장음표시 사용
2쪽
CIO Fgo Illustris,imita Reuerendissimi legati,
Sanctis inique Patres, neque culpa, neque reprehensione Vacare eum interdum solere: qui min me illud requirentibus consilium praebet, tum m xime cum hii, quibus consultum Volumus, praestantissimarum artium notitia, pietate, consilio, Et multarum rerum usu clari sunt , qualem unum
quemque Vesirum esse, omnes plane, & agia scunt, dc latentur libenter. Nam etsi non sus. Μ
nerbam, c ut est improuerbio inepte ut ille ait quisquis Miner.
bam docet. Vestra tamen humanitas, atque animi cando quae mutitis faciunt animum ad d:cendum: demde stud:um Vestrum , dc accurata diligentia , ad exquirendam aliorum sententiam, cum qua Vestram conferatis r ut ea ratione quod optimum est, Et Fcclesiae Christi conuenientissimum, intelligere, at hae amplecti possitis: praeterea Christiani hominis, sacerdotis, atque Theologi officium,a quo me non omnino abhorrere apperte confiteor: demum persona illa , quam in hac Sancta :Synodo labstineo dum Vicariam operam navo amplisi: mo episcopo Abulens; hortantur me: ut, quod de quaestione proposita sentio , exponam Vrebiter , atque illud uobis Sanchissimi
patres renuntiem. quod dum efficimus, non tam uobis consilium damus, cuius admodum estis locupletes, quam ut memoriam Vestram reficemus, negotiis alas, curisque impeditam , grauemque. tametsi enim nos, ingen o , iuditio, litteris, atque insumma, prudentia parum Valeamus : audemus tamen, diuina Christi Iesu, cu us negocium agimus ope freti, candide, atque ingenue an mi nostri sensta dea promere, atque exprimere dicendo, noti ignari saepe numero, Ita euenire, ut uel holitor satis loquatur opportuna. Hoc onere quod subimiis modo, sacile quidem leuaremur, si, cum
est de usu eucharistiae publice, in conspectu Vestro, ec theologis o
sputatum , orationem, more caeterorum , habere potuissemus sed quando aduentus nonri ex hispaneis in hanc ciu tatem tardotas' di. cendi nobis opportunitatem arripuit, ne feratis, obsecro uos, iniquo animo Patres, eius homm s scriptam sententiam diligenter inspicere, quem Vestra consuetudine , intentis animis coram, disserentem de
hac ipsa quaestione simul cum caeteris, si intempore Tridenti adfuisset
eratis audituri: neque enim tam nulIus praetii, neque tam omnibua
3쪽
Qbula, atque exposta ea quessio est, quam uestris ingeniis in praesentia exercetis, ut paenitere uos unquam iure possit, impense illis legendis operae quae de eadem domi Theologi meditantur: officio pietatis impulsit, ec charitatis studio ducti, primum quidem erga sanctissimum
istum, atque numeris omia bus obsolutum ordinem uestrum: deinde
erga Fcclesiam Romanam, Charissimam Christi sponsam: quam cum
cernamus, neque sine flamma acerbitate,atque animi dolore, indigni , rem seris modis, ab impiis haereticis dilacerari, atque discerpi: qua parte possimus, debemus eidem opitulari. quis est enim tam temere audax, usque adeo consilii, atque rationis inops, Qui non uideat, mas'um aduersus Christianam religionem momentum,in ea retitum esse, ii contra quam par sit ec ratio postula Germanis,aliis ue priuatis quibusdam nationibus, uestris decretis hoc est Ecclesiae uniuersat s iuditio Iberam facultatem faciatis, b bendi calicem, quem antiquitatis con
senta, grauibus , dc doctis rationibus, lata lege, laicis olim, ocdo: bus, qui eunaristam non conficinni ademeratis. Prius igitur quam de hac re quidpiam statuatis P. diligenter ean- .dem, cruemadmodum caepistis, quaeso, animaduertite: ne, si negocio consecto,si ter quam uelitis ,res accidat, quod auertat deus saera sit paenitentia: magno etenim opere occurrendum est uobis P. illi morbo, qui si semel contractus sit, aut curari d. sficile possit, aut facile in alios .conisone saeuire ne uos tamen ultraquam satis est, oratione meas penitos tenens, in publica commoda, quabus procurandis o cupati estis, peccare uidear, quanta maxima possim urebitate, de re
proposita sententiam dicam, alve ita dicam P. ut illam iudicio uestro perinde atque me, sibiectam esse libentissime feram, ec studeam. Questio illa quae perplexos, atque ancipites animi multas tenet euentus expectatione, sit ne laicis, ct sacerdotibus non facientibus sacra, calix porrigendus, cum proximis superioribus diebus c quod uos probe nostis ferirentiori quorundam Radio agitari caepta fit, admirabili quadam prouidentia, aut diuino potius consilio, omnium ferme calcuus missa facta est, atque incommodius ut dicibatis tempus reiecta et
