장음표시 사용
81쪽
etiam,Lipsi,quaererς lice*t. Cum sic urges tanta eos dedisse: qui potuerunt miseri, A fuerunt oneri ferundoὶ Nam nos hodie non possimus. L I Ps. Non possimusὶ dico ego nos facere. AVD. Nugaris, ut libere loquar. nam ubi hodie Principum etiam magnorum istae opes, aut aerarij ubertas' L i P s. Non est,fateor: & ea usta aliae
etiam sunt, sed bc illa quam, pro mea nunc mente, dicam Non uni Regi aut Principi,quisquein sua prouincia, damus, ut olim: sed varie magis dc diuisim, ita ut
summa magnata ad unum non redeat, magna tamenta
Contribuantur. omodo i in exemplo nostro vide cConferimus hodie Principi quaedam; post eum, ordinibus . post hos, Magistratibus opidanis; post: istos,Toparchis municipiorum aut pagorum. Denique Ecclesiae etiam re Ecclesiastici, quam muli a nobis habent36c iustissime quidem, atque ex lege diuina , sed tametata haiant. Haec igitur omnia si conseras , & in aceruum iungas: affirmo tibi nos paria, aut plura dare. Quid, quod concussiones re raptus militares omitto quae maxima ratioes , ic misera nostra Belgica satis sentit. Negabis in unam caenam militarem,rusticum aliquem plus imputasse, quam in annuum tributum λ Atque haec non semel eueniunt , o quando tollenda i quando securitas es pax erit, aut saltem disciplina militibus Fquando oeconomia, & ordo in acceptis expensisque3Ista sint fortiter Sc audacter dicam. tondeant accidant que nostri Principes, renascemur.
82쪽
66 DE MAGNITUD. ROMANAC A P. v II LTecunia e Triumphis , aliquot eorum inspecti,
AT satis in tota re Tributaria iam dixi: alia vi se ostedit aperit quonia de milixibus tetigi Adigi-Quae eaesti lata,trita,& per qua cumuli atq cerui pecuniarum inuecti. Pecuniarumi imbuasorum,coro. naru Vestium, gemmarum, Squidquid dici appeten, du,aut aestimandu potest. Ne teneam te, intellego opes quae e Praeda dc manubiis,per Triumphos inferebantur. Quot isti fueruntiquam multi supra modum & fidem, uberes diuitesque t Liuius distincte plerosque eorum recenset, bc desicribit : mihi quid opus est satis sit, opinor,tangere,6 specimen eorum aliquod,per aetates,dare. Fuere Triumphi a Romulo, Vsque ad extrema Augusti, circiter trecenti duode cim: dc ex his primi non nimis uberes,tamen modici,& magis magisque creverui.
vi ecce sub Regibus L.Tarquinii Superbi triumphum reperio qui victa Suesν Pometia .c capta, tantum adaret lusit, notante Dionysiio ut sacrasadiis decima explerent quadringentorum talentorum numerum. E rgo fuit in m uto,quaser mige tulet m . id est ,vicis quaser centenantistia Philippicorum. Post eiems deinde Reges, insignis L. Papi xij Curseris,de Samnitibus,habetur ab ipso
in L Liuio:qui sic describit Triumpliauit in magistratu, i N-s IGNI, ut IL L O R V M TEMPORUM habitus rear, triumpho. I labiles aliquot captiui, clari Mi patrumqucia factis aucti. iurauis mβgna vis trausiue , vicies cen-' tum mi lia , quingenta triginta tria millia. Idas redactum m C A PT ivis dicebatur. e genti quod captum ex
83쪽
LIBER SECUNDUS. v R BIB v s erat,pondo mige trecenta triginta. Omne aes amgentums in ararium reconditum, militibus nihil datum ex prata est. Verba plustula dedi, ut videas unde etiam ea praeda manubiaeque parari selent: & sere e Captivis, quos ingenti numero sub cbrona Vaenumdabant; aut ESpoliis opidorum publicis priuatisque. Summa autem vigintiquisque millia trecentos triginta
Phialiippaeos t. Argenti, tredecim mille trecentos. Ac talessere,aut minores,omnes illi Vsq; ad Tarentinum,tri umphi: qui incidit in annum Vrbis CCCCLXX lix. De quo ita Florus: i Iec enim VLLVS PULCHRI Ο R aut specio- Φ- e risior in urbem triumphus intrauit. cum ANTE HUNC DIEM
nilni' cora Volscorumgreg GSabinomm,carpenta Gabiorum , racta Samnitimn arma vidisset. T tum ,sipompria iceres, purpina Agua,tabul Tarentinat delitiae . Et valde ipse quidem aut nimis ut est ille seriptor asse
