic putere clamat peccatum esse singulis E clesiis maritatis solam Pragam viduati,ioltc poscentibus beneuolam aurem,viduq Ecclesiae maritum suunt praebere libera mei te postulans erat. Rursum ex itincte, quoversitis est ad patriam continuis litoris hoc idc in rciterare non cessat, nec dimisit prius, donec pollicitus est Dominus Apostolicus facturum se esse quae vellet. Tristatus est autem homo Dei, quia linquere cogitur monastcrium, praescierat enim, quia populuin, cui pastoralem curam debuit, avia sua inala nemo flectere quisset. Sed tristem
10 ius animum hoc valde iselaninquia si in commissis sibi animabus dignos fluctus agere
nequisset, traneis oc non baptizatis praedicator missus fuerat. Ergo multis lachrymis dulce monasterium linquens, cum summae discretionis XXIII viro Notherio Episcopo ultra alpes proficiscitur. Cumque velut duorum prope mei sunt iter ageretur, venerunt Magontiam. Vbi regressi is ab italicis oris Imperator commoratus est, cum quo vir Dei mansi bonum tempus, quia familiarissimus sibi erat. dc nocte pariter ac die, velut canditis mus cubicularius, im periali camerae adhinst. Hoc autem non sic, velut seculi aliquo amore captus; sed quia dilexit ipsum, ac dulcibus dictis ad amorem coelestis patriae accendere voluit. Nam die siue nocte,cum turba loeumdedit, cinctis alloquiis aggreditur illum,docens, nemagnumputaret, em -
93쪽
Ie rorem esse; crotaret M ominem meriti im, cinerem, ex 'Acherrimo
rimere Deum, t tu mac dis inum Iadriem: amare, spium lenia tirororem, ac miserico
fontem: Ecitvc re quam angusta via, quae acti ad vitam es quam perpauci, qui intram per eam bene agentibus esset et per hum: talem c xontra innouentium vitia per e lumi sitia ereritas. Ad hunc modum plura subnectens, monet citarum filium praesentis vi tae bona despicere, aeternitatis electionem desiderare, mansura quaerere, in tempor libus rebus & transitoriis fiduciam non liabere. Cunctis qui in regia domo crant, velut seruus omnium, sic eorum villissima quaeque manibus tractat; M omni humilitate eorum seruitia facit. Noctibus quoque cum carpserant somnum, calceamenta iocorum componere cura fuit, a ianitore usque ad principem regiae domus omnium caligas aqua lauit, purg. uis sordibus eas suo loco restituit. Ad hunc modum plurima scruitia egit in Camera; quanto quaeque vilissima erant, tanto libentius o pro hi
militate ministrat, Sed serui minis auctor diu incognitus latuit, donec quidam moltharius regius imperialis minister, &sibi dilectus cubicularius sanctum prodiadit surem. Vidit quoque ibi somnium nocte una, quod huiust nodi erat. Putabat se fratris
sui curtem adire, M media curte stare domum,cuius structura aspectu crat delectabilis, parietes & tecta niuei candoris, intus duo lecti,unus sibi, alter fratri suo deputatus. Erat utique scilicet, ut decuit, multum honoris gerens, sed lectus suus omnem glo- :oriam alterius longe praecellens, totus purpureo splendore, & sericis ornamentis amiactus ; ad caput vero aurei staminis linteo pulcherri e redimitus; sursum vero in capi - - te erat aureis literis scriptum: Munus hoc auctentum filia sponsatur. Cuius visionis ordinein cum aliquibus narrando exponereti Viri,inquiunt illi, quia Chri secunda te, immita tralari reri futurus. Legis ha, quae dat tibi regia dona, haec ea domina casii sacrari ima virgo huis iactus cit laetissimo animo,&ingrcitus cubiculum cordis, tibi fia egit gratias sanctorum sancto, Angelorum Domino & omnipotenti Christo Hinc ni trum gratiarum, lux regis solio proxima sedet, prona ceruice &gauisae mentis iubilo adolat i Gratias tibi, inquiens, et gomaruste A qua me et i pia Domina humillimum scru tuum res cerediguata ei. 3o
