Henrici Regii Ultrajectini Fundamenta medica

231쪽

Cap X. A. 2ις possitiones ita tamen, ut guajacum in naturis frigidioribus, radix chiniin calidioribus magis praescribatur. Po 'stea infunduntur in aqua communis ea quantitate, ut pro singulis sudorificiunctis sint totidem librae aquae. Infusio autem fit pera horas super cineribus calidis; ac tandem fit decoctio ad mediopartis consumtionem. Dosis decocti est unc viij qua mane sumpta , Orpns plus solito tegitur, ut sudores facilius eliciantur Exemplum tale sit: Rec , a surae lignigua iaci uncilibcorticum ejusdem unc ij. Infundantur per 2 horas in lib. vi aquae communis racineres calidos. Postea coquantur in vase duplici, igni lento es no/fumant , ad mediae partis consumtionem. Deinde colentur per manicam Hippocratis. De colaturi capiat aeger mane uncias viij calide,corpuspis solito tegendo, ut excitentur sudores continuandopera vel 3o

dies.

Aliquando dulcoratur aegris delicatioribus decoctum saccari unciis iij vel iiij aromatizatur cinnamomi dragm. ij. Totum tempus, quo arger decocto sudorifico utitur, diaeta vocatur et propterea quod victus valde exquisitus,

attenuans, exsiccans observetur. Et tum oraescribitur decoctum secundarium ex prioris Sectinia residentia quod etiam Bochetum Vocatur Bochilum.

Illa autem residentia aut sumitur sola , vel , ut decoctum evadat fortius adduntur recentis alicujus sudorisci unciae ij, quae infunduntur per horas octo in libris Iaaquae communis. Eaeque deinde coquuntur ad qR CI

232쪽

partis consumtionem. Decoctum colatur, dulcoratur,

aromatigatur. Quod manifestum est hoc exemplo: Eec . residentia praediciae decoctionis eaque infundatur in lib. I 2 aquae comm supra cineres calidos, addendo igniguhaci recentis unc. q. Postea coquantur ad quartae partis consumtionem Deinde colentur per manicam Hippocr. , addendo saccari oe cinnamomi q. ad aporis gratiam is fiat Boche tum , quo utaturpro potu ordinario, toto diaetae tempore' utendo intereapane bifcocto cum anfo, carnibus assis, non elixis , aviculis montanis , caryophystis aut cinnamomo

transfixis patulis, wgdab dulcibus , nucleispineis opimilibus.

Si diaeta simplex sit instituenda, in qua potiones sudorifica non exhibentur , sed victus tantum exsiccan Cumus Boch et praescribitur e tunc componitur BOchetum ex unciis ij sudorifici infusi&decocti in lib. Iaaquς communis reliqua eodem modo praestantur , ut in decocto ex residentia parato. Tali ex gr. formula: Rec . ad chinae in taleolas dissectae uncias h. Infunde per horas 1 in lib. Iaa31M communis postea decoquantur adquartae partis conjumtionem. Deinde colenturpermanicam Hippoc addendo saccari or cinnamomi quant. sussci ad sporis gratiam o Fiat Boche tum quo utatur pro potu ordinariose pacium a. o vel dierum, tendo interea pane biscocto, sec. Interdum etiam decoctum secundarium eodem modo paratur, eX recentis sudorifici unc ij, rejecta residentia prioris decoctionis, cujus virtus fere est deperdita.

In omni di ta sudorifica alvus fere perpetuo est ad stri-

233쪽

emolliente, vel levi purgante exhibito. Et quoniam tenuior materia per sudores evacuatur , crassior vero remanet, ideo consultissimum erit octavo quoquo die medicamentum mediocriter purgans exhibere, abstinendo tunc temporis a potione sudorifica.

