Viri illustris Nicolai Claudii fabricii de Peiresc, senatoris aquisextiensis vita (Pierre Gassendi)

441쪽

i et D VITA PEIREsRII ' i i. pius meminimus, ob consummatam eruditionem, propensionemque singularem erga domum Austriacam. Addo duntaxat , immerito videri quosdam suspicatos tam Gualdum , quam Pignorium, aut

contulisse operas in eo opere conscribendo, aut communicasse cum Petre hi quos digereret commentarios. Ii fuere enim magis ingenui, patriaeque suae magis amantes, quam ut ea impietatis labe commaculari voluerint. Vtcumque sit Petreskius certe

nilai simile unquam cogitauit Parisiis porro disce

surus, ac vale iam amicis dicens, recepit, inter caetera se ad Mericum Vicum hieme ingruente, tran missurum par Phoenicopterorum. Subierat quippe earum auium enutriendarum desiderium , non ob pulchritudinem modo alarum rubore flammantium, unde nostrates Flammantem vocant ob e proceritatem crurum o colli, cuius caussa a Iuvenale

Phoenicopterus Ingens dicitur de praesertim ob speciem victus, quo Petreskius quasdam apud Varium educata commemorabat. Referebat enim illas

noctu potius, quam interdiu capere cibum qui fere illis parabatur ex pane aqua madefacto: pra,

sentire frigus aduentans, ac tum ad ignem accedere, pedibusque etiam interdum cremariti dolente pedum altero, illius vice uti rostro ipsoque , Valtero pede alternando incedereti dormire erectas in alterum pedem reliquo in ventrem, plumasque subducto parci esse somni, aliaque sinulta. In ipso disecessu summopere doluit eripi sibi extremo morbo amantissimum sui Nicolaum Fabrum, qui non mul-

442쪽

Liax Rursus. 1 3tos ante dies commendarat apud Regem egregium ista. virum Thomam Billonum operosiussisma illa sua, ac

stelicitatis mirae Anagrammata oblaturum. In itinere diuexatus est magna urina dissicultate Postquam rediit, nulla res aeque eum arsecit, ac iniuria Vario a Se

natorum uno

illata, tum ante Natalitia, tum initio alereis.

terius anni cuius proinde toto decursu vix a latere ipsius discetur,nm quo octiduo graui morbo labo rauit sub finem Aprilis. Rediit interea Frater Parisios, ipseque per illum varia munera ad amicos de dit. Misit quoque multa in Italiam ad Paschalinum, Benedictum, alios, quibuscum varia edisseruit, ex quibus aliqua pro amicis aliis vicissim expetiit. Hos inter fuit Casaubonus, itemque Henricus Polanius Monetalis Ex-prafectus, qui postularat tum varios libros opera ipsius in Italia inuestigandos, tum pondera antiqua varia, aut institutam certe ipsorum cum Pariliensi: comparationem. Scribens aliunde

Parisios, nihil aeque sategit, ac Hannibalem abrotum Iuris professione clarum o meliorum iterarum studio cumprimis insignem , facere tam apud Thuanum , quam apud caeteros amicos, quibus illius eruditio iam innotuerat, commendatum. Ad eruditos alios quod spectat, Eden non multo post Sirmondus in Sidonium Apollinarem Notas, constitutionem retulit , quam Cusanus esse Constantini Magni, Scaliger Constantini Tyranni opinati fueran ieires hius vero docuit, ex Codice Arelatensi,

fuisse potius Honorij, Theodosi Augustorum, scriptam scilicet ad Agricolam Pratfectum Galliarun

443쪽

O DE VITA EI REs Rride agendo singulis annis Arelate septen Prouinci

rum conuentu Deinde Iacobus Fontanus nunc

pans illi Commentarios in Aphorismos Hippocratis , hisce verbis inscriptos voluit, Hunc u o, quem in hoc opusculo cindendo insumpsit liborem , t suore rectum inicem prodire exopto, qui virtutum, et Ontiarum omnium cumulo coruscans fugabis omnia omnium obtrectatorum conuitia resciesque et hoc opus medime studios is utile , sit omnibus futurum iacvinum tum it,hUnon tantum placeas sed etiam reliquis omnibus , qui literarum studiis incumbunt, ut nullam sibi ipsis propriam virtutem esse putent, nisi tibi testatam, e acceptam intelligant Dicatum quoque editumque eodem tempore fuit opus a memorato supia Taxillo, continens Iudicium de ea noua Stella, quae colluxerat ante nouem annos. Verum Petreskiu neque consilium, neque iudicium probare potuita quod ille aduersus