hanc eandem questionem P. in medio cursu aliarum grauinimarum rorum hoc temporis articulo, sunt, qui reuocent,atq; urgeanr,tam magni sonatibus, tamquam impotentibus animis, ut suspicari liceat non tam, eos solicitos esse, ne, uos quidpiam contra dignitatem uestram, atque
autoritatem sacro sancti Oecumenici Concilii admitatis, quam, ut i pa
restinati e succepta. uou compoWs e ant. quod si nullim a d no
4쪽
bis argumentum superesset quae mesta quidem V potent si ma sunt
ad persuadtndum de huhismodi quaestione, mplius tractandum nori
esse, neque mouendam rursus hanc camerinam, illud unum magnum
abunde fidem facere possit, quod eam n suo tempore, uestris iussitagiis definiri haeus negocii archite sti, atque pationi postulant, neque
enim uos latet, in qualia quaestione adquam definiendam consilio opus est,magni in utramve partem temporis rationem momenti esse , nunc uero qui intempestiue,hoc est,alieno tempore, atque una cum aliis grauissimis, eclaraestantissisis questionibus controuersiam hanc poscunt a uobis dirimi, deliberandi ansam instingunt,dc libere cogitandi,tacultatem eripiunt, neque enim tam exiguo tempore, dc tor, ac tantis nemnoctis impedito ingenii lumen, atque animi uis qua plurimum ad cl.ffici Lmam controuersiam dirimendam, indigemus, exercere se ulla rati
ne potest: neque Illustrae aliquod ueritatis uestigium apparere, quam summi philosophi improfundo demersiam esse, inscriptis suis nobis rei
querunt . fit enim ita postulante natura, quae nobis animum admodum angustum fecit , ut, dum multa minamur, feriamus recte nihil,atque agitantibus multa, procedat parum, huc accedit, quod rerum usque adeo diuersarum conflato, atque ordinis, ex quo cuncta bene procedunt, perturbatio, cum non aliunde, quam ab omnium malorum artifice,atque satore diabolo, qui rerum, quae a nobis ordine, ic ratione gem tur, capitalis imprimis hostis est, ortum habeat, quo pacto boni cui spiam causa esse possit, non satis intelligo. timeo en m grauiter P. ne, dum parum opportunae quaestionem minime inecessariam discutere in animum inducitis, non modo caetera negocia deseratis, de quibus his
diebus agere caepistis, ec quibus expediendis dixistis diem, sed c quod ego non one lachrimis meminisse possim γ re inlaeta, sanctissimi isti
Ecclesiae conuentus d soluantur: nam qui usque adeo enixe, α ν dammodo contentiose dant operam, ut calicem Germanis , atque aliis quibusdam nationibus, minime illum fortasse poscentibus,porrigatis , ubi quod tantopere laborant, se minime consequutos indestrintic quod ego uehementer cupio , dc laturum spero prae animorum impotentia, cpiam deiecti ab spe, inducere , atque gerere solemus', in illud unum totis c quod alunt neruis intendent, ne sancro sancta comitia uestra uniuersi orbis Christiani ardentibus dessederiis , crebris si spiriis, maximisque uestris laboribus, atque sumpti bus coaeta, longius procedant: quod si fiat,non fiet sane, sine sumo dedecore,atq; ignominia uestra P. neq; sine Reip. Christianae detrimento,quae in hac saneta synodo uniuersam serme spem suae salutis colloca
summe deua singularis, atque unice Christiani coetus Pa
5쪽
done, tete mam istam pessem terris auerte non obscur,. neveta uobis D. narro, vos huius sententiae meae testes appello, qui pi prius illam uocem auribus , in publica contione hausistis : msi hanc rem procurantibus mos geratur, non poterit fortasse concilium habere saei cem exitum , quoi sum Vero haec infausta , saeralisque uox pertineat, scitis P. Et quid portendat scitis, caterum cum uobis hae in re, perinde atque incaeteris omnibus, quae ad suscipiendam, tuen damque religionem spectant, parere principes debeant, Reges, atque Imperatores : cum uos ipsi reliquis omnibus leges perscribere, atque iura dare debeatis, non accipere ab aliis: cum miri me occasiones temporum ignoretis, gerendis rebus Ecclesiae pro dignitate a commodatas, conuenientesque, summite, obsecro , atque obtestoruos per deum immortalem P. consilii capiendi, dela erandique de re usque adeo