Alexikepus, seu auxiliaris hortus, extemporanea morborum remedia ex singulorum viridariis facile comparanda paucis proponens ... Ad haec, Dioclis Caristii Epistola ad Antigonum, de tuenda valetudine per hortensia

발행: 1565년

분량: 313페이지

출처: archive.org

분류: 약학

281쪽

elotum quidquid id est sensim demirutunt, ut vi sua, qualitate illud facilius

inficiat, ac imbuat Postquam ibi probe maceratum fuerit, quod, , Vel meae,aut XL, d plurium dierum spatio fieri solet pro rei cuiusque immissae natura corpore, tum demum excludunt, oleum percolant,ac sui seruant. Qui intinam illam rerum macerationem ferre no possunt,eas partim oleo, igni lento ex semiustis carbonibus excitato, blad Ccoquunvel calentibus cineribus elixant partimella tantum aquae, aut vini, oleo iniici ut, quantum coquendo possit vanescere, an fumant cin auram abire Modus erit,si quadrupla, quantupla uenae sura sit olei ad vinia vel aquam. Illud ad affectus podagricos, articulares, pituitosos, haec vero ad alios accomodari solo t. Qui solertiores sunt, hanc sequuntur methodun intrusaei remi materia torreatur &oleum ustione odore prae se ferat. Alij rerum natura E secreta penitius rimantes, oleum omne quod ad medicamenta usurpatur,in vase duplici cocinnat quod Galenus, lim i vocat, halibi et honoe, recentiores balneum Mariae, cu-

282쪽

iusdam,ut opinor,chymistidis. Quod fit

cum in lebete feruente aquam recipiente,vitreum vasculusuperficie tenus mergitur , quod oleum, materias cotineat. Quae inibi tribus diebus,plus minus,maceraria elixari debent,&post tertiuna diem blande exprimi ac rursum aliis recentibus infusis eodem in balneo, pari temporis spatio, altera fieri maceratio de expressio debetque tandiu opus prosequi,donec oleum amplissimas rerum e sceptarum vi reis sibi comparauerit. Qui subtiliores sunt, ac vigilantiores, S rem istam exactius ac fidelius exequi satagiit, vasa materias includentia, calentibus A ebullientibus aquis non immergunt sed illarum vaporibus superponunt,coaptata suspendunt. Quod sane vehementer laudo, proboque Nam haec vera est via,&certa medicatorum oleorum, necnon

distillandarii aquarum, ut mo dicemus, methodus Quam ingens lucri aviditas non patitur pingues aliquot, ignavos Pharmacopoeos amplecti Deo dico qui crumenae magis consulunt, quam aegrotantium saluti quae maxima turba est. Alia habe tu concinnandorum oleorum fabrica,

283쪽

fabrica, per extorsionei expressio nonae torcullarium ad id accommodatorum, r

ex amygdalis,& aliis fieri solet Alia insu per chymi si ica: de quibus hic ne gry qui

dem, quod dicunt, a me expectabunt populares ac rustici. Nam modus, terque, illorum otium, ingenium& artisetcium, ne dicam peculium aut crediolum longe ac late exuperat. Ab oleis itaq; ad stilo latitias hortensium aquas commodum trase, ubi prius monuero quod olea facultates resipient earum rerum quae illis remiscebuntur ac infundentur . Quare ad affectus quibus illae medebuntur, tuto etiam accommodari poteriit, siue id fiat perlinimenta, Unguenta, potionCS, cata plasinata, vel clysteres Qv os etiam mulierculae hodie componere, Viniicere

nouerunt.

