장음표시 사용
11쪽
dicto opere dedecubitu infirmorum, Aegritudo(ut ait statur Georgius Tanstet erus Galeni consideratione fretus)cuius initium aegrotii latet,est relinquenda, praedictu initium est minus facile (pro ipsius Georgh opinione quae ad artem medicam attinent ipsam in iiij qgritudinis horam adsequi interim non fuit mihi inuenire promptum ac facile, nunciis recte simul dc diligenter instructis
ac pro sensus nostri iudicio oculatis ad ipsos valetudinarios missis, horam decubitus venandi gratia: veritate mihi neutiquam renuciata,atque hoc processu temporis per hos dies comperto, inscitia aut negligentia dictorum sitaciorum ad ipses laguidos ire me compellebat, quo ipsum morbi initium indipiscerer: quod accurata opus habet diligentia. Ad illud horae dc principi, aegritudinis expend dum attentissimus semper fui, de quod est attente pensi- radii atque obseruadum , alioqui tota aberrabis via&e fectu defraudaberis desiderato. Nonnunquam aliqui male se habentes, ac paulisper decumbentes pauco pbst tempore erecti fatigantur, dein assidui paucis post diebus accubant. Superest iudicare an primus decubitus an secundus pro morbi exordio sit c piendus , si autem in primo accubitu aeger sentit se notabiliter offensum ac viribus destitutu,primi decubitus hora pro morbi initio est capienda, non autem secundi de-
Plerique horam decubitus rectificare aer anni modar, id est,per inuestigationem
Plerique fabricata coeli figura tempore aestimato obnixe decubitu rectificare pet annimodar , id est per inuestigationem
Modus eligendi horam decubitus.
12쪽
DIERUM CRITI CORVM gationem gradus ascendetis pernituntur: de quo in astrologorum libris copiose tractatur: icci rco hoc loci de hac lectificatione copiosius dicere nihil in re nostra est, nec prolixiore nobis excusatione opus esse censeo .
Praedictum opusculum de decubitu infirmorum ad hoillud eliciendum adsumendumque conducit: exempla huiusce traditionis hic apponam, ut res notior fiat: quod magna attetione obseruauimus. Quida iuuenis febre assidua mane una die sabbati hora io. decubuit saturno iaculii suu de quadrangulo in lunam retorquete in libra positam,amici huius miseri aegrotantis, de hoc ad me retulertit, primam morbi occasionem a nimia potatione re crapula ortum duxisse enarraui:quia luna decubitus hora libram permeabat,saturni praedicta radiatione illa: causam morbumque praedictum indicans, ut apud eosdem Heramem de Galenum legitur, loco supra citato: quod eis in confesta fuit : quoniam die lunae praedictum sabbatum praecedente perpotauerat, ac vino obstupefactus abhinc e capite laborauerat, cum quadam corporis fati gatione. Dolor autem capitis istius miseri valetudina
rij ut constat febris minimE erat: nec idem sibi vult dolor capitis,& febris(vt post Galen qna praediximus. Pra dicta vero febris, morbi initium erat,quia per morbi exordium apparet quando morbus est lethalis, minime per primum insultum: nisi in dicto primo insultu aeger documberet , & notabiliter se sentiret offensum: ideo decu bitus pro virili ut praedictis Hermeti, Hippocrati, re Galeno placere video a pruden-
ti medico circunspe -ctandus est.
horam decubitus assumendam conducit.
13쪽
DE RATIONE Hora decubitus incognita omnia aetis m
Insuper praedicto libro primo verissime Galenus se
scriptis complectens nobis tale dat exemplum. Putemus morbum inuasisse aegrum hora decima, sed nona contigerit,quod hoc attinet ad dies decretorios: in hoc artis medicae opera pereunt, quod aegrotantium nonnullos una hora latuit.
Asidicus cire debet quomodo mundus sit assectus.
Die & hora decubitus disquisitis, medicus animadue tere debet sui tradunt Hermes &: Galenus in postrema parte praedicti tractatus de decubitu infirmoni in quemadmodum mundus est affectus, sine cuius consensu nihil usque feri poterit, id quod per dictam figuram ad latitudinem regionis erectam facile perpendi poterit: nuc oculis clinere potes quomodo Hippocrates & Galenus habent astronomiam simul iunctam in omni medicinat id quod diffusius ostendit potissimum Galenus, in praedicti opusculi fine de decubitu infirmorum.
cutis hi dies diuisent critici.