Decoctum sudoriferum primarium non tantum ex so

lis sudoriferis , sed etiam cum alterantibus, & purganti alteros,bus additis, praescribitur ut putaam. R. rasura igniguajaci unc. iiij cortic ejusdem unc j fundantur ut artis eis in aq. comm. lib. in , deinde decoquantur ad media partis consumptionem, addendo bfinem decoctionis, Herb. capilZVeneris, cichor , borraginis , arae ned. an. m.jsem melonum dragmari , passula glyceria. an.

dragm. iij De colatura permanicam Hippocratis trajecta, exhibeantur unciae sex vel odio aliaee, sproliciantursudores,corpus bene tegendo. Vel R. rasurae ignigu ac , Saphras, rud sal parilia an unc j,seos justam in stionem,inu libr. aquae faciam,decoquantur ad mediae partis consumptionem subcujus nem adde Lsennae uncissem carthami unc. iiurbith gummosi , hermodaribor. an Bagm tu. semonis passular an dragm. h. De colatura capiat aeger ibi mane, ct promoveae seudores, corpus bene tegendo. Potio est medicamenti interni forma liquida, in uni p., . e cam

234쪽

218 mi Cap. X. cam dosii , ex variorum in idoneo liquore decoctione, in lassione, aut dissolutione, ad purgandum vel alterandum, composilia. iEa idcirco pro vario medici scopo , est Purgans , vel

V A Potio purgans per decoctionem magis ussitata praescri-

bitur eqfoliis sentia ad unciam dimidiam vel dragmas

vi addito correctivo seminis an isti ad draginam , caryophyllorum ad scrupulum j, et ex herbarum astectu appropriatarum manipulo j vel ij, liqueritiae ras', mpas 'la' rum anadraginis iij, florum convenientium pugillos vel ij. Talis exempli gratia haec est: Recipio siennae unc. vel dragm.Visem anisi dragm. caryoph Loru crv j sol agrimoniae fumariae n. min. rad liqueritiae ras pessular ab arillis mundat an ragm. iij Decoquantur in aq. hordei q. ad uncias iv. Postea colentur cum forti expresione. Fiat Potio, mane jejunio ventriculo

exhibenda. Per fusto, Per infusionem fit exiliabarbaro, vel agarico Vel me Choacanna, vel iis mixtis ad dragma ij vel iij addito correctivo spicae nardi vel cinnamomi vel lantali citrini ad grana vj vel scrup Eaque infunduntur, sive macerantur per noctem in aquae stillatitiae convenientis , vel alicujusdecocti unciis iv; quae deinde per linteum ad usum transcolantur. Exemplum sit tale Recip. rhabarbari , Marici, mechoacanna n. scrupta

235쪽

Cap.X. A. cinnamomi spicae nardi an gr. j. Infundantur per ciem in aquae carduibenedicti unc. v. Mane colentur cumforti expressione, O F. Haustus. Per dissolutionem fit,ubi medicamentu aliquod pur Perdisso. gans, sive sit optata,sive electuarium,sive pulvis,in liquore conveniente justa dosidis luitur. Tum que additur plerumque syrupus aliquis purgans ad unciam unam. E. gr. Recip. electuarii diaphaenici Dugma vj deconiipectoralis unc iv r. roseat solutivi unc j, Misce, F. Haustus. Vel Eecip. specier. Hatu bith cum rhabarbaro dragm. .

cremor tartari rup jaquae cichorii unc iv.Misce, F. Haustus. Aliquando etiam fiunt potiones purgantes per deco Per com-ctionem di iniussionem se aliquando per decoctionem Ddissolutionem aliquando per infusionem, dis lutionem: aliquando per decoctionem, infusionem & dis solutionem. In his autem omnibus est laborandum ut purgantium sit quantitas, quae justae dosi convenit ut patet ex his exemplis: Recip. rad polypodii iqueritiae an dragm. h. herba fumariae m.

quantur inag. comm is adunc. v. In Colatura infande rhababari dragmb. spicae nardi, cinnamomi an gr vj.

