장음표시 사용
11쪽
natali Domini XV.ὰ continuis imbribus auaum Tiberim plana Vrbis stagnavise, relabentem Iecutam esse edificis-rum, in hominum stragem : itaque Osinium Galium censuisse, ut libri Sibydini adirentur, idque renuisse Tiberium,
sed remeaeu coercendi fluminis Ateio Capitoni, in L. Aruntio manda se: Hos vero egisse in Senatu,amad moderandas Tiberis exundationes, perterentur flumina, lacus ,per quos augescit: audit que municipiorum . in coloniarum logatrones , orantibus Florentinis , ne Clanis solito alueo de. motus in amnem Arnum transferretur , idque ipsis perniaciem asserret. congruentia his interamnates disserui sessum ituros faecundissimos Italiae campos ,si amnis Nar sidenim parabatur 9 in rivos diductus superstagnavisset . nec Reatinos siluisse , Velinum lacum, qui in Narem essunditur , obstrui recusantes , quine in adiacentia erupturum roptime rebus mortalium consuluisse Naturam, quae sua ora fluminibus ,suosque cursus , Utque originem, ita siues dederit . Spectandas etiam religiones sociorum , qui sacra, O lucos , in aras patriis amnibus dicauerint . quin ipsum Tiberim no e prorsus accolis fluuiis orbatum minore gloria fluere. CDemum seu preces coloniarum , seu difficultatem operum ,seu superstitionem Naluisse, Ni Senatus in sententiam Pisonis concederet, qui nil mutaudum censiuerat. haec
ille , omissa fortasse potiore caussa, nauigationis commodo , quoniam alio translatis blan in are, Tiberis vix potuisset nauigari ; de qua re Augustinus Steuobus copiose ad Paulum III. Pont. OIax. scripsit. Acreuera loco Vrbs eo posita es, in ea fluuiorum ei qui Tiberim aquis ditant,
12쪽
opportunitas, θ' eae causse sunt a racito memorata, ut Tiberis inundationes crebrs, aut rare,paruae, aut magns ta-dem cohiberi minime possint. Si quis aquas exuberalites nouam ad mare viam docuerit, is rem oppido magnam, . culorum memoria dignam prsctiterat s quamuis consem taneum sit, tum Rempublicam, tum Romanos principes, in βmma potestate, in licentia, opibus non deficientibus , ei
rei animum adhibui se, deque Urbe ab huiusmodi periculis liberanda non semel cogitasse: sed ratiovem idpraestandi non
inuentam, cum aduersus natur s impetum contendere opus
sit, qui conatus sepe irritus est. perhossi sunt montes , valges repleis, insuls continenti adieri ,sed neque Sesostris A I
prius , quem Aristoteles , in Strabo nominant, siue Necus, quem Herodotus, nec Darius Persa Nilum potuit in mare
rubrum diducere quam rem fiuctuosissimam futuram im resistebant 2 quoniam maris aequor plava AE Apti seper bat . atque ideo , Nelplana Vrbis deserenda, in editior regio colenda, aut quae nospassi sumus , in maiores nostripa si sunt, ferendum , ac sinendum t posteri quoque patia
ture atque interim qui ue rebus suis confutat , atque prosticiat. Sed haec prorsus iidentur ab instituto meo aliena. Istud ad rem facere magis iidetur , ut scilicet intel gatur, cur Tunius TibArim appellauerit Natem , ac monitorem si que auctu religiosum potius, quam saeuum s nam sec acute, in argute fortasse magis , quam cre dicta sunt, nam δε uitiem eius docere videntur aedificia diruta, hominum, o iumentorum strages, rerum plurimarum iactura. esse a-tem , in monitorem, boc ideo dic um ea , aut quia portendit
13쪽
