Ioannis Fredrici Schreiber Regiomontani Observationes et cogitata de pestilentia quae annis MDCCXXXVIII et MDCCXXXIX in Ucrainia grassata est : accessit adpendix continens observationes de eadem lue de [i.e., quae] iisdem annis Odzacovium vastavit

71쪽

iori momento fertur, quam sanguis dico, quam diu illud medicamentum sanguini Ominiatum fluit, calorem corporis humani auctum iri, sed, quam primum in systena serosum peruenit, et coagulationem seri sanguinis febris illius auctae

caussam non postremam, lentos adtenuando hi mores, morbidosque reddendo fluxos tollit, at gmentum caloris, et a coagulato sero, et ab ipso medicamento effectum, sensim in decremento fores immo ipsam febrem acutissimam mox desituram totam, absque bubonibus, carbunculis,

uel petechiis; si medicamentum simul polluerit facultate, descripta actione, stimulum uel Lasma, auctorem et febris et Coagulatorum, immutandi, uel expellendi, uel utrumque ita Ciundi

Mercurius dulcis, cum amphora mixtus, et, concisa dosi repetitis uicibus, exhibitus est naedicamentum, quod habet dotes, in antecedente propositione requisitas. Etenim mercurius dul- Cis, cum Camphora milatus, et sic exhibitus, agit, sine molestia, atque selo momento, quo actus, ut cordis et arteriarum primi ordinis, momentum sanguinis superat itaque systema sanguinis Celerrime pertransit, inque minutissima corporis humani uasa se penetrat Exper. F. . Atque potentissime adtenuando serum sanguinis coagu

72쪽

66 ATHOLOGIA quantamcunque, non auget, sed minuit, cauet do a bubonibus, carbunculis et petechiis tam siect 27. et sa. s immo tollit, immutando uel

expellendo lasma Prop. XIII )DEFINIΤIo Medicamentum alexipham macum uoco mechanicum, quando habet qualitates mechanicas: Hi cum, quod habet physicas; et tandem basico- mechanicum, quod habet

Mercurius dulcis, cum Camphora mixtus, et concisa dos repetitis uicibus, exhibitus, nam ma cum probabilitate, potest statui medicamentum, alexipharmacum, physico- mechanicum, in peste in bubona finitura. Etenim mercurius dulcis, praescripto modo, exhibitus, uidetur omni indicationi satisfacere, pro felici persan tione pestis, in bubonas finiturae Prop. XIIIJ. Itaque recte haberi potest pro medicamento alexipharmaco Ast longe praestantius futurum est, si cum amphora combinetur Cores r. Ioδ. Enimuero haec omnia consequuntur ex qualit tibus mechanicis hydrargyri Corae.1d, et physicis amphorae Coroll. o. . Adeoque commendatum medicamentum uidetur esse alexu pharmacum, physico- mechanicum, in peste, in bubonas finitura. Corosiarium IK. Quae pestis adeo sic curatur: ea curatur per diaphoresim, uel per sudorem

Coroll

73쪽

Corosi Iso, prout ab omni aeuo intenderunt medentes. Substitui tantum medicamentum, indicationibus perse Mus respondens iisque carens incommodis, quae consuetis sudoriseris, adhaerentia, pestem magis truculentam reddiderunt.

Soholiosi s. Si obtinet casus, in Exper. I.

notatus , mercurius dulcis cum amphora mixtus uidetur quoque praestare illo LENΤ1L1x o, ex mercurio dulci et lapide beZoar confecto.

Cortex eruuianus est medicamentum alexiis pharmacum, physicum, in peste carbunculosa. Quae fere sententia est Lo Α, Q HAR Η-m T EHO concerning the essem incisin hum ne Bodies. Notissmum est per corticena per uianum aufferri posse febres, intermittentes, ac remittentes omnes. Porro . Corte temperat uitia bilis , praesertim acrimoniam eius: Utipatet in cura auriginis, nec non eorum, quae fiunt in libito irastentibus. Tandem gangraenam austeri, et sphacetum sistit prout Angli1ussicienter probarunt. Iam uigente peste adest febris obfera Io et obf si Adpenae . Miasina pestis bilem duodeni inuertit , sanguinem