Expressioniforti adde Tr. Matiscunt.

236쪽

21 FuNDAMENTA Cap. X. E.s sennae unc . sem nisi, faenisuli an dragmfDecoquanturins q. q. hordei ad uncias iv.

Incolatura dissolve eleris diacatholici dragm. sis, Milce, F. Haustus. R. rabarbari dragma ij, Maricis p. iv, cinnamomiscrup fInfundanturperio tim incit carduibenedicti une tu, uane in colatura dissolve elect diaprunisso dragmo Affce F. Haustus. R. rad se ophulariae, lapathi acuti an unc sherb agrimoniae cichoris an m. stamarindorum dragm. ij

fol. sennae dragm. iij cinnamomis p. sci . in quanto c. q. comm adunc iv

in colatura infunde raba agarici trochis an .s v. ij Ichaenanthi, picae, an .gr. V. Marae in expres forti dissolve eis i. diaphaenici Bagm . Misce, F Haustus. Potiones alterantes fisit ex decocti vel aquae covenietis unc it i syrupi unc j confectionis draginj pulveris scrup. i. dragm.j vel scrupui ij ut R. ag melissa, carduibenedicti an unc , yyr conditurae citri une j confect alhermes , dragm., nec diambraescrup. Misce, F. Potio cardiaca,quae exhibeatur ludiis diei hoia. vel Or aquaepapaveris rhaeadis unc ij. r. papaveris albi unc j. confect auremes scrup ij. Misce, F. Potio somnisera, danda vesperi ub hora omni. et

237쪽

Iulepus est medicamentum internum liquidum , exuli Aliquore idoneo strupo vel saccaro, ex tempore , sine coctione, in tres quatuorve doso, ad alterandum, Compositum.

Ea autem proportione praescribitur liquor , ut ille ad lib. j vel j. ascendat, pro una quaque dosi sint aquarum unciae iij vel tu δε syrupi uncia j vel dimidia ; quibus saepe adduntur spiritus vel olei vitrioli vel sulphuris tot guttς, quot ad gratum acorem sufficiunt. Interdum etiam additur pulvis aliquis ad scrup ij vel dragmam j. Exempli gratia. R. r. de succo limonum unc jgranator, acidor , violarum an une.

aquaesistat cichorii, carduibenedicti an lib. I olei vitrioli 3 ut non nihil acescat. Mise, F. Julepus,pro tribus vel quatuor BFus. Vel R in beantini, de nivia plic an unci Uaq. borraginis, portulacae cichorii an unc iv.

238쪽

aa. F Cap. X. decocto, vel succis, vel in fustion cum addito saccaro vel melle, in eam consistentiam coctum, ut gutta in marmore non diffluat. Is est alterans vel purgans. Ite, an, Alterantes raro componuntur a medicis i quia quam plurimi ad varios scopos in ossic mi habentur. Atque ideo fere soli ossicinales, vel in liquoribus dissoluti, vel soli, per se exhibiti, usurpantur. Quomodo in aliis liquoribus dissolvantur, superius in Apogemate Potione, Julepo est explicatum. Soli S per se exhibentur potissimum in affectibus ventriculi, pulmonum. In ventriculi imbecillitate re quentissimus est syr de absinthio qui mane per se exhibetur hac formula:

Capiat mane duabus horis antepastum continuando peririduum. In affectibus pulmonum praescribuntur syrupit echici, hac ratione: Recip. syr de hyssopo, deis si inean nnc ij Vtatur frequenter ex cochleari, sensiim lambendo. Purgans Syrupus magistratis purgans eodem modo, quo apo-Zema purgans, Componitur m ex eadem parique simpli- Cium alterantium quantitate. Purgantia vero fere dupla apo Zematis quantitate praescribuntur, cum suis correctivis dupla etiam dosi. Interdum cssicacissimi componuntur syrupi ex solis succis herbarum & fructuum depuratis, in quibus purgantia infundunturvi decoquuntur. Et illi succi ad lib. iij, iv, vel, praescribi debent, propterea quod decoctione Ἀnfusio-

