장음표시 사용
181쪽
VITA PRIREsuitis o o purauis. Praetere Ioannem Mocenicum, cui fuere oppido quam rara; praetereo Bembum Equitem, cuius uniuersam pene rerum antiquarum supellectilem a Cardinali usque Bembo deducta coemit prae tereo Patriarcham Aquileiensem , in curus cimoliar chio memorabat se obseruasse ad trecentos usque
Cain eos perraros: praetereo alio complureIS. Re fero solum quod Puteanus, cum Venetis taret, ad
Pine lum scripsit, i. Κἀ uni ea Epistola quae
edita est in Promulside octogesima secunda . n. - , inquit, Scammelli fui Septumia monumentum
vidi , etsi pene F strata ita imiliter omnia expui ab
et nesciam, me hercules, industriam , an memoriam Fabrici nostri , an utram vi debeam admirari, tam
'liciter in summa sinatione ipse pinxit, aut liciter
pingenus postea ac reformant manum direxit Exinde nempe colligitur, quam soler foret, ac diligens in sim lis obseruitandis Caeterum Venetia profectus sub finem Augusti ardorem tandem explicvit con siliumque cepit concedendi exinde Romam, quod tametsi Porta Sancta aperienda, Iobel ei celebri tas inchoanda non esset, nisi cultri atque adeo anni sequentis initio existimaret tamen, 1 quo imi ei menses praeoccupando transigeret, haud male collocatum in Norat aliunde fore ut breui celebrarentur Florentiae memoranda ponsalia inter Henricum Regem Christianiinmunitam Matiam
Mediceam nunc Reginam matrem neque voledat committere , ut a se coram non postarentur. Ita,
que postquam Patauium scripsit, ac specialiter au
182쪽
LIAE PRIMvs. 33 Pinellum inscriptiones, aliaque mittens, simul ro I 6oo. gans, viliteras ad familiareis Romam daret discessit initio Septembris , lembo conducto errariam, aut certe ranco linum usque. Non peruenit autem Florentiam ante diem mensis vigesimum, quod ubi cum que aliquid spectatu dignum occurreret, quantum ad illud pervidendum opus foret, commoraretur. Constitit vero, retardatusque Bononiae potissimum est,quod Iulius Caesar Velius, qui credebatur hausisse totam antiquitatis notitiam suaui illius congressu a plus detinere ipsum plusculum voluerit. Neque ve ro se continere optimus senex potuit, quin de fila see licitate in cognoscendo Fabricio, iteras calidissimas, mirisque elogiis plenissimas daret Calidissimas certe eas dixit Pinellus, commendans aliunde quod Fabri cius ex iis non esset, qui peregrinando nihil aliud,
quam cursitant, quibusque iuxta Senecam illud euenit,ut multa hospitia habeant, nullas amicitias Acce dens Florcntiam, habuit aliquas parentibus iteras, ac inter quasdam commendatitias, reperit specialeis
Caroli Lotharingi Ducis Guisiij,&in Galloprouin cia Pro regis, ad Nicolaum Brularium Sillerium, qui fuit deinceps Regni Cancellarius, quique tum Regius Romae orator, eo venerat, ad sponsalium celebrationem. Quamobrem ille Peires hium, fratrem
que accitos in familiam voluit, ut suis su auspiciis
omnia liberius contuerentur. Praeter velo celebi itatem, avide imprimis spectauit Bibliothecas illas si
gneis,in quibus agnouit,&,penedicam,adorauit tUm magnorum Principum, tum Virorum eruditorum a
183쪽
DE VITA ET RESTIIouibus bonae liter restitui cceptae , vestigia Nihi elatim dico de Pandectis, quos, in Palatio magni Ducis reli piosissime licet asseruat S, curauit tamen inspicere; curus nullum antiquitati Smonumentum lustrius in litteratio orbe exstare Amico quoque illei parauit sed, quantum recordo nullum con
stantiorem, quam Richardum Raetiar, sturum
plantarum, atque marmorum qu losum quoquoversum ad ope publica, hortosque deduxit. Mente
luit Celsum Cittadinum, qui tunc habebat prae manibus tractatum de Origine progressuque Latin:e,&