Venae ortarum, Bilis promum Condum, e que de caussa omnem Bilem corrumpit obfer. I a Corosi. F. II INJ. In peste carbunculosa, integumenta communia , in loco carbunculi,

a sunt

74쪽

sunt mortua ob erv. s. Adeoque corticile-ruviano facultas aleXipharmaca haud tantum competit in peste carbunculosa, sed et rationem sui habet in aliis quibusdam phaenomenis, id est, in qualitatibus physicis corticis. Adeoque ille cortex, in illa Peste omnino uidetur esse med camentum, alexipharmacum, physicum. Scholio K. Inde non tantum fluit eximius ustis corticis Peruviani in gangraena eXterna Uariolosa uerum etiam ex Pro VII. IX. et x potest intelligi, quod in uariolis pessimis; nitentibus in gangraenam, quae pus laudabile generare non possunt, nihil comparari possit, cum frequenti usi corticis Peruvianici prout quoque comprobauit Xperientia. Cons. Commerc. Litter. I. 7 I. Hebae XXXIII. n. II. et Medica E si s o M. P. L Art. X. Nec minus habeo pro certo, corticem, in truculenta illa epidemia uariolosa, cuius mentionem feci in perientia II. salubriter adhiberi potuisse. Coroliarium 17. An cortex Peruvianus etiam est medicamentum alexipharmacum, physicum, in peste bubona ex adeoque , si in hoc Scholio . exposita recogitaueris, uniuersale Uticensere uidetur idem I A pvΤΗNoΤ Profecto, multum facit ad id credendum mirabilis illa obseruatio et . Statue per te ipsum, qui Liam releges, ac conseres cum eis, quae ei coim nexa luculenter proposui.

75쪽

PROPOSITI Q XVIII.

Si quae sunt, quae possim cauere contagium Pestis, uidentur ad haec tria reduci posse: Quae Ahmiasmatis, adhuc inhaerenti aeri, uirulentam naturam immutant: B Miasina, corpore humano haustum auel ui blidorum, uentriculi, intestinorum ac maiorum Uasbrum; expellunt unaque prospiciunt κρα et bilis Conseruandae, uel reddendae. Denique C)Miasinati facilem egressum e cute parant, eidem sorte specifice aduersa. Ad primam Classem refero uapores acidos; potus acidulos et acidos hosque inter princepS, acetum uini Vide Consiectarimm Adsecundam pertinet Cortex Peruvianus Per

hunc, in peste Massiliensi Chirurgus quidarus sanum praestitit, referente I. ARBVΤΗΝΟΤ. Hinc laudatissima est Tinctura uinquinae cum Corticibus aurantiorum Hispalensium, et radice Serpentariae Virginianae, ex in Hispanico, uel spiritu uini Gallico sed a quam eleganter proposuit Ι. Hi X Η Α M. Vsi cotidian 6 entiae corticis Peruviani se cum tota ha hila, multos annos in Hungariae insalubribus locis habitantem, constanter ab omni febre paludosa

praeseruauit BONNE VAL: ceteris raetoriabuS, ac, multo magis domesticis ipsorum, ab illa febre non immunibus. IOANNES GEOR-G1V HENR1cvs RAMERVS de Scorbuto.

76쪽

7 PAΤΗΟLOGIA Tertiae adscribo mercuriale medicamentum. ut homo, quavis uespera, puluisculum X me curii dulcis grano . cum Camphorae tandum dem deglutiat. Nonne enim Turpethum munerale, canes rabiosbs sanare potens, aeque pomtuit ipsos a rabie praeseruare Vide Expe

Morbus pestilens, a Masmate, in pulmones imspirato productus, transit mox in pulmonum gangraenam, nulla arte sanabilem obferu L. et Consessi . . Corosiarium IJ. Adeoque, nisi receptummodo pulmonibus mitima pestilens uaporibus acidis sorte immutari queat morbus, inde sequuturus est abse ite thesis.

