Samuelis Pufendorfii Introductio ad historiam Europaeam : latine reddita a Jo. Frid. Cramero

12쪽

AUCTORIS.

Istoriarum cognitio

quantopere cunctos oblectet homines, cum noVitate, tum Variet te rerum, quas illae se peditant, ac praeter Uberrimos praestantissimosque fiuctus, quos ex iis percipiunt, qui in earum evolvendis monumentis nonnihil studii posuerunt, quantum Omnamenti afferat illia , inprimis qui h nesto loco nati, amoveri aliquando ad Reipublicae gubernacula student, nemo,

nisi in illis plane hospes sit, ignorat. Quare consultum mihi esse videtur , ut 3 ad )-

13쪽

PRAEFATI O

adolescentes illustri genere orti a teneris annis animum ad id adjungant studium. Nam florentis aetatis vegetior& firmiox esse memoria solet, & ad ea,

quae tum discit. legitque, retinenda accommodatior. Persuasum etiam mihi est , eum, quem non hujus scientiae ca-Piat amor , nec ejus incitetur atque in-sammetur studio, nullam, aut eXiguam Certe de se spem commovere, nec dignum unquam laboribus suis praemium capturum. In scholis equidem, tam publicis quam privatis, exponi adolescentibus historiarum conditores consueverunr. Complures etiam nobilissimae ejus aetatis annos in perhegendis atque evol

vendis CORNELIO NEPO- 'TE, CURTIO, IUSTINO,

& LIVIO consumi passim videas:

cum tamen illi historiae nostrorum tem- Porum rudes plane a que ignari sint, imino ne per somnium quidem de ea CO- gitaverint. Id quidem constat inter omnes, nec ego improbo, ab historicis antiquis capiendum esse initium, magnam enim

14쪽

enim ea res & utilitatem habet 8c volu-Ptatem. Recentiorem autem historiam negligi plane & contemni,summa eorum, quibus commissa est juventutis educandae cura, inscitia atque imprudentia est. Id quidem fundamentum Carum rerum, quas demonstrabo, pono: iis rebus a teneris annis dandam esse operam, atque in eas omni studio incumbendum , quae maturiore inde aetate nobis fructum aliquem & commodum praestare, atque ad eas res gerendas, ad quas nostra adhibetur opera, usui esse possunt. Jam vero, quid afferre luminis ad earum rerum cognitionem , quae hoc tempore in terrarum

orbe gerantur, CORNELI Us NEPOS, CURTIUS, aut prior

Livii decas queat, non video. Etsi enim eos ad unguem, ut ita loquar, reddere memoriter aliquis posset, & Phrasium Sententiarumque Indicem locupletissimum consecerit, immo enumerare accuratissime queat, quantus fuerit boum ac

pecudum numerus , quas Romani, re

15쪽

victoria, in triumphum duxerunt, nihilo tamen plus videat. Rursus quanto adminiculo sit historiae tam patriae nostrae quam finitimarum gentium notitia , iis perspectum atque eXploratum est, qui consiliis Rerumpublicarum admoti sunt. Impeditam autem atque dissicilem ad hanc scientiam viam evicit, cum historiarum vastitas, ac scriptorum, qui illas

complexi sunt, immensa multitudo, tum etiam quod illorum magna pars, vernaculo sermone , res suae gentis memoriae

prodidit , adeo, ut qui ad eam appellere

animum velit, complurium linguarum exterarum cognitione instructus esse debeat. Ad eas tollendas dissicultates, paucis abhinc annis, Suecicorum quorundam adolescentum rogatu, breve hoc rerum memorabilium corpus confeci, earum scilicet gentium, quarum in hoc regno maXime ducitur ratio , ut in eo historicae scientiae fundamentum jacerent, at que ut tantum in privatos ipsorum usus

converteretur. Cum autem rudem hanc

atque imperfectam materiam in alienas

16쪽

AUCTORI S.

incidisse manus cognoVissem, ac periculum esset, ne avarus aliquis bibliopola opus hoc impolitum atque inchoatum

in lucem emitteret: ego quod in ea reversari famam atque eXistimationem meisam putabam, & aliorum monitus eXemplo , quorum rudia ac nondum perpolita scripta ab aliis publicata vidimus, coactus sumlucubrationes hasce meas, etsi in summis temporis angustiis , recognoscere atque polire nonnihil: --1uique eas, qualescunque eae demum sint,

ipse potius publici juris sacere, quam, ut eae surriperentur mihi ab aliis, pati. in

re existimare facile poteris , benevole Lector, opus hoc non dignum esse politis eruditorum hominum auribus, sed ad adolescentum captum atque usum a Commodatum: ut, cum ii, quanta sit hujus studii suavitas, primis degustaverint labris, ejus incensii cupiditate, majores faciant progressus. Mus quoque rei te, benevole Lector, commonendum Puto, quod cum cujusque gentis histo.

