Lexicon ex codice Ms. bibliothecae D. Marci restitutum

11쪽

. Elatus fuit, et in quo plura posteris detegenda et

illustranda restanti omnes inde ab initio commentatores ordo

literarum saepius contra morem antiquorum Glossariorum interruptus turbabat, unde multorum opinio, quod hodiernum Hesychii Lexicon antiquioris epitome esset, et ab imperito sequi

ris aevi epitomatore in compendium redactum.

Quidam seriem alphvbeticam ubique restituendam Putabant, alii eam minus rigide observabant vel prorsus negligebant posterior opinio apud recentiores Hesychii commentatores praevaluisse vid tur, qui in Hesychium, quaecunque ex adversariis sese obserant, nulla ordinis ratione habita injiciunt, vitiosaque pro arbitrio mutanti Solus Bentley, qui per salebrosas literarum Graecarum vias facem ubique praetulit, in Hesychio quoque emendando Salmatii praesertim et Is ossit vestianis insistens veram nobis viam aperuit allumque sane Hesychii textum hodie haberemus, si suhsidia Albertina in manibus summi hujus critici fuissent. Bentlennempe non modo seriem ab pis

Hesychio adcurate obtervatam fuisse contendebat, verum et glossas biblicas, quae ordini hodie, pugnant, ex archetypi margine a scriba neglige ter in textum injectas existimabat haec opinio tam simplex et vera, simulque acuta et prosunda, quae ad majora ducere poterat, a sequioribus criticis parum plaudebatur, a quibusdam neglecta, ah aliis parum intellem. Ulterius equidem procedens, statuo, quod non solae glossae biblicae, verum et omnia, quae ad

pristinam seriem hodie revocari nequeunt, ex margine lint; nam codex Marcianus ut jam ipsi in his Supplementis colligere possumus ex antiquo archetypo, in quo Hesychii Lexicci hodierno

multo

12쪽

mae inreviris sint, et sexies literarum cui in allis antiquis Glossariis diligentissime servata, descriptus est Antiquum archetypum dixi ob rationes,

qua longo aritiquiorum membranarum usu addiis dici ringulasque in notis passim commemoraula pertirierit hia inprim accentuum vitiositas , ne. gentia in duplicandis literis , requens augmen

torum inprimis persecti participii passivi,omissio,

paragogicum ante consonam, scriptura συνσ pro σσ, errore e compendiis, quae antiquioribus libris scriptis peculiaria sunt literarum per mutatio, quarum mutua similitudo in membranis saeculo decimo ue undecimo recentioribus cogi tari nequiis vitia denique, quae e sola quadrata rum commutatione indistinctaque vetustiorum membranarum scriptura deduci possunt, et id genus alia. Hoc igitur solum adfirmo quod odiis cis arciant archetypum antiquum fuerit; quan riam vero aetatem habuerit, aut quomodo seriis p tum, uncΙalibusne an eursivis, definire nequeo.

Probe tenendum est, Hesychium in hoc a chetypo antiquo hodierno longe breviorem fuisse, servata ubique serie alphabetica Undene ergo quaerat hic sorte aliquis ea, quae hodie seriem truncant Respondeo, quod in margine adjuncta suerint. Hac in re enim Hesychii Lexicon cum aliis Glossariis, libris compilationum et antiquis

classicorum interpretibus eandem habuisse sortem videtur, in quibus nempe bona cum malis, vialiora cum gravioribus et vetustiora cum recenticiis vibus permixta, arioque tempore et diversis manibus in margine adjuncta, ab indocta et mere e naria librariorum grege confusi et imperite ita textum inferebantur Sed revertamur ad Hesyctium et consideremus paulo adtentius, quaenam

suerint ista archetypi additamenta in margine, et a

13쪽

em quibus potissimum eonstiterint. Videbimus moκ constitisse haec partim in integris articulis

aliunde exscriptis, in exemplis glossa Hesychii

illustrantibus, in vocabulis interpretatione destitutis, quae a Lexicographo omissa credebant, Quaeque proprio quodam nomine paralipomena sive praetermissa Hesychii in notis nuncupavi,

tim etiam in compendiorum emendationibus et variis lectionibus, quae saepius a librario per καὶ - contextui adnectebantur 3 ipsas quoque varias lectiones cum praenotat γρ. i. e. γραφεται quod in γαρ aliquoties librarii inscitia mutatum animadverti) textulansertas osse