XXV. Hac ipsa tempestate adiit Turoniam, quaerens auxilio sanctum senem Martinum. Nec praeteriit Floriacum, quae beatis limum corpus confessoris nostri & patris Ben dicti suo grege collocare meruit. Vbi etiam quis ille sit, coorum visus, claudomni gressus, 1 ccclest uni miraculorum multa millia protestantur. Horum duorum charis si morum trum sacris confabulationibus pallus, laeto animo regreditur ad impetiale domicilium. Inde quid sibi meme foret, quae volente Deo asere vellet, sub lucem proferens coepit cum dilecto Caeles e familiarem & extremum sermonem liabere. Finita locutione pacis oscula inuicem libant,& amplius nunquam sociandos non absq; dolore separant ampi cxus. Vir ergo sanctus eius esiaram vitam charii limo Iesumu, tum commendans, secundum placitum Archipraesulis sui ad Apostatricem gentem persere coepit. Sapuit ipse,quia consilio suo non obaudirent, sed ne inobediens esset, iussum iter adimplere maluit Hoc etiam eius animo magnam si in tribuit quia si non in filiis, in alienis, & in barbarismo animarum lucra congrcgare potuit. Erant enim multae nationes ror circuitum, per quas aut sibi martyrium aut eis baptismigratia coim ferri potuit. Gens autem haec sceleratissima ad quam redire compulsus est in odium sui nominis grande nefas commiserunt. Nam parentes liuos nobiles de praeclaros viros mis ro vulnere prosternunt, fratres fratrumque filios, masculum una cum foemina, omnes morte saeuiissima damnarunt, ciuitates quoq; corum igne ac serro deuastantes, omnia corum bona in captiuitatem redegerunt. Vnus autem ex suis fratribus, dum haec mala s
domi geruntii cum Bololao Bolaniorum duce in expeditione Imperatoris erat, Dux vero ille pro amore sancti fratris magnis promittis Mamicis opibus cum solatur. Ergo pro his sceleribus aditum sibi clausum iter putans, ille sanctissimus beros noluit sinistrati aduentum suum: sed declinauit ad praefatum Ducem, quia sibi amicissimus erat,& si recipere vellent, per eius missos explorare potuit. Quo facto, E contri illi magna
indignatione remittunt ei irae de furoris plena verba dicente, pccc iam,' lus iniquitatis, gens dura ceruios: ius ictus amidus D Ei, verus I xaltata: cse tibi omnia cum dumino. iacim ac tantum novortant cohabitatio ioco sortia iniquorum. Et tamen '
94쪽
Vnde hocgenus itoriens pilli os totiens abiectos, non uni sed diuersarii menti: in oranta utrae a Zitas. oltimi e . His enici,nan venit 'rono iras lute si 'opumendis malu in in urit strui deserat bis isse minio rei si iuuar. μώ lor recipiare non est v I . a της Ho ex his similia audietis illusus lipticopus, tanto isticie risu cxul erat,vipa ne aib. XXVII. lito rii ore magnum aliquid excederct. I siti parit, in lirit, et incutimor, mi Dum ibo linam seri cium Ludis , . ruit pa toralis cur nes Quinctili H cia o mea ipsi mi fistulis i exauit. rateor mel olei. bone Iese rotum esse tuum, ibi domi rasor. His Oaeteme laus Ionor es Pri . Giaicos, ruitenolunt quia via visit tum desideria. ant. Inde aduersus dira ba bariem. ri,fanosque idololatras, gladiu in pr dicationis acuens, M aptans, c una 'lilib. primi i e iri, quibus post dimic. reororiere animo deliberare coepit; virum Luit iccies, Quos Chri lianoriim praeda miscroriimo cle hominum damna pa curat; an PiuZZorum
fines adiret,quorum Deus venter auaritia iuncta iram morie cit
Tandem alternanti potior sententia succcissit animo, ut quia haec regio proxima, Scitota fuerat Duci praedicto, i ruriae Deos oc idola iret debellaturus.
