Institutiones juris naturalis

131쪽

pacti deos justitia , ad Solutionem tamen Promissae mercedis HS cogendi competit, haec Promissio enim est juStum objectum acti. ΙΙΙ- ActiDa ethica myossisilitas serrestationis absoluta , quae imirum Perfecto Officio morali, h. e. nulliam Exc tionem admitterati , mugnat , tollit actum. Secu eo imorirentur Obligationes contradictoriae r negati-Va X lege morali, affirmativa e Paci , quod iterum abSurdum St. ). in etiam promi5S , quae Sine uri alieni violation praestari nequeunt, ut dum alter paciscontium alteri rem alienam Promittit, aut per actum tardius initum alterius uri , ex pacto quaeSit , praejudicium infert, efficiunt actum nullum; quia violatio juris alterius est transgresSio Oificii perfecti moralis quae objectum pacti QSSE non poteSt. E Contra actiba thica myossibilitas Droestationis relatiυ non obest alori Pacti. Quia acceptari PoteS Cogitare PraeStatio non promittenti esse thice possibilem agitur enim de tali officio morali promittoratis erga Se Vel erga alio , quod a circumstantiiS dependet, quas acceptari ignorare PoteSt. Respectu promittenti quidem praestati repugnat Officio morali, ideo a moti pactum non debet

ruere , SecuS Cqui Siti Per acta nunquam secura foret, impossibilis redderetur. At extra- dubium est, I - Promittentem ProPter immO- Recte advexti Papini: I. 15. D. de condit instit.

Quae tacta laedunt pietatem , existim retionem, Verecundiam nostram, Qui generaliter dicam Contra honos mores fiunt, nec tacero nos POSS. cxedendum.

132쪽

II Oxalon suam PromiSSionem soro conscientiae, Do obnoXium , a ideo ad errorem Cominmissum omni OSSibili rations mendandum obligatum reddi propterea tamen impletio-nom pacti denegare non PoteSt, ne Violati officii perfecti morali reuS Vadat 2- acceptantem, Si urgeat Promi Ssum, QSciat ossa

immorale, Pro foro interno male agere , Consequenter peccare. riterim Coram foro xtoria

no de quo unice nobi Sermo St, pro justo

Passiva impossibilitas preeStationis adest, si promitteri ab acceptante ad promittendum

coactus Sit Coacti Vel est Physica , Seu ne- Cossita ab Herna cauSa Provenien aliquid promittendi, Vel PS ChologiC , Seu comminatio mali gravi , V Cuju alter ad ineundum Pactum tamquam minu malum compellitur.

Haec autem poteSt esse a justa , si juro fiat, secus erit injrιSta, b arbitraria, si ab arbitrio acco P tantiS, Vel tertii cujusdam, Vel casualis, si ab incerto Veritu Proveniat, yyriricinales motivum initi pacti, vel tantum Secundarium. An ex coactione Physica factum promissum servari debeat 2 quaeri non potest; cum acceptanti Pateat, promittenti manife-

citationem non fuiSSe Seriam. De pacto X Sychologica coaction concluso Sequente regulae tenendae Sunt: -o Psy

133쪽

i1 Iaccoptans nec indiget OiaεenSu promittentis ad praestationem sibi faciendam, ad quam alioquin promitten Obligabatur. Dein ob iis con- natam bonae Xi Stimationi praesumendia eSt promitten interne Pronu fuiSS , ad ju alteri competen PraeStandum , cum quilibet PraeSumatur, arcti HS QSSe ad Obligation om sibi incumbentem explendam. I- Psychologica injusta coacti , Si reri Priri male motia Dum sit initi acti Obstat Glori iacti. Quia primo cum Sana ratione Conciliari non Potes St, ut injusta actio Si fundamentum juris acqui-rondi pro laedente adverSuctae Sum. Dein Domi ni ico injuriam inferre , Neque DChoatam continuare, aut terminarct, quod tamen admitti oborsi, Si acceptanti u Con Cederetur insistendi promisso, Sychologica injuSta coactione extorto. antra Si hae Coacti tara tum Secundarium motivum concluSi pacti fuerit o. g. Si Promitteri Per malum facile ovitabilo proinde nullam fundatam rationem metu generans, ad PromiSSum Ogatur aut si Psychologica coactio a tertio nullatenus ab ac.. Ceptante , Vel a Su, e g. X metu Exundotioni , incendii, rOVeniat, a Ctum Conclusummi validum. Quia Supra allatae rationes huc applicari non OSSunt. g. 10.Εsiactus pacti validi est translatio juris ab uno in alterum roinde derivativa acquisitio. Quia in pacto . neceSSarii in Structo requiSitis, adest titulus is modus acquirendi. Hinc regula generalis Ex acto jus oritur illi, cui Promissum est, adDorsus illes m , Miyromisit , O revicit id , quod romissiam St

