장음표시 사용
41쪽
fructum Coquo vocant, a tribus in eo conspicuis foraminibus, quae primo intuitu caput cercopitheci exprimere videntur. Avicennaliunctius Indi, id est nucem Indicam appellat. Ex Malacca ibi, arborem Trico,fructum Nichordicunt.
Arbor haec indicarurn omnium utilissima &comodissima est, sicut deinceps ex commemoratis illius utilitatibus videbitur. Haec maiore copia in Insulis
Ma liuar,&adfines Goae insulae, iuxtaque uniuersum tractum littoralem Mala VHρmlsim,mhar,ubi cum fructu operosias negotiationes agunt , eumque invarias egiones, ut Cambaiam Ormum distrahunt divenduntque, succrescit valdε procera&elata consurgit, crassitudinem non integrae pithamae assequens, ramis tota idua in cuius inmo cacumine inlia emergunt , sese latὰ in morem dactyli g qistrae palmae quoquoversum explicantiaci quibus ad stipitis contiguitatem eo ' 't ' ' 'quos fructus extuberat, ita ut illius Io vel ia quam proximEM contrusio colligati una dependere videantur. Solitariusvnus raro offenditur. plostructum praegressus florem Castaneae arboris aemulatur. Lignum arboris, rarum, fungosum, fragile,minimeque densium aut solidum est. In selis littoribus tum oceani, tum fluminum aliorum grandiorum arbor enascitur,in locis nimirum sabulosis, aquarum aspergine subinde rigatis in penitiore terra nulla emergit.Radices nec profundius deorsum, nec latius in ambitum agit mit- α sim titue, sed obiter q. infundi superficie reptantes adob, ut conspicienti videatur, ad quemvis leuem motiun arborem concussam vacillaturam. Nihilo tamen minus stat firmus1m ἡ ωin eam assurgit altitudinem visiquem quis ascendentem videat , horrore ei comae arrigantur. Vanaryni tanta agilitate Mindustria eas exuperant, ut sim iis non .gniores videantur. Asicensuri cretiis seu scalis quibusdam leuibus arborem asperant,ut expeditius eo arrepere valeant. Quam eorum dextetitatem aemulari Lusitanorum nemo audet. Arbores hoc serὰ modo serunt plantantque Coquos nuces insbium de se in i m. sodiunt. Ex his arbuscula pullulat seu emergit. Qi si viri erecti altitudinem asta 'cuta est. nativa sede exempta transplantatur, hyberno tempore radix eius cinere obruitur seu fouetur, aestate vero aqua crebro rigatur. Iuxta platearum littoralium aedes facilesemergunt ut luto eas foueri vegetariue commode haud ineptὰ existimari queat. Diligenter cultae, fructum ferunt haud multis asatione annis illapsiis. Ex his Canaryni victum sibi pricipuum parant: sub quibus etiam plemnque habitant stabulantur, negotiationi nulli ali vacantes, quam ut luxuriem arborum tempestiuesresecent Hasa dominis certo addicto pretio conducunt,&quem ex attentiore cura cultuque quaestum facere possunt, sibi radiant Arboris huius ea in India frequentia est, ut numero oleas in Hispania,&ialices in Holandia qua longissim exuperent iam ad commoditates cutilia ''
tates arboris, transeam us , sciendum est primo, lignum eius, etsi rarum fun- , -- gQsum, rebus quam plurimisisti esse: idque potissimum propter proceritatem larima. nathiam. Nam in Insuli Misti ratilegias ex eo naues extruunt, ut nullisa fixis clauis ad eas opus sit. Quorum loco ligna funiculis illis , quos ex coquos
fructu miro artificio torquent, firmiter conglutinat colligantque Nam funes nauium reliqui ex eodem Cocos parantur: vela vero ex Cocos soliis, quae olo ocant, texuntur quibus Canaryni quoque ad contegendas suas aedes utuntur. Ex eiusdem materiae tela pileos quoque contra tum solis vim, tum pluuiarum molestiam concinnant.ῖx eadem etiam storeae,&tentoria affabrEsuuntur, quibus risian n, gestandis primariorum staminis fabrefactae, conteguntur. Sed pilei longE pretiosiores inde parantur , qui propter summam teneritatem
magno in pretio habentur adeo, Vt unus 3 interdumque 4. pardavis veneat.
