장음표시 사용
2쪽
ΑΒ aT IRA Tvs PATER sua verba, quorum ea vis est, ut sit iis, a quibus laesus videatur,quam maximum terrorem incutian Ha-ibent &flij sua, quibus querantur hoc colore quasi duriore Patris c5-
istaci sententia,& in his ingeni j pars est dolor: Habent sua uepiorum blanditiis facile decipiantur Principes , si sacras aures illis
patefaciant. Habent denique sua Pacifici inaffectata nudae veritatis versia, quorum lcnitate rerum atrocitatem subducere ac veluti panchresto medicame uto laborantes amicos reficere valeant , imo ab ipso met qui vul- hera i imposuit obtinere ut filiolum religioni medeatur. Et his sermonibus salutaria uisunt remedia , quae quidem si adhibeoda virquam fuerunt, hodie certe in cocilianda Summi Potificis 3 S.Sedis Apostol. Cathol. Rom. cum Serentisimo de Sapientientiis in o Duce Augustissimoq;Venetiarum Senatu beneuolentia imprimis necessaria sunt. Sed hoc Regium verὰ opus. Et si qui Principes aut alias viri boni malis temporibus exstitere, siue qui ccxlcstia maxime, siue qui in terris ad homines pertinent i a procurarunt non alia ratione quis vel pacifica toriis legationibus, vel per Epistolas amicorum discordias sedare conati sunt, v-nicii in quippe istud sermonum σα:οτύ ν semper visum e st, idemque praestantissimum& capiti ac membris totius Rei p. Christianae saluberrimum.Id vel λ a Christianissimo Francorum Rege potissimum Beranduin est, a magno, O iecitd dici possit,quod olim de Traiano
inquaui, illo Henrico, de quo quidem mer
victor, in eo nimirum tantum esse rerum maxilliarum modum,ut temperamen
to quodam virtutes omnes miscuisse videatur. is cum voluerit facillime omnium discordes animos ad concordiam adducet dissidentium illarum potestatum concordiam adducet dili id ciuium illarum potestatum conciliator aequissimus. Sed interim dum eius aut horitas liuerueniat quoniam a me petis vir illustrissime ut de tribus legibus a Duce Senatuque vestro nuper in Rept.b.Venetorii latis, quas Pontifex Max. monitionc si a exsecratus e st, et liquid ad te scribani , quae sit his de rebus Gallo francorum Catholicorum & Oithodoxorum sententia tibi aperiani paucis, idque liberius edam pro nroi e FracicO,seu ut cum Cypriano loquar,more magis Christianissimo, &qqalecunque crit, cum abs teips o,tdin etiam a bonis nisi ibus animo potius quam auribus percipi velim. Nec enim eanti hi mens est quaeTertulliano Asricano olim fuit, qui sicci magni ingeni j vit,&iuris diuini atque humani scientiis mus,tamen & acrior in Ro: n. Pontificem fuit,& liberior etiam in Principes ausus cum de Pilato loqueretur,acet biids in uniuersum pronu-ciare. Etenim cum sub co Rege vivamus qui nullum unquam sanguin Arium Vc bum, ne a lucr sus inimicos quidem prorut it, ita nos eius exemplo docet e se ira
deratos, Illud velli non ignoramuς quod alibi S Gregorius Papa scripsit: thre
modis. humanum iudicium peruerti, T. more, di in metti potistatis alii mus vel ita mperti/ue Grum: Cupiditate, si in prae is alteram animii corrumpImuc: Odio, in m M. tua Vr.e- Lbet aduersariiun mdimm . Amore, dum amico vel propinquo contendimus prolare anxia
iiii. Et ij sumus quos nec ulla gratia flectere, nec po et i a rupere,nec pecunia cor: uper nec adulatio adulterare pol crit. Ad re igitur.Ties a Principe vestro ac senatu leges latas perlegi,quaru prima sanei: u est bona a laicis absque permissu Prin- opis & authortate Publica ad personas Ecclesiasticas nulla alienatione transferria a
3쪽
poste. Altera est de no aedificadis nouis Ecclesiis aut Monasteriis,& ne cuiqua Mue saeculari inic Eces csiastico in urbe eμctia iura igiosas domos vel Hospitalia S pia loca sine DucisSR ei p. spectat. licetia ludat e vcl erigere l: ceat, quod& decretii est obtinere etia in omni b iurisdictionis Vcnetoru locis poena ex iiij ac per petat carceris S publicationis fudi,veditioni: m, mi j csitra 'cc iactetes indi Q a. ikrtia est de graurum maxime N atrocloiu criminum ab Ecesesiasticis personis eoi ii sors iudiciis a supremo contilio dece Re p. Cos,l arioluseredis Quae quide
eoua ordine vi expedit mea dissertatione explice i Dpmi Dis ea ip cstari lubet,
qu Augustissinu Senatus Parisiesis Patres in illa pro l bcitate Ecclesiae Gal-
