Veridicus Belgicus, quem auctor auxit, recensuit e Belgico Latinum reddidit an. dr. Accessit Apocalypsis Batauica, item auctior, emendatior

111쪽

umquam,istuc aliquando fore, in ment senis iet Ut vero ad Regem nostrum Galliae sce- strum hereditario iure futuris temporibus aliquando deuoluatur, incassum speramus; cum id numqua futurum sit, quod priscis Gallorum legibus a Francici regni gubernaculis mulieres arceantur.At Gallorum Regem ad Hispaniense diadema, tamquam proximum heredem, e-Dehi iactu facillimum est, feri potest , cum etiam femina apud Hispanos ad regnum ius habeant. Quod ad Suecue Daniae Reges attinet; non ea mihi modo videntur esse tempora, ut

Xerere cornua, Vel mouere lacertos audeant,

victricibus Imperatoris armis longe lateque terrorem per Germaniam incutientibus Ete- mimiam multis hi sese immiscere possent, ut ne ad propria quidem tuenda ac retinenda,sat viarium haberent. Alij vero Germaniae Principes ideo res nouas moliri,aut tentare non audebunt,quod nouis indies Imperatorem victorijs caelitus don Ti,& noua fi amicis clientibus suffulciri potentia vident; unde ceu frenis ac vinculis quialmsdam effrenis eorum impetus coercetur αretinetur. Et sane ita domestico ac defensivo uti mihi quidem videtur bello implicabutur, ut apud exteros id quaerere eos minime opor

teat:&ipsa foris belligerandi hauddubie pru-

112쪽

vΕRIDICUS BELGICvs. 13rgo illis decrescet, cum aliorum praeter opinionem,& inexspectata,arma domi eXperientur. Vt omnes has minas, volaticarum cinanium nubecularum, plus minarum,quam quae afferentium , praeter minas 4erriculamenta4liud non incutientium,ad instar habeam. Demus vero, omnes hosce Reges ac Principes, coniunctis viribus, ac bcietate armorum inita, tripartito exercitu, tribus Hispanici iuris prouincias locis inuadere ea sane Regis nostri

est potentia, ut, sine ullo cerarii sui detrimento, triplici item exercitu, quorum nusquisque quinquagenis armatorum constet millibus, illorum cxciper impetum in occurrere copijs posse. quemadmodum num. XII videre est.)quin talias, praetcr has suo copias aere conscribere, quas in aliquam hostilium prouincia

rum posset educere Adeo ut nullam,hominumna ore loquendo, vilius arma metuendi occasionem habeat quod ita illius Deus ter maximus potentiam constabilierit,& talem regno situm

dederit, nullam ut exterorum Regum eum timere potetitiam vel arma porteat.

PELAG. Plusquam satis est, hunc mihi scrupulum abstulisti, rationumque tuarum fulgor

1pissiores omnes dubitationum mearum nebulas discussit. Sed est aliud, quod mire me tomquet,&selicitum habet;ideoque ut a te mihi hic sat sitis, expectabo. Dicitur inimicus omnes pago

113쪽

pagos Homos rurales,ad quos ei pater acce sto,igne velle absumereri deuastare ut hac, tione nullus ab agresti turba ad Regia opida

commeatus deferatur,xsic illa prae annonariae rei penuria ad sibi parendum compellantur;eadem quoque ratione copijs nostris militaribus officiat,victum iis omnem praecludendo. Hinc sequetur, ut sese atque agros hos a nostrorum cxcursionibus tutos, Mab armis immunes reddat, viam vero nobis praecidat, ne quod ei:

rentium opidorum inuadamus. BONAVENΤ. Quantum ad domorum rura

lium deflagrationem vastationem spectat, quid dicam nescio inisi, quemadmodum Ad-Docati Hollandici mortem, quae nullo ei stetit impendio, sexcentis facile aureorum milliabus Rex noster, utpote sibi copendiosissimam, redimere debuisset; ita illum is hanc aedium deflagrationem plus auri millione aeque posse redimere Idque varijs de causis. Prima Non alias ex eis, quae Regio parent imperio,vastare prouincias hostis potest, quam aliquam Brabati Geldriae. Transnosanae parsetem, agros Transi salaniae proximos Fla dria quippe, tum electivo suo milite, tum erectis hinc inde propugnaculis, haud aegre se ab hostili tueri poterit incendio. Secunda Non pauciores nostri inimicorum pagos, tam hieme quam aestate, incendio M