meliores auctores, etiam a se communicatoS, argu

mentaretur Stellam sublunarem , ac suprema aeris regione non superiorem Nimirum ferre non poterat, ut obseruationibus , demonstrationibusque refragantibus, qua rerentur argutiae, quibus opinio ne in scholis inueteratae stabilirenturi tanquam docere nihil die posset, neque experimenta forent ratiociniis umbratilibus praeferenda Ques circa eodem tempore collaudauit laci candorem , qui rogatus sententiam ferre de Solaribus aculis Telescopio iam obseruatis, ad delibcrandum tempus petiit, conturbatum se asserens ex obseruationibus nouis hypotheseis noua constituendas sentiens Sub idem

tempus

444쪽

Lis Ex et Euri CS. I Stempus rumor percrebuit de Giganteis ossibus, quae sis. in Delphinatu reperta Rex imperauit ad se transmitti Ferebant enim detectum fuisse in sabuloso quodam loco, non longe ab ipso confluente Rhodanum in ter,&Isaram , sepulcrum lateritium , triginta longum pedibus, latum duodecim , altum octo, cum superposito lapide , in quo haec inscriptio , THEv robo C HvS ME . Addebant, sepulchro aperto, apparuisse intus Sheleton humanum, longum pedes viginti quinque, cum semisse datum ad humeros, seu scapulas decem profundum ad thoracem quinque Cranium obseruatum fuisse quinque pedum secundum longitudinem sesecundum vero ambitum, decem. Speci ato prodigio per integrum diem, caetera quidem ossa abiisse in cineres a superfuisse, quae

transsata nemo non vidisset Parisiis partem maxillae inferioris vertebras duas portione costae, humeri, femoris, alterum femur, tibiam astragalum, calcaneuma praeter non transmissa aliquot fragmenta, ac nominatim femoris, itemque duos dentes. Memorabant etiam reperta argentea numismata, numeroirciter quinquaginta, cum Ggie Marij, in auerses parte literis in nominis ipsius initialibus vii dein confirmatum volebant sepultum illes Theu tobochum Theutonum Regem a Mario deuictum

virum tantae proceritatis, ut Auctores meminerint

fuisse trophaeis eminentiorem, inquaternos seno que equos transilire solitum, aliaque id genus Potro ut Petreskius rem vertit in dubium est expendit

quidnam potui et fabulae locum cerc, idque prata T

445쪽

r g DE VITA PEIREs Tri sertim, ex quo libellum a Nicola Habigoto paria siensi Chirurgo ea de re conscriptum pellegit. Ac non haesit quidem, quin ossa in ea regione detecta fuissent concessi posse alicuius vetustiori Gigantis

esse cat cuius esse perhibebantur , in animum tun- quam induxit. Nam primum quidem, neque Theutobochus, neque illius subditi latinam linguam usurparunt, ut excitato tumulo inscriberetur Latina vox; neque Romani, si pro sua illa hostili pietate monumentum condidissent illud extruxissent ex lateribus signinum certe opus non fuisset, quale ad sepulchra tunc usui non erat sed potius, nisi ex marmore saltem ex alio lapide, in quo sua victoriae, &pietatis aduersum hostes insculptae notae relinque rentur et cum aliunde locum delecturi fuissent, nisi sublimem, aut saxeum , saltem non ita arenosum, a que lubricum, cuiusmodi is fuerat; ne facile obrui, aut subuerti posset. Mirabatur etiam neque asseruatum, ostensumque fuisse inscriptum illum Lapidem, qui Parisios sane fuerat transferendus neque sepulcrum relictum fuisse vel intemeratum vel cum insignibus vestigiis ut Dominus illius loci propagandae

ossium Giganteorum fama curiosius videbatur co

dilabere debuisse. Suspicionem adaugebat, quod

acceptae Crani dimensiones perhiberentur , cum id nimirum solidum , nec cinereum exsisteret; Iam cito tamen , aliis ossibus superstitibus, exsolutum fuisset. Videbantur enim fabula auctores subueriti fuisse , ne ex accurata eius inspectione comparatio neque cum humano cranio posset veritas colicius