tandem sub finem Octobris pervenu Romae porro dici non potest quam cito fuerit nolimmUS; non modo, quia iam P melli, aliorumque liter celebre nobmen fecerant; sed incusim etiam, quia cum primum viris in ea urbe eruditis coepia congredi, ingentem fui admirationem, atque amorem conciliavit. Prolixum foret recensere quos eximio viro coluerit, a qui bus, ob lumen ingenis, intemperatimmo moreS,m m habitus uetit sed, cum sex omnes non pos sino commemorandi imprimis sunt magni illi duo
Cardinales, Baromus,atque Bellarminus. Ille nempe obstupescebat, cum de insertas in Annalex inscriptio nibus, alusque rebus ad historiam abstrusiorem spe iactantibus eduserentem coram audiret. Ecquid putas vero cum ostendit gemmas numismataque Vatia, quibus Basilidiani Valentiniani, aliique haeretici in seriuete soliti erant vocabula barbara opinionibus
184쪽
Li3ER Rivvs isuis obtegendis collegerat nempe com plura,ad illu- 6co. strandum, quod ille in secundum tomum conieci et ex Amethysto Fului Ursini, circa vocem ABPAEAC,
qua Basilidiani intellexere summum Deum , continentem Angelos septem, coelorum septem praesides; ac praeterea eorum trecenta sexaginta quinque virtutes, iuxta anni dies, idque ob septem iteras numera lemque earum valorem iunctis scilicet numeris, pro
ordine unuscuiusque in alphabeto literar) id genus similia, quae deinceps quoque ad Natalitium Benedictum literis exposuit Bellarminus vero tum eadem, tum alia accipiens circa haereses, veteremque historiam totam haerebat quid magis probaret, an sagaci tatem in pervestigando, an solertiam in coniiciendo, an iudicium in eligendo, an memoriam in referendo, an leporem in explicando Merito autem lenissimis
eius moribus capiebatui: nam , Ut omittam caetera,
considentem in media plebe auditorem fere habebat, quoties suos parcocos pro concione crudiret, familiariterque institueret. Dicendus deinde Iacobus Sir-mondus, inter homines Societatis I Es iam tum etiam clarissimus : arctissimam enim cum illo amici tiam iniit,nihilque studiorum non commune habuit. Dicendus Letelius Paschalinus, cuius cimeliarchio spectabilius quicquam non fuit, usque illius eruditionem ita suspexit,ita amauit indolem. v aliquando,o gitarit, ac voluerit pretiosa quaeque tradere quae ipse secum abs portaret Dicendus Fulvius ille ursinus, cuius nomine inter viros antiquaria rei studiosos maius, celebriusque nullum est, quique ex perscriptis
185쪽
asin ello interpretationibus, expetierat illum nos eoerardenter. Dicendus Philippus Pigasetta, ad quem eum Pinellus initio non dedisset litterat,mirum quanta commendatione obliuionem compensarit. Di cendus ille ipse Ghibertus, quem Auenione Iam nouerat riusque ad spectandum res varias ipsi deducen do se comitem praebuit Dicendus, qui etiam eum varie deduxit Paulus Gualdus eruditu VicetinuS, qui in P melli contubernio ipsum miratus Patauij, Romae etiam obstupescebat. Dicendi Petrus Stephanonus, Dionysius Octauius Sada, Universe quotquot fuere in urbe eruditi viri,&bonarum artium, literarum que amantes. Sed, reticendus non est Arnaldus Cardinalis Offatus, Regia negotia tum Romae curans, vir eruditione prudentia, integritate suauitate morum eximie conspicuus qui consuetudine Peareskn exta tiari vix unquam potuit, neque illum unquam abs te, dum inviseretur, non aegredimisit. Non reticendus
Abbas Montanus , Archiepiscopi Arelatensis patruus, qui virtutis illius potiuis quam Nepotis com
mendatione, in perpetuum propemodum contubernium adscitum voluit. Iam neque dita facile potest, quam vehementi studio nauersa antiquitatis monu-