Haec & alia similia ex soliis arboris parari istent. D a Praeter
42쪽
Praeter hactenus enarrata commoda, arbor id etiam utilitatis habet, quod eri se &coquos fructum proserat. Hic magnitudinem struthiocamelini oui habet, si nucem interiorem per se consideres quae tamen nunc maior, nunc minor pro indiuidui natura proditur. Haec forinsecus cortice inducta est. qui si nux arbori adhuc appendet, putamen exterius nucis iuglandis refert. Nux vero haec Indica putamine duplici conuestita est, quorum extimum scabrumin filamentosum est, ex quo rudentes caeterosque funes incolae conficiunt, quos Castro nuncupant. Sedin hiatus rimasque nauium his ipsis villis non secus ac cannabe aut musto obturant qui ad continenda tuendasque naues commoditatem multo insigniorem praestant, quam quaevis vlla alia cognita materies. Asalsa siquidem aqua commadefacti approb intumescunt, rimas hoc pacto exquisitius obstruunt. Ex putamine altero non indi pocula solum fabricant, sed&nos passim per Europam iisdem usibus illud accommodamus: quod vulgo fere persuasum sit, materiam illam vim quandam vino indere infui, quae arcendae apoplexiae conseruiat. Cuius nos fidem cuiuis liberam permittimus. Extimus, quemdi1imus,cortex nuci detractus, ut cannabis capillosus aut villosus est,ex quo laquei, funem, rudentcsque omnes parantur , quibuscunque vel in maritimis vel terrestribus negotiis obeundis opus est. Colore illi assimilantur funibus illis, qui in Hispania ex iparto torquentur e sunt caeteris ex cannabe no minus durabiles. Sed asseruandi tamen cim mergendi crebro aquae marinae sunt, qua madefactione seipsis robustiores tenaciores evadunt in dulci aut pluuialiaqua conditi, facit computrent, cum pice non sint illiti. Quaequidem naui ex India in Portugalliam lueram, haec nullos alios quam excoquos funes paratos usurpabat, quos Castro indigenae nuncupat. Hi ad omnisi quidem procellarum vimin- fracti durabant sed diebus singulis quatuordecim aqua marina commadefaciendi erant. Quo fac t. cannabinis multo firmiores fiebant. Fructus iam maturitati propinquus Lanlio dicitur,&intus aqueo h more totus consertus est, qui postea in candidum nucleum indurestit eo inteo uallo,quo Lanlio perfectὰ maturestit. Nucleus hic verus fructus est, saporem cum nostratibus auellanis eundem linguae offerens , aut pauid dulciorem Ex Lanlio cum aqua potus optimus exprimitur , valdὰ limpidus claruiques qui Αε--ρημω haustus dulcedinem & refrigerium blandum praestat. Nux quaelibet aquae memsuram ferὰ dimidiam continet. Qui peregrinantur, si siti torquentur, in transitu Canarynos alloquuntur,quii vestigio cum cultro grandiore dori innexo, arbores ascendunt,&Lanlios tot praecidunt,quot ad votum viator u sunt.Horum apertorum succum potandum pia bent ad satietatem , nucem unam uno vel binis Busaraccis censentes aut aestimantes. Tum temporis cortex interior qui postmodum completὰ nuce maturata in lignum abit)tener adhuc & mollis,sale conditus esu gratissimus est Cynarae hii Artifchoia saporem praesentans. Huius aquae nucalis ad summam satietatem bibendae impunitas est. Nec quisquamea unquam laedi visus est. Fructus inuanto maturatione plus accrestit, tanto plus sensim aqua decrescit minuiturque, nucleo interiore magis magisque auge scente, cinsiui augmentum humoris substantiam apponente. Quo semel incepto, aqua post non aequὰ sapida remanet, sed acetosum quid lingua praebet. nisatio eo uos Dum suis putaminibus coquos adhuc inclusi sunt, citra corruptioncm per omnem orbem distrahi possunt. In quorum diutina vectione nonnunquam accidit, ut Coquos aqua in flauestens pomum mutetur, quod optimu*gustui valdὰ suavem saporem offert. Cortice exteriore amoto, interior ad plurimos usus aptatur. Nam ex eo culinaria cochlearia fingunt, manubrio Iigneo in eum interio quibus aquam ex vasis aut hydriis hauriunt. Ex nuce eadem lagenulas quoque fabricant, quibus vinum
43쪽
vinum profecturi aliquo recondunt. Sed laurifabris carbonum loco sunt, ad operas suas perficiendas. Ex candido interiore nucleo , torcularibus succum seu lac exprimunt, quo in culinis ad decoquendam orygam utuntur , quae nunquam sine illo decoqui solet crudi alias aratis, imo vix a clauisis caeteris pauperioribus comedi solent, extra dictos usus non magnoperessollicitati Coquos si maturuerunt, confracto cortice nuclei inclusi siccantumqui postmodsi magna copia ex Mala-harin Cambaiam Ormum aliaque Lepteritrionalia loca, ut Goam,®ionem Ballagatten transuehuntur quibus negotiantur illic haudinstrenuε. Exalbente nucleo oleum quoque conficitur. Non enim secus ac oliuae ovis: tunduntur ex quibus oleum profluit, tum cibi tum lucernis, tum pharmacopoliis commodissim um.