faces in caelo apparere, caelum ardere, crinita sidera, momstra, in similia, quae portenta, in ostenta dicuntur, quasi graue aliquid orbi terrarum minari, in ostendere, non etiafacere , Nideantur. Visi sunt igitur obm Romani Tiberis auctus pro portento accepi se, cum pari diligentia rerum E manarum scriptores huius suuij incremetata, atque pria gia quod genus modo dicebam 9 commemoraueravi s libro decimo zecaius tertiae Liuius, narratis multisprodigi ,im quit,inter quae etiam aquarum insolita magnitudo ιn religionem versa: nam ita inundavit Tiberis, ut ludi Apia nares, circo mundato, extra portam collinam,ad edem Veneris Er cinae , parati sint. Sed ut ex huiusemodi portentis vani timores saepe, ita etiam ex Tiberis incrementis nascuntur: quod istustribus exemplis ostendi pote II: etenim, quo annocvt ante dixi duodecies Tiberis inundauit, eodem L. Scipio de Antiocho Asia Romano adiuncta imperio triumph niti. Consules rem pro dignitate 'Reipubticae confecerunt, tam contra Gasios, qui erant in . sia, quam contra AEtolos, tamque crebros illius anni Tiberis aucλιs nihil secutumes, quodportento resonderit. Sed ne longius abeamus,anno huius seculi trigesimo ,pace paullo ant in Italia confecta, diademate imperii barolo Quinto Caesari Bononie a CI mente Septimo Pontifice maximo imposito , Cesarisque eiusdem, in Francorum regis animis conciliatis, in eiu em amni Autumno Tiberis inundavi ciuium RomanoTum Inc larum damno grauissimo, incomparabili. Or nou min re dam
14쪽
re damno, Tontifice Paulo aeuarto, rebus compositis,principum animis conciliatis , pace consecta 3 hosique auctus e nus aliud calamitatis nullum scutum est. His autem non di similia mori euenerunt 3 nam Ferraria , in quiadem sive sanguine recepta, pace inter maximos r eges concishata . rebus in Pannonia pro pere gestis, iucundo Pontificii a pectu urbi restituto , Tiberis mundauit. Qua ergo significatione ' cum saepe caruerit signi Patis in quid graue nonnunquam sicutum e L illud casu occurrisse, non quod ab imundatione significari potuerit, exissimandum es, in hoc so tuse 'Plinius significauit, cuius illa sunt coniungenda, vates,ac monItor religiosis Nerius, quam sevus, Nates religissus, quia timorem incuti non tamen saeuus, qui epius vulla calamitas alia sequistit,atque ideo non Nidetur ea,qu ru auctor non est , significare. ostendet igitur ea, quorum es auctor. Sed explicandus es modus. Si agros devastat , sis ta depopulatur, annonae inritatem ostendit ', in facit, quod huc non pertinet, atque omnibus notum est. Et haec quoque docent, quam mana sint,quae a nonnullis tradita sentia moris, in fluuiorum inundationibus, populorum, in gentium
hostilium aduentum prsnunciari. .m orbos tandem haec m- nundatio minari creditur, quorum auctor 'Ut videturis
res esse. hoc vero aut ideo fit, quia aerem vitiat, ' corrumpit, qui ins=iratus homines simili assiciat corruptela, quamobrem in aliquam popularem incuri aut aegritudinem s quod fieri quidem pos et , si diu terram aquae iam effuseae madefacerent e nam hic locum illud taberet, quod Antipatro Stoico tribuitur, terrae scilicet humi s exbriatiouem, meando in seper
15쪽
c a est, instar serpentis mortiferi , in inferiora reuoluendo, mi putredinis omnia corrumpere, quae putredo non nisi ea humore, O calore generatum in hic est F Ptho serpens ille, quem poete ab Apolline iaculis interemptum dixere , quia
diuino Solis radiorum feruore, metu agittis incidentibus, putredo extenuata, exsiccata , in enecta tandem aboletur.