Ipsi autem dies dicti iunt critici perinde ac iudices sint,
siquidem illa ipsa decubitus hora naturam aut morbum victorem fore deccrnit, orditasque decretorio annumerambitur,siimiusque ac primi iudicis loco habebitur: cui astipulatur Diocles, dictum primum diem annumerans decretoriis , ut ex primo libro iam dicto cuiuis discere integrum est. Critis est iudicium: translata vero est haec vox 1 iudiciali foro,in quo saneut inter accusatum & accusatorem atrocissimum duellii existi, unus vincit, alter si-peratur
14쪽
DIERUM CRITI CORVM. 8peratur pro iudicis sententia: sic etiam morbus ec natura inter se pugant, ut subinde aeger similis sit illorum qui in
iudic t o de morte aut vita sententiam expectant.Sichcoelestis defluxus ope, natura vincit,crisis dicitur bona & laudabilis: si morbus vincit, dicitur mala A perniciosa. Haec materia a Luca Gaurico astrorum interprete sagacissimo fusius examinatur.
An sistat nostri cu pudes, re mici Vi Ur mam latorum diuinae prouidentia
Ne vero id quod utilissimu est omittatur, cognitu perpulchrum erit, quod Galetius post Hippocratem nostros medicos naturae ministros appellat, quaere medicos in coelo collocatos dico, tametsi seminus opifex, prima causa omnia regit, de disponit, curam tamen exequendisiis ministris distribuit. Habet enim ordo diuinae prouidetie (ut testatur beatus Anthoninus Florentinus titulo. 3 r. tertia parte Sum mae ut inferiora regatur per superio Oi, homines per angelos, sunt enim nostri ministri & custodes, dicente propheta, angelis suis deus madauit de te ut custodiat te in omnibus viis tuis. Et Paulus ad Hebr os. I.omnes spirittis administrator sunt missi in ministerium eorum qui filutis haereditatem capiant. Quidquid per intelligentias seu per angelos tanquam per ministros ex quitur ipse archetypus resummus creator,sicut fuit de angelo Sodomam de Gomorra exequente, dc alterv qui una nocte occidit i 8s milia hominum, de exercitu Sennacherib,similiter de angelo qui occidit gladio pestis, o. milia depopulo Isiael propter peccatum David. Ex hoc patet
angelum in bonos re in malos animaduerte ii facultatem obtincre, ac diuinam prouidentiam suos effectus per medias causas executioni demandare. Vnum aliud ex commemoratis constat,angelos esse nocentes, etia aliquos esset
fauentes. Id facit per coelos ec stellas tanquam per instr
15쪽
DE RATIONE menta, ut hoc pacto omnia in ministerium cooperantur, ab angelis suscipiunt coeli quod influit, & illi a deo: quae re si beato Anthonino Florentino credimus, loco paulo ante citato naturas rerupropria virtute immutare nequeunt, quia hoc dei est proprium, nec aliquid contra dei consensum possunt: aliqua autem circa ea ministerialiter seu instrumetaliter operatur: sunt enim ex imperio ipsius diuinae prouideliae orbium & planetarum motibus (quod etiam ipse deus sine ipsis posset praepositi. Et ne sutor vltra crepidam sapere videar, ad nostram diuertamus professionem.
Sunt septem rerum gubernatores et vera dicuntur medici.
Sunt enim septem mundi gubernatores ut Abrahamo Meneste no displicere video,libro rationum circa finem, quos Hermes vocat saturnum, iovem, marte, solem, venerem, mercurium, dc lunam: dicuntur autem mussi gubernatores quia per coelos tanquam per instrumenta coaceruatis omnium stellarum influentiis eas in haec inferiora distribuunt: isti enim re vera dicuntur medici: aut enim interitui dant mortales, aut iisdem sanitate restituunt, ita ut aliqui sint fauentes ec non ulli nocetes. doquidem ut superius recensitum est, nihil in rebus humanis fieri potest, neque acutae aegritudines, neque periodicae, etia nullius artis medicae suffragio (vt oculis stibiicit Hermes rerunaturae indagator solertissimus in fronte mi opusculi dedecubitu infirmorum citra superiorum opem terminari possent.
In morbi inandis natura omnino non susscit,expendenda e si etiam causa ataua.
