장음표시 사용
51쪽
sima facta hominum sit, vino Verbo, cloaca ac sentitana vitiorum. Sed ista iaculis aliquot poest Tullium. interea profuit largiter institutum, & estecit, ut cum primo censu ac lustro Ser. Tullij, LXXoII. m. censa essent,
illo qui sub primis Consulibus fuit nam Tarquinius
Superbus intermiserat C x x x. censerentur ridque eorum qui puberes,dc in Virili toga essent. Largus tibi hic numerus videtur:nihil est cum post liquot aetates, id est;annoVrbis ccccxii D. Censa sint ciuium CCLX. oc: dc paulloante bellum Marsicum, anno Vrbis DCXxXIX. circiter quadringenta millia, paullo minus. At post id bellum, sociis iam in ciuitatem paullatim receptis, Creuit valde numerus, & ad nongenta censia alibi Ini Elin.
nobis doctum. id iam stib Augusto Zipse de se in lapide Ancyrano clare hoc dicit, I N. C O N s V L A T V.S V o. sες ro Lustrum condidisse, vo. LUSTRO. CENSITA.
T Ri A. Immanis hercle numerus:& quis iam de copiis miretur coloniisque t At etiam creuit assidue, dc sub Claudio Imperatore, Tacitus ac sidi auctores accesent, sexagies novies centena sexaginta quattuor millia. Ultra quaerere,superuacuum sit cum iam passim in ciuitatem totae urbes regionesque receptae A V D. Neque hercules quaero, affatim habeo quod mirer. Sed illud lubet scire, an ex solis igitur illis ciuibus copiae scripta 2L I Ρ s.Non e solis. olim-e Latino nomine, Ut scis: ac postqvara tali ciuitate donati, Principum temporibu DaXisne, Coeperunt S e prouinciis auxilia seribi. Augusti ita inuet tum, caussam occultam etiam habuit, si ibditos sic exarmandi, quasi obsidibus traditis in fide conti
52쪽
nendi.Nam quotannis dilestus istos habebant,&optonium ac robustissimum quemque abducebant. Ita uenerues prouinciae dc illi qui dilecti , in longinquas dedissitas oras consultb trahebantur. Non enim facile res nouas audere aut mouere .inter ignotos Zc alienos. Cia
uilis , qui Batavos ad rebellionem traxit, hoc quoque telo eos incitat: Instare dilectum verba Taciti quo liberi aparentibus rarres astori , lut SYPREMvM diui dantur. Idem Galgacus, dux Britannorum, in eodem Tacito: Libero uos cuique ac propinquos n rura caris mos esse voluit:hi per dilectus ALI o Gemitu auseruntur. Atque elusimodi auxiliorum, e variis gentibus, magna copia. laod&Notitia Imper' indicat, dc Taciti haec verba: d Alvalidum in exercitibus, nisi quod externum . Iterumque: p rouinciaram sanguine prouincias vincLA v D. Artem video,& simul auxilla bello scripta,simul materiem subducta rebellandi. Sed ista prosectb trans latio dura: dc quo exemplo Z L i Ps. Haud facile dixerimmisi quod similia iam olim noto. Romulus ipse populos vicinos in urbem suam transtulit, Tullus Hostilius Albanos.Sed haec leuia,& alio quodam fine.quid si
totas gentes translatas doceam, eadem illa non rebellandi,autcoercendi, Caussat Fecit Augustus in Sugambris &Sueuis, quorum- hoc verius censeo ex Eutropio, quam quod in vulgatis Suetoni j librisquadragium editur tot inquam illa millia traiecit in Galliam , iuxtaque ripam Rheni,sedibus adsignatis,co locauit. Ita dc Galliam impleuit,& ex hoste socium auxiliarentque fecit.Sed iudicio &consilio in hac re opus,
ne plures si istipiantur aut traducantur, quam cOCrcere
possis; peccatumque a secutis Imperatoribus maxime
53쪽
post Constantinum qui Barbaris receptis, imperium, dc urbem prodiderunt. Alioqui multum commodi aut tutelae transatio haec habere possit qua Philippum Macedonem callidum illum regnandi usum Iustinus prodidit: scribitque eum, ut pecora passores , nunc in hibere nos,nunc in activos fastin traseiuveta; ita populos a' urbes, ut isti vel replenda vel derelinquenda loca videbantur, adlibidine isam transtulisse. Parabat. dc Alexander
simile,firmando imperio,nisi mors interuenisset. Nam in Commentariis eius inuentum Diodorus tradit, sta tuisse ut riuitatum aliarum in alias migrationera ferent , itemque hominum traiectiones ex EAM HSuropam , ex hac in ganeto: dc caussam addit, vigentes connubiis,commerciis, O amicitia intersiungeret: quae ipsa haud vana plane est, aliam tamen dc intimam nom expressit.