De medici honensium di lillatione, eaque

popul H. distillatione ab antiquioribus 2- dicis intentata,&a recctioribus, artis modis excogitata paucis hic sum scripturus, propter paucum Otium Cortam, quibus hanc opellam ex animo deuoui,

284쪽

ANTONII MIT ALDI

rusticorum nimirui populari u Quos optarem, ita me Deus amet, potius uti

suorum hortensium decoctis, quam stillatitiis aquis,plerunque adustis, ingratis, Mnestio quid insuaue spirantibus. Si cui tamen ex eorum tribu illas sibi comparare visum erit, ut sumptu simul ratepori

parcat costulo ac moneo vulgata, recepta ut stillandi consuetudine,quq fit per

Alembicit,ut vocant Sed id e terra probe cocta qualis est Lutetiae Bellovaca fabricatum , potius eligendum censeo, quam plumbeum cupreum,aut metallicum aliud quod uis, ob causas nobis alibi describendas . Non sum nescius propemodii infinitos esse modos alios ex quibus unum duntaxat in praesentiarum attingam. Qui mihi melior, ut de oleis diximus, ac facilior,cu doctiss.&excelletiss. medico Ioanne Manardo,sem visus est. Huius operatio simili fit modo, quo Galenus iussit omnia unguenta confici, in duplici vase, aut Mariae ut vocant talneo. Ita tamen ne vasculi fundum in quo stillandae materiae continentur,aquam in maiore vas ebullientem attingat, sed solo vaporifero humore ab ea eleuato,

285쪽

concalescat A calore enim illo miti de blando, vapores ex plantarum substatiis exhalant,qui in aquam vertutur,occursu pyramidis seu capitelli vitrei, quale hic cum sua basi desideramus Aqua ad hunc modia excepta viret omnium partium plantarum suarum retinet, prae se fert, sicuti ex odore, sapore colligere promptum est. Quod videant, obsecro, Vinusum traducere incipiat cordati solertes Pharmacopoei quos decet magis pietatem humanam charitatem colere, aegrotantiumque saluti consulere, quam lucro, quaestui turpiter inhiare, ac fumos,&plertique cineres aut fauillas pro aquis indigne vendere, irreparabili, ita

me Deus amet, aegrotantium iactura, ct

medicorum, ea in re nihil peccatium, intolerabili ignominia Opt. MaX. ille IE-

postiaris, Maliis nulla humana lege coercitis, finem quandoque dabit, aut saltem modum moderationem aliqua imperabit Cui soli sit honor,gloria, gratiaruactio,pro nobis ocesso fauore,in hac describenda auxiliari omnium medicina.

286쪽

- mus,sed non tam accuratet quam Vo

luimus,medicas hortensium materia dcfacultates methodo ut res ipsa poscere

videbatur, perspicua, facili indistincta,

perstrinximus, docere potius quam Ornare contenti Hoc potissimum cosilio, ut tenuis fortuna hominibus,urbanis ac rusticis, quo nos inuitat christiana chati-tas,aliqua ex parte costuleremus. Quibus quoties libet, non licet Medicos accersere,aut inuisere S a Pharmacopoeis composita medicam eta, vel alia sumptu magno comparare. Praeterea, ut medicinae studiosis fenestram aliquam aperiremus ad huiuscemodi auxiliares hortulos,patriae,parentibus ac amicis, ubicunque locorum fuerint, describendos colendos, exponendos, pro cuiusque facultatibus,elegantius exornandos. Si in id con-

rationes traducent suas curabunt ut

vetus medicina,&priscus medendi usus, ab omni impos urao suspicione alienus, in apertam sidesideratam hicem, veluti postliminio, aliquado redeat magno si ne inindicibili posteritatis commodo.

Quod ut faciant hortor, peto, de efflagi,

287쪽

to: Deumque votis supplicibus obsecro, ut publici isti conatus nostri omnibus prodesse possint. Quibus, dum licebit, fruere Lector, fixi citer vale, tantis per dum te breui reuisam, S libenter impertiam reliquas partes rusticae, popularis medicinae nostrae, pro quibus sub finem GA Musi rc in hunc Alexihepum, publicam tibi exhibuimus sponsionem. Iterum valc, nos sinceret amaret, conatibusque nostris exanimo, ut soles, fauere ac patrocinari perge.Id si feceris,sponte currentem,alacrius resinuitabis.