In his additamentis a librario ingestis ordo auphabeticus interdum servabatur . saepius emnegligebatur, cujus negligentiae causa varia fuisse

videtur primum enim multa sine dubio adnotata erant, alia seriei ratione habita deinde etiam scriba codicis Marciani e communi illa librari rum classe est, quibus mercede conductis litterarumque et linguae ignaris hoc solum curae erat, ut celeriter opus peragerent, hinc plurima absque studio et diligentia in textum injecta, commiXta, transposita et perturbata, in quibus hodie digerendis summa critico opus est lagacitate et acumine; ultima denique confusionis causa filii, quod additamenta marginalia non ad sua quaeque loca no rata fuerint, quam plurima vero in suprema et imfima pagina adscripta, in quibus ex serie ordina dis et cum textu uniendis solertia, acumine et otio opus erat, quae Omnia, ut nuper memoravi, in librariis raro reperiuntur. Haud raro animadverti, quod ea, quae ex margine suspicor, ceteris vitiosiora sint; nec ratio me latet, nam additamenta

14쪽

marginalia varia scriptura variisque manibus, ut in aliis codicibus factum videmus, exarata erant, scriptura etiam manibus trita, commaculata et evanida, aut dissicilioribus compendiis, insolitisque literarum formis et figlis obicurata. Aliud denuque vitiorum genus, quod ingenio et acumini cmilco saepius nutrimenta obsere, in hoc consistit, ut scriba codicis Marciani correctiones aut varias i ctiones vocibus in archetypo superscriptas iisdem aut iniarciat, aut una serie adnectat. Haec omnia observans et perspiciens, quae ex margine intrusa videbam, detexi, conius digessi, novamque in Hesychio restituendo viam duce codice Marciano ingredi non dubitaui largam tamen aliis, qui iisdem delectantur studiis, reliqui segetem. Non solum ea, quae hodie ordinem alphabere. cum in Hesychio interrumpunt, ex margine adfirmo, verum et multa ex iis, quae in serie sunt; nam in nonnullis locis, ubi hoc sine multo temporis dispendio fieri potuit, series a librario obserivabatur. Hinc glossas biblicas ad unam omnes munine ab Hesychio prosectas esse existimo, sed a Christianis ex Cyrillo aliisque Glossographis sacris, cum quibus semper consormes esse videntur, mkriptas et in margine lectas 3 quae postea in

quamplurimis locis male et contra ordinem in rebantur, in paucioribus ordini convenienter. Quam vellem, ut futuri editores Pollaeis et Dimo-- has observationes ex Hesychii codice a cimo haustas in usum suum converterent, eosque seliciori quodam successu in his Lexicis illustrandis restituendisque progressuros esse auguror. Quando de antiquo Lexicographo agitur vel Compilatore, ars critica non au rem respicere debet, sed rem solam bonane sit an mala, multumne, leat an nihili sontes, e quibus hausta suerit, a s Us

15쪽

ipsaque rei indoles definiant. Clarum igitur est, me hac adsertione auctoritati Hesychii nihil dere rasse quae enim in margine stabant, non magis quam quae ab ipso Hesychic sunt, ex variis sontibus cum limpidis tum turbidis derivanda sunt. In textu fueritiive foris ejusdem semper valoris erit; nugas vero et quisquilias, ubicunque suerint, s gax et prudens criticus agnostet et respuet. Restat adhuc in codice Marciano res admodum

memorabilis, mira nempe locorum Homericorum

depravatio, quam ab antiquissima codicis, quo H sychius usus est, seriptura deduco, ipsaque jam in

archetypo codicis Marciani corrupta suisse arbutror plurima vero horum locorum vitia partim a continua veterum membranarum scriptura partima quadratarum forma repeti potanti Monendum denique, quod primae lonarum literae non ab ipso codicis Marciani riba, sed ab alio depictae sines hinc errores e literis initialibus mendose praefixis nati, quorum exempla in notis

offendimus.

Cod Marcianus ubi et a quo scriptus fuerit undeque venerit, nescio. Alicubi equidem n lavi, ante inseri, ut λώι se pro λήψει et πέμψει pro πώει, potuisset vero haec scriptura ex arta typo petita esse, adeoque ad codicem Marcianum non pertinere notum alioquin est, quod haec scruptura codicibus in Aegypto et praesertim Alavi

driae exaratis a viris harum rerum peritis tribuatur. Prima ergo codicis Marciani patria, quam hodie cognoscimus, fuit Mantua, ubi in bibliotheca cujusdam Barrisione semilatur possessor vero codicem

Venetias misit, ut ab Aldo typis imprimeretur. Aldus igitur, cum codicem lectu dissicilem videret et scripturae compendiis resertum, timens scilicet, ne

16쪽

Mee typothetam nlinium remorarentur, ad Mus rum, qui Paduae literas Graecas docebat, coclicem transmisit hoC solum ab ipso petens, ut obscuriora compendia in margine explicaret. usurus deinde codicem vitiis plenum animadvertens, non compendia modo interpretatus est, verum et delevit, erasit, restituit, transposuit novaque inseruit eo modo, quo in unaquaque sere horum Supplemen' torum pagina laetum videmus. Hinc Aldus impresesum codicem cura usuri πατρος ἀρειον in praefatione publice profitetur, quod, cum apud viros doctos suspicionem movere deberet, textum codicisa usuro correctumsuisse et mutatum, eosdem in codicem Marcianum adtentiores non fecisse, magnopere miror.