Dux vero cognita voluntate eius, dat ei naue de ipsam pace pro itineris ter deno ini- lite armat. Ipse vero primo adiit urbeni Gidanio, quam Ducis latissima regna dirim --.rcni,niat is confinia tangunt. Ibi diuina misericordia aduentum cius prosperante, baptizabantur liomini ini multae caterua: ibi Missarum solemnia celebrans Patri immolat '
o Cht: stum:cui non post multos illos dies seipsum pro hostia fuerat obla: urus. inlidquid
vero superfuit Deo, quod ipsus noui baptizati comunicarunt colli te iubet, Mi ut dii limo panno inuolutum sibi seruauit pro viatico des oriundum. P. Iste autem die salutatis omnibus, imponitur carin de pelago, 5 tolliturabeoru oculis nunquam polica videndus. Hinc nauticum iter velocii simo curata peragens post paucos dies marinum littus egreditur, A reucri acit irauis cum arma: o cultod ipse autem pro praestitis beneficiis prauain vectoribus de Qectorum d iuino agens, remansit ibi cum gemini; fratribus quoi nati presbyter Benedicitas, alter dilectus a puero sibi comes frater Gai identius erat . . Time magna fiducia Clirilium praedicantes intrant paruam Insulam quaecumό X K30m ne circii inuectas ritu in circuli adeuntibus monstrat. Venientes 'cro loci possesno res cuni pugnis cxpulerunt eos,& quidam arrepto nauicul remo astitit Episcopo pro- riu s.& ut forte Psalia os inlibro decantauerat, ingentem ictum inter scapulas dedit. E cussus manib.volat in diuersa codex, ip eextcni , capit c α membris iacet humo prinstratu se lexterius aflicto corpore, quia pia mes intus ageret, ritiis cordis per vocis o
Transiens vero in aluim partem fluminis stetit ibi fabbato, vespere autem factod minus villae diuinum heroa Adalbertum transduxit in villam. Congregat se undiq; in- Iers vulgus I quid de illoso tacturius furibu da voce & canino rictu exspectant Tunc ' sanctus Adalbemis quisci: unde esset,vcl ob quam cauiam illuc veniret, interrogatus,
. . res quem simul cra muta ita, gae catis creatorem et serum qui extra quem ali. DG Aones, ut credentra inno ne tum aris, crina rissi arce t tibices strum 'ga Horempraemiast . v. mereamini. Haec i iactus Adalbertus. Illi autem iam ducum indignantes,' cuin clamore blasphema verba aduersus eum proclamantes, mortem sibi minantur. Extemplo terram baculis percutiunt, fustescapit ictusopponunt ae infrendunt dire dentibus in eum. agnum tribi incrudiui uia huc fue visne veni Hisces cur reler eduus ei Petrae talibi Tuae morae necis damna creabsis. AG c- isti irregno Min nos fauces siumn , inmunisti imperat , ctvmo ordo et uena; et os 'ver qui sit alterius c-t notaelegis mi ac noc ei Masso et a linu revitabimini. Ipsa nocte Mnauiculae imponebamur,&rctroducti manserunt quinq; dies in vico quodam.
. Haec dii in illa geruntur parte ecce in monasteri subi ille talis nutritus fuerat, cui- XXIS da coniterno Ioanni Canarario talia Dominus per visum ostendit. E summo coelo velut 'o utia deorsium veniunt usque ad terram duo linteamina alba sicut nix & inuda abs- su nuri sorde & macula. ambo sui onera singulos quidem viros de terra leuant; Do celicii limo cursu nubes S aurea sidera traiisnant votus nomen extra ipsum, qui haec
vidi iriodum paucissimi sciuini: vero erat ut adhuc hodie meminit domnus Ad- albe sicut angelus minister iam coestis mensae conuiuia praeparauit. At Pater Nilus
95쪽
quoniam Salomone testante, ira insinu ulti quisit, absit hoc a Reuerendissimo Due ' ut per iram& indignationem suas virtutes cximias commacillet aut per patientiam probabiles suos contaminet actus. Q s reuera si quis ob laudem sui singulatim e primeres ageret, prius diurna lux&pagina deficeret, quam incceptu opusperficeret. Veruntamen nos unum & praecipuum cius memoriale vestrae Caritati pandimus, in quo nimiruomni b. pene praeserundus est acti , quod tantae potestatis Dux nunquam a --φ. mentis aedone o ut tam meo P. Certe nou modica est virtus cuipiam potenti viru ro os suum retrenare, de naturalis potus non amurcaria, sed eius illecebras spernere. Eodem annovi. Cal. lunii quarta existente teria in hebdomada sacrosancta Pentecostes, magna nix in quibusdam sylvestribus locis descendit,&sequentibus diebus io grande frigus inhorruit, ataue omnigenis de maxime in autumno seminatis frugibus. sinul& vineis, nec non arboribus multum nocuit, ita ut in multis locis arbustaradicitus exaruissent, x minores gelu rigescerent amnes. Eiusdem hebdomadae in Sabbatho iii Calendas Iunii, Imperator Heinricus quartus obiit, ibim eiusdem Imperialis genealogia desiit, partim sterilitate foeminei sexus, paritim ab ineunte aetate omni virili stirpe inali fato conclusa exitiali interea per Dei gratiam inclyto Duce Sobesilao in toto suo composta pa regno, heroicis cessamus a Chronicis.