X dictis nucibin oleum duplex quaeritur iust olim ei num ex recentibus quae tunduntur , aqua
calente perfunduntur aeuosacto , oleum aqua stupernatat Hoc adpurgandum stomaichum sintestina tunturi laclia enim, citra omnem vim aluum lenit mundatque ciuidam ex tamarindis expressum is commiscente qua tum medicina matri salutaris eriti Alterum ex cura seu siccatis nucleis emirahitur: quodsi um , praeterquam quod euacuando ventri primὰ commodum est, tendonibus contracto resiccat que, et sinueterat isthiad certa mede fit. Hac D Paluducam 1 siccati, quales negotiationibus traduntur, Copra vocan c tur.Si qui sint ex incolis, qui Coquos seu fructum nullum desiderent, florem eius resecant,ad cuius sedem urceum angusti orificij, Callato dictum exquisith applicant appenduntque,&iuncturam argilla exactissim ε perlinunt,adeo,ut nec halitus ingredi,nec qui quam egredi possit. Hoc pacto diebus pauculis yrceus aqua totus completur, valdὸ dulci suaui,adeo, ut serum quoque dulcissimum sapore exuperet. Haec μη εμ aqua indigenis gini dicitur.
O artificio collecta aqua adferuorem tum hepatis, sis, tum renum leniendum apprimὰ conduci Siamembra quoque virilia,pure stabo manantia promte emundat extergitque Huc usque Talud
P ς haec aqua dimidiae horae spatio bli expolita,in acetum face si M. ... fortissimum, ut usibus quotidianis melius nullum per omnem In mimum diam confici queat. Huius apud D. Paludanum haud parum reperiri licetIad quasiura,Alembicodemilata ,--Fala quia vinum sublimatum praestantinsimum,quod pr stantia sua ne Rhenensi quidem cedit Sed&alio modo destillata Sura Vraca fit Vinum id Indianum est, vald, a qui thonum
44쪽
bonum: nobile. Nam praeter hoc, natiuum nullum sciunt. Id etsi quidem semuidum&robustum sit, ab Indianis tamen aquae more combibitur Colorem habet pellucentem, album. Lusitani vinum illud hoc modo conficiunt. Vracam doliis infundunt. Horum cuilibet tres pluresue Handas certae mensurae id nomen est passialarum cyanearum,cum mercibus caeteris ex Ormo importari stilitarum, iniiciunt. Handa vero quaelibet Ia ferὰ librarum est. Hae ergo mundata prius doliis induntur,cuius orificium apertum relinquunt Attamen, ne perpetua ebullitione dolium rumpatur, ad sum mumisque illud non complent. Miscella diebus singulis semel agitatur. Die. I . vel 13 Vracatam amabiliter rubicante colore imbuitur, ut hoc non minus, quam ipsoιapore natiuum vinum Lusitanicum mmuletur. Quorum discretio vel internotio peritis quoque periapE imponere selat Vinum huiusmodi,vinum de passia, h. e. de passulis sς passulatum nuncupatur,quod mercatores negotiationibus tum in Beriatim , tulit Malaccam , tum Cimum locosique alios remotiores certo quaestu distrahunt. dae dolium huius Vini unum .3o. fere pardanis vendisilitat. Ex Sura supra dicta saccharum quoque paratur, agra dictum Parandiis dus hic est. Aquam decoquunt: decoctam soli exponunt. Huius vi aqua spissatur cogiturque in sacchari