graui tempus idoneum et Et quando impraesentiam , multarum aliarum numero rerum , pondereque satis oppressi estis , futuram aliquando opportunitatem expediate : quod superioribus proximis diebus prudenter admodum facere caeperatis, suppetiet illa uobis, cum reliquis id genus curis , negociisque fueritis expediti. Quod suos susceptam iam, atque in consultationem adduciam n per, de hac re disputationem, nisi ea plane absoluta sit, intermittere parum decorum putatis , excutite, si placet, iam uesris humeris molestum hoc iugum, atque uos suspendio isto tandem i.berate: Ita tamen l.herate patres, ne uitalem Christi sanguinem profundi qu spiam possit cum ratione putare, quod nullo negocio consequemini, si nemini calicem alteri propinaueritis, nisi qui Concilii Const. Et Basiliem decreto, quod uetus firmauit consuetudo, illum hassienus biberunt, tametsi enim uobis integrum sit, uetustam hanc consuetudinem de
medio tollere , id si uelitis, penitus abrogare, qui una cum Christi
sanguine,reliquorum etiam miseriorum ab eodem miniuri, ec dispensatores estis constituti, ita tamen altissimo Fcclesiae mi steria a Christo Iesu seruatore nostro edocti, iussique dispensare debetis, ut fide les decet dispensatores: tales autem nusquam eritis, nisi grauis imprismis causa sit, quae id sacere iubeat, re quam interroganti intrepide,ac sine rubore possitis reddere, ego uestro sic existimo patres non solum, millam lemtimam causath esse, sed neque fingi posse, cur de coissensu uestro cascem laici b hant; plurimas autem sui eresse, quibus, si r maccurate, atque adamussim expendatis, facile doceri possitis, persuaderique, antiquum ut morem chrisianae Reipub. uestrae retineatis ineque pati ullo modo uelitis, ab eo quempiam e scedere, latum umauem, has impresentia uobis commemorabo Patres ne si Rusticanu
6쪽
udore in psitus taceam, ossicio quod Ecclesiae debeo defuisse uiocleare uos illas admirabili iudicio uestro, re prudentia pene diuina L, - - ς φημβον te, tque excutite . hine autem ut oportet initium Si calix ullis est homin bus a uobis hoc tempore porrigendus, autis est porrigendus haereticis, aut fidelibus, nihil est medium e neutris
tamen uestra autoritate concedi debere , aut posse , grauissimam multa incommoda, quae utramuis sententiae partem consequuntur plane, atque aperte declarant: sc praeterea probabilis ratio nulla siporest, quam facere iubeamur, Etenim qui Romanae E cclesiae obtein causam, neque rationem ullam, habere mihi uidentur, calcem a uobis petere potant, nisi sibi persuaserint, mininh Christum integrum contineri, aut uerum Fucharilliae sacramentum non esse , aut denique ulla quantumuis eXima gratia destitui nos , dum alteram tantum speciem sumimus, quae sit aa salutem homini necessaria , quem dum nimium impotenter calicem expetunt, animum prodere procul dubio uidentur, sed hos scrupulos uos ipsi iam Patres Sanctissimi condita lege , proxima sessione omnium animis exem stis, ut concilia duo generalia praetermittam orati. oc Dalilien. in qu bus de re eadem,decretum Ecclesiae confecerat, tanti uero apud nos, modo pie, Christianeque simus instituti. Eccletiae autocitas, eccharitatis opimo, ualere debet, qua nos illa semper, tanquam piissima mater liberos tenerrime prosequuta est. nostraque commoda procurat, ut post habito, atque abiecto procul quocunque affectu, quem fortasse nos erga calicem hunc temere admodum ἰnduimus, gerimusque, illi uni, nos, atque omnia materia submittere t illud uelle unum , quod illa uult, illud optimum putare, quod optimum illa ducit, suspectamque habere sentetitiam nostram quae non ex obed entia Ecclesiae orta si, re ortam iam continuo ueterere clebeamus. nunc uer 9 contra uidentur facere, qui nimia cui aiunt cupiditate, atque affectu erga calicem ducti prae impotenti
radam siti, uel illum hibunt, Ecclesia repugnante, uel usque adeo
filiaiole, perditeque calicem amb unt, ut nullos ratiotubus, nulla lege, nulla clicet antiqua consuetudine persuaderi queant, ut eiusdem ob tuis cantur: nulla igitur ut acebam honesta causa reddi potest propter quam qui fideles sunt, receptam diu consuetudinem Ecclesiae Iabelaetari uelint, ec suppetunt efficaces ratioties trullae, cur alterutravecte contenti esse debeant.