96쪽
Os auctore coaequauo, eodem nimirum
Cuius ipsesta meminit supra lib. i. I iistor. Bobem. l. i7. facto quid bi sum restanderit, aint iram ob causem eum non rece Tit, Hispuas gentes inis ira dirit Mnta rara vallatu omnί dis sui episcopi . erit. --ta morum hane late enitueris,sciretoteritqui vitam eiin tapoonem legerat. Nam Liamdictatadueremnpticcisa. Et l. α7.testatur, de vita quoque S pastio quinque fratrum S.Adalberti referre, se in animo habere. quod an praestiteri hin incerto est.
97쪽
Ris CHRISTI.s T lociri in partibus Germaniae, diues opibus, praepotens et o
armis, ferocibusque viris, quem incolae Boemiam cogit mine dicunt. Huius maxima pars infidelitatis errore prae-uciata creaturam pro creatore, lignu vel lapidem pro Deo colunt: plerique verb nomine tenus Christiani, ritu gemtilium vivunt, quibus causa periculi, si res salutis. Nonnulli tamen ex eadem gente de bene credunt, pro spe futurae mercedis bona opera agunt.
Igitur in illis finibus, ubi Clari stianitatis religio pulchem
rima floruit, erat vir Zlaunicus nomino, potens in honore&diuitiis, amore iustitiae, ac operibus misericordiae perra- 2orus citiis, vir magnus inter cius terrae habitatores, auro S
argento locupletissimus, inter delicias fidus custos diuinae legis, ambulans s licite iv xta praecepta Sacerdotum, charus toto populo, sed proprio amicus pauperum. Hic ac- - cepit' uxorem dignam generis sui, & ipsam honestis moribus plenam, quae audiendo verba vitae plus sitiuit, eadeinque operando famem no expleuita nec delectabatur in tronarum pompis, nec auro lapidibusque preciosis. pro minimo ducens quς stulti in xima putant. Sancta erat moribus, anista sermonibus,sortis, ut dicunt) in ieiunio, familiaris Deo in oratione, mater lugenti pupillo, peregrino &viduae gratii lima soror. Pro his ergo & his similibus,quas ambo egerat virtutibus, honorauersit eos nobiles, de diuites,S coluerunt,maxime pauperum turba. 3οII, itaque cum de tam praenobili coniugio sancta proles merito foret nascitura, inter magnanimos iuuenes, quos procreaverant, natus cst illis puer speciosior cunctis cui post in sacri Baptismatis lauachro datum est nomen I, ytech. Iste quantus esset frit rus cum ignoratum fuerit, parentes pepercerunt formae eius,& prae nimia pulchritudine,quam nabuit, testinauerunt eum saeculo. Quidquid autem pius error, vcl mala venia parentum in hoc deliquit, mox culpae proditor coelestis irae gladius correxit. Ce neres namque infantuli corpusculum subita magnitudine excreuisse, 6 prae nimia ii
satione ventrem toto corpore maiorem. Sic in horas dolore maiore addito, periculum mortis imminere coepit. Turbantur parentes, decurrunt ubertim lachrymae patris, & curuis unguibus laccrat ora pallida nutrix, stant incesti fratres, saeuit dolor inter viscera matris. nec vox, nec animus, nec color certa sede manent. Tandein sub ipsa
morte confugiunt ad pium &misericordem Dominum, dc quae pro hominum necessitate plus omnibus Sanctis succurrere solet, Matrem Domini appellant. Inde veniunt ad templum cum magna humilitate ac deiectione cordis, ponentesque pucrum supra altare Sanctae Mariae, votum placabile voverunt eum Domino. His ita factis altersa est indignatio Dei, 5 extenuato ventre, puer pristinae redditur pulchritudini. Parentes vero qui causa huius mali erant, poenitentia ducti, glorificauerunt Dominum, qui pro melioratione hominum irae suae flagella disponere nouit.
