Antonii de Haen ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave Institutiones pathologicas

611쪽

I sentamine de succis corporis hunIani adcura- .ritis definiendis G ordinandis , quod L ANNA IOTA Fridericasino υτ in Univere Lugd. Ba 17 78. defendit, observata circa bilis indolem continentur sequentia.

Bilem Chumanam; nam nil quidem additur, sed in universum de succis humanis agitur per

duos annos serUatam, nondum tamen corrumpi ex integro, Ucaeo vidit. Unde ait, a veritate

aliena esse videntur, quae passim edici de citissima bilis corruptione actitant. Si tandem putrescit, vis ejus septica foetor insignis est odor pu. trido ovo similis. Si in Clauso vase Corrumpitur, revera periodum alliatinam monstrat, aikali volatile se adponit. '

Bilis recens, calori exposita, multam aquam evaporat, sensimque spissescit quod remanet, siccum fragile est coloris ex nigro navi, saporis intense amari Calore illud ductilem, & liquescit; in igne promte inflammatur in aqua perfecte solubile manet, cum ea satis dilutum pristinam fere bilem repraesentat. Bilis recentissimae unc. X. in furno ligneo en igne expositae , primo die dederunt ij. Cum

Siliβ. limpidi , inodori phlegmatis secundo die nidarunt Iii; & j. tertio dieri iv SQ. , prio-eti similis Quod quarto die prodiit phlegma v. Tvij. ' Omisi hic varia, miscolam bilis cum aliis substantiis concernentia, alibi jam adlata Vinum sibi admisceri etiam non patitur, quum statim tur-aiulant evadat. - Olea bilis ex lategro respuit,

612쪽

5vij. odorem moschi exhalabat Quinto die ejusdem liquoris Suito stillarunt, magis adhuc eumdem odo rem spargentis Nil fere amplius moderato hoc igne furnuli lignei expelli poterat. Μ ori dein calori Xpositum inter arenas residuum stillavit spiritum oleum, quibus alis quaedam Copia haerebat admista Horum pondus erat M. Remansit carbo, oleum ultimum piceum, quod ob lentorem nequiit transpelli, pondere Sih.

Phlegma propemodum mera aqua est sal non continet curru acidis effervescit; at singularem odorem ab oleo adtenuato adquirere videtur; quod alias: Ionge majori copia sub destillatione deberet Prodire, quUm certum sit, oleurn bili a magna copia inesse. - Carbo in aere sensim albescit efforescit instar sodae, pondus ejus aliquantulun augetur intra aliquot septimanas 4 drachm adtraxit ; aestus .elixatus praebet a duplex, terram: ta nempe communeis aikali fixum. In terra quaedam

. . particulae Zrtiale reperiuntur.

Ab unc. YYx'. bilis bubulae iij. aquae sortis

penitus absorptae, involutae; ab. VX. autem ejuSdem

bilis absorptae xxii olei vitricii recti , quadruplo aquae ostillatae diluti ut adeo in primo etentanainc Bh aquae fortis in altero S'. olei vitrioli fuerint

involutae.

Substantiae axungiosa albae per acida e singulis unciis paullo plus j excussum fuit. Pondus ejus idem fuit, sive acidum vitriolicum, sive aqua fortis adhiberetur; ut ex subducto patet calculo ,

vi cujus quaelibet uncia bilis in priori tentamine dedit grana 33 , in posteriori gr. 33 .Liquor post hanc praecipitationem a bile Iesi duus, si saturatio adcurate lacta sit, a nullas Praedo

613쪽

minantis acoris notas obseri, sed lege artis ad se nem calorem Vaporatus salia quaedam media prae beta, ac primo quidem semper aliquid ali communis, quocunque etiam acido ad separationem tamur; deinde verum nitrum cubicum, si aqua sorti, sal vero mirabile, si acido Vitriolico usi fuerimus.