In primis, quoniam illud nobis Ecclem praecipit, ut alteram tamem speciem laicis porrigamus, atque insuper, ut altera tantum late
7쪽
- snt contenti , cui merito obtemperandum nobis est : ita nihil agis
sute magna ratione nihil saluit, quod honestum non sit, rellit, quod bene institiitis probari non debeat, decreuit unquam. neque in hujusmodi legibus ferendis errare potest. deindes latam legem quam plurimis
retro annis consuetudo iucundis ameffecerat, nullaeuidenti neces sitate conuellatis patres, suspicari multis in mentem ueniet, aut uos ibiam temere, trulloque eonsilio tulisse ol m, suscepisseque, aut susceptam cum ratione, ec seruatam diutistime in Christiana Reyub. nulla , vel causa , uel ratione pro nihilo ducere, quo nihil fingi potest, graui rate uestra, aut huius amphssimi ordinis inaiestate,magis indignum. Generata Accedit ad hoc, quod, ut nobis locupletissimi testex, atque omni praepostlus exceptione maiores retulerunt, qui plurimis Germanorum c cum in Francisca. Germania agerent sam. Iariter usi sunt, qui eo loci per omnia ob Dornm α diunt Romanis Pontificibus non solum calicem uitae non cuphiat, aut societatis P eteus audent , sed, quod maxime mirandum est,constanter affirmant,
Iesie Pe. n.hil se tam indigne laturos esse, quam si contra seruatum diu in Repinitus solio. Christiana morem, Pontifex Maximus, uel sancta haec Syuodus de calice bibere sinat: ut suspitio sit, hunc ipsum, quem plaeri pie tantope te iactantasseetum, discessionis ab Ecclesa argumentum esse potius, quam eius charitatis,quam erga in effab le hoc eucharistiae sacrame tum gerere se, si mutant. Hanc opinionem probabilem superioribus rationibus, longe proba i hi horem facit, autoritas, dc doctrinae opinio confirmata longo usu rerum , quorumdam Episcoporum Germanorum, qui de hac ipsa questione ἰn publica contione uestra illam sententiam dixerant,nihil minus expedire quam ut, Germanis, hominibus , nationis suae, negatus h cienus calix permittatur, cum enim prudenter admodum cui par est in eorum mores inqu serint, ingema probe norint, rationem uitae diligenter inspexerint, conatus denique omnes ad unguem sint pro
scrutati, nisi latio aliud, 6 pietatis officium posceret, non difficile horum episcoporum animos, at e studia patriae charitas incendere inflamareque potuisset, ut tas hac parte hominibus consilerent, quod si negatus laicis calix compendium aliquod rei familiaris , honorisve, Pont.fici Max. Ecclesiae praesulibus, aut denique ullis sacerdotibus, adferre posset, haberent fortasse, qui F ccli sam Christi hoc nomine r Prehelidulat, occasionem aliquam existimandi, maligne a nobis, ecquestus propii spe cal cem surreptum laicis suisse: modo , cum ii hils M le dicc re, aut putare queant, ob eam rem in ime quod eundem neque sacerdotibus permittamus, nisi cum Christi munere impostrema caena sungentes idco Opt. Max. inmissa exhibent sacrificium:
8쪽
r c ut naturam atque substantiam illiid pertinet necessario, ut Chri
rium sub utraque specie offerant, atque sumant, dubium sane non est, quin huiusmodi calicis amatores, uitio potius, quam iussa ulla, hono, aque occasione hoc titulo Ecclesiam Christi traducant, atque suggillenti. An non illud aedistis P. si Germanis, aut priuatis aliis natio . nibus cilicem concedatis, esse continuo eundem Italis, Hispanis, attvdiuerse,piis Omnibus bonis porrigendum equos consentaneum est, par , ut maiori prius cum Germanis missio, dc pietatis asse 'tu sanetissimum Lucharmiae sacramentum colere, uenerarique i quis enim sibi possit persuadere, si uos calicem uni, aut alteri prouintiae permitta tis, non