239쪽

Cap. X A. fulione catharticorum plurimum absumitur Decoctio fieri solet ad lib. ,vel j f., in ea dissolvitur saccarum quantitate circiter decocto pari. Interdum succi dis ivuntur ad unc. vj vel vij, quando ex aqua implici facta fuit decoctio in tunc nulli syrupidis ivi debent, sed tantum saccarum. Nonnunquam in assectibus pulmonum frigidis mellis aliqua portio cum saccaro conjungitur , sed valde raro: postea decoquuntur in syrupum, qui ad usum Coservatur. Dosiis est: ab unc ,s, ad , pro majori vel minori syrupi efficacia, idque aut semel, aut bis in mense.

Sumitur tandem cum jusculo herbis, convenientibus alterato vel in melancholicis cum sero lactis,aut decocto flor aut fructuum cordialium. Exemplum horum tale sit: Reci rad cichorii, borraginis forniculi, cappar an unc. jherb. hyssopi se isti, melissae, betonicae, an m j. borrag. scolopendria,fumariae, abi thii rom, an mssor chamomeli, eentaurei minor chamadri,

chamaepithyos an p ἡ-fLsennae unc. iij agarici alappae an in spem nisi ,feniculi, Luci an dragm. iij spicae caIophsiorum an dragm.FGDecoquantur in aqu communi ad lib. I. addendo succipomor redolentium aridorum, rosarum inorraginis an unc i, in quibus

omnibus disse e saccari lib. F. Syrupus

perfecte oritus es aromatistus cum cinnamoni dragm. , quiservetur in vase vitreo;

de quo capiat unc ij, bis in mense, cumjusculo,

240쪽

224 FuNDAMENTA Cap. X. Lor. borrag. bum si s capisi Veneris alterato.

Vomitorium est medicamentum internum, fere liquidum , ex remedio emetico simplici decocto , infuso, vel dissoluto factum. Ejus compositio varia est. Praecipuae sequentes esse

solent, quae ex triplici vomitoriorum genere , mitiorum sic, mediocrium,in vehementiorum, desumuntur,

Mitiora fieri solent ex aquae tepidae unc. vii , cum olei vel butyri unc ij. Vel ex aquae hordei, vel ex jusculi pinguis bono haustu. Vel ex rad pepon uncia j, contusa infusa in aquae hordei vel hydro melitis unciis viij. Vel ex decoctione seminis atriplicis unc. s. 5 florum anethi pugill j, facta in unc viij quihordei, addendo Xymelitis

simplicis vel fyr aceto si uncias h. Mediocria fiunt ex rad raphani unc j, agarici dragm.s, coctis in aq. hordei unc. iij, addendo oxymeli. scillitici, vel syr acetosi simpl. unc ij. Vel ex rad lasar dragm. h. sem urticae dragm. s,flor genistae pug L coctis in hydro- melitis unc. iiij.Vel ex rad. asari pulveri satae dragm.j, cum

aquae hyssopi vel hordei unctis v vel vj.

Vehementiora fiunt ex vitrioli albi , vel romani prae- par. ,vel salis vitrioli scrup.j. vel dragm. f Vel scrup ij, dissolutis injusculo Vel ex croco metallor a scrup. i. ad dragm. f., vel ex vitro antimonii ad scrup j, infuso in vini

albi vel aquae carduibeneri unciis iiij, cum pauco Cinnamomi. Vel ex mercurio vitς, vel turbith minerali ad gr. iv. v. Vel vj, cum conservae rosar dragma . Vel ex vini emetici, ex infusione croci metallorum facti , unciis ij,

solis , vel cum jusculo exhibitis. Vel talis etiam formula praescribi potest.