licatis uer . Rona. Aula defiasione Ludovico XI Fraco iii Regi ollata 1 rotcsati sui. Nimiru,Nolle me Sactitati, lignitati Honori , & authoritatis inii Potiscis& S.Sedis A.C. R.quicqua detrahere. Quin poti omne honore icue etia& obed etia qua unusquisq; pius & fidclis sumo Eccles s pallori debet, e3hibcre vclle,&si quid eme datione uignu exciderit Ecdelia dctcrmina eloti iae ci rate non P test stibiicere paratu elae. Mihi enim in memolia fixus est ille siue I ucij cce Aga
uisas. bais depr.iuinda succi ni si , t in excrdia forma Dei Christianae te, cepit ab ahil ori us sitiis . stuοναι Chri ii Principibus illibata fides nia, inam . His p. aemissis ad prina avelli alcge venio,& haec quais oper simillincta l. cio Nix iiij liiiiiis via:υcrs orbis regna in varus terrae parti baiolia D. O Opt. Max .ee:eii nata& ciscreta cilc. falso enim Diabol' mcdacioru pi ciuis eloquetiissimos asstr. bat ii ueste si nitia fortuna Sc regias dono dare, och enim rei ultu est in m udi Imper tu, ut nec in Dei teptu, nec in primogenitura Ruben a Iacobo Pgitati ec in primogenitura Levi fili j Israes,itec in duplex os Sacerdotii, ut nec otia iiis habuit iii vetere Iudaica, nec in si oua Christi Ecclesiam. Itaque certii cst ncque Reges, neque Magi litatus,qui Dei nainistri ab Apostolo Paulo vocati sui ab alio pedere qua a Deo, in cui Ps rei fide pulchre Ircnaeus Lugduinesis Ecclesiae Episcopus uin i principes redi v. ito , his leges bis etes de nimbus cῆ iuste legitimefecerut in. ΗΠ rrogatu Dr,ue-
siitiae a, lucios diique poenas dabῖt, si rhae γε, ὸ ad entione in i ivt se e .atrale P G mra e Trannico excise cherint in his indicia Dei res nisi i , on e soli peccet es de his iii a Reeibm a Dco Tuus si kt Deo ratio e re aeui. Sic Rex Deo dilect' in Psalm. i. dicit Titi stat pιn alia D tur. Ita & Rex Francorii in Regno suo Imperator est & quia a Deo inan diale iii uni diadema,su si sceptrii, seu denique Regnu Cbtinuit, idcirco Dp a CR AT i A N Ndicitur,nec ullii in t cporalibus superiore agnoscit praeter surreri u illu Monarcha Deir. Patronus clia ac sudator praecipu' est omniti Fractae Exciesiaru. Multi piaetcrea eius praero aliuae, multa illi priuilegia, plurima indulta θ Sumis Potiti cibus cocessa, vel potitis agnita, denique ad eu pertinet bonorii, in i muniuitu,libertatu,
Pacifici status, hi estatis recti ordinis,disciplinae atque integritatis Ecclesiasticae protectio atque custodia,veru inter plurima huiusce potestat s iura illud praeclara est quod Ecclesiastici personi & Rcligiosi quos Domines manus mortua nostri vul-gb appellant praedia line Regis licetia possidere no possul,qitae quide eis sacro diplomate coced ituriae id est quod vocamus, morti sement. Quod ius no i 'doapud nos, sed&in Hispania locu habet cuius rei tes is est Petrus Bel iuga V detinus ciuis in suo speculo titulo de amorti sationibus: Tale aute hoc ius est,qi bd Pon
4쪽
r no LIBER TA TtR EI P. VENET. 1
sed iure conium omnibus Principibus competit,atque id et, Duci Venetorum &Reipub. ut aliis omnibus penes quos ius in sui ni lin xij , quod dum diei niti,
suminum Pontificem non lae. limus,scd id tantum ioederatis & amicis, quibus at ternae gratiae a nobis habendae sunt quod rebusGallos anciae amictis de salute no sic, numquam desperauerunt, ut inquam iis conseruandum est e contendimus, quod cum ad eos iure pertineat,iure eripi non potest. Ius autem illud sunt mae testatis & meri Imper j quod a Deo solo conccdi de pendere dicimia; quin , is competat numquam in dubium reuocatum est : Aliquid tamen hac dedicam lubens in maiorem vestrae gentis gloriam, eius originem repetens quidem sermone sed prolixo allectu, quid enim proieram quae Arrianus i quet' hi statius m notis ad Dionysi uni de situ orbis retulit de ortu Veractorum a nobilibus Paphlagonum pioceribiis λ Satis erit si observemus eoden, tempore quo Franci in Gallias vcinoe,&rognare cCeperunt, eamdcm illis regni diem latalem fuisse qui Venetis Rci p. suae ,& ut eadem utriusqxie gentis fuit synastria, ita eamdem utrique datam videri a Deo summi Imperij potestat m. Notiim est eo saeculo, quo Pi ocopius sci ibit fundatum circa A relatciisium Piouincian, na-corum Regnum, Venetos in Italia dominationis suae sundamenta iecisse : Nec illud praetermittam quod Iustin. Imperator in Nouellis scripsit, ' rus T AMVENETOPvM GENTEM AC