Hippocratis porrb sententia dicentis naturam in morbis
16쪽
Di ERUM CRITI CORVM. 'bis sanandis omnino sufficere mihi occurrit. Verissima
quidem est, modo naturam deum inlidi profreatore censeat: si autem pro uniuersali substantia ac temperie quae exprimis conflatur elemctis caperet, minime sola foret siti sciens, hac enim via detratione esset passiua quibus erebus expende laesi causa activa: haec namque inferiora co-ditione loge inferiore praedita sunt qtiam superiora: nam haec ipsa agendi,ut superiora, illa vero inferiora patiendi naturam sunt consecuta. Coelestes agitationes (si de coelo
coelestibusque actioniblis in hunc loqui modum fas est procreado in homine marium quidem partes obeut teste Potano in prooemio sui operis de rebus coelestibus) inferiora vero corpora foeminarum: inde sequitur rerum anitam antium tum vita re mors, tum generatio & corruptio. Ideo ipse Pontanus motum coelesicin de nascendi causam procreare concludit, una Sc interficiendi, omnemque alictoritatem existere penes marem docet, sed generatio ipsa cuin primis videtur ad solem referenda: quia est fons vi talis potentiae, ut apud Ptolemaeum hoc luce clarius est: e nunciato. 8g. largiorem doctrinam videre in hoc enunciato ac in dicto prooemio poteris apud eundem Potanti
narratione complexam, quam brevitatis causa omitto: ut
generationis nostr primordia e coelo ductatur & taquam fundamenta, ab eo iaciuntur pariter crisium primordia: lum nainq; aliquis morbo inficitur luna alicui foderi benefico aut malefico copulata(vt Hermes philosophus celeberrimus prcsertim astrorum peritus loco iam dicto literis complectitur) illius potestatis efficitur particeps, iure quidem: nam dierum criticorum causae oderibus de potissimum lunt cui volunt astrologi & plurimi corporis humani moderatores referri debcnt, nullaque certa regularis potest as,ignari ratio dierum criticorum, nisi ex coelesti defluxu. Ideo haec interiora omnino nequaquam sufficiunt,tanquam minime actitia,ob hoc ipsi dies critici di- cutur perinde ac si iudices essent, quia coeli quod influxu
agunt ab angelis capiunt, & angeli a deo ( hinc horu im
17쪽
euertia origine e coelo primititia ducit quam ob rem secundarum actiones causarum nihil ad rem faciunt adue sus syderalis conditoris placitum. Sed praeter caetera n siris sermonibus hoc unum addam, id quod quaestione s . prima parte Summae, scribit Thomas de Aquino doctor sanctus de angelis & hominibus, utrosque sutura quidem praecognoscere in causis suis ,no per certitudinem, sed per coniecturam, angelos tamen multo subtilius quam homines. his isagogis cognitis, doceditiosque dies iudicat di facilis tibi aditus erit.
Genesis hanc ad rem plurimum conducit.
Orius minime naucifaciendus, hac ad rem plurimum pollet: mali namque iuuant suos, interficiedo alios, verbi gratia: Saturnus in natiuitate unius dominatum obtinet, in alterius natiuitate nequaquam, sed inmrtunate ac setius: praedictus saturnus suffragator illi aderit cui dominatur, alterum morti aut laguori itia inuidia dabit. itentidem contingere poterit in unius genesi, lunam esse in co- spectu saturni hostico,in alterius genesi in aspectu amico, quado vero est in amico obtutu adiutor aderit: cotra, dic. Proinde aegrotatio (teste Ptola: meo cap. 1.loco supra ciatato quq coepit luna signum permeante quod maleficastella figuret natalis tepore,aut occupabat, aut e loco qua drangulari vel opposito feriebat, dissicilis admodum regrauis eritiquod is perniciosus stellae noxiae aspectus accesserit, futura est no modo difficilis, veru metiam periculosa: sin ubi geniturae tempore beneficiis planeta fuerit, citra periculum . Galenus libro tertio citato, asserit verissimum quod ab aegyptiis astronomis exploratum habuit, lunam non modo aegrotis, sedetiam sanis dies quales tamdem futuri sint posse praenunciare: si enim steterit ad planetas temperatos graues molestosque fingamus (inquit ipse Galenus homine quodam nascente salutares planetas in ariete, is homo nimirum quuluna in ariete cacro,
18쪽
mERvM CRITI CORVM. Iom apricorno fuerit, pulchre deget: cum taurum ipsum,
vel tetragonum,uel diametrum occupat, in molestia vitae transiget. Caeterum morborum initia ad hunc modii excolit. Cu luna in tauro, leone, & aquario fuerit, pessima: sitae periculo autem&salutaria sunt cum arietem, cancru,
libram, re capricornum luna permeat. Ex ipso Galeno libro de decubitu infirmoru patet arietem,cancrum, libra, C capricornum aegrotationibus molestissimis ac summo dolore homines cruciare. Propterea,cap.de schematib' lanx in capricorno haec verba sic scripta reliquit ranimaduerte naturam huius signi cuius Iutoprium est periculosas inferre aegritudines. Istae sententiae non sunt secum pugnantes, verba ipsius Galeni in praedicto tertio libro sunt particulari a, ut copiosus post docebitur, nunc hac via re ratione citra genesim haec iudicatio praese serit assertione