IIL Puer autem proficiens aetate de sapientia, ubi tempus erat, Christianis imbuitur literis ; nec egressus est domum patris, donee memoriter didicit Plesterium. Proinde s o pro discendis liberalibus studiis misit eum pater ad Archiepiscopum Adalbertum,
qui ab eo, quod verbis docuit, moribus & vita nusquam reccilita praeerat autem i-φίωα a. dem sacrae urbi, quae Latine virginum Ciuitas, Graece Parthenopolis vocatur, urbs quondam nota populis, Muna ex magnis urbibus, dum primus Otto sceptra regalia rexit, nunc autem pro peccatis semiruta domu , de malefida statio nautis. ipso tempore erat Magister scholarum Oh tricus quidam Philosophus, sub quo turba iuuenum deliberorum copia multa nimis crescente studio floruerunt. Ergo Archiepiscopus ille puerum cum magna cliaritate suscipiens, dat s bi confirmationem sacros tacti Chri- sinatis,
98쪽
sinatis,& sio nomine Adalbertum appellam,tradidit scholis. Aderat sibi di centi Spiritiis semper individuus comes S currunt diuite vena ingenium, ratio,& sensus.Toto autem tempore scholaris studii non aemulatus fuerat facicntes iniquitatem, non stetit in consilio corum, quibus erat inutiles actias,& puerilia negotia: sed mox ubi longiu-- liquo potitus Magiiter ei locum praebuit. occultis itineribus ad sanctorum Martvrum domicilia confugit, ubi secundum mensuram temporis orationum vota persolucias, ruri ii in ante occursum magistri loco suo resedit. Noctibus quoquc, ut opus suum bonum ab humanis laudibus occultaret, ircuit pauperes, debilcs,5 caecos, quibus secundum modum miseriarum amica solamina praestat. Verum ne a bonaeopcr. ationis si a. dio ccssiret. pater oc eius optima mater Omnia suilicienter dederunt; quin & magistro si io .mirum argentum, &quaecunque oculis hominum dignissima crant, offerentes, chari filii doctrinam magno pretio emerunt. Ille vero indefesso cursia ad omne virtutum exercitium, semeti pium semper cxtendens, inter suos collegas pulcherrimus pro-ccssit. Reccssu magistri,quando caeteri inanibus ludis & ioco laborem legendi minii runt,ille Dauidici nectaris mella degustans, spirituali risu se solatur. quando illi prandentes in angulis scholae, dulcia obsonia magistro furantur, ille furtivas orationes domin .c sua' mittens, Angelicam dapem sibi mercatur.
dcamus nunc inter alias virtutes, quas habuit, sanctae simplicitatis quam ditis . II II. sinu, crat. Qiiadam die dum iret de scholis, unus qui erat socius itincris, praetereum, o tem pucllam humo prostrauit,de causa ludi eum desuper proiecit: concurrunt scholares,& li: idnam forct acturus,cum ingenti cachinno expectant. Ille autem quia vestitam virginem tetigit, id bona stultitia: iam se nupsisse verissimὰ credidit, inde erigens
se dein visa virgine dedit se bene simplex puer in amarissimas lamentationes,atq; continuo ruabre oculos humectans, Iuti inquit, S criminis machinatorem digito monstrans, Ilic me miseresecit.
Haec S: similia his Deo plenus infantulus iam tunc agendo, multorum oculos in se defixit, mirantium eius acta ac dicentium; Benedicens Lucimet hunc puerum Deus, qui infra tinum pueritiae actast positus ad optima quaequesic arduus surgit. O ter quaterque beatin, si
haec hum ivitatis stadia tota deuotione assimpleuerit, Or arrepti operis cursum exitu termia 3c nauerat. Quibus vero cognitus erat pater Acius mirifica mater, Non es mirum, avidit
tantus est de tauris parentibus ortus. patris iustitia oret in eo, es maternae pietatis imago in purpurcopecure vernati Quot annis studuit,incertum cst sed quia secularis Philoi phiae tenciatissimus erat,nouinius omnes. quem Dominus, scredo in ad hoc humanae Philos phiae studere voluit, ut post diuinae sapientiae montes faciliorc gressu scandere pollet; aut potius seculi amara paruulus potarc debuit, ut post vir tactus Dei dulcia auidiore animo hauriret.
