장음표시 사용
2쪽
Index rerum, O verborum memorabilium.
4쪽
Oratorem, IO. BAPTISTAE In VIII. Libros de Rep. Aristotelis
VM multos tulit antiqua illa aetas,Contarene Claripime,qui in omni scieti rum, doctrinarumq. genere floruerunt, quorum monumenta magna cum voluptate,mirabiliq. stuctu pe leguntur: tum vero nullius ad nos scripta peruenerunt,quae cum Aristotelicis conferri usto mo
do posse νideantur. Cum enim hic vir ingenij sui praestan.
tia, alq. acumine rem caussas accuratisime indagasiet, eoq. Uq. in hac contemplatione defixus penetrase ut, etiam DeorumIecreta intueretur: existimauit,totam ha rerum humanarum cognitionem superuacaneam esse,nsi homines se hominu caussa natos esse meminissent: hancq. Dientiam ad hominum ipsorum decus , utilitatemq. traduxissent. Cognoscebat enim hominem administratorem, ac dominum rerum omnium, quae in globum Lunae continentur, a Deo Opt. Iax. collocatum. itaq. crem rerum caducarum naturam, atq. principia tradidisset, quarum pulcherrimam esse cognitionem perspexerat, hoc tamen non sufficere ad bene,beateq. vivendu intellexit,nisi νim tutibus ornati homines essent, O ciuitates alicuius pru- .dentia gubernarentur.Quamobrem totam illum philos
5쪽
pbiae partem,qua nos met ipsos primum,quod quidem est praeclarum: deinde familiam,quod est maxime salutare: postremo re p. quod munus est longe omnium,quibus homines fungi possunt, praestantisimum,administraremus, plane absoluit, atq. perfecit. quo sane beneficio nullum
aut maius, aut prae satius ab homine in reliquos homines conferri posse videbatur. 2 on desunt tamen hoc tempore,qui Aristotelem insimulent, quod obscure 1cripserit: ideoq. ad Platonis magniloquentiam se conferunt. Ego quidem non negarime ex Platonis lectionepercipi multa posse, animumq. ad Urtute atq. ad aeternitatem a cendi sed tamen si doctrinae ratio, via cum friuot lica comparetur,profecto qui in doctrinis, rerumq. cognitione facere progressus voluerit, quatum inter hos Niros intersit,facile iudicabit: intelligetq. non esse,cur defri .ptorum Aristotelis obscuritate conqueratur. etenim ubi admirabilis ordo cernitur, verborum delectus habetur maximus,nihil superuacaneum dicitur, ibi inesse magna obscuritas non potest. Siquid igitur minus planum occurrit,id non scriptoris vitio ed rerum, quas tractabat,eus
nit.id quod te habere persuasum animaduertioqui in gri sotelis scriptis euoluendis, ct in ista tua apud I . Caesarem legatione explicandis iamdiu es cum magna tui, Venetiq. nominis gloria, laudeq. Nersatus. Vides enim, ubi rerum natura patitur, nullam fere esse obscuritatem: quod omnino in uis libris, qui de moribus in cribuntur e praecipue aute in octo libris de rep. quisunt in manibus, plane cernitur. In iis enim pene omnia, tanquam in tabula efficta, alq. depicta sub aspectum hominis accurate; cuncta expendentis, cadere vidcntur. Vuod N ij,qui tardioresa
6쪽
dioressunt, ristotelisq. artificium non ita probe norat, intelligant: quam potero breuiseime, quibus ab initijs
. exorsus re . instituerit,quaq. enodate rem propositam tractarit,exponam. Dabis interim mih ornatisiime νir, hanc veniam,si patientia tua abusus, ea attulero, quae tu
Nel ingenio tuo,quo plurimum praestas: vel iudicio, quod in te est acerrimum uelstudio,quod est singulare,es fac le consequutus: vel Andream Silvium,virum optimum, atq. eruditi simum,qui tecum est, disserentem audire potuisti. Est igitur Aristoteli propositum,de ciuitate, ciuiali .societate disserere. itaq. cuius caussa νnaquaeq. constituta sit, plane docet. Deinde reprehensa Platonis de rege,ciuitatis gubernatore,patrefamilias, beroq.sententia,id ipse obseruat, quod esse in omni arte tradenda faciendum monuit. Cum enim quaera quid ciuitas sit,id ex partibus cognosci posse confirmat. Virum praeterea, νxorem,ut principes partes, familiam conficere vidit
quamobrem de ijs primum sibi agedum existimauit. atq. ut quorsum hoc spectet, percipiamus: homine ad ciuilem
hanc communionem esse natura aptum ostendit: quod is boni, mali: iuris,iniuriaeq. notitiam, quae sola coniunctionem huiusmodi constituunt, in se habeat: ceteraq.
