Alexikepus, seu auxiliaris hortus, extemporanea morborum remedia ex singulorum viridariis facile comparanda paucis proponens ... Ad haec, Dioclis Caristii Epistola ad Antigonum, de tuenda valetudine per hortensia

271쪽

sina terebinthina calculosis medentur,ac dissicili urinae in passo tritae auxiliantur. Gummi ex arbore stillans, spissandi viribus pollet,ac rueti cxcreationibus opitulatur: ad haec summa cutis impetigines ex aceto illitum rapinis funditus abolet.Amarae amygdalae excorticatae, tritae, linteolo inclusae,si in muliebre pudedum

mittantur,uteria corruptis humoribus dem,SO

PO tenter vindicat, repurgant Si in vi et

no teratur, eo caput auctur, illius fur sis,diari,ion- fures amoliuntur. Si inteo ra Vrantur, acri aceto macerentur, postea contiadantur: capiti illinantur, alopecia Mophia- sim, ex Galeni sententia, curant. Si actio infundantur, teratur, in pastillos cogantur, in umbra siccentur,summe proderunt ad varos delendos Mobliterandas pustulas parua in facie,quas Graeci ardasqnuncupat. Quod siet,si quoties usus postulauerit,aceto dissoluantur, illinantur,tafacta resiccatione, cum sapone abstergantur. Proderit etiam resae ad pruritus, scabiosas impetigines, praetumidas faciei dispositiones,quae sunt veluti praeludia ad elephantiatim Sui olea ex viri que-mygdalis expres a quarum faculta-

272쪽

te satius duxi omittere,quam paucis describere, suum locum alibi per occasionem illis daturus. Pinu ,etas, Ius cum medicis auxiliis trius ue A RE A III. CICvTI pineas nuces Graeci, ut testatur

Galenus conos ac strobilos appellarunt, ita earu nucleos Hippocrates coc- calo nucupauit unde facta fuit altico c-cali nomenclatura, ut in inara, seu altili Nutupiuea carduo superius admonuim ' Nuces is Paedes rapit sua arbore altissime a tcrra suspeca .in-

ruginea tunica vcstitos contegunt qui nisi purgati fuerint, iurare non possunt. Contendunt tamen aliqui illos cum suis testis in vasis fictilibus nouis,terra oppletis consepultos, recte usstodiri posse Arbor iuglandi contrariam habet naturam, nam prodesse creditur omnibus quae sub ea seruntur. Nuclei, si aegre coco quantur, nihilominus corpus perbelle alunt, nisi humorem crassina gignerent. Sitim sedant, comachi acrimoniam ro-

eh-,,uen Oi csque leniunt , virium firmitatem renea,ves roborant, &rcnibus ac vesicae utiles ha-

273쪽

bentur. Fauces tamen videntur exasprare &tussim irritare, licet bilem ex pel p/m,tUM lant, ex aqua, vino passo, vel balanorum decocto poti. Contra vehemctes stomachi rosiones, iis miscentur cucumeris semina,de portulacae succus necnon ad vesicae& renum ulcera, quoniam Vrinam cient, ac eius acrimoniam hebetant. Humores qui putrendo coierunt in stomacho facile retundunt:& si recente CXar bore in passo coteratur, ad tabem stus disim veterem Vtiliter coquutur, Vt liquor

per singulos dies bibatur. Hinc nimirum Pulchra tradideriit autores grauistinani pineas syl uas quae picis ac resina gratia radiantur, tabidis utilissimas esse: Viis qui toga valetudine vires non recolligunt adeo ut illum coeli aerem plus quam nauigationem AEgyptia, aut lactis cuiusuis potio nem medicatam, conferre dicant Sed de nuce pinea sitis: nam rara quoque in no stris septe trionalis Galliae hortis spectat Corylus. Auellana eiis fractus, cum medicis nitrii que auxiliis.