114쪽

sammis tradeu e possunt. iuersa namque Frisia per aestatem aperta est una proinde excursione omnes eiusdem pagos incendio delere possumius.Non modica quoque Geldriae quam ipse possidet, pars nullo non tempore in nostra est manti, ut Muniuersa Traniis alana ditio. Brumali tempore, quisque conglaciatis,MOsqproximum,nec noti Betumensem, agrum igne quin vastemus, nemo nos inhibere potest. Tertia Credo equidem, tantum interdum

hominum in hominem esse odium adeoque implacabileri mortale,ri, dummodo inimico se sit, oculum sibi unum erui paterentur; sed ut adeo quis demens sit, kogio ardeat, se troque ut orbari lumine gaudeat,quo uno priuetur inimicus, inauditum inuisum est hactenus E pagis, quos igne delere Batavi volent, decuplo plus tributoru in menses singulos percipiunt quam sim ex his, tiam e Batauicis,R gis nostri aerario accedat.Et quis,hisce eos prouentibus suopte nutu libenter carituros credat etenim e solis pagis Brabaliticis, tributio laxationis nomine, s9pra decies centena flor norum millia praesente pecunia annis singulis percipiunt. Et haec eos cum cineribus4 fauilla commutaturos , quis credat adeo insanire si

lennia, 4sque eo hebetes illos esse minimo

opinor.

115쪽

pida,hosti propiora, commeatu rebus necensariis destituantur, non est quod timeamus: Flandria namque, Leodicensis, Namurcensis, Iuliacensis Cliuius ager, Westphalia &Ge

maniammis quam abunde illis alimenta sufficere queunt, ut a fame minime nobis timendum sit. Et sane , si hanc hostis inire viam inciperet,irans Isaiam sibi miles noster necessitate pressus, violenter commeatum quaereret.nulla enim familia est invia. Quarta Non eam existimo hosti seritatem immanitatem fore, ut tam atrociter in innocuos paruulos sevire, Megi pariter, ad amdem necessario exercendam , occasionem dare cuperet.Hac quippe ratione, aeternum , implacabile omnium agricolarum & ruralium, in caput situm Odium arcesseret; quos modo in omnibus rebus necessarijs sibi nimis quam fauentes benevolos experitur. Et fines, Punica haec ratio contra faciendum suaderet, iam dudum omnem pagatim vicatim indictam ab hoste nostratibus contributionem& censiim Rex noster interdixisset,&sub capitis poena inhibuisset. Sed noluit,&plus quam barbarum duxit, innocuos cininsontes penitus dcstruere, perdere, omnibusque bonis& facultatibus quo hostibus hac ratione ossiciat,dispoliare. Sed, si hostis vel lucernulam accendat, verendum est, ne integras Rex faces

116쪽

vERIDICUS BELGICUS. IIIces accensitrus sit,quas hactenus, tamquam pater in benignitatem quam flagella pronio an filios suos rebelles exerere distulit.Et sane nihil ei accidere posset optatius, nihil videret libentius quam ut primam tragoediae huius cenam Bataui agerent, cuius ipse, sine cuiusquam admiratione& reprehensione, at maiori hostium cum damno ac maleficio quam fortasse existiament,catastrophen posset agere epilogum. PELAG. Bene quidem tu haec hactenus; at discere ex te pervclim, undenam quadraginta

illae militis Regisseditiones ortum habuerint; quae, quemadmodum non semel a me intellectum, tam diutini ciuilis belli potissima causa fuere: per quas factum , ut Regi praeclarissima, quam niueris prouinciae subigendae habuit, occasio sepius e manibus effugerit atque inumicus tam sui suorumque communiendorum ac tuendorum,quam potissimae eorum quae iam possidet portionis obtinenda temptas ac mΟ-

dum nactus sit nostris enim inter se digladiantibus,ac sese mutuo conficientibus,& hosti resistere non valentibus, quod utrimque, tam domi,quam foris impeterentur temporis ipse

turbidi oportunitate sibi utendum ratus, egregie rem egit.Neque enim,ut verum fatear, pos sum intelligere, quaenam tam frequentium in milite nostro seditionum ac rebellionum fuerit causa. cum tantum Rex annue argenti bello

117쪽

i 18 ERIDICVS BELGICUS. gerendo submiserit, ut supra sexaginta armatorum millia eo ali sististentari haud aegrkpotuerint. Cum certum tamen sit, non aliam ut

plurimum seditionum esse origine,quam menstituorum stipendiorum defectum qui locum in Belgio habere qui potuerit, nequaquam intelligo;cum pecuniae,s militum in quos expendendae erant, numerum sepputemus, non modo non defuerint, sed etiam plusquam sufficien tes semper misis fuerint. Inimicus, esto non pauciores quam Rex inti Ihes in aciem quotidie educat, tamen notabissem nullam suorum seditionem vidit cum tamen tanta pecuniarum ci non sit abundantia, quanta Regi; , praeter menstrua haec stipendia plures eum quam Rex, in opidorum atque arcium suarum restaurationem & munitionem impendere pecunias oportuerit quae etiam duplo pluris ei stat quam Regi,ut negare non poterit, quisquis arciumri propugnaculorum illius copiam nouit Mintuetur. Adeo ut, etiam induciarum tempore, annua propugnaculoru&urbium nobis vicinarum instauratio supra centum florenorum millia absumpserit. BONA VENT Faetiam id a te consultissime, quod in ultimuiti quaestionem hanc locum reseruaris in hac enim pecuniae taedition una materia, abditissima obscurissima quaedam mysteria, quae peraccurata opus habent inter