134쪽

11 actum vel reS, in specie vel in genere, ejus Plonum vel minu plenum dominium, aut Saltem aliquod jus domini derivativum vel factum, POSitivum vel negativum, Prae Sen Vel futurum , unicum Vel plura Vel utrumques iamul promitti Possit, PaciScentes perSoriaevo singula rex, Vel PlurES SSU POSSint, atque considerata hac diversitate de pacto effeCtoli. E. tali, Cui nihil deest, ut tamquam validum existat, Vel Ora Summato , Si quod prae Atandum erat, PraeStitum St, quaeri OSSit, Sequente Speciale regulae fluunt: - Si h-joctum pacti actio quaedam factum in speciUost hac illico Secuta de ulteriore jure quaestiovisse nequit, quia isthic pactum simul initur,

consummatur. Si Ver 2- futura actio, vel Plure SucceSSive oriendae promittuntur, a Cinc piari ju nanciscitur tantum adversu Proin mittentem , PraeStationem actionis exigendi. Idom valet de facto negati O, Seu miSSione.

3- Si promissio rem respiciens impleta St,

do ulteriore jure adverSu promittentem quaeri non potest. In hoc CaS ad Solutionem Pro--issi requiritur traditi , Seu acti promit tenti , qua acceptari in OSSeSSionem rei promissae collocatur, ut eandem Pro Suo ar-hitrio ad suos fine applicare o Ssit. Haec poteS OSSe a Nera , dum res mobilis do manu ad manum datur, Wad immobilem qui inducitur, )icta, Seu revi manu, dum quis Tem meam jam possidet, sed non jur dominii modo declaro, ut ejusdem sit dominus, C loraga manu, Si res tradenda a longinquo QKhibeatur, d symbolica, si oco ro tradendae alia illam significatis tradatur. 4- Si qui Sunam , Vel Plure in futurum PraeStanda reSala genere , Seu non lene determinataS, Promisit, accePlans acquis it solum jus ad actio

135쪽

Dpm promittentis, nempe traditionem . Promittens enim PromiSSum non plene determinando sibi jus Soligendi individuum reServa-Vit , ergo acceptariti oritur tantum jus vel ipsam rei traditionem , Vel accuratam Speciei definition om postulandi. X hactenus dictiSPatet acceptanti e Pacto Perfecto , Sed necdum ConSummato unice ad ersu promittentem v competere, Proinde tantum jus Per-SOuale PraeStO Sse, de quo nunquam litigatum fuit. g II1,

At 5-o si quis rem singularem speciem ,

omnimode determinatam, Se daturum, PTO- mittit, disceptatur an eveniente PromiSSi acceptatione acceptan etiam absque traditiones jus non solum adverSu promittentem , Sodadversus quomlibet efficax, h. e. u recit aC-quirat 2 Respondemus affirmative. Quia jus

reale praesto est, Si mihi ad rem exter m usita competat , ut idem adverSu quomlibet eXequi possim atqui promitten rem plene determinando in me saxorem omne Suum jus in me transtulit . ego vi nostri mutui consensus habeo jus de eadem, ejus singula parte pro arbitrio di Sponendi, conseqtienter omne impedimentum, huic exercitio hStun S, quocunque demum o Sithim, DeceSSarii medii removendi ergo meum jus S reale. Ne- quo obStat quod juXta theoriam originariae acquisitionis jus reale nouoi Si Pprehen Sione, signatione eveniente riatur cum OuSque uo Strum jus adhuc non sit pro quolibet cognoscibile. Nam inter originariam , deriVativam acquisitionem respectu objecti Si magna disserentia originaria acquisitio objectum

