De Parthis ab Horatio memoratis; questiones chronologicae [microform]; Dissertatio inauguralis philologica quam...publice defendet Adolphus Steinmann..

11쪽

Quaesti gravissima, initibiis temp0ribus Horatius in va- iis artis suae peribus e0mp0nendisiceupatus fuerit, iam nil se a saeculm decim in Septim a vilis doctis tractata ne nostris quidem temporibus abs0luta p0tes liaberi Quamquam enim Cai0lus Frankius in Fastis Horatianis ann 1839 ditis cum sagaeitate et diligentia errores permulto Superi0rum redarguit et plerisque viris d0etis in Summa quidem re verum investigasse Visus est, tamen 140n desunt, qui n0n 0lum in n0nnullorum stiminum temp0ribus Hesiniendis eum irrasse. Sed ne viam quidem, qua Horatius in perp0lienda arte sua pr0gressus Sit, in omnibus recte perspexisse iudicent. Inptimis, ut mittamus intei pretes qui in singul0rum iniminum temporibus statuendis em discedunt. Gulielmus Christi ut in epicrisi quam fecit fastorum Η0ratian0rum anu 187 de editis tribus pri0ribus arminum ibi is et semporis patio, quod i ut ei cesserit intor li 0 ties libros et pistolarum librum priorem comp0si-ium sals eum iudicasse i0ntendit. Et si quis investigare voliterit, quibusnam argumentis Virorum doctorum dissensusp0lissimum nitatur', gravius repeti inveniet ex Parth0rum rebus a p0eta in illis carminibus, Nun dubium m0vent, mem0ralis. Quale pu n0n inutile SuSeipere videmur quaesti0uem dis- eptantes, ad tuae tenip0la Parthorum res ab Hol alio mΡm0ratae et tineant. In qua ae iam eli 0nendum si poetam S a 'pius ratione minus iistincta uti non sem si etiam res geSla augere, ita ut X ipsis verbis certum iudicium sac0ren0n liceat Ne igitur Specie n0s abripi patiamur, ali certo 1 undamento, qu interpretali nitatur, pus est Reeurramus enim nee0sse est ad inlia certa indicia, quibus carmen. in qu verba per Se dubia leguntur, certum ibi tempus vindicat. Occurrunt autem nonnulla carmina, initae eiusm0di indiciis i

12쪽

prorsus careant. Quod Si aeuiderit non aequieseemus in e0, ut denasenstremus, ambiguam Sse p0etae orati0nem. Sed id potissimum nobis ag0ndum esse putabimus, ut StendamuR,p0etae Verba, quibus Parthomini res depingit, n0n refragari iis temp0i ibus, quibus singul0s 0ematum H 0ratianorum libr0s comp0sitos et editos esse ex aliis rati0nibus d0cemur. Quarude temporibus carminum Horatii in universum pane praemittemus, n0n ita tamen ut huic quaestioni abunde satisfacere velimus, sed satis habebimus gravi 0ra argumenta indicass0. Praeterea antΡquam Summam nostram quaestionem aggredimur brevem c0nspectum rerum Parthicarum, quas p0eta tangit, praebebimuS.

Horatius se iniquitate temp0rum, spe quam in Brut0p0suerat irrita facta, patrim0nio amiss ad versus faciend0s impulsum esse ipse latetur epist0la ad Fl0rum II 2, 49 sqq. um di ii in ii paci nam in mi ni ita e Phri bili , - χ-e i ii s litis Lli in i ii iii s iiii e vim e praetinam i laris et tundi paupertas impulit audax - ut

versus facerem. Cuius generis fuerint carmina, ad quae pangenda Drtuna adVersa animoque exacerbas Se 0nVertebat,

iudicant libri primi carminis decimi sexti versu 22 qq. me qu0que pectoris, temptavit in dulci iuventa, fervor et in celeres iambos, misit furentem. Quam mentis e0ndici0nem pr0dit aperte liber epod0n h. e. amb0rum qu0s 0eta dieit. Ex temporum indiciis, quae in ipsis epodis observamus, p0etam inde ab ann07l3, cui epod0n I attribuimus, usque ad annum 723 quem iambus primus et nonus sibi vindicant, in his carminibus c0mponendis occupatum fuisse iudicamus. Haec carmina, quae primum singula innotuisse credibile est, postea a poeta ipso in corpus redacta et edita esse, docet epistola I 9, 23 Parios ego primus iambos, ostendi Latio necn0n ipse arminum ordo, cum primum l0cum aptissime obtinμat carmen plenum sileti in Maeeenatem ultimum autem illud, qu0 deprecati0nem ad Canidiam c0ntinet. Quam sententiam