Novi LEM, UNDE M AGNA COLON in D Duc TAE. Vnde Veneti in Italia, in Aquileia omnium sub Occidente urbium maxima, de cuius dignitate & eminent am Gratiani Decreto plures exstant loci, inter quos ma ime notandus Canon pudenda causa 23. quastio. ri. ex quo quidem intelligere cli hanc olim consuetudinem obtinuisse, ut Med L neu iuremis Epis ti inquii Papa Pclagius esie in io m ex tuarem quia prolonginquitate γ ι miliate itiner/s ab .s otii o, tu est a Papa eos ιν rari enim in scisset, idque, quamuis alio rescripto quod eidem Pelaseo vel Celasio aut Gregorio tribuitur ut antiquis moribus contrarium damnarum si Canone istud est ii. q. 3. tamen rati, ni con entaneum a Doctoribus Carion istis habitum est diuque ol seruatum, licet Rom. Pontifex adversus dictos Mediolanensem & Aquileiensem Episcopos, rachioni Principi in stacularium iii plorarit. Quod si summus Pontifex ad Dim ninium Giles totum ti Ita ut ut ait D. Paulus v ad . . Otiis cm cir Bi ita uore inrt, quique ideo viuueriae Ecclesiae Rcoor a D. Ambroso die tu, est, in spirit talibus tamen quae potissimum curard debet noluit esse curiosor, viderint sapientiissimi Principis Venetorum Constiarij ni in Pontifex odiernus
ab ijs rogandus sit, ut ii oc exemplo non satagat, non con lucratur, non execretur ob ea quae a Principe vestro inicia sunt non tam ad Ecclesia , quam ad Re rub.
statum pertinentia. Addi potet it hisce r recibus si e re & utilitate publica id esse iudicabitis pulchra Synodi Aquileiensis historia cui prae luit magnus ille D Amiabrcilios. 'Huius memoriam, cuius aliquanto obscurior fama est corum incuria qui illain vii oportebat non coluerunt a nobis excitan iam puto ut Rei p. vestrae
prosit. In ea cum deside actum esset, de abo: cando nempe Palladio Arriano quod Niceno Concilio nolleti ubscribete, repctitis Nicenori in ratrum resulis statuta Aquileae ficta inter Synodos Catholicas rcccpta, de ab uniuersa Eccles adprobata sunt,&quamuis rescripto Imperatoris nimirum Cratiani quem suu .vocat Anibrosus qui in Occidente regnabat dum Theodosius in Oriente Synodus conuocais esset tamen Damasus Papa non ideo conquciliis c si Beatus quis fie Ambrosus suggerebat non necessariam videri multitudinem Sacerdotum,&atis superque esse si vicinarum ex Italia ciuitatoria adessent Episcopi ita inquiens, Abstinendum ν Habilium iurerumfatigatione cense Mne Pu vel mainro ἀγοίν an s
5쪽
corporis debilitate camfactus insinetas repet.it terras. Haec ad excusandum Damasu: ΠRomanae Ecclesiae Pontificem Maxim. pertinebant, qui, licet cius faeculo Romanon careret assentatoribus, Pontificiam dignitatem minui clamitantibus, noluit tamen conuocationem Aquileae factam sub eo praetextu reuocare quod illo absente Synodi Patres conuenissent. Si quid igitur tacitum a Principe & Senat vestro, non in causa fidei, sed latis in utilitatem & commodum Rei p. legibus,
intelligat s ummus Pontifex laesam hac in re non videri eius dignitatem, ideoque nullum esse indignationi aut querimoniae locum. Nunc probandum est primum Ducis vel tri ac benatus Decretum sacris legibus tam Impeiatorum quam alio iu&maxinic Gillo francorum Principutat constitutionibus conuenire. inod qui
dem Philippi Valesii Regis Christianissimi saeculo viri pij de docti plurimi,atque
inter caeteros Iacobus Capellus Ad uocatus Regius Catholicus vir & eloquentisnsem: s& consummatissimus, Marallaciis homo vere cordatus Segulerius vir magni iudicij , Menili us facundillimus,4 huanus rerum peritis limus, Iacobus Fatus vir animi magnitudine, oris libertate.& sumna literatum cognitione praestantissimus, quique his demum successit Iibertatis Gallicanae murus, S l urium regalium vindex acerrimus Ludovicus Serumus tam public s actionibus qua scriptis suis asseruerunt,& ex ijs potisissimum Capellus in libello quem Francisco I. Regi Christianissimo obtulit, & Seruinus libro Vindiciatum secundum libertatem Ecclesiae Gallicanae & Regij status Gallo se an coi uni Augustae Turonum edito , ex quo descripsi quae sequuntur. Olim inquit Levita in tibi; uncta praedia