istuum aut excessuum nimis, inquam, veteres illos abiicit:& hunc tamen non immerito attollit. In ea urbe&parte Italiae, gustauit Romanu& G raecanicas delicias Mdiuitias, quas affatim postea hausit. Sed nota in iisdem Flori, purpuram igna, tabulad illata: quod verum fuit, deinceps etiam solleniae. Atque adeb digna obseruatu res quidquid notabile aut optabile orbis, aut in eo urbs aliqem haberet ; per hanc viam portamque Triumphalem id Romam sere inuectum: quaedam
etiam extra bellum, vi aut persuasione magistratuum. Iam vero, postquam copiae M arma extra I taliam misisa, in grandes illas, d pristis opibus, aut victoriis quoque , inclytas regiones: quid auri, argenti, spoliorum non relatum i P. Scipio ecce ex Hispania sin Liuio Vir-- ' hi gentiora se in aerarium tulit X ii H. millia pondo, treceuta,
84쪽
quadraginta duo ; luati a genti magnum hismemim. Ea pondo faciunt, censum quadragintatria millia , qua dringentos, viginti Philippaeos. Etsiille tamen Triumphus non fuit snam sine magistratu eas res gesserat Scipio sed pecunia Triumphalis. Idem iterum,uicta Carthagine spariter in Liuio)-ararium argenti poto
do centum millia triginta tria. Si ita accipis, ut sint trigi,-tatria misita etiam, voce : κοινοόrepetita ut equidem opinor tum erunt nobis tredecies centena triginta mistia Philippum. At alter Scipio, victare diruta radem Ca tbagine, rettulit ut Plinius adnotauiu non nisi quater millies CCCC. Em. M pondo. 6c addir: Hoc argenti tota ser-Ha habuit,ita terra mimperjamula,quod NVNC INMENf A R vM est appara .Qui numeri tamen parum,
probi sitnt: M si tot illa millia legas, qui potest verum
esse, menta alicuius priuatae ministerium tanti fuisser Quin exiguas opes Plinius indicare voluit, seripsitque mea sententia: quattuor millia,quaisi enm eptuagium pondo. Ea efficiunt quadragium quartuor millia Philippicum , M septingentos. Quod inibi etiam sequitur, inpari menda est et Postea cta Numatntia, idem osticanusin triumpho militib- Κω.milliapondo de . O virorita imperatore di nos, quibus hoc satis fuits Nam quo
modo laudet ves parcimonia Scipionis, vel modestam militum, si maior summa diuisia, quam tota Carthago habuit λ Et essent ea pondo, centumseptuaginta mistia Philippaeorum:quae redderent in viginti millia militum ut ponamus tot fuisse circiter octo PMippicis cum di- viritim.Nimis magna haec largitio in illo aeuo restricto sit: nec sane pro Plinij mente. Sint septem millia pondo .' plus satis erit. Sed quid faciot per Triumphos
85쪽
omnes ibor finis non sit: dc Liuius distincte ac deseripte inplerisque temporum horum fecit. Lustra si uvies:iuvabit videre, re magis, siquiis insiimmam dc aceruum, colligat triumphales Omnes opes. Ego, Vt institui, per aetates aut secula quosdam tangam. Vt hunc L. A emi-
lij de M cedonibus: qui ut Vellei, verba demὶ tantum
P RI Ο R E S' EXCESSIT, vel magmtu regis Persei, veloecismulacro ,vel modo pecum,ut bis miles Hs.
parationem Amplim e vicerit Simul ra ibi fuisse super ceteros vult: dc quid mirum i cum prisei illi Macedones, quidquid hoc elegantiarum esset, ex Graecia tota dc Asia iamdiu collegiu onit Pecuniae etiam modum producit ad bis miles: id est, quinquagies centenamisa Philippum. A v D Magna summa est, dc ex uno trium
pho:sed quod fugere te non puto Lipsi si fugit,sume
ro )Liuius eam atterit, M ad reducit. Ita enim legitur: mmmamomnem captiui auri argentii transere, m. misites emiram evalenus aAntias tradit. Magis etiam Plinio minuitu r,iii quo ista: Intulit milius Pausius Perseo rege deuicto, praedampondo trium mimm, a quo tempore populus Romanus tributum pendere desiit. Li Ps. Haec reiicimus, dc Critico nassi damnamus. Meritissime. tu putas Valerium illum Antiatem, qui omnia augere selet, dc supra verum sepe euehere in Li uio non semel notatur hic ita parcum dc oris modicu sitis set Non arbitror,&. minimum bismigies ducenties stripsisse : etsi ipse Liuius addat , maiorem etiamsummam, ex numero plaustrorum,ponderibusqb auri- argentigene ratim ab ipso seriptis , effici. Quod ad Plinium : is verbnumerus rideri magis, quam carpi meretur. Et itane