protinus eundem caeteras omnes summa cum ratione petitu Ia4 daturosque uos illis r nisi schisma uelitis in uestra F cclesia excitari, iqi e scissuram fieri in Christi corpore, rem sane perniciosam, exitia lemque, quod si iniquum existimatis Hispanis calicem propinare, It liique parum de hac re sol citis hoc tempore, quorsum illum bibe cum resi qui Mationibus offeretur neque modo si hi, hominibus cesse eem porri Satis, ea incommodo consequentur, quae numerata sunt a me, sed alia insuper longe grauiora pergent enim iidem,credite mihi eadem arte, urgebuntque uos,aliis,ut in rebus ipsorum similiter uolui rati morem geratis. quod uestro in conspectu, habita publice oratio ne , quidam istorum pationi Zelo permoti ut puto significaueriint 4uam praeter calicem quem deberi sibi horum plerique diuino iure exiitimant,a qua opinione non lacile abduci posse,plane testantur,sacer Rotium mantis petunt, reconcionandi facultatem efflagitant, illi uiris, qui nullis sacris ordinibus sunt initiati: contra Christianam Oeconomiam , contra morem Ecclesiae uestrae, contra summorum Pontincum decreta , contra sanetissimas leges in conciliis generalibus latas, denique contra Ius omne, atq e fas: haec enim non tam arcto lagum Christianarum uinculo constare credunt, es pari ratione neces laria arbitrantur, clamantque, ut suos in officio retinere queant, neque lacile res nouas moliantur , atque ad desse 'tionem aspirent, Ita fiet, ut laxatis semel, solutisque institutix, legibusque Christi magna, ad contemptum coeterorum omnium fenestra patefiat, Nunuersa disciplina Christiana sens,im remittat uires, atque labamicat, praeclare mea sententia, Aristoti diligentissime cauendamelle praecepit omnem mutationem legum, ne, ut ait, Reipub. d Iciplina corruat labefaetata, atre homines assuescant legibus non obedire. serendum autem uobis Patres non est, ulla ratione huius
ιαis obse tione, quam ues eo solum nomine quod a uobis condita
9쪽
st, omnes saluberrirnam putare debent, re Reipub: uestrae necessa riam, Christianos homines ab haereticis superari, qui more suo
diuina omnia atque humana iura peruertunt, atqui scimus ex hist Robertus riis , Anglos, haereticam gentem, cum primum ab Ecclesia discesse Pontanua runt, pastos non fuisse, ut populus more sacerdotum, Eucharistiam libro q. sub utraque specie sumerent, quinimo nou lege lata , antiquari de erum me hac re priscam Ecclesiae legem prohibuerunt. An uos unquam morabilis inimo feretis P.turpem illam maculam atque notam sacrosancto OeMat nico Concilio inuri, quod contra morem uetustae in Ecclesiae di sciplinae,contra sanctorum patrum exempla ι contra Synodorum in istitutionem,abrrogatione saluberrimae legis iudicio F cclesiae condite, lmagno antiquitatis consensu comprobatae,uelitis haereticos homines ab errore reuocare, que non deserent,credite milis, plurima hcet. alia concedatis, eisdem , aut retinere in eadem disciplina orth coxos: qui diligentissimi legum uestrarum, remorum Fcclesiae custodes esse debent, sine murmuratione dividum Ecclesiae statutis non plane acquiescunt mamissae defectionis a uobis indicium praebent , minime sane puto: neque id usque Christus pati poterit, qui matrimonio sibi iungit Ecclesiam, pulchram, immaculatamque : addo preterea, si calicem his hominibus, qui se fideles profitentur porri Satis, tantum abesse, a iudicio meo, ut eosdem arci ius in officio 1 ligionis imposterum pinsitis continere , ut Iceat potius existimare γ hac una re, ueluti initio sumpto, eosdem occasionem reperisse, ab. ia I Ecclesa catholica discedendi. quod uni quidam uesiri olumis pieta . Reu, ε