non psidebunt saltem hereditario thre, ut ex Deuteron. Io. is. ω Leuit. 2 . e.ipit Lisimus. Sic neque tesse Plinio Druid e in Gallus. Clericis vera II nactis Christianis sub Hieribus principibus prohibitum fuit, ne quid ex donatione siue ex testamento tarperent. Quod D. Hieronymus ad Nepotianum scribens Zisertis verbis temttir , ubi non de confinnuionibus Principuo conquerithr, γerum se dolere ait quod Chri Ziam clines meruerint hanc letem. Ea lex est V alentiniam 'Aenus, Gratiani au Damasian Frisiopum vi his Romae, Ecclesiastici a c. Od. Theodos de Episcopis ceris. Eicle . In qua tamen legi P U Oecontrarii in esu quod ηs c peretne. it, via propinquis ad quorum fisci si onem vel bona iure ethici vel et Ii beneficio admitterentur. Sed duerior lex iu GaIlusscripta eLῖ, .u tiure non ripto, con uetudine lex II se a repetita, per quam Cli ris is praedia possedere nolis,it, de quas donius Apollisaris. Obtinuit, cinquit ut portio nuisa sit Dominus,atque
vi ad ripti turmia contribulium Levitarum non remaneamus terreni q ιbus terra non
ma et , inchoem que via saluti lucri ,sic quoque a talpis peregrinari. Scio Salutan m
antist .ire debet in kumano testamento, sed praeponunthr tenebrae luci, terra Coelo, mundus Deo. umbus ve=bis aduersius eas exclamat Di tiberis religionem regredientibus non esse opus da ι bant aequam accipere ctim 'atribi Patri noni, portionem Sed ea lex erat illius saeculi ut doris quidem vitae Uus christiani cen rent ei cui vita concederet , ver 3n a se factu dato tuleretur Fr.-ias. Nimi in parentes liberos abdicabant quos rellioni die b.int, oe eos iu balit quasi Latinos esse Liai tos, ut viserent Lilicet quasi ingenM G m
renti ut serat. Certe Ab Leonis Papae I. tempora ferunt Hilarium Arelatensim ui q-e m bona sua pr inquis reliquisset ea non selum quae L relatensi; ha bat Eoli ac re optima posedile, vertim acceptis numem A ba reditatibus ampliatiisse. Ira dixit pro der in lib. 2. de vita contempti e. 9. ubi idem resert de sancti Pastinos Seg credibile es, imo aliter Mad credendum, idos a principiluu gratiam impetrasse quale is olgo nostri literas amorti alienis vocant. Sane constantium Exclesias tam Orientales quam Oocissent.
les amp limis p. adiis dotasse dicitur, ut victus Clericis praeberethr. Sed si Eou. .s vcl.
6쪽
coongus Episcopo adsignata erat ut peregrinos impes hos utio exciperet , secunda alenis Clericis impend. batur, terti i pavperibus, quarta sartis tectra surarum aedium, si Hau vi vir ρius dixit non tot hοIZes hodie teretur Maela, nec essent nissima , letibus di-nciae clerii oram psssime pre cireum rapta. . t iuris etiam canonici fores dic t fpistolos buturam Ecclesiam in Gentibui praeuidentes id irco praedia in B do voti adeptus klpretia tantum adfinendus egentes, ab iis profertur Canun futuram qui a Gratiano Ire chiadi Putae uisentir insierim causae 22. q. I. Mi hac si ripta uni otii ianthium Magnum Fabri andi Erelasiis in silio degentibus Imperio licentiam dedisse, praedia constitui se tribuenda I xvi Lec adiecta. Denique idem princeps donaria immensa contulit . fabriacam templi primae sessis beati Petri instititit, adesivi sedem Imperat iam relin heret crbeato Petro suci is tribu quesiis profuturam concederet. At quidam proserpnt Ibbani Papa D cretum qua statutum fuisse dicunt, ut Rese ae Romanae Ineret praedia posidere qu
rum prouentibus ipsius mini iri alerentur, Ur hoc decretum a Gratiano reserti r in illa causa I a. quae . i. in Omne videntes. Adrint horum bonorum alienationem sub excommanitationis turnumte, dictam . Sed quis praesumat sanctum illum IIarurem Vrbannm quisiub Hetiis balo ctimilis cui rianis in latibulis' occultabas, cr cuius omnis cogitatio mοι que animi in tapiendis de propaganda religione con Isis, G pertinentibus ad Leate vivendum ac bene moriendum, aut in studiis ientia egestioni que diuinae versabatur , in terras Ierri viluisse e Tmn Chri stiani omnes nec vitiis animum applicabant nec Auitiis, sita mari Irii gloriam qu tirabant c posse on infitima ab ipsis acquisitum fuisset dominium eta .iis
I Ai vo liceret. Quamobrem coelum petebant f soli animi ardore concalescebant. As , his i itur queam J Pontificibus mururium pasiis hui, nodi de licentia posesi. onum acquia reo ornm priationes petend. sunt De in Italia , siue in aliis locis. Ma vein sub princiatibus christianis vel in Gari s vel alibi eis data suist,ea U: nisi perimittentius Principi braha iure, ut ex Gregoridi I. Papa Lb. s Dist. s. t olligi potist , ubi piadiornmqha in regna Galbarum ad/hm pertine ani rectoi pCandidum Re inae Irtirictildae ccmmendat. Et 'UM ap. i. dec seus ct in aliis iuris Cunoni. i L. is siripitim eΠpraedia concessu stile