Unde patet, in bile contineri sal culinare, basin hujus , aikali fixum minerale. - Selenitici aut aluminosi quid in bile etiam sese deprehensisse,

AUCTOR ait, Alii, V. C. Cel CADE , sal sac- charo lactis analogum inde obtineri diXerunt. Hactenus observata Houthiana.

fauro medico tac. Disputationum Uinensium, a LGULIELΜo ΜELLIo edito, dinburgi 779. T. LI. p. 453. denuo typis expressa fuit, Digbertat.

d. inaug. de iis , Auctore Roberto RAΜSAY. Continentur in ea Xperimenta cum bile instituta XXX. Ex quibus deductae subiunguntur conclusio-1HS quas hinc inde paucioribus verbis descriptas, hic eYhibeo. Billis non ali alina est, uti putabat SYLVI Us, non subal kalina, uti rentur recentiores Physiologici nam Cum acidis non effervescit, non sal constituit neutrum , nec quidem cum fossilibus ullo modo coit. - Liquor animalis est non valde Putrescens, minus saltem , quam Car , sangui , Vel ejus serum. Ex parte tantum putredini obnoxia est, ea scilicet, quae ab acidis vegetabilibus adfusiS, vel a salibus neutris additis, e reconti bile dejicitur; quae neque ab aqua, neque a spiritu vini solubilis est. Haec autem pars bilis, Quae sola umtrescens, magna copia bili non inest. Partem rem

osam in bile adsumsit ArusAY; resimam ero, a si gem

614쪽

88 TR Ac TATUS si gonuine loqui velis, in animali liquido non ad

Bilis, ut vulgo , vi fabo adpellari potest. Qui proprie sapone dicuntur, ex sale ole Constant; sapones praecipui ab acido adfuso resolvuntur in oleumo in thali, cum acido adfuso colens sed in bile nihil omnino aikalini Cum acido Coeunti invenimus id etiam, quod ab acido bile recenti praecipitatur, in aqua solubile est, Iictit ex bile putrefacta quiddam resimosum , in spiritu vini, non in aqua, solubile ab acidis fossi-Jibus dejiciatur; tamen, ob absentiam aikali, nequidem in putrefacta bile adparentis, seponem in bile esse, minime concedimus. Viscidum porro

dammodo confundens, saepe sapo bilis adpellatur; quam recte judicent homici. Sed in hunc etiam usum neque satis apta Videtur illis, siquidem so-ret, inde saltem non magis recte sapo, Uam Viscida quaevis vegetabilia, animalia sapones adpellari possunt. Quum, quae circa thesin hane

Ram faxanam adferenda forent, nimis Xcederent terminos, ab commentario eam dimittere malui; in aliam tamen illa omnia reservans CCassionem e illud unicum nunc addens, ampliorem Un nos habere saponum cognitionem , quam AMSA habuerat. Bilis materi trina constare videtur; aquosari resinos , spiritu vini, non aqua solubili; viscida, putrescente, neque aqua, neque spiritu vini solvenda. -- frimam illarum meram aqUam esse, X XPerimenti fluere videtur. - Altera,

dum aquae bilis naturali adhuc inmiscetur, aqua insuper adfusa facile diluitur vel solvitur in eXtracto etiam de praecipitato bilis aecentis, dum pars

615쪽

resinosa cum viscida , adhuc miscetur, UtraqUe aqua facile solvitur Quum vero per putredinem diuturnam resinosa pars a viscida penitus separatur tum S gis pure resinosa videtur, in aqua non solubilis evadit Dotes peculiares eius restant e Xaminandae. -- Tertia bilis pars, dum caeteris' partibus adhuc miscetur, aqua facile solvitur e ubi vero ab acidis vegetabilibus, vel salibus neutris, recenti bile deiicitur . vel ubi in extracto, is aut praecipitato, Per spiritum vini separaturri in aqua neutiquam O-

iubilis est, facile utroscit, in pari bilis sola putrescen videtur e putrescens ab aqua sustineri quodammodo videtur se, ab ea facile iterum ec dit. - Usus ilis in oeconomia anim3li triple πι-

detur AUCTOR 1r ut , alimentorum partit mBquearUm Um oleos miscellam adjuvet 2 ut alimentorUm vegetabilium indolem acescentem, ab animalium natura alienam, Corrigat in alkalescentem Vertat; 3 ut stimulo suo motum intostinorum peristallicum Cie-at,4 ad faeces alvinas promovendas, demum eXpeblendas, valeat. - Quod ad primum usum adtinet, ait, bilis certe liquor viscidus, uti laetera ranimialium fluida viscida olei is aquae misceliam quodammodo adJuvare potest Sed ad hunc scopum multum conduCeres bilem neque experimentin nobis constat. neque illud. in quantum fit, e natura

ejus propria saponacea e quanam itaque Dpe

ruere nobis Videtur. - Quod ad bilis usum secundum, prosequitur, satis certa videtur observatio HEL-ΜONTII quod, licet in ventriculis animalium Uegetabilibus pastorum acidi quiddam semper inveniatUr, post bilis tamen adfusionem , nihil omnino acidi Velio intestinis, vel in faecibus alvinis ejectis, repe