hociisqua eri posset, sed huic periculo inprimis optimi primcipis prouidentia obuia itum, cu expurgatae iamsint viae, a teri pila, in ipsa ia aedificia diligentissime expurgentur, Hsolita Vrbi facies rentituta feres t. Deinde euentis docti se
mus,mundationes ad aerem inficiendum, quamobrem morbi
populares fiant, in pestilentia,vix aliquid conferre. Gravises de causis morborum popularium di lutatio s de quibus loco magis necessario diligentius disseritur; sed recta disse rendi ratio poHulat , mi non prius causa quaeratur, quam de re certiores facti simus. inundanit Tiberis omnibus soculis saepius , ita ut Vrbem pene totam aquis repleuerit. accidit hoc sub finem proximi saeculi, cum Alexander Se tus Petri nauiculam regeret, accidit trigesimopraesentissaeculi clemente Septimo, m anno quinquagesimo septimo Jedente Taulo duarto, interim eas mundationes nihil umquagraue secutum animaduertimus, aut audiuimus 3 nulla, imquam, Romaepsis, nudum genus perniciosae aegritudinis omtum es3. Atque vix semel proditum obseruare potui , T beris inundationem statim pestem excepi , ea cilicem quae Saneti Gregorij tempestate facta es ,paulis ante quam in Pontificem eligereretur, de qua baec a Paulo Diaconoscripta
16쪽
sunt . Subsecuta es flatim hane inundationem grauissima
'silentia , quam inguinariam appetiant. Hae Paulin o Verum ilia tempestate non solum Tiberis inundauit , sed toti in pene Italiae amnes, tuncque o Athesis inundatio facta est miraculo memorabilis, de quo idem Sanctus Greg risis libro Dialogorum tertio cap. r s. quamobrem intestigere es, anni illius Gumtutionem exHitisse humidissimam atque adeo par est existimare ,pestilentiam non a Tiberis al- Iuuisne, sed ab anni eonstitutione insalubri exortam ι nisi quoque credamu eputrefactio serpentibus originem duxisse ι cum proaetum sit, per Tiberim serpentum immanem eo ipiam in mare delatam, in et a Draconem magnae, in ad-
mirasilia magnitia is, quibuν in Γαψ reiectis, in putrefactis, tantus faetor exortus sit, Ni aerem infecerit, ac penem pepererit. Non me latet, nonnusios iactare, pectilemeiam sepe auctus Tiberinos secutam esse ι idcirco inter mi futurae indicia fluuii huius inundationes referendis ι sed hos in temporum digestione aberrare, in decipi, faciled ligens bHZoriarum lector, intestiget. Haec igitur docent, huiusemodi albuiones ad pestem imducendam nihil, mel certe ita aliquid conferre . quod eo quoque pote Π persuaderi: nam Tiberis annu fere singululoea urbis humidiora aquis replet 3 sic enim eodem proximo anno pridie Calendo, in i s Olendis Ararijs , iuxta
Caietanorum ades , adS. Luciae, a S. Hieronymi libris
rum, ad x Iacobi Incurabilium c ut iocatur 2 exundauit. septimo Idin huius mensis Ianuarij ,paucis ante quambae scriberem diebus ι quamobrem, in vulgatus timor e RP
17쪽
eas incolunt ciues, in aduenae in m numero, nunquam με - ,
datum ea , idos peculiari aliquo morbi tenera laborare. , quamobrem es t x , si , qu regio tam saepe ab aquis,' δε ibui Tι erinisi sotκη , nulli estis eam eas Q ob.
noxia ritu i , minus timendi ess reliquis Aspar inbua,quae t Avius ab amne distant, ita ab incommodin,
o semulis, quaei e Gerre Iolet, singius absunt merobustat mihi diMemor aliquis a tu i m, scum praesin iti tamen α- comparandam 9 1μα facta eH anno MM- , saeculi Mogesimo non, Lais in Nouembris imm6.x'.quisto Idus eiusdem mensit , quam secum in amo quenti ae ae morbiaea, in perincios , qua irae quoque sum .m-s Pontifex Sixtus interiis . Nec similiter uiam objesar Pq- facta est circiter v ecimum Calenae Nouembris anxirausim sequentis quifuit nostri saeculi nonagesimus quam
altero anno, Hesi nonagesimo primo , secutum en Vertus - , luberrimum . Non seunt hae , inquam, inundationex obj-cie ti; quoniam, etsi secuti sunt eaae morbi populares, pernicios, tumen idos non ab inundatisibus . sed ab humi., dissima eorundem amorum octogesimi noni , in nonagesima , constitutione proseo tis , existimare, consentaneum est 2 nam, qui domos habitant in ripa fluminis posito , j non magis, quam caeseri laborarunt. immo ipso anno nonagesimo pessime cum Hssis actum ea, qui coissem duiriualem incolebant , e
18쪽
. Fimum distet. His ergo commonefacti ari tramis inunguationem minus obesse posse, quam vulgo persuasumsit. Et isdsi tandem eritate temura , aut alia huius anni parte volagaris aliquis nascetur morbus , O perniciosus , qui sit niamst humoris, putredinis soboles, is non proximae altaui ni, sed humido caeli statui tumpraeteruo , tum prissenti, a repsus erit referendus d quando CP i a inundatio aptiuia ram multitudine , me ante dixi , profecta est. Nes sum igitur timendi ab aeris vitio morbi, quod antium ab inum