Praes Iter s, deproruptum est ex capi laribus C reti Z agni, G Ludovici , ubi de Mauso
ad Ecilesiae vilicuique tribuithν mentio sit. Verum quae causa εAcstr in Gasis ct in aliis multis r - bu, Chri cit praedia fine licentia prini ipis hahere nou lueat ' Huius rei rario est quod i uni tradi si e omnia HI se , Ortim dominis vel ἡs qui eo itales appe tantur pensiones tri uta δebeant quiae ex mutatione possisprum illis pendi polent, exii verenti', nec tense icci endo sui di amphus vlli essent, id ent, nec emrrentur si lesiasin i eos alsia
ns ita tem ct con si cantem appellint, dominis os erant, Gr pro eo thre quod qhidam PDU virem, ali istaen hilarem vicant,pa tem te, tiam rei aestimatae vel ab im ex aHitrio ludi solum tentanis . . Res ver b solus huiusmodi concessones dare potest o tribus renunciat tui Aogendi Ecclesiasticos ad transferendas res alienatas in idoneam Laicorum manum. Et haec ratio est quoniam interest Principum ne Ecescita
sitai tot Praedia comparent ut La: cos spolient,& ita breui trabeant rcrum omniu
7쪽
copiam ,.qua ratione frequentibus sancti Senatus Parisiensis placitis cautum suitne absque permi in Pincipis vlla immobilia Clerici vel religiosi teneant, & ita contra Cathalaunensem Episcopuin iudieatum fuit anno Donum I 277. In summa hoc ius ad Principem pertinet ut sine eius licentia Ecclesiasticae personae nihil possidere queant, unde Iuo Carnotensis in Epistola ex authoritate D. Augustini contra Clericum dicentena, qutat mihi si τιλ ita scribit, ut id tibi ereo cr
dicere pssc Aones tuas et is da ipsa Drarentinoasu humana quotus possisiones teuent r. Q odsi hac a aeterna lege se cita eserit non esset in manu princi m ut ea in qhibusdam d. stri mitidi c.irentini 1sibi dam miseericorditer relaxareat. Et haec ad prima lege sufficiet. Nuc ad altera deueniendia, qua S pro virili parte defenda de vim aut norit tibus, tu etia excplis confirmabo.Imprunis id erit obseruandii veteres Christianos multa ab horrida illa Ethnicorum antiquitate in v sunt Ecclesiae flexisse,
quae interueniente Principum authoritate in morem inducta fiunt, cum alioqui vim suam retinere non possent. Vnde quod olim obtinuit vi dedicatio Templorum non nisi per Magistratus fieri posset etiam sub Principibus Christianis in
ipsa pene Christianae gentis origine reuocatum est , de ad nostra usque tempora manavit a Maioribus traditum, quorum si dem nos quoque sequuti sumus. Notum est Imperatoris Constamini decretum , quod iacit ipse de Instaurandis Templis, quod S alij postea eius exemplo secere Imper ij succcs res, qui cum
ciuitatem aliquam imperatoria auctoritate in nouarent, non modo ciuilio iis sor-mis , sed etiam priuileg ijs 5e iuribus Eeclesiasticis eam decorarunt, quae ideo de
ipsis auferta licebat, & hac de re quacumque vellent pro arbitrio statuere atque decernere, ut notat Balsa non ad can.r7.concilij Chalcedonensis, si enim inquit eis permittitur ea quae voltierint de Regionum Ouibus ordinare pro innovatis a se urbiburim lio magi f., ut mi i videt ' Di vatis II Iai, h,nore donastini, eorum qhi prae ei nut promotiones delatabunt, ct alia quaedam pro ea quam b.ibent potestate iubebunt. Huc etiam reserri potest Nauella Iustiniani 67. de non aedificandis nouis Ecelesiis aut Monaster ijs, ut intelligatur rerum quoque Sacrarum curam ad Principem pertin re, eiusque authoritati compctere, ut de ijs leges serat, iubeat, & vetet. Cui quidem maximὰ conticia it quod habetur in tit. dices f. de colleg.