616쪽

9 TRACTAT Usriri potest Constat, prosequitur, porro per experimenta antea adlata, acidum quodvis vegetabile, abile adfusa adeo inmutari , ut neque gustui, mequo Ja Coagulando , acidum jam esse, pateat i Alimentorum igitur indolem acescentem utcunque Utatbilis; sed, ut nobis videtur, hoc non sit per Nscellam partis cujusdam aikalinae vel iubathalinae, quae in bile nequaquam deprehenditur; nec quidem per admistionem partis Cujusdam aikalescentis, Vel PUtrescenti ex biles nam, dicet ejusmodi aliquid

in bile esse deprehendatur, ex ea tamen per adis sionem acidi vegetabilis continuo semper praecipita tur ' Porro, licet acida vegetabilia a bile ut Un-que inmUtentur, eadem tamen in totum destrui, Vel in materiam protinus aikalescentem statim mutari, non Videtur: nam chylus, sive Jac' animalium ' Vegetabilibus pastorum, per horas etiam plures, post adfusionem bilis , adhuc acescens est. -- Quod ad bilis rusum tertium, plures quidem ' observationes virtutem bilis laxantem sive catharticam, satis certo evincunt adeo, ut restet tantum indagandum, unde haecce Virtus Quum acrimonia quaedam amara bili manifesto insit, licet forte vim ejus iatharticam ad acrimoniam illam referre. S1mul vero notandum est,

bilis amarorem in animalibus Thytophagis in dulcedinem blandam perpetuo inmutari, partem cit-Jam una acidis vegetabilibias chylo inmisceri vel forte chylum ipsum fieri; unde illam partem bilis

amaram cum faecibus misceri .eYCerni, minus probabile videtur Potius igitur censendum est. illam bili partem , quae per acida vegetabilia praecipitatur, eam vere esse, quae in putredinem Vergens,

intestina praesertim stimulat, tum sui ipsius, tumiae

617쪽

nus Consectaria e tentaminibus cum bile institutis CL RΑΜsAY deducta.

Edita fuit Argentorati 1767. pulcerrima Dis

sertatio, sistens experimenta chro naturam bilis deis sensa a D. I. M. RODERER, quam debemus inprimis labori In SP 1ELΜΑNN1. Totam Vi non oporteret hi inserere, quum omnia notatu sint di gnissima, catena contineantur XperimentorUm nitidissimorum, quae compendium non adeo admittunt optimum fuerit adtulisse ab ipso AUCTORE concentratam, ut ita dicam , recensionem libelli egregii quod tamen ipsum, coactus operis Hae-niani limitibus, invitus in arctiores cancello redigere debui. Experimenta' chemica in ille ' demonstrarunt praesentiam quo , quam qu1dem' communis evin- Cit liquidorum natura; -- Serum, Cui par aquae debetur; mucosa qui quod ΗovsΜANNUs RAΜs A detexerunt gelatinos etiam feri partes magnam coagulorum bilis partem faciunt; -- alia νaria: a commune mirabile adsunt sed haec non tam biIi propria esse, quam potius, eo quod in communi humorum massa obtineant, Per Cciden videntur accedere. - Sal acidum quod 'ubdem demonstratur ex genio sanguinis, Unde secernitur, per analysin confirmatori productione salis volatilis sub bilis destillatione, nec non ejus in putredinem nisu qui nonnisi in substantiis acido ga dentibus locum habot incidum hoc, quod e i mutato, vi organismi, vsgotabili acido oriri videtur, animalis acidi nomine notum, quum vix ullos