substantiam: quod tamen non nimiopere emmatur, cum tota India sacchari candidi copia diues sit. Substantia arboris huius interior palmito vocatur, quae eius medusta seu cor est. Haec in magno est pretio,&lingularis honorari loco primatibus orserriselet Papyrum ea&tenuitate &candore refert, intuentibus quasi de industria conuoluta apparens. Similis fer est Belgicarum foeminarum palliis , quae Hed iam vocantur quae plicis interdum o veloo constricta dc compressaram μὰ lugestantur.Hanc substantiam plicatilem Indi pro papyro Vsurpant in his recentibus voluminibus ferreo stylo subtili literas quasdam describunt quae dein resccato volumine deleri non possunt. Indi Ollam vocant qua omnes suos liberos&monumenta rerum custodiunt Quinimo, eadem&pro ultro citroque missilibus literis utuntur , singulari dexteritate ad papyri nostrae modum complicatis obsignatisque. Haec papyrus Indica, Indicis literis designata apud Docst Paludanum cuilibet desideranti exhibenda prostat, qui eius paginas a me non paucas honorario accepI r. Huiusmodi arborum copia maxima in Insulis ruinivir prouenit ubi co- quos quoque reperiuntur,contra venena omnia in uniuersum essicaces.
Aacias Costa narrationem hanc fabulo
sam arbitrantur Et Costa quidem se harum
mirium explorandarum multoties experimen-
tu actitasse se tantam in ructu virtutem nunquam comperisse, auda fera mat. Cuismeum exemplum astipuiari velim. Hac Taluae
NivLI dictae, negotiationibus aliis nullis celebres siunt, quam qua Cyro, Unde funes conficiunt, copra, id est, nucleo coquos candido,unde oleum exprimunt, instituunt. Incolae harum, nauibus suis saepEIndiam adeunt quarum Omnis structura,commea
45쪽
tus, mercesque ex la hac arbore constant paranturque. Vnde facile colligere est,quam quaestuosas negotiationes haec unica illorum arbor praebeat.
VRYOEN fructus est, pisterquam in Malacca mallibi pro PQ o AH ueniens. qui semel gustatus selemne ilico hoc Encomtum 'apud omnes obtinet,quod suauitate similis illi nullus toto orbe fructus producatur Ad apertionem primam ille putridum caepe redolet sed dotem tamen diuinam illam omnem gustui profundit Magnitudinem Melonis habet, spei,' cie externa Iaacae similis,sed asperior nonnihil&spinosior. Fotis cortice castanearum simili vessitur Intus ut laaca intersepta cellulis est, quibus fructus principalis conditur, oui gallinacei magnitudinem aequanS.Nuclei seu castaneae fructui seu putamini exteriori incluta, nucleos persicorum ferme figura reserunt. Fructus hic non sapitaliter, quam opiparum illud Sybariticsiserculum, quod in Hispania illustribus & lautissimis conuiuiis apparatur, quod Mariter: μω -- Blanco nuncupant,&ex carne gallinacea cum saccharodestillata coniiciunt.Hu. i. ιia....ius fructus mater, Iaacae per omnia ferE similis est.Flos eius ex candore nonnihil nauescit.Folia semispithamae magnitudine sunt, prorsum acuminata, interius splendida, soris ex nigro viridantia.