118쪽

VERIDICVS BELGICvs. IIci

pretatione , consistunt quae tam cisi perobscura atque intricata ess videantur, ea tame quam rotero clarissime, tibi reuelabo. Constat sand

tantam Regem singulis prope annis in Belgiuauri vim misisse , quanta quinquaginta armatoriim millibus stipendiandis nimis quam se Lficeret non raro tantam, Vt etiam sexaginta commode ea ali potuissent. Sed omnis illa vis ne mediae, subinde ne tertiae quidem, oneris, quo exercitum situm Bolgi cum Rex onerarat, parti ferendae sitffecit. Etenim freques

illud ordinariorum stipendiorum augmetum; ilurimorum illorum qui nec reipsa militestat, nec pro Rege arma gestant sustentatio; sumptuum tolerandorum subsidium , aisias de costa vulgo dicuntur; incredibilis ministrorum a calamo multitudinis salaria;occultae impense gasto secreto nominant; emeriti ue- formati castrenses Pr secti,quibus sua non aliter&aeque plena,quam si reipsa castrensibus

muneribus perfungerenturi stipendia adnumerantur denique honorificari regia in varios Regum Irincipum exterorum LegatoS munificentia, tantum auri abs impsere' ut in haec plus nummorum in annos singulos insumi Oportuerit,quam in menstrua pugnantium sti- endia Adeo ut haec,& his similia, quae ad belum proprie non spectant, vim auri maior deuorarint, quam quinquagenum millium cXH crciis

119쪽

ercitus; plusque in haec, quam in omnem nil tem,sit impensum;&,si prout res est loqui velimus , mediam eius , qua Belgica onera indige bant, pecuniae partem Rex non tib erit. Nihil h1c dico de incredibili foenoris onere, quod Regem, quo a mercatoribus pecuniam, si quandc eius, quam in menses singulos bella alendo necessariam submittere selebat, nume rationem ad aliquot menses disterre cogebatur quod certe satis fuit frequens mutuo acciperet,siabire oportebat.Vnde fiebat,ut multa Regia pecunia millia, in scenerariam hanc voraginem coniecta, deperirent , sine ullo alterius commodo,quam solius mutuo dantis me catoris, qui miresiam inde rem adauqebat ' Satis hinc te videre existimo ecquid in caula fuerit ut omnibus hisce oneribus ferendis &b- milia Rege pecunia impar fuerit; cur item ex ea militi exacte satisfieri non potuerit penuo mni pecunia in ea quae prius dixi impendia insuinpta.Vides praeterea,ideo quinquagenis aut

sexagenis militum millibus nullatenus ad ple- nun stipendia annumerari potuisse, quod pecunia omnis alijs oneribus, quae promissis stipendi js inferiora non erant, ferendis obnoXia

fuerit Ut tamet&quam equissima illius facta fitillet partitio ac disti ibutio militi ne quidem

mensis nitis Cum duorum, etiam trium ac

qu..tuor subinde mensium stipendia ei debe-

120쪽

VERIDICVS BELGICUS. 121

rentur potuisset persolui. Hς ergo seditionum fuit causa , quod pauculo argento militibus multis accuratein plene fatis fieri non posset.

Quae incommoda ut euitentur, varia tibi praesertim num. m. Iv. v I. VII. IX. remedia propo

sui, quae tibi ad plenum huius rei intellectum

usui est poterunt. Quod autem nullas,aut sane perpaucas mi

lituita seditiones hostis habuerit, quod addicta mens e stipendium suis semper exacte adnumerare studuerit non est quod mireris. Per inde enim hic se res habet, atque in splendidi cuiusdam Principis, & alterius ciuis honesti quidem, sed non usqueade locupletis familia fieri videmus. In illa enim velut de ingentiacno numerato auri aceruo, in hac de praenum rato marsepio sit impensa.Vix nouit Princeps, quid sit impensae ratione reddere: at ciuis ille, iam tum sub anni principium , dbduxit xst tuit, non solum quid menstrue, verum etiam hebdomadatim , expendere velit, valeat, imnues sitos prouentus& lucellu identidem praeoculis habens, ne illos quotidiana excedat impensa. Tenuitas, parcae erogationis,& prouidae distributionis,est mater;at Iiberalis donationis, Minconsideratae impen ,abundantia. Inopia per se est parca, sapientiae mater necessitas; copia contra munificari larga est, atque i gens opum vis modum moderationem,