etiam e0nfirmat ep0di decimi quarti . 6 deus, deus nam

- ra hae vetat inceptos, olim promis Sum carmen, Rmbos ad umbilicum adducere. Ex quibus verbis simul intellegitur, poetam editi0nem non properaSSe. Quantum autem temporis Horatius haec carmina, antequam ederet, Scriniis presserit accurate desinire n0n licet, nisi luod ante annum 31, qu tres pri0les carminum libri, ut infra dicemus, editi sunt, p0d0s collectos et emi8S0s esse ex e colligitur, qu0d libri primi carmina 4. 7. 28 p0d0n libro n0n Sunt in-Sert'. aec enim carmina, quae ep0d0 formam metricam prae se ferunt in h0rum c0rpus recepisse putandu est p0eta, nisi p0di iam antea e0llecti et in lucem editi fuissent. Jisdem fere annis, quibus iambo Scribebat, alteri qu0que, Si formam respicimus, p0esis generi, eiusdem tamen ingenii Η0ratius vacabat, Serm0nibus dic Seu Satiris c0mponendis. Cuius generis exstant dii Ilibri, qu0 Seorsim edit0S Sse cen-Semus cum uterque pr0l0g Sit inStructus, li0 etiam epil0go. Et initium quidem in satiris scribendis poeta ann fere 15 sedisse videtur. Nam Satira quinta libri prioris, qua iter Brundisinum vere anni Tl factum describit eidem ann 10ite exeunti pr0babiliter attribuitur. Et Satiras antecedentes prima HXcepta ante quintam eodem quo traduntur rdine Scriptas esse viri docti nobis persuaserunt. Quo tamen temp0re hic liber abs0lutus et editus Sit, cum prol0gus et epilogus nec n0n aliae qu0que satirae certis temporis noti careant, ex libi osti ei c0lligendum est. Alterius uisem libri satira tertia annum 721 sibi vindicat. Nam Agiippam, qui eo mi a 'dilitate functus sumptu0sis peribus neque minus ludi et pectaculis magnificentissimis populi plausum tulit teste Di ,ne 49 43, adhuc in munere esse docet v. 85 scilicet ut plausus, quo fert Agrippa feras tu. Eiusdem libri satira prima etiam ni id sempus e0mposita st. Sed huius satirauquae Sit tali paulo plenius explicare liceat, quia inlia ad

eandem causam recurrendum est. Hanc enim Satiram poeta

pr0J0gi munere fungi 0luit. Quam rem ita instituit, ut alteram Satirarum seriem indistet. Trebati0, qui p0etae suadet, ut ad alias res eanenda Se 0nvertat obsistit, nam me pedibus delectat claudere verba. - Lucili ritu v. 28. 29.

13쪽

tristi laedere versu, antolabum curram Nomenta numque nepotem ad libri 140ris satirae octavae Versum 11 Pantolabo scurrae Nomentanoque nepoti et indieat . 83 84 sed bona si quis iudice condiderit laudatus Caesare Octavianum pri0rem libium legisse et laudasse. Itaque ex huius Satirae argumento intellegitur, eam temp0re qu0que primam satirarum ibi alterius et anno forte 720 1 0mpositam SSe. Jam reVeriamur ad 0Strum prop0situm. Ex eis quae det 0mp0re libi alterius disputavimus sequitur, librum priorem ante annum 2 editum esse Aeeuratius fortasse id tempus definitur eo, quod in satiris huius libri nullium temp0ris vestigium annum 1 excedit, ita ut anno sere 720 ineunte publici iuris saetus esse Videatur. Satira dρinde libri altei ius anni 721, 22, 23 comp0stiae et anno forte 723 exeunte collectae et editae esse identur, quia nulla temporis n0ta eum annum Superat. Jam eum oratius epod 1 v. 39 seriberet: sivem e nra vi Pera simina , de lyricis carminibus liangendis e0gitasse videtur. Ac primum quidem de titum pri irum staminum tibi Drum temp0ribus qua0iimus eum confiset librum quartum X 0ngo demum intervallo pri0ribus additum esse. Quantum ex certis indiciis, quae in iis arminibus b-SerVRntur, cognoscimus, oratius non ante annum 723 in eisdem componendis Versatus est. Neque serta indicia annum

730 vel 3 exstedunt. 0niunetim aut0m hos tres libros editos esse, libri primi armen primum et ibi tellii carm0ntricesimum, quae prologum et epil0gum totius e01 90ris agn0- scimus, d0cent. Idem arminum coll0cati P0nfirmat Poetam autem haec armina ann fere 31 collegisse et emisisse, ex

epistola praecipue I 3 colligitur. Poeta enim ea epistola Vinnio mandat ut Augusto tradat signata v 0 lumina, librorum fasciculum, carmina quae 90SSint oculos auresque morari Cassaris, quibus tres

priores carminum libr0s significari cum plerisque viris d0ctis putamus. Et argumentis satis certis probatur, hanc epistolam

seriptam esse p0St annum 30 Sed ante mensem Oetobrem anni 732. Videmus igitur, Η0ratium turbatis et asperis temporibus et ipsum animo turbulento et exasperat acribus iambis et satiris scribendis deditum, deinde, sedatis rebus publicis 1 01 tunaeque ipsius acerbitate in patroni p0tentis et benev0lentis familiaritate oblivi0ni data, mente paulatim pacata i0cosa lyrac0nVivia, proelia Virginum cecinisse. Ρr0 vecti0re autem aetate

his ludicris p0sitis Musae severi0ri se addixit et ad epistolas

comp0nendas Se 0nVertit quarum naturam ipse significat, cum

de se pr0fitetur epistola IQ, H qm viui in in trii ede cenS cur et rogo et omnis in hoc sum. Atque huic p0esis generi p0eta ab ann fere 730 ineubuisse cenSendu St, qui nullum temp0ris iudicium exstat, 'u0 aliqua epist0la superius tempus sibi vindicet. anno autem 34 epist0larum librum pri0rem editum esse docet ultima epistola, quae epil0gi munere fungitur Versu enim 2 aetatis suae annum quadragesimum quintum indicat Itaque intervallo

inter mensem Decembrem anni 733 et eundem mensem anni 734 haec epist0la Scripta St. Ρ0st hoc tempus Horatius ti frui v0luisse videtur, qu0d mirum videri n0n debet in Vir0, quem annum quadragesimum aetatis degentem iam de senectutis m0lestiis infirmaque valetudine querentem audimus c. III IA 25 epiSt. I 7, 4; I 8 7. Et Maecenati, qui ad 0va carmina pangenda eum inducere V0lebat, negat epist0la I, 1, 4: 0n eadem e Stoeta S,D0n mens. Attamen aliquot annis p0st eum iterum lyricis studiis deditum inveninius. 0stquam enim p0etae ab AuguSt0

a. 737 carmen Saeculare comp0nendum mandatum Si denu0

cum aliis carminibus lyricis tum vict0riis laudibusque Augusti

eiusque priVignorum lyra sua canendi 0peram dedit. In quibus carminibus Scribendis, quantum e certis tenip0rum indiciis c0gB0ScimuS, per ann0 737-740 occupatus fuit. De quibus

larum libri alterius definivit. Qui vir d0ctus epist0lam ad

14쪽

Saeculare Scriptam Sse cenSet. a qu0siue epistolas Horatium ipsum collectas edidisse, etsi non constat, i d tamen indicare videtur. Jam transeamus ad alteram praelati0nem.