quae Corylus dicitur, E in multorum iis

274쪽

roludae aue Iane

Avellanaria meociaturae. Facultates a Saari

1 8 ANTONII MIZAL DIhortis frequens hodie conspicitur. Haemolli primum caliculo teguntur, OXh-

gnos quidem, sed fragili putamine, cui

tenuis subest membrana rotundum nucleum obuoluens, in cuius umbilico peculiaris alter inclit litur Gallicani montes, praesertim nemorosi coryletis adeo vestiuntur,. avellanis oblongis ac rotundis tanta scatent ubertate, ut plenis saccis rura in urbes comportent oblongas praestantiores, gustui gratiores esse constat maxime quae putamine, interiore tunica vehemeter rubent, suntque fractu minime contumaceS: nam egetiore sunt nucleo,ac diu perdurant. Sunt in magna nominum ambage nuces istae, primum auelline patrio nomine vocatae,

ac si diceres bellinae, ab Abellino Campaniae oppidos ut volunt Grammatici ubi abundare coeperunt. Appellantur etiam Ponticae, quod e Ponto in Asiam

e Graeciam venerint, ut tradit Plinius. Dicuntui praetereaHeracleotica ,Prenestinae,5 Lepto cada Graecis Rura Gallica Nucellas, oro eloco uellam nuncu

pant Qv od ad ficultates attinet, medica auxilia, Galenus eas plus essentiae

275쪽

terrestris de frigidae habere contendit, quam iuglades: adhaec plus alimenti praebere, nam densiores sunt, minus pingues. Philotimus libro quem alimentis dicauit,dolorem capitis ciere scripsit, sed

iuglande minus cibis praeterea eXtare ac innatare dixit si tamen ignem expertae fuerint, innocentiores reddi quod torrendo noxia pinguetudo tollatur. Faciutitaque dolorem capitis immodice ac intempestiue sumptae,aduersanturque stomacho quem inflationibus distendunt. Alopecia pilo vestiunt, modo axungia, Alveo, vel ursino saeuo excipiantur medentur '

praeterea distillationi, si tota fuerint Ii

aqua mulsa tritae, veterem tussim haustultuant: cum modico pipere tostae, deinde contusiae, ex eadem aqua potae distillationes concoquunt, ut scribit Dioscorides Ali e passo bibendas censent

suntque ausores non ulli caesitorum oculorum pupillas infantibus denigrari, cinere putaminum auellanarum ex oleo sincipit cosperso: adhec pinguedini conferre, praeter fidem corpulentiam augere Diocles inter Graecos geoponicos

celebris, posteritatis memoracemadauir,

276쪽

aso ANTONII MIZAL DInucem auellanam minus amygdalis alere,ac cibis ut diximus extare: quae si largius estur,caput te tabit viridem tamen arida innocentiorem esse promisit Sed hoc loco non est omittendum quod sim-Du tur plo rusticitas obseruauit,serpentem ob- - - 'm tot pescere quae coryli caudice, vel surculo icta fuerit,acladem emori. Addit Plutarchus, scorpium in domicilia, obrepere, quoties coryli nucula laquearibus appensa cohaerebit Horum veritas facili experimento elucescet. sanea arbor, eivisi uectus, , medici tri que auxilia. v. Em, a Castaneae potius agrestes rem tan censeantur,sse,quam hortenses S urbanae, videanturque classi pomis rarum arborum verius quam nuciferarum ascribendae,de illis nihilominus bre-

uem postremo hoc loco narratione ideo institui, quod per hyemem tam diuitis, Quam pauperum mensas ubique onera-

resoleant,&nucis nomine apud scripto

rum genus omne passim donari ac illustrari quanquam accommodatius glandium ordini accenseri possent, ut Gri co-

277쪽

rum nonnullis visum fuit, qui castaneas sic dochaeraec, hoc est Iouis glandes dici voluerunt cum iamcn iuglandis, aut, si mauis Iouis glandis appellatio, nucibus regiis (quas basilicas nucupant aptitis conueniat, ob cause nobis in iuglande superitis productas. Sed haec Gramatico, non medico discutienda crat. Duplices apud nos visuntur castaneae, altile quimulto

