Antonii de Haen ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave Institutiones pathologicas

641쪽

color subgryseus aut albescens , una cum colore uetis, unguium, fieritio in unum collecta recipiantur. - Accedunt his indiciis nonnulla in quibusdam gris alia, quae, tum prout morbus magis mi-ΠUSU provectus est, tum pro majori minorive succorum corporis inquilinorum Crimonia cernuntur varia , magisque vel minus manifesta ' v. c. Pruritus corporis, amaro saporis, , vel QChloro pia. ' Quorum vero nonnulla lorbo praesenti cum multis aliis Commiunia alia illi magis propria, non tamen eo Sque, Ut morbus absque illis fit αδ ατος alia illi plane non peculiaria, sed ab aliis fontibus deducenda. Patet vel ex his, quanta requiratur ακριβεια in dignoscendis discernendisque ab invicem morbiS; quum non suffciat, ut obvium quodUis primo intuitu haenomenon adsumatur pro Cynos Ura diagnoseos Curationisque morborum, atque tum adsectioni 1n: iste cognitae pejor fiat Iedicina. Obviam fors videbitur Quibusdam monitum OCCe, Uum artis utique Comprehendatur fundamentis ast ob vium adversus illud ipsum hinc inde conmitti

peccatum, docent historiae EgrOIUm, non mage morbo Q Uam peIVersa medendi methodo Mortalium numer ereptorUm; Ut UperVenientis demum alterius Medici, rerum interiora penitius rimanti S, Ope aegre, si non foro nimis, ab interitu revulsorum. -

642쪽

cta flava Videri ast, non in omni ictero id obtinere, freqUens observatio, inprimis in titero mox adducendo leucocholico docuit. Hinc in Confirmato magis , aYiori potissimum nonnihil tunicarum ophtal- mi Carum Ompage, insilirationem facilius admittente, bileque ipsa adtenuatiori, illud ipsum obtinebit atque tum, ut Pliniana phrasi utar, morbum regium in oculis praecipue mirari est, tenuitatem illani densitatemque tunicularum felle subeunte. - tulit mihi, dum haec scribo, cathedrae Vindobonensi medico, praeticae decus, Vir acerrimi ingenii, Cel. TOLLA Ietericorum quos vidit, Vidit autem Plurimio , nullum adhuc de Chloropia fuisss Uestum. In Provecta etiam solummodo aurigine ipsa Colore flavo tincta deprehendentur ossa Cartilagines qualia phaenomena DL AN W1ETEN, in comment id si . 95O retulit. Sed quod . omnino mirum Tadi est , vidit vir candidissimus. Celeb. STOLLOctericos, vero Omnium oculos feriente ictero adfectos faecestamen deposuisse a naturalibus colore non abludentes Ut ergo exin denuo pateat, non Unum alterumve solum characterem morbo determinando susticere, quum vel in certissimis caetera tot occurrant aberrationes. -

Immo aliquando potest adesse eterus, qui non adpareat. Antea enim patuit, bilem copiosam nonnunquam dari in vesica pellucidam . in sipidam. Si jam ejus iter inpsediatur versus duodenum ingreditur sanguinem me conspicitur latet hin, saltem intensiorem vel debiliorem icteri Colorem posse differre a bile ipsa tum secundo, a copia qua refluit in

643쪽

D m I E - o. Irsanguinem. ' - Icterus oritur ab inflammato hepate, eoue obstructo quibus sit, ut viscus illud quadam sui parte turgen poros biliarios comprimat, vel ductum biliarium, vel Cysticum, Vel communem. Adeo , ut bilis inpediatur versus duodenum luere cogaturque se se insuauare in sanguinemri id quod semper fit, quando majorem resistentiam bilis invenit versus duodenum, quam ad Vasa hepatis oportet ergo illam bilem retroagi per poros istarios a vincere motum bilis hepaticae e acini versus ductum communem determina tae , intrare Venam cavamis si cum sanguine Communicare. In cinis quidem adsunt extremitates Venae

portarum; sed est in illis motus a vasis omnibus systematis Venae portarum ad acinos ergo bilis renua , retropressa Versus acinos facilius cum Venoso sanguine