Antequam vero historiam codicis persequamur, rationem criticam, qua usurus codicem correxit, ne ipsi nimium tribuamus nec detrahamus aliquid, intueamur paulo acutius quatenusve laudandus vel

culpandus sit, probe definiamus, duce enim veritate saepius in eadem pagina ipsum et laudavi et vituperavi. Si in Abmericis glossis restituendis adquievisset, ceteraque intacta reliquisset, juste eum

hodie in suprema criticorum recentiorum classe collocaremus, arte critica, ingenio, sagacitate et eruditione hominis, qui longe supra aevi sui condutionem excelluit, merito obstupefactu omnes enim antea ita depravatas, ut hodie difficulter agnoscorentur, sagaciter et dextre restituit, paucioribus exceptis, in quibus memoriae culpa quae in homine omnibus commodioribus sublidiis, qui in strae aetatis critici adfluunt, privato facile excusiri potest alucinatus est. At ulterius processit emendandi cupiditas, et loca mutavit, in quibus, etsi inferiori arte et minori dexteritate usus si, una mam interdum eruditioncm prodidit. Hinc plures

sorte mecum dubitabunt, an et multi nostri aevi

17쪽

critici literasque humaniores publice professi cum

omnibus auctorum Graecorum indicibus et subsidiis criticis, quibus abundant, si code Helachii, qualis ab Aldomustiro traditus suis, in ipχrum manus venisset, quod eruditionem adtinet, dimidium ejus, quod usurus perlacerit, praestaturi essent Attamen nemini ob hoc desidiae vel ignorantiae culpam tribui vellem, qui enim nostra aetate humaniores literas colunt, variarum rerum Cognitione pluriumque scientiarum, quibus ingenia perpolire et exornare debent, studio indigent, nee

' a per totam vitam exemplaribus Graecis vacare

possunt, ut ea tandem memoriter teneant; quod aliter in Grauco nativo est, qui a pueris ad iummam usque senectutem nil nisi Graecum legit aut novit. Quod si ergo critici nostri Musuro sorte obdoctrinam cedere debuissent, consilio tamen et ratione critica eodem longe superiores forent. Summa igitur usuro inest doctrina, memoriale sagacitas, quibus solis selicem locorum Homericorum restitutioncm adtribuo. Parum acuminis et subtilitatis criticae apud eum deprehendi, ut saepius in notis declaravi. Ars critica regulis definita

Musuro nec exspectari nec postulari debet, suo

enim tempore ars in incunabulis jacuit, nec primae quidem ejusdem lineae adhuc ductae erant, pluraque saecula et summorum cujus vis aetatis hominum industriam consummatio artis requirebat quare et philosophum, qui modum, quo artes et scientiae perficiuntur, indagare cupit, dissicilesque viarum anseactus, per quos a prima infantia ad virilem us- ue maturitatem progrediuntur, curiose perquirit, udium Musuri correctionum cum studio commentatorum Hesychi in editione Albertina haud parum oblectabit. Diligentia in minutiis, quae critices veluti anima est et prima linea, sine qua omnis critica nee est nec subsistere potest, usurus omnino caret,

18쪽

XIII

quod ipsi vi condonandum exlitimo negligentia

enim effecit, ut loca, in quibus per tantum temporis spatium viri docti Hesychium mutilum et co ruptum crediderunt, deque iis emendandis spem abjecerunt, ea demum in his Supplementis pristinae integritati restituta videamus. Vitium, quod surus cum plerisque fere aetatis nostrae criticis commune habet, in eo consistit, ut nimium a prima scriptura , nulla necessitate cogente, recedat, si iusque mutet et corrigat, ubi textus nulla mutatione indiget, ut in notis frequenter monui. Juvenes igitur, qui ad studia critica animum adplicant, admoneo, ut ab hoc vitio summopere caveant; absque utilitate enim et cum temporis dispendio auet res classici interpolantur nec restituuntur, eritque