FINIS ALEXI ΚEPI, HOC

Horti, nunc primum diligentia A N-TONII MIZALDI Moluciani, Medici publicae omnium utilitati expositi.

288쪽

ad Regem Antigonum, de tuendata reparanda cuiusque valetudine , per sola hortesium praesidia paratu facilia.

Diocles Antigono Regi bene agere. v ANDO TIDEM tibi

omnium Regulast eruditi, atque Franda ualamitas,omnisque philosophiae peritia dc mathematices denique studij quibus singulis clarus es palma facile contigit ego regiam atque ideo tibi peculiarem esse suspicans eam quoque philosophiae partem,quae incolumitate tueri docet,idcirco delineare, tuae maiestati describere hac nostra volui epistola, undenam mortalibus aegritudines proficiscatur, quibus notis praecedetibus, diiudicentur: ac quibus remediis illis succurratur Quemadmodum enim coeli tempestatem nunquam non signa quaedam manifesta pr(ceduliquibus nautae, ac caeteri multarum

289쪽

rerum periti homines, quid agedum sit, quo tutiores evadant, colligunt sic nullus pri ter naturam affectus, hominis corpus tentat, nisi certis praecedentibus notis ac praesagiis. Tu itaque nostris hisce praeceptiunculis confisus, ea obuiis ulnis suscipere, Madamussim etiam obseruarenoni rauaberis mi ducimus iam homi Divisio cornis corpusculum a parteis quatuor, ca sesqu-uor. put, thoracem ventrem, atque Vesicam.

Cum igitur olim quid morbi caput lae

surum est, haec portenta solent magna ex parte praecedere, vertigo, dolor capitis roseria superciliorum grauitas, murmur aurit de mortarum pulsatio cporum. Oculi matutino tem P ''pore lachrymantur caligant odoratus hebetatur,ac detium gingiuae attollutur. Ergo cum eiusmodi quiddam portenti senseris, caput cosest ina Vacuandum tu sthis, tacito: nullis sine modicamentorum pr(si mortarum

diis, verum sumptis layssopi aut origani ' capitibus tritis, Scinoi illa ebullitis cum passo, vel iuris semissextario,quibus os ieiunus abluito, quoad pituita deducetur,gargariZato. Hoc quippe capitis affectionum facillimum est praesidium Salu berrimum quoque fuerit sinapi ex aqua

iiij

290쪽

eto DIOCLI EPISTOLA nauli a calida macerato, irrigat ue,sobrium os colluere, A gargarigando

A pix humor in ducere Oportet autem ae dpuhipsum an ea tegmine quopignicat . facere, quo liquefacta pituita sine imp dimento effluere possit. Cum haec igitur quae proposita sunt loccipenduntur iu-

icid pirae id , eiuscemodi fere morbi

T. succedere consueuerunt ophthalmiae, ... u. glaucomata, aurius tuae, strumaritate uice cerebri tabes et Wκ saeuoq, coryZa, raucedo, angina nocturna, uua capillorum defluuium ulcera capitis,i detium

cruciatUS.

signa mor Cum autem quidpiam mali thorax pasciurus est, ni stagnis portenditur. Sudornmrium, quid corpus undique occupat, sed thoracem maXime: lingua crassescit, eiiciuntur per sputa vel salsa, vel amara, vel bilios a. In latcribus, scapulis doloresci, tra occasionem oriutur, oscitationes cre-bnae fiunt: adhaec vigili suffocationes,sitis,&. somno,animi moeror infestant praeterea pectoris angustiae,& brachio- Pres rum ac manuum tremor Quibus no im-

morborum a L. . --

ih.yaei, udenter ad hunc modum succurritur.

Imprimis vomitionem non crapulosam

SEARCH

MENU NAVIGATION