'DFIanc vero speciem, dictinctionis gratia tum ab

ictero er saνο, C US Charactere pauli ante adtuli, tum ab cleris diνensis nothis v. c. Chlo-roticanum lachesticorum &ς. c. de quibus pariter prius jam injeci mentionem, i lenum VOCOarythmum leucocholicam , quum bili quidem Ortum debeat abnormi , characteribus tamen destituatur plerisque , vel, sub initium inprimis, omnibus, quibus icterus ChJOrocholicus, prasiOCholictas, aut melancholicus ab aliis morbis discriminatur. Onendum ero icterum hunc Verum leucocholictim rarius multo reliquis CCUrrere, tumque insignibus hylopo eos ac sematOPOE-seos aberrationibus hasque concomitantibu Vitiis stipari ratio ex ipsa ejus indole perspicua. I

644쪽

hepatico colinmunem torrentem venae cavae intrabit.

Sed praeterea Acta L f. 1682. p. o. 683. p.

126. reserunt, esse aio 11N1 demonstratum, e Cavo vesicae felleae in hepar in porum biliarium, in intestina item e poro hepatico per hepar in vesicam selicam, in duCtum cysticum , in intestina, viam esse patulam facilem denique' ex oro hepatico in

cysticum, ex Cystico iterum in hepaticum, Patere iaS. VER HBYENU GLIgSONI Us hae confirmarunt; Ut PER A Laeus; qui Tractatus dici potest esse ΕΗ ALTI DUUERNEYI DUUERNEYus enim secabat corpora deXterrime, PER A Laeus, egregius Pictor, delineabat adcurate demonstrata. - RUUS CHIU ALVers aucti P. II. negat, in homine reperiri cysternam lumbarem interim tot Alii invenere ita potest esse etiam de his iis inter oparis Vesiculam. - Ergo omni e parte Vias invenimus, per quas, Uia deuodenum intercepta, bilis cystica hepatica refluere in sanguinem Oilsit. Gmissa controversia anatomico physiologica de viis illis ab AENI nunc enumeratiS, quas, ut per transennam solum id addam, nec omnino negare, quum Ilonuunquam Vere adimat nec in universum statuere, quum saepe incassum quaerantum hinc potius cum Viro magno admittere velim, eas jam adesse , jam desiderari; , si adsint, lusu fors naturae adesse, quum homi nes, in quorum cadaveribus omni adhibita curanbi detegi possunt, ideo tamen non pejorem ViXerint Vitam, nec morbo laborarint, qui viarum illarum de elui adscribi posset oitiissa, inquam , latior disquisitione controversiae illius, adducam Otius nunc ampliorem recensionem egregii operis

Cel ΜΑΗcARD uredicinistbe verruch I ThLLeip3. 778. ., qui monsti avit, multum abesse, quin

645쪽

n m et o. 10 quin diti scepta illi ab HARNIO, plurimum Pu- loco philo , Aliisque lubenter adsumta icteri theoria in universum sit admittenda. Facile vero patet, me praecipua hic delibare solum Usse capita seligere ex reliquis Ce Aucaeo Ri observata propsia; quum alias diffusa nimium evaderet reclinsio dissertationis, cujus lectionem multum suadeo Tiro

ctantia examinantur 3 adplicati fit o rioris the riae ad genesin icteri a calculis systematis holopoetici, ab hepatitide, variisque aliis causis ad expositionem morbi hujus adsumtis. Haec superficiaria solum festionis primu latagraphia. Monuit tractatum hanc recensens , ut videtur merito, Cel. o DE , determinandum AUCTORI sub initium fuisse icterum, de qtio libellus totus inprimis agit, quum icteri toto coelo ab invicem divorsi oc- curant; nec flavus Viscunque PIUS minusve Color 6sentiam, ut ita dicam, unice constituatocteri sed hoc paullo antea jam tetigi. Communem quidem maxime icteri speciem innuere videtus ΜΛR-cARD ast egerit o D , minime sese reticere velle, vix fore, ut illi theoria nova adplicari maxime queat. verissimum etiam est observatum modidnum, differentiam icteri genuini a purio non sola coloris faventis fasi absolvi, quum subiti verus adsit icterus, non tamen saturatius flavo colore corpus in- 1 gens