136쪽

lius supponit ergo licet ibi apprehensio, si signatio requiratur, tamen eam hi quoque De- eSSariam ESS , non equitur, Sed sufficit factum promittenti intelligibile , quod St acco-ptatio g. 7.). Et Si leges o Sitivae rei etiam

Plon determinatae exigant traditionem, ut κpacto jus reale oriatur id fieri Propter majorem Securitatem jurium, eXtra dubium est imo intordum in Civitate quoque ii reale Sino traditione acquiritur. Atque ex his videri po- te St, quo Sensu Vera Sit regula: Omirata rerum non actionibus, ed traditionibus triana- feruntur. g. II 2. Hinc patet distinctio inter u realia, quod rem Ei Sora alE, quod PerSoriam Pro Objecto habest. Quia jus reale haben gaudet facultate re utendi Proinde uenalibet cogendi

no ipsum iri Xercitio hujus juris impediat; huic itaque uri correlata Si hi igatio universalis rom illi qui ad eandem juchabet, Permittendi, Sod tale u , quod adFerSu quom

cunque rei detentorem obtinet, juxta Commualem nominalom desinitionem Si u reale e go u reale rem reSPicit. Vocatur etiam jus

in re, quia nobis immediate iri re objecto Seu bono aliquo externo competit, mi domubicunque res Sit, PerSequi licet. 'Contra, ut alii propter meo sine actione SuSCiPiant vel

Suam ii hortatam reStringant, non e S univer-

Salis , sed tantum Specialis obligati ejus, quis mihi facto ad id obligavit, ergo hoc us

137쪽

15 quia nobis Solum 11 ei tam Per8ΟNam , quae se quidquam PraeStituram Promi Sit, Competit. In reliquo sex pacto ilice, tot perSon ejus acquirulat, quidem erga illas, tot, quot accel tarunt, PromiSerunt. g. 13. Juri, quod ex Pacto oritur , correlata Oh- Iigatio ita os in acti expletione , . . Prae- Statione Promissi. Quia haec conformatio Pro- Pter US acceptantis Si necesSaria Violatio juris actitii vocatur erfidia SEMSu cito, Seu conformatio obligationi pactitio repugna DS, , Si X ropo Sito fiat, St Emedia eri Su Stricto. Oh perfidiam unius pacis contis alter acquirit ju Prae Stationem damni exigetidi, ut nimirum vel impleatur Pactum , vel Si id fieri non OS-

Sit, Sati Si acti PraeStetur. Pro reliqui autem omnibus ob ia connatum indeperidentide Consurgit obligatio Sive unam, Sive alteram Partsem contrahentem in exectatio De juris actitii, vel implenda obligatione actitia non impediendi. g. a 4. Obligatio pactitia cum promittEnti declaratione pari passu ambulat. Quia declarati promittontis est ratio possibilitatis omni Sjuris actitii , acceptatio fit ratio Ni Steritia ejuSdem, ergo otiam obligationis huic juxi correlatae 3 97. . Hinc illud iat lingDa VH-CuPaSSit ita jus est vel θίς a Cto Em magi Obligcitur , tiram quatenus se bl G tiam Uelle declara Dorcit. AnimadvertQodum a meri S , tacitam voluntatis declarationem

138쪽

I 16 in pacto imprimis a Objectum pacti, an nem' pe quuS, Vel domu Sit, b conditiones , c)tompus Prae Stationis. De objecto pacti in ge-noro Dihil dici potest, qui in ostrinam do pactis in specie inVolatio fiat, potest vero de conditionibus , tempore Prae Stationis.

g. 115 Pactum, cui nulla conditio, Qtempus;

quando promi SS Prae Standa Sunt, adjungitur,

tona conditio incerta, futuraque Circum Stantia, a Cuju existentia , Vel non existentia jura, Pacto acquirenda , Pendent Variae dantur conditionum Specie . liarum Praecipuae Sunt:

Naturale S, Pro ut ad cognitionem earum domox pressa declarati Paci SCentium Si necessaria , vel non , - a firmatiUiae, Vel negat iboe.