In omni febre maligna, principio morbi, e hibendum est lene uomitorium. Atque huius exhibendi eo maior est necessitas, quo malignior fuerit morbus. Hinc inleste est summa. Etenim in omni morbo maligno adest simul ei proprium inlatac Confect oὼ, quod uentri culo forte captum, non tantum humoreS, Vel triculo et infestino duodeno proprios, inuertit Confect I Fo, sed et mala multa vicino cordi inseri Confect 1 , dein, integra sila ui, immisc tunsi moribus circulantibus consect I7.9, totuque

77쪽

que bilis oeconomiae est insensissimum. Id de pestilenti uide Confect IJ Uυ. Rabiosi ueneni

parte tollitur Confict. F. unaque, per systematis biliosi concussum, educuntur biliosa foetida, corrupta' Confect II. . Adeoque, per UO-mitorium, morbo maligno, malignitatis plurumum uerissime detrahitur. Nisi uero illudes ne fuerit, excitando spasmos uehementissimos Obsem. I. , malum augebit. Praecipimus amtem, illud exhiberi, principio morbi. Quid

enim iuvabit naiasmate iam circumeunte omneSuias, cum uariis nostris humoribus Quin tunc potius nociturum putatur Obstru II. Con-

Scholion. . Vtilitatem horum uomitoriorum in malignis agnouerunt prudentes Medici Practici. In morbo graui epidemico, Cum pe- techiis uarii coloris, et nigris, uomitorium lene praemisit . v x ΗΑ Experient. o. In Variolis, quotusquisque idem non extollit In rabie canina, abripi semper curae initium fecit

78쪽

prouenerit, docent obferuationes II. I. et O

Tollere morbum pestilentem, per uiam refo&tionis. Vel δε hoc feri nepwit, materiem eius critice euacuando,per glandulas serosas, praecipue

inguinum unaque impedire ortum carbunculorum, ac perechiarum. I. Quam primum uentriculus male adficitur, cum phaenomenis, deseriptis in Obseruat. o. et Adpendici, detur extemplo uomitorium; Mdicypecacuantiae cum nitros uel decoctum ii

lius radicis uel uitriolum album c Propos XX et Scholio 7.). II. Quauis hora tertia, exhibeatur quens medicamen Rec Stibi diaphoretici nitrati grana XV. Mercurii dulcis gran. f. Camphorae grana jj. Miste, superbibantur seri lactis recentis, vel decocti hordei tepidi unciae IV.

Prop. XVI. et Corollar res . Vel et detur, eodem temporis interuallo, apta dosis mercurii affatig ti, cum pauxillo Camphorae. III. Inguinibus adplicetur emplastrum de meliloto, addita amphorai fedi. a127. . IV Densis inguinibus, uel bubonibus profunde tumentibus obferu Io et Consect . I.M P, admoueatur emplastrum uesicans, mel solum

79쪽

Obseru 2'. , uel emplastro de meliloto com

mixtum.

Si locus curaneus rubeat, tumeat, caleat, a

deat, doleat uel maculis fat turpis e fasst,sperare carbonem OV so. Iuvabit ergo I. Adtrahentia loco adsecto adplicuisse: II. Interne dari, omni hora quarta, corticis Peruviani ele 'ti drachmam dimidiam, cum aqua

alexiteria lactis, uel alia diapnoica Prop. XVII. .

Persanare anthracem. I. Agatur in suppurationena , prosunda scaria satione circumcirca in uiuis facta quo excudant mortua observ. s. et Observ. I . dispen D. II. Interne detur idem cortex, modo, quem praecedens Propositio declarauit. Scholion I. Cetera, pro tractandis bubonibus ac carbunculis, facile sciuntur ex Chirurgicis uel et ex Obseruationibus, modo citatis. Ata

80쪽

ADPENDIT CONTINENS

OBSERVATIONES

PESTILENTIA

QUAE ANNIS. MDCCXXXVIII. T. MDCCXXXIX

O Ummidetacoulam, mense Iulio Anno Q MDCCXXXVII. expugnaretur, muLictv K hominum ac equorum milita, uno, eoque aestuoss, die, perierunt ferro, igne et aquis deprimo Iot cadauerum, uel non uel minus recte sepultorum pG tredo , dein aquarum stagnantium et salinarum potus cotidianus idomiciliasubterraneas continuus metus hostilis impetus p portractae uigiliam; δε-fectus plurium, cum ad uitam necessariorum , tum eorum, quibus ad ueuerant, incere potuerunt, uti a Pestilentia mense Aprili anni sequentis, conpora militum, iam ad quosvis morbos disposita, inuaderet. Inuast autem, cum bubonibus uariis pcum parotidibus ; carbunculis Ietechii s usi cibus, ac profusis sudoribus. OBsERvΑΤΙΟ Exeunte mense Maio, contagiosus morbus occupauit multos, multosque occidit.