Bellis Mittiridaticis R0mani usque ad fines arili0rum progreSSi sunt L. Licinius Lucullus et Cn. Pompeius amicitiam et foedus eum eis fecerunt. cf. App. Syr. 48, Mittit ad 104:87 Fl0r. I, 40, Ι 40). Pompeius autem Mithradate et Tigiane

Superatis Superbius et iniuste os tractavit cf. Di037, 3; App. Mithr. 104, 105). Praeter alias iniurias C0rduenela, quam antea paci Parthis c0ncesserat, Armeniis, qui tum Romanorum S0cii facti erant addixit Parthi vi arm0rum anno fere 698 eam proVinciam recuperare conati Sunt es Ju-Stin. 42 2,6). X qu tempore Romani Parthos h0stes habuerunt. Aecidit praeterea, ut Mithradates, arth0rum rex, propter crudelitatem regno expulsus Iloman0 areesSiverit e Di 39, 56). Quam occasionem A. Gabinius, Syriae praefectus, libenter arripuit et Statim exercitum Euphraten traduxit es Di 39, 563. Sed eodem temp0re a Pompei ei mandatum St, ut in Aegyptum proficisceretur es Di 3957 App. Syr. l). Gabini successit anno 700 M. Lidinius CraSSuS, Syriae proconSul. IS 0n minus divitiarum quam gl0riae cupidus aestate anni 700 Euphrate traiecto exercitum in Mesop0tamiam c0ntra Parth0s duxit. cf. Di 40, 12, App. eli. iv. 2, 18; Flor. I, 46). Qua in terra pr0Spere eire SucceSSit ine0larum animis magna ex parte a Parthis abalienatis neque Parth0rum exercitu satis parato. Victoriam tamen n0n Statim persecutus est, sed exereitum in Syriam hi0mandi causa reduxit. cf. Di 40. 13). Prim conatu tam

pr0spero et facili, perfecto CrasSu cupidine et Spe vere insequenti Parth0s plane devincendi agrabat. Hiera-p0lis et Hieros0lym0rum templ0rum thesauris direptis magnum paravit exercitum Septem legi0num, quattu0 milium equitum, totidem Sagittari0rum et fundit0rum. Sed Parthi

qu0que exercitum parabant. Qui cum Crassum per Mes0p0tamiam invasurum esse putarent, maiorem Xercitu partem Surena duce ibi posuerunt, alteram c0ntra Armenio duXerunt ne ab iis Romani adiuvarentur. Primum e temp0re Xercitus Romanus eum Parthic e0ngressus est. Quare de Parth0rum Xereitu et 0rum pugnandi rati0ne asterre liceat, quae Justinus narrat 1, 2, 5-9: DX ea est tim in a ita e mpina De in s eas in iam ni h a bim t. ira pinari a cliberos uos cura et equitare et sagittarem a Gn a ii dira dii em uim ii ii scii a cri epugnare aut i, Se S Sa expugnare urbe ne estim t. i m a iit a iit patim ram n oti ura eri uri saut terga dantibus saepe etiam fugam Simul a nu, uncii erum Litu e s a dis ea Mura vindi ea n ira e- qm ei De S li a b erum l eam in il ut ii ii Si a r-d 0re certaminis proelia deserunt ac paulo pira i m g n a m uvi a r ei enim , iit c um maci me vicisse te putes, tunc tibi discrimen Subeundum sit. Etiam Dio 40, 5 refert, maximam exercitus partem eiiuite Sagittis armato fuiSSe. Ita lue pugnae futurae exitus maxime e loco, ubi Xercitu congrederentur, pendebat. In qua re luctum est, ut CraSsus inuin ex Parthorum votis ageret Abgarii enim, deSSae princepS, Roma-n0rum amicitiam simulans ei nuntiavit, Parth0 par V tantum exercitu in MeS0p0tamia relicto fugam parare, ut e Suaque in Seythas et Hyreau0s 0uferrent. Itaque Vict0tiae quam celerrimae cupidus exercitum in Vastam MeS0p0tamiae

plantiem duxit. cf. Di 40, 20; hit Crass. 1.22). Parthi

P0nSuli pugnam Vitarunt, dum exercitus Romanus longe ab Euphrate in campos patente venisSet Abgarus, cui CraSSuSconfidebat, Romanis itineris dux erat. Ad Balissum autem flumen se milia infra Carrhas P0man0 deseruit et ad arthos transiit. Ibi enim Parthi pugnare v0lebant. Et magna R0manorum clade facta est anno 70 die n0n mensis Junii es. Di 40, 22 8 1 1 Plut CraSS. 23 Sqq; iv. p. 106 App. bell. civ. 2, 18 Velleius at 2 46, 4 Flor. I, 46 JuStin. 42 4 4) legi0nes R0manae arth0rum Sagittis brueban-