animantes horum bonorum expertes censeantur. Tum
vero partes ciuitatis ita pertractat,nulla ut lentio praetereat: siquide de re familiari, eius q. partibus,de re φοria, deseruili, paternoq. imperio copiose verba facit. Vt autem seruile imperium a natura coparatum doceat,d natura esse generatum id, quod praest, id, quod pare multis rationibus, exemplisq. testatur. alias postea
rei familiaris partes persequitur,quas in tribus superiori
7쪽
bus non numerarat,ut rei factaeae, pecuniae q. acquiretiratione earumq. partes deinceps exponit, ut agri culturam, rem pecuaria, piscatu,aucupium,venationem: ijs . in rebus afferendis, cetera animantia hominis caussa parata esse confirmat. Postremo autem de paterno imρerio,
deq. re uxoria pauca subiungit, ut haec primi libri fere
sententia esse νideatur. Quia vero optimum ciuitatis statum sibi proposuerat, ideo in secundo accurate alioris,quι aliqua laude valerent,de rep.sententias rapendit. Primum igiturPlatonis politiam,et libros de legibus,multis de causis refellit: tum Phaleae,ῖtilesiorum,Lacedaemoniorum,Cretensium, Carthaginiensiumq. re . postremo Solonis,et omnium eorum,qui de bac rescripsissent, repudiat sententiam. atq.imesuam de eo ciuitatis statu,quem quaerebat, interponit. Itaq. in tertio libro quid ciuitas,
quidq. ciuis sit, investigato tum boni ciuis officium quid sit: idem ne sit, quod boni viri: qui incolae custatis crura habendi, qui non : tum quid resp. sit,quot q. eius sint g
nera. Cum enim tria laudabilia,regiam potestatem,optia morum, O quae comuni omnium nomineress. dicitur,inuenisset: tria quoq. vitiosa his contraria , tyrannidem, paucorum opulentorum potestatem,et populare ciuitatis genus esse tradidit.Exquirit postea, quidsummam in rep.
habere potestatem oporteat,plebem n an diuites,an b nos,an unum virtute praestantem,an tyrannum: a in re
virtuti principem locum omnino tribuendum iudicauit. His ita expositis,genera rem . cuiusmodisint, consideratret qua sint earum dissimilitudines, siligenter pertractat. Cumq. re . quae ab optimo rectore,aut pluribus regatur,esse optimam costituisset,dcinceps ex rebus,quae posit-
8쪽
ossidentur,esse optimam concludit, in qua nimirum m derata earum, magnavi'. insint copia. Deinde quae cuipaut quibusq. optima sit,indagat. Quo vero facilius id e
clat,tres partes,quae ciuitate quanq. continent, se consiluit,vi ordinem senatoriu,ut magistratus, Hiudicum decurias: quas partes,utpote in omni resp. genere uitio fas,corrigit, atq. emendat: atq. ita ad quinctum usq. in brum peruenit. In quincto autem, cum νnumquodq. g nus eorum,quae attulis,dfatu dilabi, tu alium q. mutari perspiceret,ipse mutationis, ct interitus caussas, tu vero etiam incolumitatis,salutisq. de Onsrauit:νt iliis deuitatis,bas essesciremus omnino retinendas. Quibus in rebus exponedis, ex lasubiungit innumerabilia rerump. cum omnium prope gelium, tum uelmazime Graecorum.