Postli xc magister scholarum Imperatoris seruitio asicriptus, acccssit in regia cur- v. tem. At Archimandi ita Adalbertus debitum naturae persoluens ex hoc pelago ad littora sempiternae beatitudinis transvolarat. Alumnus autem illo patriam, charos. pro- o pinquos reuiuens ibi, sacrae ciuitatis Pragae Episcopo arma Christianae militiae milit Dirimis . turus a sum piit. Nec multo post coepit languor pcissimus cuiadcin Episcopum,S detestabili fine clausura venit et vltima dies. Nam in extremo anhelitu, cum tamen adhuczi magna pars animae superstes foret, astantibus, quorum ille adolescens unus erat, hanc fabellam aegra voco retulit. Heu mihi qualis eram, es quantum mutat inabiago; quas me nunc esse velem'. Heu me mi Per Manes meos; iam ρ irentiaestuans nusquam. Perii. nunc honor meus es inanes Hortia O caro putribilu,9 esta vermiumlubinumgloria o pulchria rudo vanitatis tuae. Decepisti me, δεισιν an eculum, promittens mihi annosm aetarem; se errore ita mortis,assio mali interemisi animam meam. Sed meum celus utcunque veniabile erga prum Dominum seret, nisi odcommendatae p&bis Aera ad cumulum miseriarum accedur.3 o Voti tales n. de dria eis prodi erori nec prohibur furente et prohibere potuit me perem tempopulum, quia uchodie nil diunt vel faciunt, extra quodae rus Satanae in eorum cord bus cripsit. Vae mihi quia itur.5oc ea quo dulci, dolebitu in aeuum. Nam ecce atra mortis victima in c, rnum recta via o miser, uti vermes mei non moriuntur, O Ignis meus ardebit is Hernum, es et sera. Sic ait&citius obdormiuit, factusque est planctus magnus supcrcum.Timu- crunt autem timore magno 3 sed prae omnibus adolescens Adalbertus, qui his diebus deliciosi is miles erat,nocte eadem surco indutus cilicino. SI caput cano cinere resper
os, singulas circuit Ecclesias, pauperibus quoque, quae habuit large dispergens, sedc causam suam precibus Domino commendauit. Ipsi autem Episcopatus honorem iam
99쪽
post pia obsequia sacri seminis, seruus erat, ad caminum decurrit, S satione peracta, unde viverent, propriis manibus se laborasse gaudeba . ilic via r intrepidus aderat sacris aedibus saepius Domino precator impo. . . . a, ccxlcstes res pulsat, nunc longis genuum flexionibus orationem protrahit .nunc aegra suspiria cordis multo flumine rigar. De completorio usque ad primam non exiit sermo de ore eius,5 ad instar Monachicae professionis nocturna silentia seruat. Post primam pastoralibus causis studia sua impendit, audiens diligenter, quid cum praedato paupere peregrinus de vidua cii larent. Quando autem cxteriore cura vacabat, usque ad Mitiae cclebrationem Davidicis utitur colloquiis. Homini non locutus cli verbum, quamdiu dominicae mensae' ' infulatus astitit & si pra sancta sanctorum immolat angelicum panem. Post aut opera manuum l .iborat,aut cum charis Capellanis sacrae lectionis cibaria degustat. His ociis longum diem,talibus negotiis totam ducere noctem, hi sibi mores, hoc studium, haec
Poli compictorium cum solitis oriationibus incubaret, quidam pauper cui nihil IN praeter vitam & membra i .npius latro reliquit, miseris vlulatibus topli ostia pulset; quo audito cum de crogatis opibus nult. ae superi uiliciat: coepit curiosius cxcogitare,quid illi dare pollet: & cum nihil aliud occurreret, ingressus cubile, quod solurn habuit, tulit