15쪽

- I -- tur; qu0sieSculi ille autem eies R0mana impetum in ill0ssaciebat, celeriter equ0 vertebant. Publius Crassus, CraSSi filius, Parthorum fugae sallaeis nescius mille trecentis equitibus, quingenti Sagittariis, octo militum gravis armatulae e0h0rtibus l0nge ab exercitu eos pr0secutus cum omnibus piaeter quingent0s, qui vivi capti sunt, celsus St. pSe CraSSu magna exercitus parte occisa noete Carrhas c0nfugit. Ibi tamen non mansit, Sed iterum planitiem ingreSSuS St, ut in Armeniam se reciperet. Parthi, ne Romani in Armeniae m0nte effugerent, pactum et amicitiam se facere velle Simularunt. Qu0rum fraude deceptus Crassus, qui Surenam e0n Venerat, occisus St. cf. Di 40. 26 273. Exercitus Romanus de salute desperans Pariliis Se dedidit, perpauci fuga Salutem petiverunt. In ea autem expeditione plus viginti milia Roman0rum occisi, decem milia capti Sunt. Praeterea Parthi multa signa militaria eperunt. Intestinae autem discordiae Parthos impediverunt, ne vict0riam ei Sequerentur. Quo nihil optatius adere p0terat R0maniS, qu0rum pS0rum res iublica annis insequentibus bellis civilibus turbata erat.

Sedatis rebus publicis C. Julius Caesar statim arthos ulcisci voluit. Magni tamen apparatus, quos iam ad id bellum secerat. 0rte imperat iris irriti facti sunt ei. Suet. vita Divi Julii 44 vita Augusti Fl0r. 2, 13 App. eli. ciV. 2, 110). Itaque aithi non solum iust diutius inulti

manserunt, sed alteram etiam B0manis cladem attulerunt. Q. Labienus, qui lim tribunus militum in exercitu Bruti fuerat, Or0den, Parth0rum regem, impulit, ut anno 14exercitum ac01 0, regis li0, duee in Syriam mitteret. Decidius Saxa, Syriae praesectus, arth0rum inVasi0nem n0nexspectans Deile Victus est. Magna excercitus parte occiSa

Saxa ipse manum sibi intulit es Dio 48, 24 25 Liv. epit. l27 Fl0r. 2, 193. 0ta Syria praeter Tyrum urbem, quae in insula sita impetum defendere p0terat, Parthorum facta est. Syria subiecta 'corus alaestinam invasit, Labienus alteri exercitui Parilite praesectus Asiam provinciam ccupavit. Itaque per du0s sere ann08 14, 1 Parthi Syriam

et magnam Asiae partem obtinebant. Ant0nius discordiis intestinis in Italia retentus legatis suis auxilium mittere

Rebus autem inter principes Romanos ad tempus Saltem c0mpositis anno 15 P. Ventidius Bassus exercitu in Asiam missus est. es Di 48. 40 sq. Qui Labienum ex Asia expulit et subsidiari0 Parthos, priusquam cum Labieno ec0niunxiSSent, in m0nte Tauro superavit. I abienus Ciliciam peten fuga exceptus et necatus est. Pari felicitate usus StVentidius contra Parilios in finibus Cilicia et Syriae, ii ut 3 nn Tl exeunt Syria R0manis recuperata fuerit. Ann0dentitue insequenti ae0rum, qui denuo Syriam inVRSerat, apud indarum di n0no mensis Junii eum magna exercitus parte ecidit. Ne tamen arth0s in ips0rum terra aggrederetur et Crassi chidem uteis ei etur, ab ut 0ni0. lui gl0riae eius invidebat, impeditus si es Di 49, 21 Li epit, 28:Velleius 2, 78 I: Fr0ntin. I, 6 Flor. 2, 19 5 JuStin. 42, 4, 0). 8gnum tamen p0puli plausum et triumphum die 2 mensis Novembris anni Tl meruit. Non inutile videtur quaerere, qu0m0do saetum sit, ut Ventidius tam feliciter c0utra Parth0s pugnaverit. Videbimus enim oratium hanc rem tangere. Quare audiamus Fl0rum, qui in epit. 2, 19, 5 Parilios a Ventidio superat0s esse dicit nim Sine c0n silio ducis, qui simulat metu adeo a SSUS est hostem castris succedere, donec ab Sumpti iactus spatio adimeret usum sagittarum. Similiter Fr0ntinus in strategematum l. 2, 2: Ventidiu Sad Versu Parthos non ante militem eduXit, quam illi quingentis non amplius as Sibu Sabe S Sent, atque ita procursione subita de0 Se admovit, ut sagittas, quibus ex longinqu0HSu e St, c0mminus applicitus eluderet. Perincommode aceidit Romanis, ut Anioni orienti resc0mmiSSa SSet. Nam cum exercitus magnus et optimu ei

in Asia esset, celeri et efficaci 0nsili destitutus, dum cum Cleopatra luxuriaretur, tempus ultioni aptum neglexit. Apud Parth0s enim iam anno 1 disc0rdiae civile eX0rtae erant,

16쪽

cum Phraates IV, qui Orodi suecessserat, crudelissime rea' naret. N0biles quidani, qui eius insidias evitare p0terant, ad 0ma-n0S 0nfligerunt in suibus polentissimus M0naeses Ant0nius tamen nihil e0ntra Phraaten suseepit neque permisit ut legati liquid ni0verent. Sibi ipsi senim victoriae speratae gl0riam reServare V0lebat. Aun deum ni Tl aestatis temp0re iam fere lapso Xercitum per Armqniam, ubi equites Armeni0 Sibi c0niunxit in Medium Atropa tenen duxit. Interim PhraateS, qui periculium pra 'senserat, M0naesen Sibi Ρc0nci liaverat es Dii 49, 24 Phit. Ant. 37 sqq). Jam uitio X- peditionis calamitas accidit. Cum enim Antonius ipse itinere accelerat ad Phraartam, Atropatenae aplit, progreSSUS Sset, Oppius Statianus, qui duabus legi0nibus impedimenta Sub-Vehebat, a M0naes oppressus et eum vinibus militibus eci-Sus est es Di 49, 2b Velleius 2 82, 23. Simul ArtavaS-