naenia pervestigarit Imprimis enim desiderauit itum Vrbis cognoscere, cregiones,quaS fuit complexa Visis montium vestigiis, adeo depressos miratus est quos putarat adeo sublimeis obstupuit intercae teros Palatinum summe desertum , quo nullus olim
freti uentior Disquisiuit, si forte posset intelligere,aut subodorati, qua fuissent Pomeri fines tam a Regi-
186쪽
LIBER PRIMvs. 3Tbus, quam ab Imperatoribus prolati Vcum ad por icoo.tas viasque omneis diligenter attenderet, explorauit tamen praesertim Aureliam propter eius viae reliquias, quae in Prouincia adhuc supersunt. Deinde regiones, vicosque percurrens, agnoscere voluit, quantum licuit, qua extitissent Prilcorum templa, aedes, arae, luci, sepulcra, asyla scholae, bibliothecae, amphitheatra; theatra circi, hippodromi naumachiae, campi, Odaea,
fora, emporia, horrea armamentaria, balnea, thermae, aquae, ponteS colom, obelisci columnae, statuae, innumera alia, quae inter legendum auctores adnotauerat, de in commentarios relata circumgesta.bat Vix autem unquam exsatiari contemplando poterat,cum obseruaret quidpiam adhuc siue integrum, siue mutilatum superstes. Sic dies bene multos posuit
circa Pantheon rarum architecturae exemplar considerando, conferendoque quicquid Ludovicus De- montiosius fuerat de illo ratiocinatus. Sic, quia norat asseruari in Vaticano Palatio tum Herculem truncum, tum Laocoontem cum duobus filiis, opera ex
quisitissim ad Michaeli Angelo miracula habita artis; idcirco illis inspiciundis non una vice adstitit, ut nec semel etiam inuisit geminas illas Alexandri Bucephali statuas, quae exstant adhuc Phidiae, Iraxitelis monimenta. Sic aliquoties ad inuisendum C. Sesti Epulonis in via Ostiens sepulcrum tauit,ob vetustissimas illius, nobilissimasque reliquias. Sic varie spectauit obeliscos varios, sed nullum frequentius,
quam Constantinianum, ob cuius effossionem,trans lationem, erectionemque laudare satis non poterat
187쪽
, DE VITA EI REs Litigoo venerosum Sixti V. Pontificis institutuim ie&co- lumnas sed maxime Traianam, atque Antoninia nam illam quidem , ut Pinello satisfaceret, cui se
ctum satis non fuerat volumine toto de ea (seu de hi storia utriusque belli Dacici, a Traiano gesti, prout Alphon susciaconus illam ex columna eruerat con scriptori unde, exoptauerat tum exemplum libri a Petreskio quam perfectivimum conquiri tum depictas in eo figuras personarum, armorum gestuum, cum insculptis, secundum totam cochlidem, et ipsum conferri. Hanc vero, hoc est Antonanianam, ut perdiligenter exprimi curaret effusionem illam Iouis Pluui Romanorum exercitum irrorantis, hostium copias fulmine ferientis. Eiusmodi certe Iconismum cum Scaligero postmodum osterret, ad illustrandum quod Eusebius de pranio commisso inter Antoninum, GermanOS, ac SarmataS, contulit in annum Olympiadis C. XXX. vii L primum, Haec, inquit, una est ex rebus maxime notatu, ipectatu di nis, quas mihi quidem inter omnia antiquitatis monumenta contigit Romae obseruare Nec vero harum modo rerum delineationes habere voluit, sed rariorum etiam quarumvis statuarum, quas dil-quisiuit in Capitolio in Vaticano, in Fames ianis,
in Camanis, in caeteris aedibus itemque in hortis, ac
vineis ut breue faciam, in quibuslibet priuatis, public que locis pictores deducens, qui non modo
statuas, intemerataque alia opera, sed truncos etiam, ruinas aedificiorum veterum , qua OccUrrerent,
adumbrarent. Deferre quoque solitus erat selecta
188쪽
LIBER PRIMus syquaedamnum imaata, quae conferret cum statuis, eX Igo O.