Antipater,qui in partem potentiς successit,in idem hoc consilium: dc Atheniensium urbis potens, ipsiam eius que regimen ditioribus honestioribusquS concessit; tenues, bc quidquid inopia turbidum, eduxit, & ad
X X. - . eorum in Thracia,agris datis,collocauit. Legoic Tigranem regem, cui bellum Pompeius fecit,trecen-m mistia e Cilicia dc Cappadocia in Aimeniam dc M
sepotamiam traduxisse,ad ea loca frequentandavi meliori genere implenda. Et ut vicina magis temporibus locisque tangam, Carolum Magnum satis scitum est, Saxones sepe rebelles transsatione domuisse,& in Belgicae nostrae oris posuisse. Ludovicus etiam xi. Galliae
rex, Atrebatium fidei infensus , & quia a vita diuelli quam a B urgundiaco imperio malebant,sparsit eos per Galliae urbes aliquot, ec suos in locum introduxit. Quid in nouo illo orbe etiam videor Reges Perilani
54쪽
tractus, quos appellant, pro firmamento sta tus habebant, populos victos statim, cum tota bole transferre ad interiora loca, dc in illa limitanea alios suos fidosque supponere. Hoc genus e Mitis aes patriAlingua vocabant. Habes de multitudine, eius caussis. Ac quaedam his inesse magnis Regibus imitanda. ego scio: qui si exhauriunt semper ut fit in militibus aut Colonis emittendis nec addunt: quid nisi fontem ipsum exhaurient siccabuntῖ Seri serio prouidendum est Tu abi nunc, dc cetera cras,si Deus Volet, dabo. A V D-Haud libens, sed tamen pareo, dc valetudini tuae tenui parco. Vale, dc firmare.
LIBER ILC A p v T iam Priscispopuli Romani vectigali , Decumae, , Scriptura, Portoriis. Ips. Mature sene ades. AVD. Si pro meo voto, maturius, & Vel conuiua in prandio tibi fuissem. Li p s. Licuit. & delectarer seno vel assiduo hoc sedalitib , si Romanae aliquae mihi o p E s. Ad quas sermo nos nunc duxit, de iis videamus. Eas Publicas Sc Privatas considerabo : dc in Publicis, Vectigalia siue Tribulat, tam. Triumphales
55쪽
sistamus ordine, & primum in Vectigalibin: quae olim triplicia fere ,e Decumisi Pastione Portorus Q data priores duas, ita de iis dc origine earum Appianus: I mani nunc hos nu nc illos Balia populo verando ac ub-yciendo,partem agri iis auferebant atque opidam colonos condebanti aut si opida opportune iam condita, hos inducebant. 6Agri igitur quod cultum erit, coloni fere adsignabant; quod incultum ut multa per besium id aliis cupienti- My elocabant , parte decimasturituum sibi retenta in agris satiuis ; in ytantariis aut arboretis, quinta, inpastionibus
autem, certum pretium definiebant in capita minoris pecoris maior que. Pulcher dc distinctus in eam rem locus: dc quanquam de Italia dicit, tamen producere ad prouincias licet,quas multas ita habitas,ex aliis scriptorum locis liquet. Etsi quaedam arctius pressiusque habitae; dc praeter haec,Tributa etiam quaedam capitis pendebant. Sed quod ad haec tria, etiam in Asia ea sic & in Sicilia fuisse,Cicero alibi ostendit, & in his vectigalium summam ponit. Notabiliter in laudatione Pompes: Tublicani familias maximas,quas in Salinis habent, quas in Agris, quas in Tortibus. Nam quod ad Salinas
docti iamdiu emendarunt Siluas, ut ad Pastiones referatur: etsi Saltus ego mallem, viciniore litterarii lapsu. In eadem oratione enim aliquoties haec tria repetit, Miungit etsi vectigal e Salinis quoque fuisse,sed non inter
prima ec magna scimus. Et quod ad frumenti omnis Decumas, idem Cicero in Verrinis satis dixerit, quid in
ea re fuerit: nec obscurum est vel ex moribus hodiernis.
