De ligni sancti multiplici medicina, et vini exhibitione, libri quatuor / Quibus nunc primum additus est Hieronymi Fracastorii Syphilis, siue morbus Gallicus. Cvm indice locvpletissimo

81쪽

Tatur hic aeger, si non sit imbecillii .

di ta regulari abiit itio lipi ad mediam curationem, deinceps utatur diaeta re sumptiua, I si opus fuerit, etiam regulari, silue ad finem. Syruptri proco usque ad mediam curationem fiat x iis ni semilibra a quae libras duodecim, ieatque hi siotii Dcim vas ad ignem carbonum donec ad se redeat libras, usque ad augmentum, inde usque aditatum ad quatuor antii in librax redigatur. Alla tuus te ad finem sympus natalicrativus hoc pacto Lissi emi libram aqua libris decem , mancat in infusione duodecim horas, scitiensque infuso iii aunco Mariae redeat ad sex libras I er totam

Vcrocurationem sumatur iraque potione

semilibralyrupi Aqua secunda in potu tota curatione fiat ex aquae libris viginti, redi a tui quoad quindecim seruem in balneo Mariae. Si autem non sufficiet in potu haec secunda de coistio prima fiat aqua in potu X triabus unciis ligni, quae libris viginti, quae in codem balneo ad sedecim redigantur In sene autem eiusdem complexionis, eadem

sunt seruanda . nisi quod strupus , ct qua in vase fictili decocta pote iunt auda-

82쪽

cius praeberi,propter phlegmatis excessiiminea artate. Ini: ::enephlagmarico vel meis lanobolico.

Cibetur iuuenis huiusmodi, si robustior

sit, lixta regulari tota curatione. Syru-pus fiat usque ad mediam curationem X libra integra ligni,libris qui lucem icto, duodecim horas fiat infusio. Post haec servcndo redeat decoctio ad septem libras: post mediam curationem fiat syriapus ex una cum dimidia libra ligni, libris aquae si decim. Infusio,ut superior, serueat in fictili vase ad ignem carbonum, donec ad libras quinque redigatur. In utraque potione sumat aeger semilibram syrupi. Secunda decoctio in potu fiat in fictili vase ex libris aquae viginti, ac seruendo redeat ad decem Eadem ver,in cne seruanda sunt nisi qubdsenex, licet tacilitis inediam sustineat. propter aetatis tamen imbecillitatem subleuari poterit diaeta resumptiua

83쪽

I I s.' EcVNDVs. In pueris a quarto aetatis anno, que ad quartu decimi m.

F aetate pueri cibuntur tota tiratione diaeta ccumptius maior enim indi sciat alimento. Caro anacia assa praebeatur, non elixa. Quoniam vero difficilis est puerorum curatio, ac vi induci possunt ad sumendas medicas potiones irai ullo pacto poterit praeberi puero egros, rupti , curandus est Qta aqua decoc'. onis ligni sancti sumpta in potu. Ea vero lecoctio in potu puero cholerico vel sanguineo talis fiat: S:nt ramentorum igni iacia treς, aquae librae sic iccini scrueat infusi in omino vase, lota cc ad libras redeat duo dcclin. In phlegmatac autem,clanci ancholico puero sint ligni uncia quatuor, aquae librar scdecim ferueat decoctio in vase fictili ad igne carbonum, doncc ad libras duodecim redigatur. Si autem puersa cilis fuerit,ut sumat potionem, pro choleri co quidem puero syriapus fiat ex igni n-ciis quatuor, a 4 in libris decem Ferueat infuso ingemino vase, seu baliae Mariae, donec ad sex libra redigatur Sum atque inde puer tam mane, luam vel per iniuio curationi uncias duas, in incremento tres, deinceps usque ad finem uncias quatuor Aqua secunda ii potu fiat tota curatione ex aqua libris quindecima

84쪽

quindecim,quae seruentes in codem balneolredeant ad decem Pro phlegmatico syru-pus fiat usque ad mediam curationccxvnciis quatuor igni,aque libris duodecim, redeatque decoctio ad septem libras , feruens in fictili vase junianturque utraque potio ne uncia tres.Aqua secunda in potu, sedecim libris redeat ad duodecim. media curatione usque ad finem syrupi decoctio ex libris duo Iccina redeat ad quinque sumanti rque utraque potione unciae quatuor A- qua secunda in potui sedecim libris ad notaem redigatur. Si autem tranque syrii pirotionem puer abhorreat, alteram saltem sium atquotidie. At si amaror sit nimis molestiis,leniatur amaror ipse, ut supra docuimus,coriandris saccharo conditis, vel sac- charo tabarzct. lii Lictentibus ii intibus.