86쪽
tria mi ilia pondo auri Vt ponamus vel id stolum fuisse )nec amplius, Macedonia dederiti' HOC erat, Cur populus Romanus Tributo liberareturὶ cur iste,super priores triumphos tria milha pondo auri, faciunt trecenta millia sola Philippaeorum. Quin tu,
me arbitro,cum libris quibusdam priscis lege, eeMacedonica prata Astertium ter millies. Est veritas. neCmouet,qubd minus in Velleio sit: fortasse dc ille augendus: in Suida quidem lego, reperta in Uesauris Regu Persei, in auro argentoque,sex millia talentum Ad est, tricies sexies
mistia Philippum: quid in reliqua prida publica
opidorum, aut priuata hominum fulit At vero Cornelius Sulla, etsi siplendido triumpho, minus intulit: scriptumst. in Plinio, tran tulisse auri pondo .mila, genti pondo centum quindecimmina Excessit omnes deinde Cn.Pompeius,in illo que de rege Mithridate M oriente duxit. Velleius de eodem agniscentissimum de tot regibin,per biduum,egit triumphum:longeque MAIOREMO M Ni Misse illata pecunia, pr nerquam a P augo,ex manubiis intulit. Quid tamen istud, Vicisse omnes, praeter Paullum, in modo pecuniari Ille vero Paullum vicit:
si vero Plutarchus, millia talentum tu aranum intutisse. Nam ea sint, centies vicies centena mi ilia Philippum. Et vere Plutarchus: N in Velleio emendandu , prater quam Capitolio: Vt mox dicam. Vicit ergo Paullum : non tamen iterum sine nodo, quem ipse Plutarchus ligat re nobis iniicit , dum in Catone minore scribit: Gloriarum eum, quodnantum argeuti ex CApro,cum nec unum militem habera,reip. coH uligor, quuntun nec Fomperis e tot bestis,s concusso orbe terrarum, rettulisset. At enim Cato rettulit,non nasiiseptem talentorum millia, im
87쪽
in eodem Plutarcho: quid ergo dicemusr Illud in Catonis illatione,minutum M corruptum esse, ad viginti- septem millia aut circiter reformandii. De Pompei, quidem grandibus manubiis quis dubitet, cum & in solos milites largitum , donatiui triumphalis nomine, xv i. mistia tutatumis Appianus scribait Magna haec omnia sunt, dc vere illo digna: sed hunc hic quoque C. Caesar, uti acie, vicit & superauit. Appianus ait quater eum triumphase nam quintum differt:) car intulisse
sexagintaquinque missia talentorum. Scis tu quid hoc efficiat i nobis m diones: plus titplo eius, quod Pompeius intulisset. Tu me respicis, dc vultu a guis : quid est i A v D. Ex fide Latini scriptoris,haec non sic esse: tu Graeco magis accedisi Nam Velleius de omnibus Caesaris triumphis, id esst quinto illo Hispaniensi etiam addito: Pecuniam ex manubiis laram , pausio amplius sexies millies Hs. diserte scribit: qui sunt dumtaxat . mistiones quindecimis Et sane, meo animo sufficiunt'. Li P s. Credo equidem tuo animo, 6c arcae etiam tuae, si quis inserat: sed non sussiciunt,pro magnitudine lucvel Romana, vel Iuliana. Imb tu reseribe meo animo, decies sexies miles o conuenientissime ad Appianu . Nam ista sint quadragmiammones: atque aliopaid scilicet accesserit ex praeda Hispaniensi. Ex paucis his vides, immesas opes in Aerario cumulatas e Triumphis:quos
paucos, nec decimam partem dedi. Ergone Plini; libris fides aut puritas sit, dum scribitur C. Caesar iste, initio ciuilis belli, Aerarium compilasse, Crprotuliseexeola
centat Protecto non st: perexigua ista, quasi furfures aut folia, pro tota illa massa, bc tam vetusta, auri
88쪽
argentique. lam. argenteorum X XXV. missi quadringenties.Sed nec ea si imma pro tot ta iumphis:etiamsi in laterculo quoque deam pondo imputes, quod Budaeus fecit. Sed diuinare tamen omitto , cum fulcrum non est cui innitar. Lucantimo vis, lege furtum hoc Iulianum valde exaggerantem.