De fructu um in Appiano,id obscurius,inab incertius: quoniam ideiriCicero in Verrem diserte nomi
56쪽
nat, Uini oes decumas, ostenditque Siculos ita de disse. Quonaodo igitur Znam ego ex Vite,olea, ficu, pomo, nuce, intellegi bc redigi Appiani vectigal velim; nec aliunde video posse. Nisi tamen de silua cete, dua intellegit: quod in medio relinquo. Sed in priore sententia si perseuerare lubet; dicendum est, mitius leniusque habitos Siculos, dc peculiare id ibi fuisse.E si Hugenus alterum est,quod proprie Sc vulgo Ser pluram appellabant. Exempla obuia, bc iam aliis notata : caussam vocis Festus explicat: Scripturarius ager LMquit , publicus appetatur, in quo vipecorapasiantur, cem tum M s. quia publicanus SCRIBENDO conficit rati nem cumpastore. Cicero igitur de hoc vectigali capiendus sit aneque ex Tortuineque ex Decumis,neque ex Scriptura vectigalconseruaripotest. Tertium est Portorium: quod stilicetin euehendo aut inuehendo ἐξαγωγκου pendebant. Res nota est: an M illa, quod Portarium etiam fuerit antiquis t In Glossis lego, cum discrimine: Portorium , τελιγον id est, vectigal inportu :Tortarium,τελγ πυλης,idest vectigal in porta. Et vero hoc quoque suisse videi ir, aeuo praesertim inferiore, M stib Principatu: ut 6c in pontibus, & in viis,d portis adebopidorum dederint, pro transgressu aut ingressa. Italia hodie,sed & Belgica,haec non ignorat: Mapud Senecam lego : Nec indignabitur piens aliquid
impendere, ut limen transea cogitans inpmtibus qui-bWdamno transitu dari. Herodianus quoque ostendit
οδών πορέ-ς: in ripi uminum, portibus vidorum,s viarum transir ibus: sed inter tyrannica habet,quia noua ut grandia,opinor; Sc a Pertinace salubriter su blata.
57쪽
De Tributis 'iatione. tum inquisitum in M
dum vecti gestum, s quid videantur reddidisse . H AE c ill vetera sunt, & V ectigalia proprie dicta :quibus dies, dc sagacitas, addo & necessitas, aliquid semper addiderunt. AVD. Haeciae proprie talia Z atqui plura in id nomen video includi. L 1 ps. Plura, sed haec primb:aut ne mentiar,selum ipsum Portorium primo, quia id scilicet e vectuma: unde Veistigal. Graecis etiam hic discrimen aliquod,quibus Uecti gal proprie est τέλγ , Tributum Sed & in re ipsa disserunt, quod illud res de fundos magis spectat & ligat ; hoc capita ac mobiles opes. Sed quorsum ego ista semel oc serio tibi dico, verba nunc non lustro, nec o sita aut tricosa antiquitatum quaero; satis, in luce aliqua tibi ponere Romanam oeconomia circa publicaἀas fractiones.ErgoTributa,ut dixi,caput fere tangebant: atque ita pessima conditio eorum, qui Stipendias, ipsi atque agri, ut Cicero alibi loquitur, essent. Tales Poeni, Hispani, dc plures, qui per vim ultimam & bello pertinace victi. Appianus hoc ita expressit, ubi Scipio cum decem Legatis leges dant Carthagini victς: Hos,inqui In via. amiis alficiunt, socios populosisut reges; ο ἀλλοις φόρον-π αν-γ η-c οῦς -μιαι ν .aliis laomibus scilicet tributum definierunt in agros ,σ in corpora eorum. Duo manifestb dicit, & Corpora siue Capian ut Latini magis loquuntur onusta, dc terram ipsam. Tertullianus quoque ea iungit: Agri tributo omuni iliores; s hominum capita stipendio censa , ignobiliora. nam ha sunt-OTAE CAPTIVITAT is. Adiungit eruditissimus scriptor, F hoc
58쪽
hoc non nisi in vere victos, vi subditos, usurpatum: olim quidemsed Imperatores, bc ipse Augustus produxerunt, dc valde haec Tributa dilatarunt. Ac Capitumia vel Capitationis satis frequens mentio in posteriorum scriptorum,sed δί Iuris libris:Vbi non Homi-m Blum capita,sed dc Animalium leges: quaedam, quae fateor
in subntibilo mihi esse. At tu uniuene haec nunc nou
ris: Videamus, quod nos quaerimus, ecquid opes ex hisaianuas liceat vestigiis odorari. Quae vestigia tenuiter impressa fateor, tamen persequar & indagabo. Ac primum de antiquis,& liberae reip. opibus,toCum esse vorino. .lunt in Plutarcho istum. De Pompeij triumpho e Syriae
Asia agit:dicitque, Eatum titulum, qui litteris indicaru antea quidem Uectigalia reddidisse ad bis mi ita