Eurione per se nasci pesser. Qui futuri morbi sunt, quia
Iarres aedium infernae adhuc madent , nec breui poterun ὸxsiccari. quamobrem, qui iissic habisane, sensim eo bina ras arciri facile posiant , Or idcirco morbis, quos humor facere flet, obnoxij euadent, ac randem capientur : Immiahent mero praesertim ex febribus cum diuturnae, quas mulgo tertianas duplices amellant, tum acriae cum exania maribus vocatis , phrevirades , lethargi , comitians morbi, anginae , putredines, apoplexiae, pueris maristia: nascem
que hi morbi maxime ijs , qui natura sunt humidiore .sen
autem cum accedens calor humo em adputrescendum con- eitabit , cui calori facile concedet nativus corporum calor in
humore stactus , O semiextinctus nam calorem sicco acui, O humido obtundi satis eri notum, in receptum itaque mala haec aestate magis , quam Nere ex Peritanda sunt: si ier serte fortunae ab au firmis flatibus sine pluuia calia Eius iusto accesserit c austros etenim siccos insalubriores esse pluuise , meteres obseruarimi, vi auctor est Aristoteles in Problemat.2 quamquam in Ver imum insalubre pote u
19쪽
6se cum statibus aquiloniis, qui intemperantius 'irent et . Sic enim graues destillationes fieri possunt, in tu pes, o raucedines, in laterum dolores, in pleuritides. 4uibus matis obuiam eundum est ante, quam fiant , humidis ipsis aedium partibus desertis, donec vel temporis beneficio, vel
multo , diuturnoque igne omnis de parietibus, in pauimemtis humor tollatur. qui ignis non in ijs, compitis, e planteis accendendus este tamquam ad aeris vitium emendam
dum , quod iam nullum est , ut ante dixi s atque siadesset, Mon es et in boc praesidij genere tanta ponenda spes, quamia Nulgo iactatur primum quia non adeo constat, eis aliaqμibus persuasum es, pestilentiam igne sublatam esse ab Hippocrate i licet enim boc ei tribuerit Galenus libro de theriaca cap. I s. ad Pisonem, in Plinius indicauerit libri trigesimi sexti capite migesimo septimo s quorum testimonio iure
vetustatu non acquiescere, ne ae videtura tamen,cur dubia
temus, auctor e II Hi ocratis filius Thessalus in ea oratione quam habuit ad .Atheniensespro patriae salute: in qua ora tione de pestis quidem origine idem legitur, quod apud αὶ nium libri secundi capite trigesim eptimo, ex IlI rijs sciabcet profectam c ut mirum sit, Galenum dixisse, ex AEthi pia, confundentem, quae altero anno belli Teloponnesiaci Athenas acciderunt, cum ijs, quae alio quodam tempore euenisse, Thessalus idem indicauit, alio loco examinabamus 2 legitur quoque in eadem oratione, rvt apud Ptinium, missos ab Hippocrate disicipulosper Vrbes Graecorum ad auxilian dum s quos inter se se Thessalus nominat, Draconem fratrem, bbum Sororium is neque quo auxilij g
20쪽
uere , nec ino, an multis , prouisum sit, per Iucue sendissimmo quod multis , in variis usus sit , ilia verba non adeo
obscure indicant, nempe, Non enim omnes loci eadem auxilia ferunt; unis autem nudam fecit mentionem,nonsecus, quam Hippocrates libro de natura humana, ubi , cum rationem doceat curandi morbos vulgareis, quos aeris exta
latio parit morbosa , de igne ne verbum quidem. Sed neque albs deinceps temporibus peHilentiam igne abolitam nouiamus, etsi remedium sit /valde obuium , in expositum: quod Abelis Peloponnesiaco Athenisses ignorarunt, cum id Hin crates nondum fortasie docuisset , cur secutis temporibus , mustata Hippocratis fama, non est tam promptum auxilium receptum ' Atque, si ino ignis auxilio Hippocrates msus es , cur dimisit discipulos ad auxiliandum diuersis locis, cum hoc per litteras admonere commodissime potuisset Demum, quis doceat, quanto igne opus sit, quot diebus , o quam late accendendus inquis esset pem fer mapor,qui non uni haeret loco , nec angustis coercetur limitibus , sed libere fer aerem meat, ireque, in redire potest , in traditum es depeste dicta , quae Athenis orta dicti belli anno altero, it
rum iuuasit quinto , nec cessauit penitus nisi decim eptimo, si credimus Thurididi, qui in vidit eam, inpassus est. Non sunt igitur in locis publicis ignes accendendi, quoniam Napor nudus es morbidus ab altauione profectus. Sed in singulis aedibus, in singulis aediumpartibus, quas Tiberis repleuit: quod in tam ampla Vrbe, in tot amplissimis aedificise , in tanto domorum numero fieri posse , non exissimo Oed temporis auxitium necessario exθectandum , H alivi factum est,