646쪽

1uo TR Acae ATUS gens, quam in cachecticis cernitur adfectionibus; instantiam maxime insignem pro hac thesi praebet

icterus LeucocholicuS. - - Bilem hepaticam resorptam e ex eo capite ut causam icteri adsignari non posse Aυ-CTOR credit, quod nec amaritiem in lingua, nec saturatum Colorem, quo Cutis, oculorum albuginea, Gotium tingitur, hepatica bilis, utpote nimis debilis, dilutaque excitare posset: ' ipsum

etiam magnum HALLE RU monuisse, ductu bilifex Communi arcte obturato, bilem cysticam diffundivideri per ductus hepaticos, inde in Venam caVam, tumque per Corpus late reliquum pro bile enim cystica liquorem eum habendum esse, quum in sanguine , lotio, saliva, muco trachaeati, sudore lympha abdominali pinguedine, tunica Cellulosa, Unica albugine oculiis amaritiem majorem, colorem saturatiorem deprehendere liceat, quam ab hepatica bile possimus Xspectare. Su ungere hic omnino convenit , quae circa sententiam hanc Murcardianam adnotavit et To- DB uredicinischchirurg. Biblioth. VI E. I. t Q. 89. c., ut nonnihil perfectior reddatur accessio haec

' Ut argumentum debilioris bilis hepaticae adduxit

Cel Aocaeo testimonium G. Acco NI, qui ductu cystico obturato, meatu autem hepatico in intestinum tendente aperto, observavit, alvi subsequi Obstructionem, O bilem, quae tunc sola adfluere potest, fatua dulcedine instructam, me gel bee

Iappist iu stoe Galle Concinnius autem hiCutique pro lappisc positum fuisset abgeschmacte.

647쪽

DE IcTERO. 12 Ihaec ad menian in codicem; Eorum praesertim ingratiam, qui vel ob clinguae germanicas inperitiam

utrumque opus legere nequeunt, aut Curta instructi sunt suppellectili libraria. - omnium primo

notandum est, GL To D ait, nil magis arbitrarium esse, quam ut veri character icteri quaeratur in gradu quodam phaenomenorum praeternaturalium. Sententia illa: plus vel minus non mutat speciem, Omnino etiam circa morbos obtinet, atque in hoc inprimis casu. Ex thesi arcardiana, Icterici omnes, quibus non prorsum flavent oculi, nec amam sapOre donata est saliva, veri non forent Ictericii Tum, nosse debet octo R, icterum in multis casibus adscendere intendique per gradus, symptomata etiam ante dicta mox sub initium adeo deprehendi urgentia, uti quidem per decursum morbi productiorem evadunt. - Tertio minime Constat, cur non bile hepatica, magis magiSque resorpta ac deposita, demum flavo colore tingerentur cu-1i, tinctorium meret lotium, amaraque redderetur

saliva Ipsa utique cystica illis genealogiam suam

bile repetit hepatica. - Quarto certissimum prorsus est, colorem, consistentiam,' credinem cyst,cae bilis non uno eodemque Temper gradu donari. Succi nostri vix non omnes metamorphosibus maXimis obnoxii sunt, ne ipso quidem excepto statu sano Circumstantiae saltem, quibus Nigentibus nascitur icterus, magnam habebunt actionem in confectionem illis hepaticae. Quam non V. C. specten obfert bilis , dum homini validiori frequentiorique, intra brevius temporis intervallum emes subvertitur Ventriculus 8 An non itaque maximo jure s.

spicari licet, bilem secretam ab hepate . spasmis, hepatitide , sympathica adfectione c.