Verum si vestram hic vir,prope diuinus,re . intueri potuisse tam prudenter, tamq. salutariter teperatam,et in qua aequissimis legibus omnia decernuntur, profecto neq. aliarum exemplis usus esset: neq.fortasse hunc laborem resp.instituera si cepisset. Docet igitur in sexto,quae res populi,et paucorum potesate siciant, labefactent,atq. conseruet: deinde qui,quotq. magistratus sint costituedi,
et qua eis cura tradenda.Iam uero,cu optima re . inuestiget, eamq. qua quibusq. optima sito beatam aut vitam cum optimo ciuitatis statu coniunctam esse velit, et bonis animi corporis, et externis expleri:primum Hra vitaste antefereda,ea ne, quae in rep.rebusq. gerendis versatur, an ea,qua contemplatione continetur, accuratissime dia sputauit deinde quibus rebus tria illa genera bonoru e iaciatur, in septimo,octauoq. libro declarauit:omnesq. bea
9쪽
felicitatis certum, rectum. iter comonstrauit. tum uero quam magna urbs,quoq. loco sita esse debeat indicanducensuit. quantus vero numerus ciuium,praesertim eorum,
sine quibus esse ciuitas non potes,qui quaeq. munera sustinere,et an parere atq. imperare vici im debeat,diligenter exposuit. tum qua aetate coniugium ineundum, quid pueris faciendum,aut fugietam,quibus, quotq. artibus erudiendi sin utre .recte gerant,conquisita cura conscripsit. Sciebat. n. virsapienti mus,talem fore remp. quales essent ciues,qui eam gubernaret. Itaq. de artibus ingenuo,liberoq. bomine dignis, ut de re litteraria, se pictura,degymnasica,deq.musica subtiliter, copioseq.disseruit. Ex quibus quidem rebus facile apparet, omnes buius admirabilis viri labores,omnia studia,vigilias,conatus deniq. omnes buc pertinuisse,νt moribus, et prudelia felicitatis comparandae ratio in ciuitatibus constituer
turdium vero humanarum,divinarumq. rerum notitia,et auctoris earundem cognitione,at q.admiratione,alterius
felicitatis,cuius haec ciuilissimulacrum quoddam est,gusum aliquem homines ingenio,doctrinaq. excellenti prasentirent. Dii boc,mea quidesententia summi ρbilosopbi
consilium,haec mens. Verum cum luc ipsa docendi ratio, ac ria non ita sit omnibus trita,ideo vir egregius,Dona tus Acciaiolus, Florentinus,praestans ingenio, diligentia, cum videret eius philosophiae, qua mores conformantur, nem esse resp. administrationem, libros uero decem
de moribus iam commetarijsillustrasset, existimauit,sibi idem esse in octo libris de r faciendi .quod praestitit ille
quidem accurate, sied tame hos commentarios, ut illos se periores,proferre in lucem non potuit.Itaq. cum ij inma
10쪽
nus meas incidissent, pagitarent q.pleriq.d me,res ut ederem non potui hoc eis non gratificari,quod ad agendum eo libentius adductussum,quod magnopere cupieba,tibi alia qua ex parte meam in te obseruantiam,quoquo modo possem,declarare. Vam ct me patri tuo,viro clarisiimo,et senatoris istisimo debere plurimum sentioret de tua in me beneuolentia perscripsit ad me saepe vir integerrimus,et cuius in repgerenda des,prudentia . excellit, Hieronymus Albinus r vi vel haec una causiasatis esse queat, te vi ob
servem, cola. Verum cum tanta sit praeterea virtus tua, tanta rerum cognitio, tantussplendorgeneris, tantaq. amplitudo,video nosolum hoc munusculum,sed etiam omnia magna, alq. ea imia tibi deberi. quod sane ex totius resp.
senatusq.praeclaris de te iudicujs intelligi facile potest quado non modo eos adeptus es magistratus, suos tibi per aeta
tem licebat,sed summo etiastudio sunt tibi pene adolesccti
honores illi tributi,quos viri iam in luce reip. multum, laudabiliterq. versati vix consequi potuissent. Itaq. cum ad Romanorum rege orator missus esses,moxq. ille Imperatoreset declargius, tantu abfuit, ut de successore tibi mitteso in senatu ageretur, ut cunctis si Pagus tibi eade sit apud IN. Casmadata prouinciaequam tu summa tua cum laude t immortali Veneti nominis gloria tibi gerenda proposuisti.atq.ita,quod ad remp.tua pertinet sapiet Sime cura siret tanta tibi Imp. Caes.aliorumq. rmania principum beneuolentia comparasti,tit cu audiant,te inde propediem Messe decessurum, id aequo animo ferre non posse Mideantur. quocirca non erit mirabile,cu i iam legatione obieris,si oeshonores,omnesq. magistratus tibi νltro deferantur: quod et uirtutibus tuis singularibus deberi ors praedicant,et ego mim in modii exopto. Vale. Venetjs, Idib.Martiis.i ς 56.