sorte per longum tempus posteritas in hoc solum modo oceupata, ut ab omni hac immunditie veterum libros repurgent, ipsisque pristinam puritatem restituant semper vero in antiquis scriptoribus restituendis a vero aberrabimus, nisi quomodo scribere debuerint ab eo quomodo virescripserint probe et acute distinguamus. Ut autem monito vim addam, causas vitii non modo in usuro sed et in coaevis nostris exponam, suntque sequentes studium auctoris, quem restituere et illustrare cupimus, nec diligens nec profundum artis interpretandi imperi. tia praeconcepta opinio, quod nullae mendae nutilique errores in antiquis scriptoribus adesse debeant,

cum tamen aeque ac nos fragiles sint et erroribus

obnoxii; membranarum palmographiae inscitia; prava eruditionis ambitio veritati anteposita juvenilis denique ingenii et eruditionis aliantia , nec sapiens doctrinae usus causa vero, quae in Musurum inprimis quadrat haec videtur, quod, dum versus finem properabat, otio animique tranquillitate sorte caruerit; ipsius enim oculi ut saepius monstravi ilaniora et objacentia saltant, remotiora

quae

19쪽

quaerentes, quod hominem turbatum, anxium et festinantem arguit. In usuro denique qui a pumcis libros scriptos evolverat, magnam membranarum scripturae imperitiam, quam in nonnullis locis manifestavi, nonnemo sorte mecum mirabitur sed haec leviora sunt, nec impediunt, quo minus justas laudes ipsi tribuamus , ipsumque, ut magnum sui temporis hominem, ob doctrinam et ingenium admiremur inter nebulas enim, quas He*chio ob- fudit, multa et clara lumina nobis scintillant. Code itaque a uBro emendatus typothetae dabatur, qui hodiernis peritior videtur, nam multa compendia, eaque satis dissicilia, ipse explicuit e rores, quos commisit, sedulo in notis indicavi. Probabile est, quod codex, sinit impressione V netiis remanserit, et ab Aldi haeredibus in domum Jo Bapt. Recanati nobilis Veneti transierit, ubi tandem post longum annorum spatium d'orville Vmnetiis commoratus eum examinavit, ejusque specimen aliquod ad Batavum He*chii editorem revis. misit. CL Villoisono, qui d'Orvilli specimen sum. ma incuria factum suisse in Anecdotis observat, plane adsentior; nam primo nulla littera in toto He*chio minoris momenti est, quam , nisi sorte dicas, quod exiguus glossarum numerus ipsum ad hunc delectum permoverit, deinde multa, quae in notis Albertinis ex hoc specimine enotantur, aperte falsa sunt, ut ex Ap mmtis manifestum erit denique quod interpreti He*chiano quam maximi momenti esset ne minimam quidem notitiam de Musuri interpolationibus editor Batavus ex hoe specimine nactus videtur qua d'Orvilli incuria essectum videtur, ut code He*chil Venetus usque ad illossoni tempora a criticis neglectus fuerit et parvi pretii habitus. In hoc temporis intervallo codex e domo Recanat in bibliothecam d. Marci migravit, ubi ab eruditissimo illois es cui in his literis

20쪽

ris actis noma tantum debet , cujusque strenuam adsiduitatem nihil, quod in bibliotheca Marciana memorabile sit, effugisse videtur disquirebatur;

notitias ergo iterarias, quae de ipso codice habentur, in Anecdotis erudite exposuit, specimenque addidit, quod cujusvis critici studia et curas excitare debuit Ante tres annos, cum Roma Venetias adirem, negotiis tam longis et taediolis oneratus eram, ut de Hesychio parum cogitarem. Primum igitur membranis versionis sentuaginta interpretum Marcianis conserendis et dijudicandis totum me tradebam,ja que maκimam horum laborum partem absolveram, cum animadverterem , studiorum mutationem salutis causa mihi necessariam fore ut ergo aridioribus et limitatis studiis biblicis absque taedio vacarem, altiora studia cum iisdem conjungere constituebam, codicemque Hesychii Marcianum, in quem doctissim biorelli colloquiis avidior factus eram, evolvere incipiebarri Primum meum consilium erat praecipuas usuri interpolationes enotare, cum adtingulas describendas tempus mihi defuturum crederem mox vero animadvertebam, delestum praesertim in Hesychio dissicilem esse, multa enim eaque graviora, quoniam primo adspectu parvi momenti esse videbantur, praetermiseram. Cum igitur mecum reputarem, tempus, quod eligendo et dijudicando consumebatur, ingulis enotandis sussi-

migenii textus mutationem cognosceremus, Onsilium mutabam, omnesque et ungulas, quales hic exhibentur, usuri corremones diligenter notabam. Hujus laboris, quantumvis molesti jam noli me poenitet, multas enim regulas criticas, quas longo et adsiduo librorum scriptorum studio mente in

fixas tenebam, hic in usum vertendi materies mihi

daba