17쪽

eollegerim, ii vero initia genti suae augustiora εc res majores tribuant, damna autem elevent, εc in recensendis vari rum ac diversarum gentium rebus gestis Controversiae nonnullae oriri possint, quas

decidere , atque de iis ferre judicium, nostri haud esse instituti. Quo expeditior esset adolescentibus ad historiae cognitionem perveniendi via, adjeci quae in commemorandis gentis cujusque mo'ribus laudari aut reprehendi solent , in qua re ita moderate me gessi, ut nulli veras derogasse, aut falsas tribuisse laudes videar. Adspersi praeterea aliqua, de regionis cujusque ingenio , Viribus, naevis, ac Reipublicae forma : ut adolescentes, si quando in eXteraS concedant terras i aut cum viris prudentibus ac cordatis ipsis consuetudo intercedat, habeant, cujus ope plura eX iis cognoscere, dc de variis rebus eorum eXquirere sententiam possint. Atque haec etiam de iis dicta sunto, quae de cujusque Reipublicae rationibus paucis atti

gi, is quibus indicandis rerum 3c tem

porum a

18쪽

porum, uti tunc erant, cum opus hoc comcinnarem , secutus sum rationem. Quanquam haec pertinere magis ad confirmati judicii viros, quam adolescentes videntur, tacitus tamen ea praeterire nolui, quoniam ad eam normam omnis de R

publica consilii bene aut perperam susce pii exigi ratio debet. Eae autem res, quod in adolescentium gratiam addo in quibus Reipublicaeveriantur Commo

da , dividi apte atque dispesci possunt in

eas, quae aut probabiles sunt, aut verae. Prioris generis sunt, cum in iis rebus Reipublicae salus constituitur, quae Pem fici sine aliorum injuria, atque offensione, & ingentibus turbis haud possunt, &quae ne conficiantur unquam, impedire summoque praecavere studio alii debent. In quarum reserri censum jure suo merutoque possunt, Europae Monarchia, M nopolium Universale, aliaque complura quibus turbari atque commoveri totum terrarum Orbem necesse est. Num si vos imperare vultis, sequitur ut omnes servi. tutem accipiant ' Posteriores vero distin

19쪽

mai rursus inperpetuas& temporarias ponsunt. Illae ex regionum situ, natura visque incolarum ingenio, suam praecipue Originem trahunt. Hae autem e vicin rum gentium statu & conditione dim nant, prout illae aut plurimum possunt, hut infirmae atque debiles sunt. Nam cum illarum damna & commoda etiam ad nos pertineant, ipsarum mutato statu, nostram quoque mutari conditionem necesse est. Hinc fit ut si bene nostris consulere rationibus velimus, auxilio levandi nobis aliquando vicini nostri, ne ipsis aliqua a potentioribus fiat injuria: nonnunquam etiam accrescens eorum potentia primo quoVis tempore sit opprimenda, ne ea nobis .evadat perniciosa , aut saltem detrimenti aliquid asserat. Sed cum res hae sinitam manifestae, & omnium quasi oculis subjectae, ut iis saltem qui ad clavum Reipublicae sedent ignotae esse haud possint: dicat aliquis, qui fiat

ut earum rerum imprudentia lapsi complures, in haud leves incidant errores.

Sed ille sic habeat: eos saepe qui impe-

20쪽

Hum atque principatum in Republica obatinent, etsi suarum ipsi rerum, atque e rum, quae ad vicinas gentes pertinent, rudes plane atque ignari sint, Rempublicam tamen pro sua libidine atque a bitratu regere velle, nec prudentissimis ac fidelissimis suorum parere praeceptis: aliquando etiam pravorum hominum consiliis & cupiditatibusaeauferri eos ataque corrumpi videmus. Sin autem reis rum gerendarum summa Purpuratorum atque amicorum permittitur arbitrio. Misri potest, ut illi huic oneri ferendo aut impares sint, aut Reipublicae salutem privatis postponant commodis, aut denuque in plures distracti factiones, pravis obsequi cupiditatibus , de ea quae opprimendi aemulos suadet libido perficere

malint, quam rectae rationi obtemper m. Atque haec ad potissimam & politissimam recentioris historiae partem pertinent, quae in eo maxime consistit, ut

sciamus, qui vel ipsi summum in Reptis

blica imperium teneant, vel tanquam arcanorum Participes, publicarum re