ANTAEsauitatis , tam nectaret porus Et quida in Malacca emergit, ut reliquos iu uniuersum omnes,quos passistota India su L
Aciprouenit, Duryaoen, lis eius Suaa arbor Batan nominatur. Hacprocera selata admodum ent , ligno firmo , denso constans, ruleo cortice sita amis multis
G structi frequentissimis pragnans s superbiens Flos ex
candido luteolis erit. Foliastit hama dimidia longitudinem, duorum triumue digitor transuersorum latitudinem habet, in ambitu nonnisiit Frrata oris ex nigro virida,int ius restondentia Fructin his Melonis magnitudine, cortice duro, in amlim frequentibin duris aculeis armato obductus ent, qui facie exteriore viret si eo aliquot, Melonosorma conseptus est hi cundum longitudinem quatuor celis direm
ptuirat quarum qualibet inseve triplici quadrupliciuest L
46쪽
mento peculiariter subdistincta isitur, ita, ut si uti beaternos aut quaternosfructin cotineant, ut lac candidos duum maiusculum gallina aquantes, tu ustu tum odorat uaues,
sapore autem adunguemfer iusculo illi albo, quod Histant ex Oryra pulpa Laponos aqua Rosarum paratum tangier
blanco nuncupant imile. ruri δε qui dum istin continentur flauescunt, nec albicant ii aut ab aeris aut pluuiarum iniuria ac perierunt. Ex his optimi in censentur , qui tribu altem intus nucleo praegnantes uni a quibus iis putantur,quisaltem quatuor siui quinquegerunt aut qui ramisH- ducti sunt vitiosi unt quouispomoram vitrabo fructus concluduntur quorum quilibet nucleum perfici non absimilem sed tamen longiusculum condit. Hi vorati fauces imma turorum messiorum more exserant uua causa in cibum non assumuntur. Fructus temperamento calido umido se auos qui ourisunt in terram abiectos pedibus obuolutando leuise obterunt, ut hocpacto rigentes aculei dist ringantur. Hunc , qui prius non gustarunt cum primum aperiunt , odorem narcibus putreficentis capa obstinante entiunt Semelvero manduca tus,deinceps tum odore tum pore suauissimus omnium crediatur ob indigenis in tantum amatur sanethur ut ostu-
raris nunquam posse aperte profiteantur. Undefit, 3 honoraria illi ocabulaseu nominam im indant, sin eiusgratiamr0thmos condat, etsi Malacca copia proueniat non vulgari, Uructus nurno ultra MDiaedos quatuor veneat, men-sd comprimis tanto ullo sc Augusto, ubi iussingularis abundantia. Nam cateris mensibuspluris quos aestimari olent Hoc loco mirabia quoddam , natiuum dissidium, quod Mntipathiam ocant inter Dur o mi folia det tele obse uandum It quod tam atroxglycii si fructu Dur rois vel integra nauis, ve aliosus fornix consertus sit , illi uniuersi breuiputre cantes, ereant mo lettele saltem folia abquot ipsis in vicinia intersint 2mnimose immodica ex ingestione
Duryois pomachus oggravetur es in mmetur , tum unico tantum Bettelesoli , eius orificio extrinsecus imposito, stu
47쪽
ingorabit sinflammatio tostitur. Idem faciunt Bette, folia quoque introrsumsumpta adeo ut solia hac antidotum certissimam contra qua cunuis ex Duryo En contractas nox, prsent fructus dictis cum omnia uauisiimus sapidissimus ... existat, apudincola in prouerbium ab , , Sis Ois nullan 'φ' - unquam satietatem esse. , Palud.
Radicosa dicta: Item de Bambo siue Anco
R si, haec mira diiucunda aspectu est. Ex radice ut cete A bu=--αterae uniueris emergens, in truncum abit hie in ramos dis pestitur Ramihi curn se diducunt aut effundunt, versus solum se item declinant in quod se nouiter inserentes, fa- dices recentes agunt,crescuntque. Arbor haec quo grandior fit, eo radiculas plures demittit ut ὀ longinquo aspicienti arbor dependentibus undique funiculis onerata putetur. Tandem illa in immensum patorem dilatatur, multis inrculis seu fruticibus labyrinthi in modum inuicem quasi innexis intortisque consepta Huius ego geheris arbores quasdam passus 3o.vel o. in circuitulatas ob tuitus sum: quarum rami seu propendentiae eousque crassescunt successutemporis,ut primarium ex illis discernere tiuncum magni laboris sit.Quo antiquior arbor.eb fusiores rami, perpetuis&creberrimis radiculis ade, ruticantes, ut noninuli ibi nec visui transitus sit. Fructum corrimodum utilemq; nullum arbor gigni sed oliuae quid simile protrudit,quod a volucribus deuoratur.