H S. ex iis autem qua ipse acquisisset, redire , ad ter misites quadringenties. Prior si imma,nobis essicin quinque mi iuuat his compendiis, vulgariter magis quam eleganter uti alterai,o tomissiones cumsemisse . Viri docti iam , Minter hos vere primus Budaeus, existimant scripto hoc indicasse Pompeium :qubdante id tempus, Vniuersi reditus e vectigalibusnon pluris essen ab ipse' autem iidem aucti plus triente, facti ut in extremo' scriptum. Enimueris libido, an ratio, mihi est disset liendit sed dissentio,& nego Plutarchum vel Pompeium de uni rsissensisse.Nullii tale in Graeco Plutam
cho verbum est: quod moneo, ne temere interpretibus, qui addunt,hoc accredas. Quiae ergo nostramente scri
pii illius mens Z nempe pro re subiecta, & cum de transemarinis illis triumpharet Pompeius, nec nisi ibi tunc res gessisset ; verba eodem referenda, de Asia saltem finitimisque capienda. Quomodo aliter etiam, quam
59쪽
viti docti, in clausula. Duo enim dicit,'Asiam, quae sola ibi ante Pompeium prouincia,aut praecipua;illam, inquam, e vectigalibustis dedisse : at vero eas prouincias,quas ipse super eam quaesisset, solas reddererer mi seras quadringenties. Puto me rem tangere,siquis iudicio inspicit: dc do rationes. Primo, Credetne quisquam e tot, tamque ditibus populi Romani tunc prouinciis, non plus quinque mistionibus redisse ' Qv d una Hi sipania hodie, una Gallia, vel duplum donet. Amplius, Decumas Vnius Siciliae Cicero, men tenuiteras avitas misse dicit nonagies Hs:quod nobis est,CCXXV. Philippicum. Decumas dico frumenti: dc hordei non computat, dc leguminum: quid iam Vini, olei'
quid Portoria, &-Valde tenui ore atque animo est, qui non ausit concipere haec uniuersa ex proportione, supra quadringenties ime unum millionem.
Atqui Sicilia, an Vicesima aut Quadragesima pars fuit Romani orbist profecto non fuit. Amplius de ipsa Asia nostra , Appianus scribit, Corn. Sullam, per bella Mithridatica semperasse isti quinque anno in vectigalia ,sed
stasim Quantum igitur imperati itὶ ecce in Plutarcho hoc expressum, viae inti italentum: η sunt
duodecim missiones nostri. Age iam, diuide in quinque
partes,nonne paullo minus millies Hs.annuo habemusrAtqui duplum oportuit inquies. Ita,pro me Plutar
cho: sed hoc ipQ tamen firmiter illos refuto,qui ex toto orbe bis millies colligunt, cum ego dimidium ex Asia iam sela Res clara est. Sed quomodo igitur plus Pompeij aeuo ὶ nec id difficile dictu: siue quia ratio Colligendi iam melior firmiorque; siue quia bella resederant, Mipsa Asia cultior feraciorque. Produci haec talia semper F α solere,
60쪽
DE MAGNITUD. ROMANAsblere, praesertim in pace,nec hodie est nouum. Docebo hoc clariust ex ipse iterum Appiano apud que M. Antonius triumuir, post pugnam Philippensiem, in Asiam missus ad pecunias colligendas,in concione siceos assa tur:i Z urbibus agri ue peltamini , pecunia danda sinusium militum'. nec maximasiaqua audita libenter acquiescatis, Sediistis hostibus noseis , Cassios Bruto, is uobus AEnnis tributa decem annorum: sufecerint s nobis , nisiquὸd danda sunt in uno anno. Quid hinc efficimus neci imus iterum Plutarchi verba,qui iacenta mi ab Asia tunc data seripsit. Atqui diuide in decem annos: quid trepidas t viginti millia annua surgunt,id est duodeciis missiones Et prose 2b,noli ambigere,praepotens diues illa Asia dedit. I n qua tamen obiter moneo,res tape mutatas:& primo,cum testamento
Attali Romanis relicta, Vectigalia imposita, id est
cumas, Tortoria, Scripturam, solenni more. Sed cum
publicani iniurii, pro more suo essent, & sine publico bono, sibi attererent ac tonderent, Casar, o iniurias, 'iniuriosi ossustulit, acpermisit ipsin si iniucogigere ab agricolis, ac Tributa induxit. Irim ita fere etsi ipsa verba quia pluscula,omisi)in eadem oratione Antonius apud Appianum dixit. Quando autem a Iulio, id faistum,dc de re ipsa, apertius sic Dio Cassius: A et4cto Pompeio cum Asiam obiter lustraret M ε νας--
talicos fuerant, remouit, in Tributi collarionem, id quodex Vectigalibus redibit, mutauit. pulchra nota: Mre ipsa quidem melius leuiusque erat Decumas & talia dare: quare i quia pro anni prouentibus dabant, plus