&corp. Nimirum εα truo r. in crimen us in eos qui illicitum Collegium, vel quodcumque tale Gudis telebrant, id es sin .mλιritate priui ipse est Senatus, qu rum vel mandat Adiel Senatu οὐ hi, bilius, . o. ii Congia a i orpora dissiluuntur, qua de re Tertullianus, in S. Ca. principum mandata coitionibus hi posita deliquimus. Quod si de exemplis rein confirmari oporteat , non destiniquae subiiciamus,& inter caetera primum occul rii in igne ii od de Templo Pantheon celcberrimi nominis Ro: vetquondam in Deorum Gentilium cultu erecto, quod cum Bonifacius IV. ii 'sacrum usum vellet conuertere, prius illi a Phoca tune Imperatore impellandi: m fuit, cuius rei author est venerabilis Beda in homilijs . Estiualibus de San- ctis Tomo 7. his verbis. Legimus inquit iis Ei clesiagricis hiatoriis quod seu diuii isse res, qui qMarius a beato Grceri, Romahae V las Discopatuin tenebat, si se preci sius a Phoca Casiare impetrarat donari Ecclesiae c brini Templum Romae, Mad ab antiq r .aPanthem antea Nocabatur, quia hoc quasi sit lachrum omnium videretis esse Deorum, in quo eliminata omni militia iecit riclesiam S. Dei genitricis atque omnium Narturum Chri-st ,γt exclusa mn hiis ine Daemontini, multitudo ibi sanctorum ἁ Abas iri mimoria haberetur, plebs uniuersa in capite Calendarum Nolumbrium Pat in Die Natalis P mini M clesiam in honore omnium sanctoram consecratam conueniret. Et in eiusdem rei ει
dem sic Mantuanus. O . - panthem
8쪽
. Pantheon hoc Templum Phoea donante recepi: Remutidum passor Bombarim,atque fugat inde simul cum Matre Deudore uer MAries Transtulit adseverar,stc.
Non absimile illud quod Almoinus resert de BasilicasNincentii quae nune
S.Germani a Pratis dicitur per Childebertum Regem iuxta ciuitatis Patisinae muros aedificata,& eius pragmatico munita, cuius haec verba sunt. Ego C δε-bertus Rex una ea eo ense. ct volutare Francorum O Ne basiorum, O exhortati ne S.Germam Parisi oram I rbis Pontificii, vel consenseι Episcoporum capi construere templum iu Vrbe Sarisiaca prope muros ciuitauis in terra aspicit a fiscum IIcia censem in loco qui appetior Locotitia. Antea enim in eodem loco Indis colebatur simulachrum, & in eius idolo diuini Numinis nomen assuimebatur ut Annalium a Iacobo du Breui sancti Germani Monacho dc aliis probatis authoribus scriptorum monumentis proditum' est, ex quibus etiam multa proserre possumus quibus luculentissime probetur solos & primos per Gallias, Germaniam de alias Occidentis Prouincias Templorum authores suille Reges Francorum Christianissimos, de inter illos Clodoueum, qui primus christiani nomen adeptus est,aedem sacram D.Genoueia quae etiamnum Parisiis exstat, co- struxit Ie,dc in honorem B. Petri de Pauli Apostolorum consecr1sse, teros eius
successores pari pietate in aedificationem & fundationem Templorum multa erogasse: Denique per uniuersam Galliam nulla Monasteria Religiosas domos, aut alia venerabilia loca, nulla etiam corpora de uniuersitates nisi vel solius Principis liberalitate, vel saltem ipsius venia de approbatione constructa reperiri , nec nunc quidem ulla construi poste nisi Regio Diplomate prius impetrato,de accedente praeterea se premae Curiae Sacra vice iudicantis SC Sed qub magis domesticum vobis arrideat exemplum, non erit alienum pauca referre de Augustissimo D. Marci Templo, quod Sebastianus Zianus quondam Dux vester Venetiis erigi curauit, tanta alte de anto ornatu conspicuum , ut non immeritb quidam authores AvRRAM AEDEM appellarint. His authoritatibus de exemplis ostendetis nihil a vobis actum, mu more institutoque Maiorum, qui ut nimium in Templis exstruendis Christianorum studium reprimerent, non temere, de nisi speciali Principis concessu id fieri passi sunt, longὰ satius esse existimantes Pauperibus quae viva Dei Templa es imulachra sum' subvenire, quam parietes Templorum exornare ut piὰ dixit Valafridus Abbas. qui ideo Gregorium Papam maxime commendat, quod non tam in Templorum exstructione & exornatione quam in doctrina de Eleemosinis laborarit. Et fortasse nunc magis expediat Oo nimiam Templorum multitudinem a summo Pontifice querelam institui s qualis est P tri de Aliaeo Cardinalis Camera censis in liri S de Reformatione Ecclesiae Concili j Constantiensis Patribus oblato quam ideo commoueri, quod a Duce Se Senatu vestro prohibitum sitne ulla in posterum absque eorum licentia conderentur, cum praesertim hac in re non sibi iiis aliquod nouum dixerit, sed prisco iure dc communi aliorum in e
Superest tertia lux cuius iacilis de prompta est defensio tam ex Apostolo- um, quam ex Pontificum sanctionibus de Doctorum saetae Theologiae &iuris Canoniici ac Ciuilis usuque isti eis settim in Francia recepto. Prodeat imprumia D. Petri testimonium in Epiuola i. p.q. versici is. ubi ita scribit, Ne mu/birum patiatur H homicida, aut sis, aut maledicus in t alienorum Vpetuor.