maior corporis tuberculo constant, revulgo, irones appellari solent: q, inter castaneas veluti mares habeantur, quos in omni rei u genere ut tradit Galenus foeminis habitiores csse costat Aliae multo sunt minores, reputaturque ut firminae unde aron: bus, ficti maribus casta n eis log inferiores macilentiores esse spectantur Illae lautiores diuitum Cn- fas claudunt hae pauperum ieiunia saturant. Illas cineribus calidis torrent locupletes: has in aqua coquunt Melixant pospulares, ad auidam corum famosa cx 1-tianda ex quo populares recoctiva Ph-m nucupantur. Verum enimuero priusquam taliae, Millae igni credantur, ferro ad carnem usque intra pcdiculus ulnera

ri debent ut hiatu plagae spiritus igne ci-

Castaneam iuglandem dui Castaneae duplices a

minaeo

Cur ferro vulneranda sint cast

quam igni

278쪽

guti morsius

mae, Venis innocenter fumatur M. Ianea.

Castanearce iis .

232 ANTONII MIZAL DItatus erumpat Alioqui magno crepitu, instar nubis tonantis prosiliunt: nosmeassidentium terror, periculo. Sed haec coquinam potius olent,quam medicina. Venio itaque ad praesidia Castaneae tam alui quam ventriculi fluxiones Dioscoridi sistunt idque tunica maxime,quae carnem: corticem media intercursat Sic-cq sanguine excreantibus valde prosunt: tacum sale tritae,melleque subactae, rabidorum canu morsibus utiliter imponuntur. Cum hordeacea polenta, aceto illitae, mammarum duritias discutiunt &receter coctae ac parce piperatae sopitam Venerem excitant, ob flatuletam humi ditatem qua scatent.Largius tamen sumptae capitis dolorem conciliant, inflant, aluum asstringunt, aegerrime coquatntur, praesertim ab imbecillo ventriculo. Quae tamen cineribus obrutae torretur, innocentiores reddutur, maxime si cum sale,saccharo,aniso, vel cinnamomo datur.S ut qui illis in vino maceratis,ucum

farina subactis, pessi vice, tantur ad supprimendos menses Sane, si Galenus scripserit asstaneas plurimum nutrire, non Anci in cibis valde commendan

279쪽

tur. Nam siue elixae sue tostae inue etiam frixae fuerint, semper esitantibus noxam inferunt,multoque magis si crudae dantur. Non sum nescius monticolas, ubi C. 'ear altarum frugu annona deficit, per totam hyemem asstaneis victitare fumo prius L ma' 'in cratibus exsiccatis, ab utroque cor tice spoliatis, necn5 in farinam redactis, post remo in panem coactis c coctis: aus ex lacte, vel iusculo in pulticula conformatis. Quae omnia eos bellissime alui, nec quidquam illis obsunt, propter asiduas exercitationes,&salubrem aeris regionem quam inhabitant

FACILIS ET POPULARIS

cinnatio, exquauis hortensi materia.

The noster hic Alexi epus adhuc sub

incude esi et Z ad umbilico festina-rct,medicinae Candidati aliquot familia rite me uisentes, avide perlegerunt quod penes me erat de illo excusium Id cum valde probassenticiscitari coepertit, num quidpiam earum rerum ad calcem opusculi scriberem, quae populatibus de pauperibus scholasticis,ac aliis ob fre-

280쪽

quetem usum cupide expeti solet Quae,

nam illae sunt,inquam. Formula,inquiuna methodus facilis cocinnandorii oleorum medicatorum ex hortensibus materiis sedistillandaria aquarum ex illismet. Cum respondissem me id operae in aliud opusculum de industria reiecisse Nae,inquiunt,absurde ficis,quando hisce rebus

nullus tibi aptior locus dari potest coronide opusculi tui. Quare age, M IT VLI Echarissime, inquiunt, manu huic tabulae admouere satage,ut populares ac tenuis fortuna holes eo desiderio Cues quorum gratia te hunc medicu Hortum maxime scripsisse professus es. Id me libeter facturii pollicitus, nunc demUm,pr,mediocritate mea, paucis exequi aggredior. Variis modis fieri solent olea medicata, Millis rerum virtutes infundi. Sunt qui per infusionem illa conficiant Athper coctionem. Qui perinfusione operantur, res quae infundi debent nonnihil contundunt, maxime radices, semina, folia, si admodum crassa essent, ac

pinguia, nam defloribus. stirpiu asparagis secus Deinde in oleum quod recens esse debet, ac salis expers, vel sollem