Illae aliquid sieri, hae autem Supponunt, aliquid non 8S , Vel non Veriturum 3- POS-

sibiles, & in ossibiles prout effectui dari pos- Sunt, vel non qui deni proiit juxta legoni

naturae, vel libertati circum Stantia, Pacto adjecta, evenire Pote S , Vel non ita est physice, vel moraliter USSibilis, aut impossibilis. 4- Casuales . Otrestatiυα, O mi aeriae Futura circumstantia , a Promittenti PoteState Prorsus independon , a Suali arudit e g. Promitto, me in commodum alterius quidquam acturum, si Post triduum aura saverit ab arbitrio vero, Vel Potestate PaciScentium Pendens, yotestatiba P Pellatur ut Si uxorem duxeriS, quae mihi de hos tibi remittam. Mixta conditio est circumstantia . Cuju exi Stentia Partim ab arbitrio Se potestate paciscentium eN- det, partim in ea independens e St e g. a-

139쪽

ho tibi mille soronos, si uκorona duxeris.

initium juris actitii, si sinis determinatur ut dabo tibi illo floronos , si tibi filia nata

fuerit, est SuSpenSiva; equum meum tibi texcentis florenis vendam , Si, qui Plus si erat, non comparuerit, Si reSolutiVa.

f. 116.

De essectu actorum conditio natorum Se quente regulae Statui Possunt - Pactum

sub conditione physico impossibili, affirmative, SUSPenSiVe expreSSa, initum non e S VR-lidum, seu fuerit illa impossibilitas absoluta, Seu relatiVa, Q. E. Si tu Solus exercitum ho Stilem deviceris. Quia re ipsa promissio sub tali conditione est Occulta denegatio praestationi S, acceptans videre potuit, promittonii decla- Tationem vel in mentis perturbation , vel in ESSentiali errore circa objectum pacti . vel in joco fundari, ideoque probare non Poterit, fuisse Seriam. Si sero haec physico impossibilis, suspensiva conditio Dogatiye XPrimatur. . . Si tu a DC, quae moti mortia a St, non uxoris , dabo tibi meam filiam pro Xore, a Ctum Si alidum. Quia donegatio sub talibus conditionibus est promissio nulli conditioni alligata, neque Promittera Probar Poterit, contra Voluntatem Suam seri, si acceptari juxta naturam acti puri gat ni Si manifestum esset , promittentem Vel mentem ESSE, Vel ocum exercere. Id ipsum tenendum est de pacto sub conditione moraliter imPOS- sibili concluso. - Pondente conditione Su-SPeΠSiva acceptans id quod PromiSSum St, exigendi jus non habet , quod existente OH-

140쪽

I 18 ditione acquirit ita, ac si nulla unquam Conditio pacto adjuncta fui S Set, i. e. Pactum , Uti conditione suspensiva initum , Xi Stente Onditione sit purum. Promittentem tamen ab omnibu abStinere Portet , quae impedire Pos Surit, quominu conditi adimpleri queat, ideo acceptanti in CaSu periculi u Securitatis , in casu damni u praestationis damnicona Petit. 3-o actum Sub conditiori resolutis initum acceptanti a Statim producit; existente vero conditione jus acquisitum illico evanescit ita ac Si nullum actum locum ha-hai S Set. - ΕX pacto . casuali conditioni ad- Stricto , acceptanti nullum HS ccedit, Si ipse conditionem effectui dederit. Ju onim eo So- Ium, quem promitten pacto definivit, modo ad acceptantem tran Sire pote St. Sed promitten S, a Sualem Conditionem acto adjungen S, declarat, Velle Se , ut illam Casu ferat ergo acce PtariS, cujuS Pera Conditio existit nul

solet quod duplici modo fieri potest vo ita

ut dies corta Sit terminu faciendae Priae Stati Ο-nis dicitur pactum ei dictu vel ita . ut die Scerta Sit terminus finitae prae Stationis vocatur actum in hesm. In primo a Si ante determinatum diem in altero autem Post determinatum diem nuda os obligatio implendi Promissum I. 114.). Si igitur unu , alterve

Paci Scentium ante diem pacto ostii tam evivis discos serit, vel Dallum jus orietur vel cuna morte ejus X Spirahit. Si denique de tempoYe, Pacto adjecto, incertum Sit, an aliquando it