deS, Armeniae rex, cum equitibus suis tu patriam rediit. An 10niuS, quamquam saepius feliciter' linguabat tamen Ventum maioris m0menti asse tui 110n 0tuit. Neque paeti0nes Hi SuceeSserunt. Condici0nem enim, ut sigilii militaria sinet tunc capta redderent, Parthi prorsus respuerunt es Di 049, 26) pr0miserunt tamen, se exercitum R0manum redeuntem Π0n SSe impugnatur0s. u pr0misS0 0n Steterunt, Sed

perpetuis insidiis et pr0eliis R0mau0s perseeuti Sunt. Itaque Ant0uius in ea expeditione viginti milia peditum, quattu0r milia equitum, universa impedimenta, uilla Signa militaria amisit es Di 49, 26 sqq. Liv. epit. 130. Velleius 2, 2,

3 Froni in Strat. 2, 3 7 Flor 2, 20 JuSlin. 42, 5, 33. POS eam cladem ntonius, quamquam auli insequenti n0Vum exercitum contra Parilios parare videbatur, a bello Parthico prorsus abstinuit es Di 49, 31).N0l praetermittere 10 l0co rem ad Armenios pertinentem, tuae cum Ant0nii clade c0nnexa est. I i interpretand00nim versu 27 epistillae du0dΗcimae libri pri0ris ad eam recurrendum est. Dixi iam, ArtavaSilen, Armeniae regem, initio expediti0nis exercitum Roman0rum deseruiSSe. Quare n-t0nius ei valde succensebat et eum auctorem eladis Sune putabat. Ann 721 in Armeniam ingreSSus quasi c0ntra Parth0 pugna-

turus regem d0lo cepit et in Armenia circumduxit Armenii

filium Artavasdis natu maximum Artaxen, regem Sibi 0ΠStituerunt, qui tamen ab Ant0ni victus ad Parthos fugere coactus est. cf. Dio 49, 39. 40J. Non recte hanc rem J0Sephus alit. 75, 4, 3 referre Videtur, qui Artaxen cum patre Alsexandriam deductum et inde elapsum regem actum SSe

autem auxiliantibus Artaxes in regnum paternum reductu eSt.

cf. Dio 39 44. hit. Ant. 53 . Romanos, qui in Armenia superfuerant oecidi iussit es Di 51 l6). Anii denique 734 Augustus Tiberium in Armeniam misit, ut Tigranen Artaxis

fratrem, quem Alexandria capta secum R0mam duxerat, regem Armeniae faceret. cf. omnis in c0mni ad mon. ΠΟΥ Γ,

tus St.

Infelicissime igitur Romani rem Parthicam geSSerunt. Frustra Sperabant Dre, ut Antonius e0s ulcisceretur. 0va autem Spe Romanis exstitit, p0stquam Octavianus unicuS rerum arbiter factus est Mirum igitur n0n debet Videri, quod poetae illius aetatis, interpretes vot0rum p0puli R0mani, ubi Caesaris laudes canunt, Parth0s imprimis celebrant. Inter quos Horatium excellere videbimus. Sed huc oc Parth0rum res d0mesticas, in quibus octavianus Saepius Versatu est, paulo plenius narrare debemuS. Phraates IV, qui periculi tempore regem mitem Se prae buerat, remoto periculo in pri0rem crudelitatem relapSus ann0719 sediti0ne i ta regno expulsus et Tiridates rex c0nstitutus est es Di 51, 18 Justin. 42 4 53. Rex fugatus anno 24 X- eunte Scytharum auxilio in patriam rediit, Tiridates ad Romanos in Syriam c0nfugit. Sequimur in hac re omniSenum, qui in commentario ad monumentum Ancyrannm p. 136 qq. Justinum, qui Phraaten anu demum 2 rediisse narrat, errare censet. Phraates ad Octavianum in Asia morantem

legat0s misit, ut iridaten sibi traderet. Qui tamen regis V0luntati non obtemperavit, sed iridaten in Syria degere iussit, haud dubie e consili0, ut ille m0tus in vicina Parthia excitare pergeret cf. Di 51, 19. Et re vera a Tiridate

17쪽

sione Tiridates ilium Phraatis rapuisse videtur es. Justin. 42, 5 quem ad uetustum tum temporis in Hispunia bellum

gerentem ann 728 vel 29 duxit. Anii deinde 31 Phraates legato Romam misit, ut silium recuperaret simulque ut Tiridates sibi ii aderetur. Eodem tempore Tiridates a Senatu petivit, ut regnum artitieum sibi permittρretur, sed precibu nihil assecutus est. liranti autem filius remissus est ea condicione, ut captiv0 et signa militaria Romanis erepta restitueret. cf. Di 53, 33 Justin. 42, 5 Pliraates tamen ea pacti0ne n0n Stetit. Anno demum 734, eum Augustus, ut orientis Statum 0rdinaret, exercitu in Syriam ingressus Tib. Claudium Neronem in Armeniam misisset, Phraates exercitu R0mano tam pr0pinquo deterritus captivos et signa militaria remisit. cf. Dio54, 8 Suet vita Augusti 21, vita Tiberi 9 Mon Ancyr. V. 40. LiV. p. 141; Velleius 2 91 Fl0r. 2, 31. Justin. 42, 5, 11). Post id tempus inter B0manos et arth0 diutius pax fuit. Discidium tamen qu0ddam factum esse anno 45 ex e c0lligitur, qu0d tum Phraates quattuor fili0s obsides Romam misit. cf. 0num. Anc. 6, 3-6 Suet. Aug. 43). Nunc iam ad 0ratii verba, quibus Parth0rum res tangit,