FRequentior est in hac aetate comitialis

morbus, multis de causis, ac maxime propter humiditatem Curatio vero infantis tota est in ipsius nutrice constituenda Vt cum aΠ tum fuerit nutricis corpus potio

ne ligni sanct assecto etiam lacte atque alterato quo vescitur insans , alteretur illius corpusculum lacte sic medicato, atque curetur. Cibetur itaque nutrix diaeta resumpt

85쪽

,ea tamen quantitate, qua tam pia, quam infans posis it sustentari, quae recte concoquatur. Syrupum sumat nutrix mane ac vesperi, sumatque semper in potu aquam secundam. Qualitas vero 'uantitas syriapi, item qualitas secunturio pro nutricis aer xe atque complexione, ut dictum est.

De parat .

CAP. XXXIII.

Morbus, quem reci paralysin dic ut,

Latine dici potest dilsolutio, quum membra corporis, amisi naturali vigore disii luuntur. Id vel quum in toto corpore contingit, Graeci appellant popleXiam: quum in parte, ac certo membi in honti pic-xiam. Confictudo tamen obtinuit, quod Celsu refert, ut quocunque modo a disi lutio paralli si ' appelletur. Nam non est in moriabo ipsi alia differentia, quam X pauco, aut mulio humore noxio, unde vel unus cerebri ventriculta , vel omnes simul Ludantur. Plurinatim vero in causa est phlegma visco sum, nec nimis crassium , quo Catus neruorum oppilantur, spiritusque vitales pra cluduntur, ne permeent membra. Quapropter las. sescentibu neruis membra hebctatur, cum priuatione sensus, motus voluntarii. Stu PO autem tremor sunt praeuic dispositio-

86쪽

nes ad morbum ipsiana, atque maporem de bilitas facit in membri, subtracta virtute spiritus vitalis, tremorem vero eadem virtus corrupta, tanquam praefocata, atque ab ipsa cerebri origine preclusa. Huic malo, quanto citius fici poterit, succurrendum cit ligni sancti medicina. Atque si minus prima curatione tollitur morbiri, curatio pictiterum est,ac etiam tertio e sepius repetenda. Neque omitto da haec medicina est, quanuis color in paralytico membro mutatus sit:

quae res maxime ut nostri authorcs tradunt ostendit difficultatem curationis. Fiat autem curatio in hunc modum Disponatur arser per dies trisint ad curationem, priuet quam incipiat potionem sumere syrupi, ut aqua ligni sancti utatur in potii oco vini, quae eximilibra fiat igni libris aquae triginta, deco lioque ad viguati redigatur, seruens in fictili vase Membrum laesum hoc pacto

foueatui Fiat tale balneum sumantur cortices radicum alth .vx, acori,ulmi, bryoniae, citacumeris a sinini, singulorum manipulos sex. Capita Llsorum alborum numero decem, seminis lini, sceni graeci, utriusque unam libram, bacca iram lami semilibram, chamcd- moli, meliloti, utriusque manipulos quatuor, intestinorum arietis pinguium ' purgatorum libras decem: serueant haec omnia in aqua

87쪽

aqua sontana , fiatque calidum balneum

quotidie peracta concoistione ante coenam. Lx quo balneo su Timentum fiat diligenter paralytico membro, post sussimcntum vn- satur membrum hac via tione sumantur alii ex uncie ii moi olei sesamini, amygdalarum dulcium iliorum albo in c 3 leorum, ex unguli sic milibram , mi siccanturba comnia fiatque nolo, quia tu calida Higatur membrum a sum: dcinde uiuos a Wir cannabina sapa, fascia lire de more in ciatur. Post haec sumat aeger aliquod elcctuarium csiumptiuum , uti stillactuarium ex gemmis cum aromati bita, aut talem ali quem cibum cum quo bibat nonnihil ex lis ni decol tione in potu, Postquam vero a seradium c modum per triginta die paratiis uerit ad legitimam curationem ligni sancti , curat: ipsa hoc pacto insti

tuatur.