ANNOTAT D. A LUDANΙ. Aio tWs Clusim qui arborem hanc eliter cis c μ', ' considerat descripsit iam autoritate H 'etin Ficum Indicam nominat de qua haec commὸntam , quod in praesignem altitudine assurgat priincipio exstipite leuisumpto, qui ex infrequentia, angustaris tenera flamenta defundat, qua Ἀ- encula colopem aureum referant, spensim in terra defgentia arbore cant,crafiitiemque cum trunco primo eandemia nanciscantur sit distretis di icilis 'rimaris pilis crasinite trium interdum o 'arum est in cuius omni ambitu quo- quouissum rami creberrimi at j nastuntur , adeo ut una*ὰ
arbor miliareparuum Dalicum suo circuitu extendatur. Nec λι-ώ
inferiores saltem rami illos huiusmodifundunt , verum FE is ipsi
48쪽
ipsiquisiummo in cacuminsunt , ut omnium propendentis in unum collatis quadam quas diuula constituatur Sub arbore hac t agari aut prodeambulare liberius queant indi ramos quodam detrucant, ut adtransitum tiasteu tramespateat ibi ergo, cum Folis a penetrare no possint, umbram ct restigerium captant. Sed&propter crebros ces quis ramorum requentia constituuntur,tanta emisse vocis sexi eu repercus sit , ut echo vice tertia quartaue clamorem expedite reddat, mult) expressim quam in templis aut aedificu, cameratis a saccidit Orboris huius historiam qui statis stis Carolo lusio narrauit, quandam alicubi se idisse pradicat.' pubquano. aut Iooo homines in quorum numero ipse ussiet agere velmoraripotuerint hoc, praetersidem addens, reperiri qua dam qua sooo quoque virum captent. Vmfolia a recent ibin ramoprodeunt, ydoniorumbeia sunt similia quorum facies externa virida , interna alba oeidosa exsat Haec ab Elephanto avide vorantur, adet, ut pastum abis ortiantu racipuum.
Fruc' pollicispriore articulum obiter exprimit cum paruum aemulans Flos huno cedit trobique rubeus. iste, in tenuissimis granulis ceu Lenchramidibu uetuspraegnans eis, intra recentium ramorumsolia nonsecus ac vulgare ciprotuberans.
Frequens arbor haec in Goa, locis itimis prouenit quam veteribus quoque nostris approbe cognitam Disse , Clusus se Curtio,Plinio FStrabonem molitur guem legat, de his quiplurasatagit lib. de Ficubus Indicis. Huc usque
LI AR,M quoque arborum crassarum grandiumque India ferax cst, ex quibus naues conduntur. Talis apud Cochinum nomine Angelina dicta prouenit, ex qua nave, ne vocatas extruunt, tam grandes, ut Vnaao. vel 3o. dolia aquatica vehi commode possinin 'ρv- rarit nulli, Uniuntur .sed ex solido&continuo trunco excavatur.Vnde crassities huyus arboris aestimari facit E potest Lignum quoq; huius adco durum di blidum est, ut temporis mora ferrum quoque atterat. cisis, sisti Cannaeiacchatinae in india ubiuis ingenti copia siccrescunt, ubi tamen με pretij sunt haud magni.Sed&in uniuersio Malabar littore praecipuὰ autem iuxta Choramandet iunctis crassus quidam prouenit, quem Indi ambu Lusitani vero Bambu vocitant in hoc peculiaris quaedam materia latescit, attactu friabilis, aspectu medulla illam referens, quae Scalamisi criptoriis extrahitur. Hanc
49쪽
Iάdine Mam adest, saccharsi de Mambuessicupant: quod prόpter insignem saea Mambumedicamelosam vim magni fit,& ab Arabibus Persis & AEthiopibus, qui illudi ητ' in et abavr Vocant, auidE coemitur.
As aera ocabulum Persicum , nihil aliud rabaxγε quam lacteam allicantemque humiditatem , istu cuncretum consipentemque seccum, alias Sacar a ambu ide) dictum , quodar do , ex qua auessitur Mambu nominatur significat Asa Taba rarboresproferunt,itarum alia aquan opulos, nonnulla minores sunt, radiosolidissu plerunque ramis diffuse qui tamen opera hominum ita interdum decuruantur, Ut Uiua tabernacula , aut umbrosi ambulacra otiantibuspra
beant. Foliis oliva m solis aliquanto longiorasent. Adcu- libet ramis caudice egressisse, dulcis quidam humor, aqua permixto amissimilis generatur, copiosim interdum , inter dum paucior. Nec tamen et bivis aut omnibus ex arboribus humor se ostigitur, merum ex solis ita , qua in Biμ ars aliquot c Calabarprouinci,sproueniunt. in lud
pABAYY hoc seu Saca Manibu in Persia plerunq; aequali argento
appenditur,ita ut eo strenuἡ negotienturnaercatores Persici M, teria haec innodis seu iuncturis arboris generatur, plerunquealbicans, interdurn higricani, interdum cineris colorem praesentans .