plorans cuiusque artatem se agnoscens plerumquermanum com ea foret solertia, vi momento discerneret quid re vera, quidque ex sola imitatione foret antiquum. Sic inscriptionum etiam omnium, quae saperent antiquitatem , habere voluit apo grapna, tentans pressu sagacitate exesas supplere, ac pene desperatas restituere. Rursus Codiccs S S. seu Vaticanos, seu Farnesianos, seu alios non quantum qui isdem libuit , sed quantum tamen licuit, euoluit; M,
quotquot inter caeteros maxime rari visi sunt, adnotauit in tabulis. Sic adnotauit etiam vasa, pondera, mensuras, a laturas, numismata, simulacra, imagines, siquicquid demum notatu dignum occurrit in Metallothecis , icon othecis in Promptuariis, Musaris, Xystis, Pergulisque variis ut praeteream innumera, quae vel pretio quamuit, vel commutauit, vel dono habuit, quorumque saltem ec pos ecmagmata, aposphragismata , aut iconismos obtinuit. Vnum doluit, se nec habere, nec videre usquam potuisse memorata Goliato Tulli Hostili , a Servij Tulli numismata ut neque alia memorata cum histace inscriptionibus, Col. Aqua, Sextiae Col Arelate. Col Auenio Cohorausio Secundanorum, similia, quae amore patriae ardentiissime, sed frustra tamen requisiuit. Ex hisce porro ingentem sui admirationem excitauit, non modo Romae, ubi illius amici tiam eruditi omnes ambierunt, sed in dissitis etiam locis , quocumque eius fama peruenit. Ex hoc nimi-rtim tempore coepit , quae fuit illi necessitudo cum
189쪽
o DE VITA PEIREsΚII Natalitio Benedicto, rebus exquisiitis instructi mo, ac pullini tum commorante quaeque cum Adolpho
Occone Augustano medico, tunc Iterato edente volumen de numismatis Imperatorum Romanorum' ut illos taceam, quos iam norat Hieronymum Rubeum Rauennae Caesarem Nichegolam Veronae, Antonium Tolentinum Cremonae Caesarem Campanum Vicentio, aliisque locis non paucos Mirum autem quantum Pataui presertim inclaruerit adtestantibus literis ad ipsum per id tempus datis a Laurentio Pignorio qui ipse rerum priscarum adeo per
tus, professus est tamen se amplius ex unis eiu literiS, quam ex decem Antiquariorum voluminidus erudi
risinusque suspexit non modo copiam conquisita rum ab ipso rerum , sed delectum etiam insignem, cum ex missis duobus quibusdam constantini numismatibus, agnoscere si ex via lue leonem, dIXIt. Consimilia scripta ab Edmundo ruriori Georgio Rahusaeo , Iacobo Papi ulo Nataino SandelIO,&, quem nominare primum debui Hieronymo Alean-Jro iuniore vero Musarum delici, itemque M. Cor naro optimo urbis Proesule , quicum deinceps per litteras , donec fuit in vivis inascitiam coluit Sed quantum quidem fieret Pataui vel id indicat, quod millis Augusta Vindelicorum ectypi Sapphiri cuiui
dam inscriptionem 'ruinose, in qua Nuba vox
ominbus curiosis faciebat . ita in Pinellues ad eum scripserit, examenq. cium ea de re ipsi detulerit Proetermiti 1 ii sitIS, VOCL-Que lucem attulerit C sumum, cum
190쪽
stri videlicet marini. Quod ad statum Roma recentioris spectat, nullum fuit Templum, Sacellum,Collegium, Xenodochium, quod ingressus non fuerit: nullum Palatium magnificum, nullum celebre Pontificum opus, ad quod non diuerterit nulla Raphadlis Vrbini, Michaelis Angeli, Polydori Carauagh,Titiani, aut alterius artificis insignis pictura, quam
non inspectarit. Sic caemiteria, cryptasque illas sub terraneas, plena venerationis loca Christiame pietatis, constantiaeque monumenta. Sic Religiosiis caeremoniis, quantum sine discrimine posse putauit,
interfuit. Quippe quod complexione foret non
robusta magnopere, coniicere sese in turbam tumultus plenam detrectabat. Heinc quod ad statas io lemneisque Iobelaei attinuit, spectauit quidem obseruauitque ex ipsis quantum potuita caeterum auiatem Ualauesio fratri, tanquam valentiori demandauit curam spectandi omnia comimis, de ad sese referendi. Idem praestitum circa caeremonias, qua vota cos cant coenae Domini: quod circiter tempus tam ipse,
quam frater, ut Pontificem iis pauperibus, quos die-tim pascit, ministrantem , simulque in eadem aula
discumbentem contuerentur , vice redemere duo
rum pauperum, vestibusque eorum assumptis, adsue re inter caeteros, inagniti licet a Pontifice ipso tamen rem placide dissimulant , omnia spectarunt Paschalibus Romae exactis se postquam varia munera domo accepta distribuit, nonnullaque etiam ad