618쪽

in alkalia salia bilis effectus edat, quod in ipsa dis

sertatione latius examinatum fuit, oleo ita obvolutum esse adparet, ut in integra bile nullae plane acidae vires Xistere queant. - An olatile at alii bile adsit, adserere Aucro nil ausu fuit, quum experimenta id non exhibuerint. Fossilis aikali, ait, si quid a resoluta vi vitae salis marini parte forte inest, perinde oleo ita obductum esse oportet , ut suae naturae leges sequi non possit, reet que adeo bilis neque acida, neque aikalina esse dicatur. - eum bilis intrare compositionem, ube Time Xperimenta loquuntur illud, quum bilis in- odora sit,is viscida, unguinosis adscribendum erit. Id ipsum autem, verba sunt AUCTORIs, quum tar c Per Vasa, quibus ad hepar advehitur, motu Praevia in cellulis stagnatione moram egerit, inubdem videnter calido loco hinc corruptioni quidam gradus in eodem obtinuit indes bilis acrim nia, amarities, color, solubilitas in spiritu vini quoad maximam partem pendere videntur. Hoc oleum arctius salino principio unitum esse evidens est, quum ab aqua bilis solutum teneatur, immo in bile taerens aquam promtissime subeat. Quum autem Iliali volatile in bile nudum obtineat, hinc oleum Cum acido in eam formam Concrevisse adparet. - Terra in bile quoque praesto in quoad maximam partem sero deberi, calcareis adscribenda videtur. - Terrum bili nullum inesse videtur, etsi negare non ausim, Ucaeo ait, ejusmodi forsan adesse terram, quae ignis tortura in serrum abire apta sit. Videtur itaque bilis esse substantia macido animaliis oleo unguinoso ad certum gradum raucido efformata, multa aqua diluta, cui be

619쪽

terra . Per animalis oeconomiae rationes inhaerent.

Usum bilis Aucaeo sequentibus, quae denuo breviora dare debeo, absolvit. Digestionis nego 'tium adjuvat, promovendo motum intest um fer. menti vice obit; aponis siquidem habeat naturam, hujus etiam, oleolas adsumtorum partes liniendo cum aquosis chylumque inde efformando , edetestectus, 2 emcacius sorte, propter sui acrimoniam. Cibaria pultis acorem ab adfusa bile corrigi, post HELMONTIUM Plurimi, mAXime ex Schola Bataνa, Doctores, SYLVi principiis occupati , praeeunte BGERHAAVE Contendunt, idque variis in morbis observatis inlustrare pabulo praecipue in animalium graminiVororum ventriculo acido, in intestinis dulci, probare nituntur sed quum id ipsum facilius ex ulteriori fermentationis progressu copiosius adfusis liquidis animalibus liqueat hinc bilis iste usus minus confirmatus esse videtur morbi, Vos adlegant, minime, acorem mas a cibariae a bile corrigi, sed ab ejus defectu justum fermentationis modum suspendi , potius Probant. Acrimonia bilis stimulans intestina , insignes ad tuendam sanitatem praestat usus. - et cavere, ne mucus intestinatis viscedine sua noceat, iam liumque in tubum intestini vasorum oscula claudat, facile largior, Aucio ait id modo notatUm

620쪽

94 T , E Slim, reliqua in intemnum magna copia confluentia liquid suantis hic symbolam conferre nec plane nulla esse videtur GLIssoNI conjectitra, Uando Iubricari a bile faecum vias, ipsasque emolliri, Ut eYcem facilius queant, Contendit. - Praeterea bi- Iis, quum Vitari vix possit, qui cum cibis numexosa insectorii ovula deglutiantur, amarore suo ossicit, ut exclusa primarum viarum calore animal la OX enecentur, atque ita metuendae a nidu- Iantibus in intestino vermibus noXae praecaUemtur.

, Bilis siquidem in ventriculum etiam secundum natUram recipiatur, . ALLER , EL HI . . GL p. 3O7. ad excitandam ciborum adpetentiam eam facere, non est inprobabile. - Verae bi- Iis quum in sano sanguino vestigia nulla occurrant; hinc, quidquid de ejus in sanguine usu docetur, invita Natura proferr1, nulli dubitamus adserere. Denique omni ex parte ossicio suo flaneta bilis

Cum XCrementis una, quae suo colore tingit, a corpore eliminatUr. Dixerant CeL BOERHAAVR , BA GLIVIIIs, UOFFM ANNUS , GAUBIUM, Aliique plures, bili

Competere dotem saponaceam, miscellam oleosorum Cum aquosis perficientem Recentiorum Nonnulli, v. C. a MucΗELAEc KEA SCHRODER ORAM SA contrariam tenuere partem; ipse DLGAU BI Us in recentiori a thologiar editione Lugd. Bat. 1763. S. 372. dubius thesin antea propos tam nune repetit. -- Iura , ut rem hanc dilucidaret, tentamina GL SP1ELΜANNUs instituit, repetens paseli Schrbderiana pericula miscendo bilem bubu-Jam recentem cum lacte vaccino integerrimo, recentissim' cum eodo decocto, una cum addita bile; cum eodoni coacto P cum emulso amygdalarum