Chonomia iudicium uniues 'particis
Astronomia iudicium uniuersite ec particulare obse nat,luna uniuersaliter corporibus imperat, id quod Ptolemaeus loco Lepius recitato, cap. sexagesimo primo ape te significare voluit,dum hunc in modum scriberet: luna significat ea quae corporis sunt, re quae pro motu: similiare cap quinquagesimo sexto, Cum luna est in primo angulo, hoc est,ex quo a solis coniunctione recessit,corporunumiditates usque ad secundum effluunt, in reliquos autem decr*scunt. Ex his duobus enunciatis constat lunam habere significationem atque imperium eorum quae
corporis sunt. Incrementa atque decrementa ipsius pla- docent: siquidem excrescente luna, humoribus corpora implentur, decrescente magis ac magis euacuantur. Id etiam exemplis comprobatur, primo fluxu nihili ac refluxu, in conchiliis, cancris, Sc plerisque animalis
19쪽
DE RATIONEbus marinis, quae crescente luna succulentio a sunt qu in
decrescente: item per arbores caesas: materia namque cadita decrescente luna diutius perennat quam crescente. Non mirum si est humorum motrix ,atque concitatrix, ac si ubi primum corpus in optata valetudine occupatu promotu ac tunc statu alias maiores, alias minores comotiones s entit, ubi etiam incolume, & validii est ad illius cursum, nuc abunde se implendo, nunc tenuiter extenua do, naturaliter moueatur: eodena ipso calle dies, qui critici vocatur, docet lunae cursum in qgrotationibus debere obseruari, ac lunam uniuersalem aegrotationii dominatricem. Iudicium vero particulare non dirimit unitiersale, venus
uniuersinest mulieru significatrix, dominus loci ab horoscopo septimi particulatim mercurius sapientia, sol honores de dignitates nutiat, si in genitura inuenerimus venere in loco malo, ta dominus teptimi ab horoscopo loci sit dextre collocatus, licet opportuna collocatio domini septimae domus praedictione alic pius boni habeat, mulierum tamen gratia infortunium a venere significatum minime distatuet. Altitudo ex solis foelicitate elicitur, quis potentia adornatus fuerit in ortu horoscopans, vel in medio coeli culminans, vel aliud fortὴ ex coclestibus hospitium occupans, in si is honoribus collocatus ad sublimitatem & rerum familiarium affluentiam evehetur natus. Et si dominus loci ab horoscopo decimi honorum resublimitatum particulatis dispositor, peruersiim locum re noxium occupat, aut alias improbe affligitur, quia particulare nequaquam dirimit uniuersalia , licet incommodi quicquam a Rege aut honorum gratia inicietur, propter infelicem domini domus Regit situm, aut aliud situm infortunium. Quid itaque per lunt inambulationem & dies criticos uniuersim aegritudinis cuctum coniicimus quia imperium eorum quae corporis sunt habct luna, particu latim vero per genituram: Quod Abraha Auenestrae testimonio comprobatur, docentis quod in hac crisi diiudicatur iudicio uniuersali re particulari. Eam ob rem opportu
20쪽
DIERUM CRITI CORVM . Is num esset natiuitates habere, inquit ipse Abraham', ut reptimcularia dignoscerem'. Propterea praedictus Galenus dicto libro tertio de genesi meminit, dum fingit quodam homine nascete salutares planetas esse in ariete, malignos in tauro, qua de re verba eius sunt particularia: ipsi' enim Galeni sententia in libro de decubitu infirmorum cap. de schemati by lunae in libra de capricorno,est uniuersalis. Vires dilucidior fiat,& magis ac magis certa appareat,eXperietiae prodam exemplum. Luna die quinto ab initio morbi cuiusdam aegrotatis scilicitate praedita ad hexagonum contuitum stolicem peruenit,crisis non fuit exacte bona, sed imperfecta, sexto die ad leonem accessit oppido quam faustu in schemate genitali, pariter de praedicta die . Quaprorter iudicatio fuit perfecta, dc absoluta hinc accidit naturam superiorum auxilio victricem fuisse.
Ex praedictorum perceptione ec cognitione satis compertii in habes, quando aliqua die luna permeat signum beatitudine decoratum, in schemate natalitio, ac bene a praedicta luna aspectum simul de in figura crisis, licet non sit de uniuersalibus diebus subscribendis, affert tamen bonum iudicium,& vocatur dies intercalares, id est, intercidentes,aut inter duos angulos cadentes, quia nataliti stellarum loca siue ea scilicia siue in foelicia sint per omne vitae spatium ex genitura decreti vires sitias & adiuuandum re ad nocedum retinent. Qujbus e rebus euenire possunt cris es no certis statutisque diebus & ad salutem 3c ad exi
tium , sed etiam singulis diebus hoc mihi plusquam satis per hanc disciplinam multis diebus quaesitam, explora