interpretanda aggredimur. Ep0d. 7, 9. In ep0d Septim inde a versu secundo queritur H0ratius parumne . . fusum est Latini Sanguini S . . ut

secundum Vota Parthorum Sua -- urbS 1aec

periret dextera Quibus verbis arili0s facit optantes, ut Romani bellis civilibus ipsi sibi perniciem pararent. ManifeStum est, p0etam in universum quidem cogitare de inimicitiis, quae inter arth0s et Roman0 erant. Nimi tamen videntur, qui statuunt, arthis tale votum attribui non potuisse, nisi iam a Romanis victi fuissent. Nam ex e temp0re, qu ei perSuasum erat, lare ut sibi contra R0man0 pugnandum 8Set, iure, etiam antequam Inuin res

ad arma venisset, optare p0teiant, ut 0mani discordiis interirent. Deinde nemo negaverit, post cladem Crassianam e R0manomam impeium exspρetare debuisse et sicut Florus IIl8,3 dicit, civiles populi Romani discordias

laetos accepisse. Nolo tamen negare, 0Sdem, cum

pr0elio Romanis inseriores discessiss0nt, e magis Romanis motus domesti eos precat0s esse. Sed id maxime agimus, ut intellegatur, ex his verbis, si de temp0ro limius carminis quaeritur, nihil esse repetendum. Quodsi ex certis indiciis hic iambus eri 10mpori attribuitur, licet ori RSSe quaerere, num poeta aliqu0d factum in mente tabuerit, quod artitorum malev0lentiam in Roman0 augere p0tutSSet. Xaminemus igitur temporis n0tas, quae in h0 carmine bServantur. Ex primis verbis quo quo scelesti ruitis aut eur dexteris, aptantur enses conditi primum diseimus, bellum civile incipere deinde quia enses distuntur illa iaci, c0gn0scimus, iam antecessisse bellum civile , quo inito conc0rdia inter Romanos restituta videbatur'. Quae iudicia cum pro ratione ill0rum temporum satis Vaga sint, interpretes pro Suo quisque arbitrio alius de ali bello ei vili cogitavit. Sic irchnerus et Frankius ioc armen Seriptum esse sibi ei suaserunt bello Actiae ineunte. Ne tameniis assentiamui', carminis ingenium dissuadet Maecenatis enim umidus Octaviani partium fautor tempore quo Octavianus conii adversarium bellum na0Vebat, non debebat quaerere: tu quo scelesti ruitis 3 iessi ingius de anno l6, quo bellum Siculium ortum est, cogitare mavult, qu0d e tem pore ars hi pi0pter clades anno 15, 16 a Ventidio sibi ullasas iussior in causam habuelint, cur optarent, ut R0mabfllis civilibus interiret. Qu0d argumensum etsi n0n probamus. P0n edendum amen est, alia indicia in eo carmine huic tempori n0n repugnare. Sed certam hanc opinionem non dicet, qui ad 6m indicia etiam in bellum Perusinum anno 13 exardescens quadrare non neglexerit. Itaque ex carmine ipso quaesti d0 0mp0siti carminis temp0re Solvi n0n potest. Ne tamen hanc rem prorsus in dubi relinquamus, apte ortasse iambum decimum sextum cum n0stro e0ntendemus. Recentiores

18쪽

belli Perusini eripium esse satis probabiliter statuere Videmur. Et apte p0terat illo temp0re poeta Parth0 sacere optantes, ut Romani sellis civilibus interirent, quia eis erat timendum, ne B0mani cladem Crassianam ulliseerentUr. Sat. II 1, 14. Satirarum libri alterius satiram primam Scriptam esse post bellum Actiacum, anno quidem 724, et Versu 10 aude i ii ii v χ imi ci r e et . 13 Sqq. n erim e enim quivis horrentili pilis, agmina nec fracta pereuntes cuspide Gallos, aut laben

interpretes recentiores sibi persuaserimi. Ii v in i enim n0mine Octavianum i nari n0n 0tui SSe, antequam Antonius

et Cle0patra devicti et exstineti fuissent, iudieat Frankius.

Cui tamen assentiri n0n 0ssumus. Nam eum ii, laeti si ecle dicatur, qui n0n est victus, iure iam antea, anno imprimis I S. 0mpeio Superato poeta Caesarem e nomine h0norare p0terat praeSertim cum illa victoria teste Di0ne 49 14 maximae Caesari tribueretur gl0riae. Itaque ex hac voste certum tempori indicium n0n repetendum St. Neque pr0pter Verba neque quivi S. . labentis

tandum esse concedimus. Et in lia qu0que re Frankium errare putamus cum adm0net ad verba vi liis ima in tritici:,. ea vi dubitari p0telit, quin ad annum 2 pertineant, quippe quo Octavianus ab Aegypt per Syriam et Asiani min0rem prosectus et Subditorum uinia negotia et primum Parthica composuit.' 0luerim in eandem abiisse ρntentiam MeWesium, qui in editi0ne quarta relliana Frankii rationem probatam

magis etiam ii mare Studet, cum Detum res e nnno geSta8

nimis extulisse d0cet. Non recte, nam ut 0etum in illi rebus

superlatione quadam uti potuisse concedit nul S, Velut non ineptup0Suisset, Parthos imperii Romano adiectos Vel 0mam eis iura odisse: 0d poeta qui Parthos, Namquam n0n nisi per legatos iam Romani rem labuerant pugna devict0s deseribit,