648쪽

ls TRACTATUS laborante, alterius fore indolis, hinc forsan profundioris coloris, quam dum naturali constituta est ratione - Quinto, viae , quas emetiri debet fel hepaticum, undiqu* obstitae sunt assis resorbentibus, quas naturali sane ratione, eodem modo, ut Vasa esorbentia cystica, bilem recipiunt cysticam, bilem recipere poli debebunt hepaticam. -- Sexto , de prehensum fuit, tumores hepaticos queis obstructae fuerunt semitae bilis hepaticae , Ortum praebuisse subsequenti icter qualem instantiam O COLI DRUΜON in Ddfert inaugurali Editis. 175O. defensa , adduXit. Suspic4ri praetore plurimum licet , hepatitidem etiam ex eo capite, quod ductus bilis hepaticos comprimat, genesim fovere icteri. - Septimo , datur quaedam species icteri , manifesto nascens a bile, magna i-mium Copia intestina inundante hujus generis icterus excipit nonnunquam hyperemeses, tum &bros biliosas, atque sic dictam choleram. Annon huic acCensendus est icterus Verus, pertinaX, excandescenti nimium ira mentis aestus nonnunquam sequens In omnibus hisce morbis eo certius sequi solet icterus, quo minus per alvum subducitur bilis. Hasce vero icteri species, nascenteSo bile in imis me itinis resorpta, quarumqtie Xistentia domonstrari vales, etsi ipse HALLERUS Cam evocet in dubium , hasce, inquam , omnes icteri*ecies CZ ΜΑ RcARD hic loci prorsum intactas

dimisit, dein autem extimis solumna o labris adgressus fuit. Bilis nimia copia effusa nullatenus ex sola ad Venixe potest vesica sed maximam partem bilis est hepatica. - - - Octavo , subpetunt eXempla verorum icterorum, ubi cystis felle aut

plane cernebatur vacua, aut hydatidibus due 48 hen), vel Clatice solummodo aquoso uti antea jam ex

649쪽

subin congestiones majores bilis in cystide, ab omni sensibili simul praesente ictero. - Decimo, si quidem Scriptorum quid hic aleat auctoritas, pro icter a bile hepatica quoque Oriente stat Auctoritas CL BION Ro junioris , qui bilem hopaticam pro communi maxime fonte habet icteri. Argumentis hisce propositis vela contrahit GLTODE , lassicientia illa sibi videri innuens, quibus in eatur leto phylus Austor , ne in dubium revocet possibilitatem icteri aliis hepatica oriundi

Et Hercle quidam, utut sententia arca diana naturae superstructa videatur, nec precari solum hypotheseos cujusdam fundamento innixa, minUS tamen, quae praeter illam in medium adserri queant, omnia, Uorum de Partem Praecipuam TODE tetigit, δυ-cTOR Eri ob oculoS habuisse liquet, quum alias omnino

' In textu vero germanico vitium Cernitur typographicum , sensum plane reddens obpositum both

Omnino erat: - - - nis' in arei in tu ira

650쪽

Ia TRACTATUS objectiones ipsas earum solutiones adtulisset.

Multa , quae subito , aut intra breve temporis inter-vailum, feri minus queunt vel certe fieri, minus manifesto cernuntur dubio omnem praecludunt Io- cum, Ummodo sufficiens accesserit mora is vero, si unquam, sane dum de icter a bile hepatica oriundo agitur, Casus est. Extra controversiam positum habeo, nasci teterum, modo a CL A Rc ARDeleganter proposito nasci a bile Cystica , nasci hoc modo , hoc ex fonte frequentissime Verumenimvero nasci illum non ex hoc fonte unico, nec eo unice modo, e aequo pro Certo habeo. Rationes vi esse OPUM, ut adducam reor; UUm praeter EaS,

quas Ce To D adtulit, phaenomen icterorum plurium , indolemque bilis hepaticae Cysticae aeque, ac morborum jecinoris decursum' exit Um , penitius rimando, Iures insuper , ne minit graVes, queant detegi unde simul pater poterit icterum frequentius omnino ex ortu a CL ARCARD adsignat , quam quidem eYtheoria Monroatra, paullo antea a eL ODR , No. I adducta, Prognas iraeque enim XCessu peccat sententia, quae Ulltim, quam Uae omnem, Ut vinno omnem icterVm, ahiIe repetit hepatica. - Sententiam autem Mar- cardianam circa ineptitudinem hepaticae bilis ad proseducendum teterum, pro Varia relatione, tum refeI-1it, tum plurimum restringit instantia icteri, quem distinctionis gratia leticocholicum vocavi, CUJUS IIAE-NI Us fecit mentionem, quemqU Parum adeo, Cyraso cholicum ut chlorocholicum aut melancholicum IiCet Tegue, ni contra autopstan pugnandi sit

Μinus demum subscribere possum ab exceptimne ulla aut restrictione, ex dictis, conclusoni, qUam