Asa aer et sinonnusium nigrumsit , non tamen ob υretum abjcitur Nigredine 'm-dem nonnunquam ab humiditate superflua nonnunquam adiuturniore in ligno adhaesione contrahit P OGquo multiputant,omne afolis exustione tale reddituri ius meminitRhmsessi te ses Serapio si Medicino cap.3 . vicennals --., a. p. W.quiTabaxyr ex radice quadam, blis viq exu fieri 2 asserit Uuius sententia apertusa a ex hoc loco Mnuincitu, nHuc que D. lud
Noa Tabaxyr aduersus aflectus aut villa pudendoru, ut&contra M.- febres, passionem colicam, dysenteriam,& similes alios morbos o fodisi ivtuntur Arundo vero ipsa copiosa iuxta littus Choramandeliri Bisinaga &Malacca crescit altitudine assurgens haud modica,adeo, nimirum
50쪽
nimirum ut altissimam quanque eius loci domum transtendat. crassitium se- moris virilis assequens: cuius articuli sipit hamae unius cum dimidia interuallo distant Teneram adhuc&flexilem indigenae nonnunquam incuruant, eXqua dein solidiore facta, Pallan γ fabricant,quibus magnates Lusitani de loco ad locum portari sueuerunt Folia huius a se longius distant inuicem, olivae foliis non omnino dissimiua:
ANNO T. m. ALV D. X arundine Bambu indi nonnustibi nauicu
las, obm viris capiendis aptas, hoc modo e truunt. Ur Foris arundi ni duos articulos praecidunt,quos continuosis rumentis idoneis excavant. In his dein nudi consident pedes in crucis modum intorquentes. remis conisue nauiculam valido robore etiam contra undarum occurseum promouentes. A M larum si umine Granganorsrequens erit Indis persuae .Ebalbi sum fit, nauiculas has acrocodilis nunquam insessari aquisbus amen alias naues nusia nimii ista regione tuta simi.
NDI arborem quoque aliam fert, incoliis friare triste dictam, quod nunquam nisi noctu floreat idq; toto anni decursu constanter. Quae res admiratione dignissima est. Quotics enim cumque Sy Qt occidit, flore omni vidua est; semihorae vero elapso spatio continuo floribus adeo turget,vidi visius spectaculo,& odoratu nares suauissimSam elantur. Die dein rursus appropinquante,cum iam lorienti vicinus est, flores ad unum omnes derepent decidunt, Vt ne Unicus in arbore reliquus maneat, delapsis illis terra undiquaque perspersa. Ad Elis aspectum ipsa quoque folia se quasi occulunt clauduntque adeo, ut illius praesentis calore vel vi alboris o mnis succus exhauriri videatur,quia discessu eiusdem post iterum quasi cum ualatius refluat. Vnde fit, ut quae toto die sine floribus arbor conspicua est,noctu iisdem ornata pulcherrim E compareat. Arbor dicta pruni magnitudine, iuxta domos plerunque sata crescit, ut natiua odoratus dote illas suauiter adflet semel sata, facilὰ siccrescit cuius rami etiam vinae altitudinem assecuti, floribus illico turgentissimi sunt Arbor ferro ad radicem usque detruncata, anni dimidii pacto citius repullulans,&ramos&Croem Indo flores consertἡ producit.Ex eadem ramus auulsus si terra defodiatur,&radices illico profundas agit, breui tempore pulcherrimesnoret. Flos aurantiorum serὰ similis est, candidus, pediculo tamen luteo aut rubeo firmatus, qui Indis croci loco tum in coquendo tum ingendo usurpatur.Qui etsi croci no stri bonitatem non aequet melioris tamen vices obit non