Nogamus ii itur Horati iam his vel bis ad annum 724 spectare. Muli niselius Ribbeekius in pr0legomenis ad Vergilium p. l, Horatium Parthorum V0lnera in mente habuisse iudieat quae Ventidius eis anno 15-7l inflixerat. De euius iam sen opinionis veritate erupulum iniicere p0test, quod re batius poetam admonuit, ut res CaeSari invicti caneret. Qua dissidullas quid valeat, ut resti perSpiciatur, t0tius rationis sententiam indagemus neceSSe St. 0eta aperit te-batio, artem Suam quam in Satiri Scribendi posuerit, abh0minibus reprehendi itaque quaerit ex e0 qu est a m 3Trobatius resp0ndet Fili S c a S. Accuratius autem meta in eum inquirit. Um mn in a Versibus aciendis abstinerqd0beat. Qu0d eum ille affirmet, replignat, et e p0SSe negat prorsus ab iis abstinere. Tum rebatius et Suadet, ut saltem ad alias res eanenda Se 0nvertat aude Caesaris in- v in d ii eam. Attendamus accuratius ad haec veri, a. Trobatius n0n diei simpliciter aude Caesari res dicere,ssi aude Ca0saris iis i est i res dicere, ita ut Casesaris res bis ili l iri is geSta p0etae celebi'anda e0mmendet, qu0d etiam apparet e eiS, quae p0eta rebalium infra sibi respondent seu sagit an a m em en ii Sam In pia ea a s e seribere fortem. 0gat 0eta cupidum vires deficiunt et simul pr0dit, qua de cauSa Caesaris laudesb0lliens anel e n0n 0ssit: irim e muri in m ii ii hia ritu La g in ii a n ei fi ni t a pia eram De sci si ii e G ad ora a iit La bim ui , si i ii a volnera Parthi. Cuius orationis Vim accipimus hanc:

N in quivis poteSt canere re bellica S, pr0elia, caed0s. Et ego in numero Sum e0rum, qui ab in Smodi rebus plane abhorrent. Ita ille n0n 0SSum Caesaris laudes in rebus militat ibus canere. Jam Sequitur, Xempla rerum bellicarum.

quibus Η0ratius 40etarum m0re hanc Sententiam cillustrat,

19쪽

n0 necesSario ad Caesarem seserenda SSe quae potius pr0 suo arbitri sed aptissime elegisse censendus est. Id enim ei erat agendum ut res bellicas quam maxime horrendas depingeret. Et aptissime milites ill0s atroces et sortes profert, Gall0s et Parili0s cum quibus pr0elia acerrima et maximeoruenta seri s0lent. iste tamen quaerere, num p0eta, cum haec exempla p0neret, ad certa rρ gestas lari RSSe respexerit. Qu0 e verbis, quae exstant, non p0ssumus diiudicare, quia Reptu et diversis temporibus Romanis cum Parthis et cum Gallis res fuit gerenda Sed recurrimus ad a. quae Supra p. 3 de temp0re huius Satirae disputavimus, ubi probabile nobis visum est, eam ann0 20 0mp0Sitam SSe.

Et iam non temere putare Videbimur, 0ratium in mente habuisse iteratas Caesaris in Galliam expediti0nes ann0 i5

praecipue expediti0nem anni 7l7, qu Agrippa re glori0Segesta e Gallia triumphavit et vict0rias, quas Ventiditis a Parthis anno 1 et insequenti rep0rtavit. Sat. II, 5. 2. De eiusdem ibi satirae iiiiitae tigine disputantes duasi emp0ris n0ias inierpletes reSpicere Solent, quae exstant inversu 2 et 3 temp0re quo iuvenis Parthis his a ei dira, a b Diti di m iram in imi a,t e lino e iure in assii ura eari t. Ac limum quid senit semp0ris Vestigium obSerVatur in Verbis, quibus Oetav anus

P a r in iis in a mn dira dicitur. Quibus tamen vel bis virid ii vim pr0i'sus e0ntrariam alti ibuunt. Frankius enim. qui Gr0t se senili opini0nem laudat, pr0pter haec Verba iudicat, hane satiram schipiam Sse a n Perim a in Octavianus ann0724 iem Parili istam tetigisset, quod e temp0re 90ela ait hos iam pr0stia10s et Subact0s dixisset.' In his verbis, liuibus ille sententiam Suam P0nfirmare studet, eundem errorem animadvertimus, quem iam Supra ad Verba Volnera arthi de satira prima disputantes refellimus. iessiiugi usu0ntra, Me NesiuS, alii contendunt. 0etam illud tempus spectare, quo Octavianus cum Parthis ann 724 rem habebat, quod

- 17 tuna re vera metum is inisecisset. Et id quidem c0ncedendum est, et avianum ann0 24 110n inepte Parthis horrendum diei 0tuisse. Nam eo temp0re et 0mani iure perabant, fore ut brevi infamiam, qua illi Roman0rum 110men affecerant, deleret et Parthi ipsi eum metuebant, quod Phraates, qui per legat0 eum adiit, Satis dem0nstravit. Sed iudicium, qu0dp0eta de Octaviano lacit, n0n pendet, ex Parth0rum aestimatione. Et Octavianus iure Parthis li0rrendus dicebatur, etiamsi Parthi eius potentiam n0ndum c0gnitam haberent neque eum metuerent. Eliam R0mani ipsi ita se Octaviano iudicare p0terant, antequam rem Parthidam aggreSSUS SSet.