litteris insignis, inscriptis suis admodum prudenter alitudis,.C,'d maduertit, quorsiam enm tanta contentione caliacm a uobis exi nati, VUat quem uos tib simul cum sanctissimo Christi corpore sub spe-mierim dZ porrigitis, causam nullam v deo, njsi, ut separationis ansame ---- habeant: decreta uestra contemnant , conciliis repugnant , atque Ecclesiam Clitisti d scant non audire. Haetenus qudem sanctissimi' P. usurpatus a P.busdam, aut potius contra Ecclesiae Romanae te N eoesi, gem, per uim raptus calix, illud commodi asserebat hiditio eorum B ἡ- ' qui uixerunt in Germania diu, quod hac ueluti noti, atque inditi σῆν φη ' obseuro, homine, orthodoxi ab haereticis discreti, sibi admo dum diligenter cauebant, ne, quid in fide detrimenti paterentur,
nunc uero si cal. cem laicis permittatis , non solum hunc aditum ad iuditium de religione iaciendum, plurimum necessarium , praeclu- idetis, sed quod grauissime ferendum est, hinc facile impii, dc n i liratores occasionem arripient, qua Franati omne. pra o
10쪽
uli opinionibus eorrumpant, atque peruerta it . eum enim tam se .
miliariter in posteriim eum catholicis hominibus agere debeant, αμque adeo cum illis arcto uinculo copulari, ut in eadem sacratissima mensa, de manu eiusdem patris familias, eundem panem sacratis mum, ec calicem quoque eundem,hoc est corpus re sanguinem Chri. stl, sint sumpturi: nemini dubium est, quin callidissimi haeretici quiemnibus artibus, at e modis, fidei, Religioni, et pietati, insidias parant, summa ope laboraturi sint, ut eos homines , cum quibus uersantur, socios scaeteris , atque flagitii effectos, in errorem suum pertrahant, atque hoc sane. detrimentum non hii modo, qui uist biles sunt atque in fide parum firmi, serent proculdubio, sed ho rum praeterea exemplo caeteri prouocati, qui religione adducti neque extremis labiis calicem au ngunt, in absurdissimas haeretic rum sententias sensim praecipites ab bunt. ita fiet, ut hae ipsa induugentia uestra P. quae uel hoc solum nomine in clementia putari potest, haeretici intelligant, commoditatem se reperisse , nocendi Reipub. Vestrae, minori negocio suo. Quod si hoc incommodum minime timeremus, quod certo istimus pro foribus innare , ac sese sponte ingerit, quis est obsecro, i usque adeo plumbeus, aut mente caseus, vi non uideat, fi seni et quii spiam c licem autoritate uestra,at e consilio b.bat, haereticos om. Res,neque lacramentarios modo, sed cuiusuis etiam ordinis, atque instituti,protinus stentore a uoce clamaturos,facile ut ab oma bus percipi
possint, atque etiam libris aeditis, quod faciunt non grauate uicto. nam stare pro se, papistas c ut illi locuntur uictos, atque prostatosa cere,q d γi olim calicem laicis subrii eratis inuidia potius quam
ratione, euangelicorum, argumentis superati propriis eundem domi. nis restituatis. tunc uero cum nullum iam suppetat remedium, nisi v
bis diligenter caueatis, apperte intelligetis, Religionis dissidium, mi nisterio sathanae apud quiadam excitatum, minime componi, aut sedari posse, si calix laicis permittatur, quod urgent huius sentemti e pationi, defensoresque: etenim hoc c magnorum uirorum opinione alere potius est, quam sedare dissiduam, nam qui se ab Ecclem segregauerunt, illud unum ardentibus uotis expetunt, ut uel una siqua in re ab uniuersa Ecclesia Romana discedere sibi integrum sat, quo fundamento discessionis iacto quo non eos progressuros putemus , imprimis, erroris arguent totam Ecclesiam, quod fine causa, his, qui sumunt eucharistiam extra sacrificium , calicem abstu
lirit: ex.eodem deinde principio colligent, liberum esse sibi.