in deseri cum puluinar. Cui abstrahens sericum, plumas circum quaque per domum respersit; deinde ad iacentis mendici clamorem recurrens, inanem purpuram in rugam complicuit,& per cocuntium ianuarum foramina emittens, hoc scrtili dono in num pauperis accumulauit. cuius furti autor cum lateret, cumque millico domus
suae praepositus hoc intcr pueros asperius inquirere vcllet, prohibuit cum, dicens, Aequaqua immures homo hoc fecit, qui indigens errasso pro exponda nec frate assumpsit. Inter haec s inista opera non descrant pluere praedicationis pulchrae verba. nec sibi seli in bomis, sed cum pluribus coelestium gaudiorum particeps clle voluit ; singulis compastione proximus, de prae cunctis in contemplatione suspenitis: sic alta petens, ut proximorum infirma non desipiceici; sic infirmis proximorum congruens,ut alta petere non destiteret; sic disci ctionis artem seruare nouit, vi csset in eo &iuste consulens inituri Gordia, S pie saeuiens disciplina. 3o Ipsi autem contraria voluntate ad carnalem sensit in rclapsi, bonum pastorem ses qui noluerunt. Notio quippc modo cum essent coelestibus bonis pasti, peccatorum *cibus explebantur. Ille spiritalibus adiutoriis caulas suas praenii inire instat: illi destruere, quod secit diabolicis impugnationiblis festinant. Ille a captiuitate daemonum, vitiorum populu liberare parat ; illi co arctius se in omni peccato obligare non cessant. Vidit ergo i piscopus. liria diuinis log bus aduersiim ire, omnibus modis festinauerunt: vidit, 'lito obdurato corde in Deum grandia quaeque, di noua scelera adimplere nicditaimir,vidit optimae gubernationis frustrari lacertos, plus etiam obesse sibi, quam populo prodesse. Denct ergo peccatum,&amarissimo luctu prosequitur damna perditae gentis. Ad ultimum cogitat, melius cilc rclinquere, quam in caeco dc sponte o percu me populo operam pcrdere, quod maximc de tribus causis actum es. dicut, qui
huius rei ordinem,ipsonat rante, Compererunt. Prima & velut principalis caiisa, propter plures uxoresynius viri. Secunda propter detςstanda coniugia Clericorum. Tertia propter captiuos&ita ancipia Christianorum, quos mercator videns infelici auro cinerat,einpiosque tot Episcopus rcilii nere non potuit.
In ibinnis quoque apparuit ei Dominus suscitans eum, & de lento sopore surgere
iubens. Inquit ille i .Qus es tu tam i mos auctori artis, Delculus rei grato quietem rantereo 3 Respondit Ego missis rari ius, qui venditus ιm,c ecce iterum et edor ludos es tu adi serti Z ille expergefacius secum tacito corde pertractat, quidnam h .ec visio vellet. Admonet soluendae quaestiunculae socium, elega tein virum π illiconem. Hic honoso re Praepoliturae praeerat ca te is.liunc vir sanctissimus consiliorum stiorum participe fe- iri cui cum tuam visionem in pSncrct, respondit in propria verba de cogitationes ille mitissimus heros: euando mendantur Chrisiani Iudaeis. ne venasitionem ruitur usi s rL ι- nosse uico pus es membra i quo movemur esse us.
Haec S. Episcopus qua lance perpendens,& ab imo cordis longa suspiria trahens, XI. amplius starctimuit; sic a i consilio doloris accepto, venit Romam, de Apollolicae Sedia' T iam pontificcni quid in tanto sito populi Φ discrimine agendum foret, gemebundis quaesti mibus inquirat. Commendauu in quicns,mibi exaudisenon vult, nec capit ma meus in
E . ni si inpectoribus daemonia epotiatis imperia regnant; citregie chetliproius virtus Grporis, protege et oluptas dominatur.