9쪽
Cuius loci expositio est in Concilio Matisconensi primo Aca tempora Nagii
II. Papae Capitulo 7.his verbis concepta. Vt n Zia Clericus de qua bet causa e rea Escusionem S popi fui asaeculari iudιce iniuriam patiatur aut custodia dePute-yur. Qiisdsi quicumque iudex euiuscumque surcum absque causa Criminali, id enhomicidis, furto, aut maleficio hoc cera istasse praesumtierit, quamdiu Episcopo Dei illius visium fuerit ab Ecclesia liminibus arceatur, ubi notanda exceptio, ex qua liquet in causis Criminalibus maxime in eo Capitulo expressis Clericos iurisdictioni iacularium iudicum subiici debere. Quod adeo verum est,ut alia probatione non indigeat, subiungam tamen D. Pauli authoritatem in Epistola ad Romanos Capice i sic laribendis,omnu anima potestatibus si mistribus subrita
sit, non e ι enim pote uas nissi a Deo, quae auum sunt, a Deo ordinata sunt. Itaque qui restitit pote Itali, mi ordinationi resilii qui aut iresia sunt, ipsisba damnatione acquiarunt. 2 am Principes non μυι timora bani operis serimati. νra aurem nou timere pote-natem8 Bonum,e or habebis lauam ex tua: Dei μι- minii ter e Ii tibi in bonum, si a-em malum feceras time, non em,ine e fa gladium portat Dei enim nram Aer est vindex in iram ei qua malum agit. Ad quae verba eleganter scriptit Chrysostomus his verbis, Omnibus hac praecipi sacerdotibus Ur Monachis, non autem iis solis quihμina vita negotii; occupamur, statim si ipse Trooemio declarat ses octolus, cum sic diuit, Omnis anima, quasi Lear, etiamsi Apostolus .etiamsi Gangelista, etiamsi Pro-ybeta velatius qui iis erat,statis fio enim ij ano euertittierarem. Et illo iaculo
certum est tam Laicos quain clericos etiam in Cavitalibus cautis Impei tali, iurisdictioni subiectos sutile,quamuis a quibusdam alteratur Ecelesiam quoque de Criminibus cognouisse priusquam ad Laicum iudicem deueniretur ex Ea notae si quis sacerdotum qui P p. Pio I. tribuitur a Gratiano relatus in collectione Decretorum causa XI. q. i. de ex Canone Clericus,qui Stephano in eade collectione caua yqo ubi haec habentur rerum Discoporum suomm accusatores vel in Miaiores de graia decidere debere. st Caria tradi semitaras. Etenim horum nonum fides iis suspecta est, qui vel eorum temporum doctrinaui, vel a thorum stylum, vel statum Imperii non ignorant, ut etiam omnes illa Epistolae quae Romanis Pontificibus usque ad Syricium Papam adscit buntur pro dubii si de incertis, ne dicam supposititiis habentur,quemadmodum & liber,qui inscribitur Canones Apostolorum a quibusdam libet de Episeopis nuncupatus, in quo nonnulla de Clericorum criminibus reseruntur. Sed vera est hii torta E esesiastica de Paulo Sauno teno qui Aureliani Imperatoris authoritate ab Ecclesia, unde aliter abigi non poteta: expulsus nit. Vera quoque lex est Philippi, qui primus Imperatorum Cnristo nomen dedit in l.data opera.Cae his qui accusare possunt vel non aduersiis incendiarios sine ullo personarum diserimine. Quis vero nesciat in illa accusatione aduersus Athanasium Alexandrinum Episcopum calumniose instituta cum Arsenium occidisseislsb argueretur,4 Constantino Magno datos iudices qui in synodo sederant,ut ea de te cognosterent3
Et Stephanum Antiochenum Episcopum ivt Theodoretus testatur εc alii hi- torici Ecclesiastici; sub Constante & Constantio 1i Legatis, quos ad fratrem Constans miserat, de vi publiea de lege Cornelia de sicariis reum peractum, Meorum iudicio in Palatio Principis ion in Aesesia da a 4m suille Sed omnium instar esse poterit quod habetur in Epistola mille Episcoporum ad serpe ratorem scripta, qui cum ab eo per theras rogarentur, vi de Concilio Calcne- donentiae simul de Timotheo , luro, qui reus erat homicidii, 3c Alexandrinis i scopatum ambiisse dicebatur,quid ipsis videretur ictaberent,hqc respondet'