446쪽

exquiri. Ad Numismata quod spectaret, dicebat illas

literas designasse non MArium, cuius praenomen C. non fuisset otia ictum, neque integrum nomen MARI Us Romanorum more exprimi neglectum sed potius Assiliam, tum Rempublicam, cuius, ut ciuitatis Graecae, ea numismatum argenteorum forma

erat propria, non ipsorum Romanorum. Quyniam vero a paucis annis, neque longe ab eo loco reperta complura huiusmodi numismata fuerant, pieque nonnulla ab illustri rereo, cuius est superius facta mentio , habuerat eam ob caussam subdubitauit, num callide , ut tempora , ita loca forent confusa. Quod Theutobochus vero legatur fui e Trophasis procerior, arguere id quidem fuisse illum altitudianis decem , duodecimve pedum nostrorum vulga rium , cuiusmodi erant trophaea , quae in ovationibus, ac triumphis gestabantur Idque computata gestantium , brachiorumque elatorum altitudine cuiusque modi etiam Heroum exhibebatur statura ad humanam nempe communem sesqui altera non

vero pedum viginti quinque Sed neque id , quod

legitur de Equis quaternis, senisque, ita eis intelligendum, quasi distentis cruribus ipsos una complecteretur sed potius, quod moris haberet ex uno transsire in alium hoc est , mutare saepius equum , tamquam breui spatio pondere lassatum Argumento

esse, quod Florus a quo id scriptum) prodidit illum

quaternos senosque equos transilire solitum, vix Vnum, cum fugeret ascendisse quasit indicetur non una deductam equorum multitudinem , uti deduci

447쪽

i 8 DE VITA EI REsLIII sis moris erat. Denique plura edisserebat inde loco victoriar side triumpho, cuius pars, seu spectaculum Theutobochus fuit, de nonnullis aliis rebus, quibus euulgato rumori habita fides eleuaretur. Obii nuit etiam postremis annis aliquot fragmentatu iusmodi ossium sed ex illorum inspectione confirmatus magis in sententia fuit , ratus tum demum

grandia ossa , quae estossis saepe sepulcris miramur, esse Elephantinari quasi belluarum Domini illa cara

habuerint, aut forte etiam posteritati illudere voluerint ex ea sepeliendorum cura opinatus est etiam, commonstrari interdum ossa, quae effossa fuerint ex arenis, aliisve locis, ubi casu quodam fuerint obtu tan cum reperire vix liceat virum aliquem fide dignum , qui sepulcra fabrefacta oculis suis conspexerit, fidesque penes illos sit, qui divendunt, monstrant, aut se inuenisse, eruisseque profitentur. Heinc

optauit saepius virum aliquem tam falli, quam falle re nescium, in Siciliam nauigare, explorareque quae effossa non procis Panormo Gigantum ossa perhi

bentur, ac specialiter Crania Sperauit enim fieri posse se , ut is uteretur ingenua illa voce Suetoni , esse Capreis immanium belluarum ferarumque membra praegrandia, quae dicuntur Gigantum o a. Sed haec 16I . iam nimis. Sequutus annus feralis fuit amicorum ilia lustrium morte Accepit enim extiteris Aprili mensea Gualdo scriptis obiisse contarenum Procuratorem Venetiis P Lailium Paschalinum Romae , Veronae Nichegolam. Accepit etiam postmodomobiisse Augustae optimum vel serum die Iuni vige.

448쪽

nus mortuus in Anglia. Quin ipse quoque literis afNatalitium Benedictum mense Maio scriptis meminit Ducis Arscholani, tanquam ante demortui. Me .

minit alias, ut vita functi H eidelbergae, Marquardi Freheri Iurisconsultio Historici, cuius amicitiam Velserus pararat. Nescio an alis fuerint sed numera re solebat annum ab alio ferali quintum , ereptorum nempe sibi capitum carisiunorum iactura, nu meroque infaustissimum Addebat sibi solatio fulsi e quod inire interea amicitiam licuerit cum aliis viris oppido magnis. Vnus fuit Ioannes Franciscus Vi diu a Balneo Patracensis Archiepiscopus,&per ea tempora uenionensis Vicelegatus. Singularis enim deinceps necessitudo intercessit, seu donec ille Aue nione degit seu cum est versatus perillustris Nun

cius tam apud Principes Belgarum, quam apud Regem Christianissimum seu postquam factus est Cardinalis rarae,&specstatae virtutis. Alius fuit Francis cus Savarius Breuius, qui diu fuerat Orator Regius ad portam Otto manicam , quique tum Roma rediens, Vere nouo fuit quis Sextiis ac secum habuit Gabrielem Sionitam ex Maronitis Libani montis linguarum Orientalium interpretatione iam clarum, quicum etiam Petres hius amicitiam contrahere porroque excolere suavissu Dum habuit. Alius rursum fuit Guillelmus Catellus, eximium Senatus Tolosani lumen, quicum multa communicauit, seu ad specialem Comitum Tolosanorun historiarn, seu uni uerse ad Occitania commentarios spectantia; quod