In iuuem cholerico vel inguin o.

ibetur hic iuuenis tota curatione d a regulari. syrtii usque pro eo Sat siquod mediam curationem. ex libra una ramentorum igni, aquae sedecim libris, redeatque decoctio ad libras Qκ serueias in sim ii vate suri atque inde, grotus utraque potione semilibram Aqua secunda in potu

88쪽

e viginti libris seruens in fictili vase redeat ad duodecim. In statii deinceps sat syrii pus itidem ex una libra ligni. sedecim quae fiatque infusio per horas duodecim serueatque in Vase fictili, donec ad libras quatuor decoctio redigatur. Inde sumantur tam mane, quam vesperi, uncia octo usque ad declinationem , deinde se milibra Secunda decoctio in potu fiat ex libris aqua decem dc octo , quae seruendo redeant ad nouem. Si autem circa finem curationis refrigerandus fuerit aegrotus ob nimiam caliditatem decoctionis ligni cincti fiat secunda decoctio ex viginti libris aquae, quarad sedecim redeant seruentes ingemino a se. Atque hoc pacto puella quaedam a me curata est ex morbo diuturno, a tertio videlicet aetatis anno usque ad duodecimum, mutato color corporis membrasque disi solutis, ab inferiori surcula usque ad imos pedes. In iuuenes hie natico me melancholico.

A P. XXXV.

Cibetur talis quoque iuuenis diaeta re gulari tota curatione Syrupti pro eo sacvsque ad declinatione ex libra una ligni, sedecim aquae, fiat infusio per horas duodecim, serueat i invase fictili,donec ad libras quinque

89쪽

quinque redigatur. Inde sic milibra sumatur utraque potione.Secunda decoctio in potu fat ex aqua libris viginti, qua seruendo re deant ad decem. In declinatione usque ad sinem si, rupus fiat ex una libra ligni, quae quindecim, seruensique redeat dococtio ad septem libras immaturque itidem utraque potione sic milibra. Ad sicundam decoctionem in potu libra viginti quae feruendo redigantur ad quatuordecim. Atque luci, Lupus ct aqua in declinatione curationis em Porabunt caliditatem, qua corpus affectum fuerit priore syriapo calesa titio, aqua siciscunda, quibus domanda erat vis morbi.

i. filio eadem seruam mit.

Post curationem verb aliquot diebita, ne

curatus recidat in morbum, cibus quidem communis sumendus est, sed qui nillil noxius D t. quantus facile concoqui possit potus verbiit ex ligni decoctione, qua talis fiat: Sit similibra ramentorum ligni, librae aqua vigintiquinque , erucant una in f cstili vase, donec ad viginti libras decoctio

90쪽

CAP. xxxv II.

D ea contractione tractamur, qua ex noxio humore fit, siue in uno membro fiat siue in pluribus A qua em prosthC

lemque morbum p legina sapius gignit

crassius illo, ex quo fit paralysis araque de spasmo nuc trac)amus,no ut ex siccitate coimgit, aut inanirate propter vigilias , aut morbu diuturnum, sed ut ex noma signitur materia, qui est difficilis curatio is . In taliui stur molli curatione prius qua sum incipiat potio ligni sancti, purgandus es aeger, tollendaq; aut minueda causa morbi antecede as, hoc cst,noxius humor phlegmatis crassoris cibo curoque atque aliis obseruationibus disponcndum corpus aegroti ad legitimam ligni satist curatronem. In ipso autem curatiotiis initio contracta membra dunco cataplasima te fouenda sunt,quod bis quotidieam calidum apponendum H . Ipsi alitem cataplassina fiat in hunc modum: Libra una ligni sancti in puluerem re algatur,

In Cernatur ille, tu in scrucat in aqua communi in vasi fici li duas horas, deinde adclatur ex corticibu radicum altha a praeparatis, acori, bryonia ,emissi campanae,singulorum sua: pulsa reata ur usque serueant una haec omnia