Immo cum illi haud dubie Sperassent 10re ut gl0ri0sius quida Parthis r0p0riaret, p0elam his verbis apstu ante annum 724 usum esse putabimus. Attamen vix dubium p0test videri, quin p0eta vict0riam Actiacam hoc modo l0cutus sit cum antea orientis re ad Antonium pertinerent. Qu0d iudicium etiam c0nfirmat altera temp0ris n0ta, Verba dic0, quibus Oetavianus De ilia e mina iri ut in imum Significatur. His enim Verbis p00ta Caesarem unissum rerum arbitrum praedicare videtur. Itaque hanc Satiram p0st vict0rirem Acil

C. I 2, 22 52. In carmine secund libri primi carminum poeta duobus locis Parthos mem0lat, Versu 22 et V. 2. Ac versu quidem 2 legimus a ui si ii vim ti s), ni u si 1 r u H Vira m est ira pia iri et t. Poeta qui ep0d septina ineunte Hli Perusin qu0rebatur, qu0d 0mani iam tanto civium sanguine estus alma in Se Verterent, ita ut qu0d Parthi exoptarent, ipsi sibi pernicii mpararent, n0sti carmine de bell0rum civilium caedibus iec01 datus adium esse dicit, ut cives in cives arma et rent, quibus in h0stes ill0s infestissim0s uti debem nt. Adhuc inultae Sunt illae clades, quas Parthi P0manis anni 70l, I 4, i attulerant. Caesarem tandem ab eis vindictam Sumpturum Sse Sperat 40eta Versu 52 n e u kii x Mi dira erim in a ritis illi f. Facile int0llegimus p0etam his verbis de Parthis

20쪽

cogitare. Et 0iii inseruis in e0mmentali ad 0n. ne. p. 135 recte adnotat, oratium Sub Medorum n0mine Seni per

Parilios significare. Eadem Parth0rum significatio bservatur apud r0pestium III 12, 1l ni vi P a Mi illa e La est e n-tur caede sagittae Parthorum quae e tempore fuerit e0ndicio etsi poetae verba satis aperiunt, tamen, ut certo tempori li0 carmen attribuatur, n0n permittunt. FortaSSe X e quod OctaVianum e0s puniturum esse sperat, n0n iniuria coniicimus, tum temp0ris Antonium iam Superatum suisSSe.

Quam opiniouem aliis indiciis firmati videmus. Finita sunt iam bella civilia, nam Mars nimis longo ludo satia diu s dicitur . 37 et interest iam populo Roman0 qui Seelera illorum temp0rum expiabit . 1 - 44. Neque ita multo p0st pugnam ctiacam p0eta h0 m0d Oetaviani laudes e- cinisse putandus est. Anno enim 26 Caesar de0rum templa restituenda curavit cf. Di 53, 2; 0n Anc. I 17), ita ut p0St eum annum poeta non apte diXisse videatur: cui dabit partes scelus expiandi uppiter Itaque irai se iudiean: us G. Christium, qui in epicris fastorum Η0ratianorum p. 13 pinatur, Horatium initi carminis ad diluvium Tiberis et portenta terribilia ann 73V saeta Di 0 53, 33 54, 1 Spectare. Accuratius tamen liuius carminis tempus definiri posse n0n putamus. Neque cum iessi ingio facimus, qui propter nomen pari ni ii ii in versu 50 lici came dici pater atque princep annum 726, qu0 in senatu de restituenda se libertate Vel unius potestate agebatur, natalem SSe ibi et Suasit. Si enim liuiu 0ei talem vim libuere v0lebat, n0n debebat neglegere quae adiecta est altera prunia. C. I, 12, 53. In carmine I 12 eanit oratius Caesaris laudes versu 53 sqq ille seu Parthos an ii inim in em vera egerit iusto domitos triumpho, Sive Subiectos orientis orae Seras et Indo te minor latum reget aequuSorbem.

Postiam se se uiuia loqui do set rati0nis conlarmatio: si egerit - reget 0c 0n qu0d Seras et Indos inducit, quihuscum Augustus omnino bellum n0n gessit. Vaticinatur igitur, Augustum rientis gentes, Parthos imprimis, d0miturum et Sumniam inde gl0i iam sibi paraturum esse. Cuius Victoriae gl0ria quo magis appareat, Parth0s qu0 dicit L au i iis, ii em De s li0rribiliole depingit facie. Et haud dubie error Parthicus pr0p10r iteratas et gravissimas clades

apud R iman0 erat permagnus. Itaque omnino e mente p0

29 4. Praeterea poeta triumphum, spleni Augusto pullicetur, iustum esse dicit. Justus autem recte dicitur triumphus, si victoria ex omni parte perfecta est. Talis triumphus eximantularum sermone dicitur legitimus Vel meritus, qu0d bellum e0n seclum, sues ini perii pr0pagati, certus h0Stium numerus Vel caeSus Vel captus est ei MonamSen ,, RomiSches Sisat si Helit' - 133. Quaerendum nobis est, quonam temp0re poeta his xerbis triumphum a Parthis rep0rtandum in Caesaris laudes cecinelit. Verba ipsa certam temp0ris definitionem n0n iliuit- sunt. Adiuvamur autem in hac re versibus 45. 46 crescit occulto velut arbor ae V - a m a Marcelli. Apparet enim, Marcellum, Octaviae filium, qui nu/dio ann073 Baiis praematura morte biit, adhuc inter Vivos SSe. Aecuratius etiam et sagae it 0r liuius loci vim perspi xit Hau pilus in opus 'ulis III l, qui vir doctus ex Marcello laudato 0niecit, carmen Pompositum esse plan0 30 ad nupi a Mareelli eum Augusti si in 'elsebrandas. Sunt anten interpretes, qui contradicant, p00tam eo tempore trium Idium ait ilicum non iant hiatu canere potuisse. Si Frankius hoc carni fluann0 30 Scriptum esse negat, quod n0n intellegat, cur p0etadu ait his, selibus et Indis subiectis inania orba suntlei e maluerit, imam iusta prinui pena laude ornare ob se in Hispania pl0Sp0rrim Sueeessu gestas. Similiter iudiea Seliuet-χius, qui p00tam inani vii laudatione dicit, si p0st triumphum mense Augusto anni a 25 actum lari liis mem0ratis