De Muro Coronaris, s Coronis dictum. TR i v M PH A LiA habes: mentioW. largiter etiam restat. Quid illudZAurum Coronarium,quoδspe Cie triumphorum vel oblatum, Vel exactum. Origo fuit, ut socij & amici, victori Imperatori offerrent, quasigratulantes,& meritum ei caputa cingentes. Itaque primo quidem Corona ipsae datae,aut missς:postea inualuit,vt pro iis Pecunia offerretur. Hςc accepta a Sociis,aut Subditis: dc sicut manubias ab hostibus legebant, sic spolia ista occulta ab amicis. Mos plane Vetus, dc a Graecis , nisi erro, ad Romahos imita-Lib xix tione transsatus. Apud Athenaeum quidem Chares, in rebus Alexandri magni,ait,ps vicitum Darium, missas C OR oo A s partim a Legati gentium,alisque,animatas decem missibus ac quingentis talentis. Iam apud Romanos,Crebrum. Vt in Liuio, cum Cn. Manlius Gallogrς-ia in iij cos vicisset, eoque terrore Asiam iiderasset , missa undique legariones non Irarui tum moῶ venerunt ted C ORO N A s etiam A V R E A S,prosisis quas faculatibus, a Gtulerunt. Itaque idem Manlius in triumpho tulit apud
L ix. eumdem Liuiu m)coronas aureas ducentas duodecimionis i id est, ut singulae fuerint librales. In triumpho, inquam:
89쪽
quam: Sc ita obtinuerat,Vt eae coronς ante ipsum victorem latae,populo ostenderentur. De eo Festus: Triumphales corona punt, quaJmperatori victori aurea PRAEFER V N T V R, Opua antiquis temporibus propter paupertatem
laureaefuerunt, Iamantὸ etiam in Quinctij Flaminini
triumpho Limus: Coronae aureae,D ON A ciuitatum, ranis Lib. -59lara centum opu--Mec diem. q. in Scipionis Asiatici
numerat aureas coro 3 ducentas trigintaqumttuar. At
vero Appianus in Caesaris, bis mige octingentas vigmti---, ea spondo viginti milum quadringentorum qu-tuordecim a ita ut decem pondo plerasque necessum sit fuisse. Neque equidem pro magno aut Vero habeo, quod Plinius quasi inter rarae magnificentiae exemplastripsit : Claudius cum de Britannia triumpharre, inter I .mmini ἰCoro 1 auread,unam V I I. ndo habuit, quam contulissu '' ' Hi lania citerior,altera I X. quam Galba comat sicut thtulus iudicauit. Min v ta, min uia haec sun nec vel Clau dio,vel tam ditibus prouinciis, ad ostentandum, digna. Vt minimum,fuit RcC. pondo,iterumque D C C C C. Vel potius M. Etsi non ad usium tales, sed pompam modo fuisse sciamus. Ideoque de his Tertullianus capiendus,libello de Corona: Sunt prauinciales auret maginum iam non virorum vita MAIOR Aquaerentes. Ben ὀProuinci es,quia. ab iis datae. Nec coronae solum ipis,
sed aurum ac pecunia ad coronas atque id proprie --rum coronarium, de quo & titulus est in Codice Iustinian o. Servius ad hoc Virgilh: Dona recognoscit populorum, nodat si urum coronarium dicit quod hodie a victis gentibus datur. Jmponebant autem hoc Imperatores pro 'pter concessam vitam. Non recte omnino, nec ab ipsis iam victis ob vitam datum , sed a sociis amicisque , ut
90쪽
7ψ MAGNITUD. ROMANA dixi. datu tamenin pecunia,titulo coronario. Vt apud Polybium in Fragmentis ει γεγιοιε φώωσαν τοντιοχον τον taGλέα arcγει κοτως-: VerAmronarunton iochum regem quingentis argenti talentis.
Vt apud Liuium populus quidam Asiae, Manlio ingre-
ntisines ut cohiberet a populatione militem,in corona aurease talenta steruLEt hoc pretexta rapinas extorsio'nesq. usurpatas,quis no colliget Z Cicero Pisoni obiicit: emitto aurum coronarium , quodlex edecerni s accipi vetat,nisi Imperatoribus ex prouincia decedentibu ad decorandum triumphum Sed istas leges spernebant. dc Dio Cassius quosda notat, cum res levicula gesssent . iumphum sibi, vel a Casere vel ab Antonio, impetrasse: Mu
ἐς Γυς φήηνους ἐσεπυτον:sino hoc at extu,multum auri a populis,quasi ad coronas,cosistebant . Imb vero Sc ab ipsis Itali qui tamen immunes talium videbantur esse. t. i ,αιii. Caesar quidem ita fecit. de quo idem Dio, cum ex Asia,
cunia coacta,quam partim titulo D O N I , ut erant C O R ON A ,statua, , talia, cogegit ;partim mutui nomine accepit. Decretis enim coronis statuique, pecuniam ipsam dari sibi curabant. Ideo miretur fortassealiquis, ipsium illum Graecum postea seribere, de L. Antonio M. fra---Hq. tre: quod is, cum triumphasset Malendis Ianuariis, in quibusdam metario se comparaba aut spra neb r. in eo maxime, quod is Marruc au inustam, aut unicam omnino coronam accepisse ,sibi vero cum a*, tum populus tributim quodante imum nemini coronas dedissentia Ait nemini id contigi sse: atqui, nonne ipse narrante, tamante Caesari r Sed observetur, tributim: in eo nouitas, & esst hoc quod