100쪽
Ad haec Apostolicus, Fili, inquit, quia te tu necet. Operae etiam es enim , sicum abisseu tam cere non potes,vel te non peratis. αwe in eo considio arripe tibi ocia contemptitionis, o de inter eos, qui vitam quietam in viis a dinosalubribus allat. Hac ita lite velut diuina responsione animatus, cum ad futura sanctorum gaudia ardenti desiderio anticlaret, statuit secum,natale suum solum notioresque populos derelinqvcrc. vult pro Domino peregre proficisci, atque velut sub alio sole inope ducere senectam. Omnia dura & aspera pro dilecto lesu dulcia sibi visa sunt: pro diuite Christo
angustam pauperiem pati .non tam labor, tuam ingens amor crat. Post hanc tua: incntis deliberationem argentum pauperibus large distribuciis, Episcop. alcm cameram C
XII. Erat autem ipsis diebus Romae imperatrix Augusta Theophania, mater eius, qui
Hi modo regnat, Tertius& Deo iuuate Maximus Otto cui pia cura circa pauperes cum summatibus viris, S bene quaerentibus Christum sincerissima dilectio fuit. Haec comperto quod gratia orationis exulans ille usque Ieroselymam pergere vellet, clam ventiare illum fecit,& argenti tantum qualitum iuuenisGaudentius vix leuare posset, pro vibatico accipere secit. quod eadem consequenti nocte pauperibus fideliter diuisit, alia ab uno denario totum expendens, nil sibi retinuit. Deinde pueris remissis in patriam, mutat habitum, S asinum pro portandis oneribus mercatus, cum tribus numero fratrisbus ibcitim iter assumpsit. XIII. Habens itaque animum Ierosolymis lepulcitrii Domini inuisere, venit admontem Cassinum,in cuius cacumine monasterium sedet, quod hoc in loco primus com inis L . struere coepit beatissimus Pater Monachorum flos S 'loria Benedictus. Ibi quoque ut Gregorii mellifluum os sonatὶ ultimam vitae partem aeguit de verae religionis cxeplarim. .i . Omnibus,qui inChristopic vivere volunt,digito conscripsit. Hic tum licet agnitus non fuisset, tamen Domino quod fit rurum erat, prouidente, honorifice hospitio susceptus cst. Post paucos dies cum iter coeptum agere vellet, accessit ad eum illius loci Abbas, At cum ipsb admodum illustres viri, haec consilia velut a diuina arce ferentes. Via, ira qui unt,qicim beatitud .isac. uirendae causa carpim, longe est a recta via, ct ab Uguo durit ad Grum. Perplexitatibi ρ- ga isseculi carere magnanimi est; quotidie loca noua mutare
minus Lodabile ea. Sicut eram h boni maris inconstantia malum nautis, ita vagario de Deo ado- 3o eum periculumsuis uaci imma ur. ure autem loco, emis et busebueri perfrin, nonnes, se praerepta maiorumvirorumquesertium exemplar bidisunt. Qiiod consilium prouiadus heros non secus,quam diuinitus datum accipiens, ibi finem laboris de caetera errobundae vagationis poncrc cogitauit. Haec eo cogitante frustratur eum Deus volens dilecti hominis desideria aliquantulum dilatare,ut quanto nunc amara primum ac labore parata, tanto post dulciora iii issent. Nam cum ibi monastica lege vivere vcllet, cumque a minimo usquc ad maximum omnes hoc libentissime vellent, repente attonitas terribile verbum transverbe rar aures. Et,bonum es, ira iuniit, o es nobisium, his monachicum induas habitum, Me Drapti iturum vivere ducas.nostras P que Eccksias nouo opere constrina , cumsis Episto uera e opotes. audito ille heros iamdudum intra se turbatus, haec ira dictante reddidit. Vtrum me Dominem vel namputatis, ut cum amotas reum cura Frisio sese de erem, nasib uomiae Episto domos consecrarem rii 1 Nec moratuit deorsum per montis convexa, & quasi duorum dierum itinerei
cto, ad magnum virum Nilum perrexit;cuius nobile meritu in monastico ordine, velut notius lucifer in aethereo axe refulget: sub quo etiam duce ac diuinae artis magistro dic cipulortim plurima manus Deo militarunt. Hi vero omnes propriis manibus victium
quaerentes, secundum regulam sancti Patris nostri Basilii coelestibus vestigiis innitii tiir. Hac fama ductus aggreditur caninum senem, &prouolutis genibus diu profudit lachrymas, quaerens ab illo responsa, SI amica solatia,quem intuitus domnus Abbas Nilus, cuius meriti in conspectu Domini viveret, iam in primo sermone cognouiti qui devsque hodie ita amore Christi feruentem, non meminit se vidisse aliquem iuuenem. Et, recepissem te, inquit, dulcis mire, ni haec eptis mihi mei que nocitura, tibi tamen nu-- esset profutura. Etenim ιι Me haditus bar pili testuntur, noni dena homo Graecin um:
terra autem quantulicumque est, quam ego se mei mecum incoloni , inrum, quos tu benefetis,
propria ea. Stasi quo Deo volente nimis vesiem, in via nobisium cohabitauer α; tritam io, quaesi miti ego cuchari diis expellar tot tu deinceria νυ incerius eris 'in in is au i P