10쪽
pRo LIBERTATE REI P. VENET. ti
unt, Legibus ageret, qua eium crimina ei obiiceretur mensuram egredi Eces 'mea visatis qua de re adii ad eumdem Imperatorem ita scripsere , et imotheus Oriba iuniam isset experiri solummodo, quoniam ad maguitudinem commissorum ei poteLIas Scese missi ea nans ferit. Aliud praeterea exstat illius seculi seriolum his verbis,is delictis aureo or praesumptionisus, quas nefande commisis, Rrisuo. Iegibus er earum Prasidibus secundum rationem iudici competenti detur. Et Euagriua author est a Zenone Imperatore aduersus Alexandrinum ec Antiochenum mpilaopos latam fit ille sententiam ob hoc solum quod alter coram ipso Principe mentitus fuisset,alter Basilisci partes foueret. Denique, ut aliis exemplis compluribus iacile demonstrari potest, etiam in iisqvie ad Ecclesiam perticient,securitateiiLEcclesiasticatri seuetitate Principum semper adiuuari profuit, quod ex D. Augustino tu seri Decretorum compilator Gratianus in C. prodestas. quaest. .& idem D. Augustinus alicubi scribit , inacis quosdam Clericos Curia traditos D se. A n ut Curiae seruirent λ An vero ut postea iactum est; Imperiali brachio mancipati sunt a Magistratibus saecularibus punienti Certa haec verba Tradi Curia quam interpretationem recipere debeant, an illam quam In centius Papa III. dedit in Canone Nouimus. de verb. signis in collectione Decretalium a Gregorio ita. Pontifice secta, optimὸ norunt ii qui Theodosi nas leges ex recto puriorum iuris interpretum sensu didicerunt, inter quas notanda constitutio in l. ne quis ossicialium C.Theodosiano titide Decurionibus. Sed ut ad alias pergamus authoritates, tres exstant Iustiniani Constitutiones, Nimirum Nouelis I9.83. Ic irs. in quibus Ciuilium de Ecclesiasticorum Criminum differentia notatur, & in illa maxime ii, cuius cap. g. constituit Princeps ne propter quemlibet casum Episcopus ad saecularem iudice trahatur CiTRA IMPERIALEM IussION M, quibus posterioribus verbis summi Impetii ius sibi reseruat,&hoc agnouit Ioannes Papa in Epistola inte claras Codici Iustinianeo inserta sub iit.de Summa Trinac fide Cathol ubi de Impeciali iurisdicti ne sic ait. Non ei S.Imperatori par vicissitudo a potentia diuina tribuitur, per gurnultis rugis Eulosia diui fasce tur,nulus insertis maculis variatur. Scriptum est e- ηιm quia cum Rex iurus sederit supra sedem, non aduersabitur ei Dicquam mal gnum. Hinc discat hodiernus Ponti sex,num illius exemplo qui leges & conitit tiones Imperatorias probauit, vestri quoque Ducis & Senatus Decreta expediat comprobare. Sic alient dignitati parcendo suam conseruabit, ea enim alii nitate Principatui itinctus est Pontificatus. ut merito dixerit cel errimus Doctor Bariolus Pontificatum quasi iratremissili, Principatum sororis locum tenere. Videacetiam sua Sanctitas& perpendat quq Papa Pelagius in Epistola s. inter Epistolas Decretales S. Pontificum anno M. DXCLRomae editas Narsae in Italia Duci scripsit venetos potissmum spectantia. De Ligurib- inclim atque Veneticii cst Histriis Episcopis quia dicam, quos idonea est excellentia vess r ne e or potestate reprimere, ct dimittitis eas in rere tum L Hioticarumsedium ae r licitare gloriari. Et statim subiicit. Nolite erga dabitare huiusmodi homines
Principati vhI iudiciati authoritate comprimere, quia regula Patrum hoc Oeclaruerinconstituerunt, visi qua Ecclesia ticio pris persona cinIulie la est restiteri velfeom .hum collegerit, aut aliud altare erexerit, seu Sehisma fecerat, iste excommunicetur arquo
damnetur. Quia Aisi rect hoc contemserit 2 permaxserit AHones ct schi manciendo, 'r poteriarei publie, opprima r. iniae verba citantur a Gratiano C. ce Liguribus cauctis. quiatae s. & bis addenda est altera eiusdem